Vindiciæ Ecclesiæ Anglicanæ; siue De legitimo eiusdem ministerio id est, de episcoporum successione, consecratione, electione & confirmatione; item, de presbyterorum, