Llyfr y resolusion yr hwnsydd yn dysgv ini bawb : wneuther ein goreu a rhoi cwbl o'n Gristianogion hynny ydyw'ar ymadael a'n drwy fuchedd, a throi at ddaioni a duwioleb / wedi ei gyfiethu yn Gy mraeg gan y Dr. I.D. ...

PEN. III. Er mwyn pa achos a diwedd y crewyd dyn ac y gosodwyd ef yn y byd hwn.

WEithian gan hynny yn Enw 'r Hollalluog Dduw, a thrwy gymmorth ei lân yspryd ef, ystyried pob Christion o ddyn ac sydd yn chwennych iechydwriaeth enaid a chorph, yn ddwys ac yn ddifrif, yn gyntaf dim, megis y gwna marsiandwr pan êl tros for i wlad ddieithr, neu me∣gis y gwna capten a ddanfono ei dywysog ar ryw negesau o bwys, pan ddêl i'r lle a appwyntiwyd iddo: hynny ydyw, meddwl am ba achos y daeth yno, paham y danfonwyd ef yno, ac i ba beth, i amcanu pa beth, i wneuthur pa beth, ac i gyflaw∣ni pa beth, a pha beth a ddisgwyl ac a ofyn yr hwn a'i danfonodd ef yno ar ei law ef pan ddêl adref. Oblegid diammau y gwna ystyried y pethau hynny iddo fod yn ofalus am edrych am y pethau y danfon∣wyd ef o'i plegid, ac nid ymofalu am bethau ni pherthyn iddo. Y cyffelyb bethau a fynnwn i Gristi∣on eu hystyried, ac ymofyn ag ef ei hun, pa ham ac er mwyn pa achos a diwedd y creodd Duw ef, ac a'i danfonodd ymma i'r byd hwn? i wneuthur pa beth? i dreulio ei oes mewn pa beth? ac fe gaiff

weled nad i ddim arall, ond yn vnig i wasanaethu Duw yn y bywyd hwn. Tan yr ammod hwnnw y crewyd ni, ac er mwyn hynny yn vnig i'n pryn∣wyd ni, fel y prophwydodd Zacharias o'r blaen, fel y byddei i ni wedi ein gwared oddiwrth ddwylo ein gelynion, ei wasanaethu ef mewn sancteiddrwydd a chyfiawnder holl ddyddiau ein heinioes. Luc. 1.74.

2, O hyn y canlyn yn gyntaf, gan mai gwasana∣ethu Duw yn y bywyd hwn, yw'r achos a'r di∣wedd y rhoed ni yn y byd o'i blegid; wrth hynny beth bynnag a wnelom, neu a amcanom, neu y treu∣liom ein hamser arno, ar a fo na gwrthwyneb nac am∣mherthynol i'r achos a'r diwedd hwnnw, sef gwasa∣naethu Duw yn vnig, pe rhon i ni allu wrth hynny ynnill holl deyrnasoedd y byd; etto nid yw ond llw∣yr waggedd ac oferedd, a ffoledd, a gwaith ofer; a pheth a wna i ni ryw ddydd ofidio, ac edifarhau, a chywilyddio o'i blegid, o herwydd nad hynny yw'r peth y daethom ni i'r byd o'i achos, na'r peth y go∣fynnir i ni gyfrif am dano yn y dydd diweddaf, oddieithr i gael ein barnu am dano.

3. Yn ail y canlyn, os gwasanaethu Duw ydyw'r vnig achos a'r neges y daethom ni i'r byd o'i blegid, a bod pob creadur daiar ol arall wedi ei roi yn y byd i'n gwasanaethu ni, fel y byddei i ninnau wasanaethu Duw: ni a ddylem ninnau na ddymunem o'r creadu∣riaid eraill, nac o gyfoeth nac o dlodi, nac o iechyd nac o glefyd, nac o barch nac o ammharch, na mwy na llai, nac a fo da ar ein lles ni tu ag at wasanaethu Duw; oblegid pwy bynnag a geisio ychwaneg o'r creaduriaid hynny nag a wasanaetho i'r perwyl hyn∣ny, y mae efe yn cilio oddiwrth yr achos a'r diwedd y daeth i'r byd o'i blegid.

4. Wrth hyn y gall Christion gofalus gael peth cydnabyddiaeth am ei gyflwr gydâ Duw, a bwrw amcan pa vn a wna ai bod ar y ffordd vnion ai na

byddo. Oblegid os edrych ef yn vnig neu yn ben∣naf dim at y pennod y daeth efe ir byd yma er'e fwyn, hynny ydyw gwsanaethu Duw; os bydd e ofalon ef a'i feddyliau, a'i amcanion, a'i lafur, a'i ymddiddanion, yn rhedeg yn vnig ar y peth hyn; ac na••bo matter ganddo am greaduriaid eraill, megis anrhydedd, cyfoeth, dysg, a'r cyffelyb; ond hyd y bônt yn anghenrhaid iddo i'r perwyl hynny; os efe a dreulia ei ddyddiau a'i fywyd (meddaf) mewn astudrwydd ar wasanaethu Duw, yna diammeu ei fod yn ddyn o'r happusaf ac o'r dedwyddaf, ac y daw efe yn y diwedd i deyrnas Dduw.

5. Ond os gwyl efe ei fod mewn cyflwr gwrthw∣yneb i hynny, ai fod heb edrych am y peth y dan∣fonwyd efe ymma o'i blegid, na bod ei galon a'i fe∣ddwl ar wasanaethu Duw, ond yn hyttrach ar orwa∣gedd y byd, megis goruchafiaeth, golud, digrifwch, dillad gwychion, tegwch pryd, adeiladau teg, neu ryw beth arall ni pherthyn ir perwyl hwnnw: os efe a dreulia ei amser (meddaf) ynghylch y coegbethau hynny, a bod ei ofalon, a'i feddyliau, a'i ymddi∣ddanion, a'i ddifyrwch, yn fwy yn y pethau hyn, nag ynghylch y neges mawr arall y danfonwyd ef yma o'i achos, yna y mae mewn helynt enbyd, yr hon a dywys yn vnion i golledigaeth, os efe ni ne∣widia ei helynt. Oblegid diammeu ydyw, am bwy bynnag nid edrycho am y gwasanaeth y danfonwyd ef i'w wneuthur, na chaiff efe byth mor tâl a'r gwobr sydd wedi ei addo am y gwasanaeth hwn∣nw.

6. Ac o herwydd bod y rhan fwyaf o'r byd, nid yn vnig o'r rhai digréd, ond hefyd o'r Christiano∣gion, allan o'i lle yn y pwngc yma, ac heb edrych am y peth y crewyd hwy er ei fwyn, ac y danfon∣wyd hwy yma oi achos: am hynny y mae Christ a'i dduwiol Sain yn crybwyll mor dost am y nifer

bychan sydd mewn cyflwr iechydwriaeth, ie ym myse Christianogion, ac o herwydd hynny, y trae∣thasant amryw ymadroddion y rhai y mae cig a gwaed yn tybied eu bod yn galed, ac mai digon prin y maent yn wir, er bod yn ddir y cyflawnir hwynt, megis hyn, Haws yw i gamel fyned trwy grau'r nodwydd ddur, nac i wr goludog fyned i mewn i deyr∣nas Dduw, Luc. 13.24. Mat. 19.24. Y rheswn o'r ymadrodd hwnnw, a'i gyffelyb, yw hyn, Na's gall y gwr goludog sydd yn edrych am bentyrru go∣lud, roi ei fryd a'i fedd•••• ar y peth y daeth efe i'r byd o'i blegid, ac am hynny nas dichon byth fyned i deyrnas nef, oddieithr i Dduw wneuthur gwyrthiau, ac felly peri iddo ddiystyru ei olud, a'i arfer yn vnig at wasanaeth Duw. Ac y mae Duw weithiau yn gwneuthur y fath wyrthiau, fel y mae ini esampl anaml ei chyffelyb, yn yr Efengyl, am Zacheus, yr hwn er ei fod yn wr goludog iawn, yn y man pan ddaeth Christ i'w dy ef, ie yn enwedig i'w galon ef trwy flydd, a roes hanner ei dda i'r tlodion, ac os gwnaethai gam â neb drwy drawsder, y mae 'n addo ei dalu adref ar ei bedwerydd. Luc. 19.

7. Ond wrth hyn y gellir gweled gofidus gyflwr llawer mil o Gristianogion yn y byd, y rhai sy cyn belled oddiwrth dreulio eu holl amser a'i llafur yng∣wasanaeth Duw, ac nad ydynt hwy agos vn amser yn meddwl am dano, ac os ydynt, nid yw hynny ond diofal iawn ac yscafala. O Dduw pa sawl mil o wyr a gwragedd sydd yn y byd yn dwyn enw Christianogion, heb dreulio vn awr o'r pedeir ar hugain yngwasanaeth Duw: pasawl mil sy'n blino eu meddyliau ynghylch negeseuau bydol, a lleied sy'n cymmeryd gofal am wasanaethu Duw? Pa nifer sydd yn cael ac yn cym∣meryd ennyd ac amser i fwyta, ac i yfed, ac i gysgu, ac i wneuthur yn llawen, ac i'w trwsio eu hunain ac i'w paentio yngolwg y byd, ac etto heb gael dim

amser i'w dreulio ar y peth mwyaf a rheitiaf, sef gwasanaethu Duw? Pa nifer fydd yn treulio 'r dydd o'r pen bwygilydd, ac wythnosau, a misoedd, a blynyddoedd, yn hebocca, ac yn hela, ac mewn di∣fyrrwch arall, heb wneuthur dim cyfrif o wasana∣ethu Duw? Beth a ddaw o'r bobl hynny? Pa beth a ddywedant hwy ddydd farn? pa escus a gânt hwy?

8. Pettai wâs i farsiandwr, wedi iddo dreulio llawer o flynyddoedd o'r tu hwnt i'r môr, pan dde∣lei adref yn rhoi cyfrif i'w feistr ddarfod iddo dreu∣lio hyn a hyn o amser yn canu, a hyn a hyn yn dawn∣sio, a hyn a hyn mewn maswedd, a'r cyffelyb; pwy ni chwarddai am ben ei gyfrif efe? Ond os gofynnei ei feistriddo ym mhellach pa faint o amser a dreuliasai ynghylch ei farsiandiaeth ynteu a'i nege∣sau; ac atteb o'r gwas na threuliasai ddim, ac na feddyliodd efe vnwaith nac am danynt hwy, nac am dano ynteu, pwy ni thybygai fod y cyfryw wâs yn haeddu pob math ar gospedigaeth a chywilydd? Ac yn siccr mwy fydd eu cywilydd a'i gwaradwydd hwy ddydd farn, y rhai a osodwyd yma ar neges cymmaint ac yw gwasanaethu Duw, a hwythau er hynny yn ei esgeuluso, ac yn rhoi cwbl o'i hastudrw∣ydd, a'i poen, a'i meddyliau ar goegbethau ofer y byd hwn: yr hyn sydd cyn belled oddiwrth yr hyn a ddylent hwy ei wneuthur, a phettei wyr a fai we∣di eu gosod i redeg gyrfa am gamp o werth anfei∣drol, yn troi oddiwrth y nôd, a rhai yn mynd tros y ffordd ar ôl gwybed, neu yscafnblu yn y gwynt; a rhai eraill yn sefyll ar y ffordd ac yn casclu tom yddaiar. A pha fodd, meddwch chwi, yr haeddai y rhai hynny dderbyn cymmaint gwobr ac a amca∣nesid i roi iddynt?

9. Am hynny, anwyl Gristion, od wyti synhwy∣••ol, ystyria dy gyflwr tra caffech amser, Gal. 6.3, 4.

canlyn gyngyr yr Apostol, hola dy weithredoedd, a'th ffyrdd, ac na thwylla ddim honot dy hun. Ti a elli etto gael grâs i wellhau dy fuchedd, am fod goleu dydd y bywyd hwn etto yn parhau: fe ddaw erchyll nôs yr angeu i'th oddiwes di ar fyrr, ac yno ni bydd mwy amser i wellhau. Pa les a wna dy holl boen a'th drafferth a gymmeraist i geisio cyfoeth y byd, i ti yn yr awr honno? a pha ddiddanwch a gei di oddiwrtho, pan ddywetter wrthyt ti fel y dywedodd Christ wrth vn o'th gyffelyb di yn yr Efengyl, pan oedd wedi dyfod i vchder a brigyn ei hapusrwydd, O ynfyd, y nôs hon y dygir dy enaid o ddiarnat, ac yno eiddo pwy fydd y pethau a barottoa∣istti, ac a gesglaist ynghyd? Luc. 12.20. Cred fi, fy mrawd anwyl, oblegid ni ddywedaf i ti ddim an∣wir, Mwy o gyssur a diddanwch a gai di yr amser hwnnw oddiwrth vn awr a dreuliaist ti yngwasanae∣thu Duw, nag oddiwrth ganmhlynedd a dreuliaist yn ceisio goruchafiaeth i ti dy hun ac i'th dŷ yn y byd hwn. A phe gellit ti yr awron wybod oddiwrth y blin gyflwr y bydd dy enaid truan di ynddo 'r amser hwnnw, am esceuluso yr vnpeth hwn a ddylesit ti fwyaf feddwl am dano; ti a hepcorit beth o'th am∣ser cysgu, a pheth o'th amser bwytta, i wneuthur iawn am esgeulusdra 'r amser a aeth heibio. Y rha∣gor sy rhwng y doeth a'r ynfyd yw hyn, bod y na∣ill yn ymbarottoi yn erbyn drwg cyn ei ddyfod, a'r llall pan fo rhyhwyr.

10 Dyro dy fryd gan hynny, Gristion daionus, tra caffech amser: dyro dy fryd yn ddioed ar fynd ynghylch y gorchwyl mawr i'th anfonwyd ymma o'i blegid; hwnnw yn vnig sydd orchwyl o bwys, a gorchwyl anhepcor; ac nid yw gorchwylion eraill ond gwagbethau coegion ac oferedd, ond hyd y ma∣ent yn perthyn i'r gorchwyl hwnnw. Na choelia mo'r byd, yr hwn y mae dy lachawdur Christ yn

ei ffieiddio am gyfeiliorni yn y pwngc ymma, ac y mae ei Apostol Ioan yn cyhoeddi ei fod yn elyn i Dduw, Io. 7.7. 1 Joh. 2. Dywed o'r diwedd wrth dy Iachawdr, Yr wyf yn cyfaddef wrthyt ti, ô Ar∣glwydd, yr wyf yn cyfaddef, ac ni's gallaf wadu, nad ymofelais i etto am y peth i'm gwnaethost o'i blegid, ac i'm prynaist o'i achos, ac i'm rhoddaist yma o'i her∣wydd: yr wyf yn gweled fy amryfusedd, ni allaf gelu fy anfad fai, ac yr wyf yn diolch i ti ddeng mil o weithiau, roi o honot i mi'r gras i weled hynny, tra gallwyf trwy nerth dy râs di ei wellhau; yr hyn trwy dy sanctaidd râs sydd yn fy mryd ei wneuthur, a ne∣widio fy muchedd allan o law; ac yr wyf yn attolwg ar dy dduwiol fawredd, megis y rhoddaist i mi hyn o oleuni a deall i weled fy mherygl, ac y-cynnhyrfaist fy nghalon i roi fy mryd ar wellhau; felly cadw a chynnal dy gymmorth bendigedig tu ag attaf, fel y gallwyf gyflawni yr hyn yr wyf yn ei amcanu, i'th an∣rhydedd di ac iechdwyriaeth fy enaid, Amen.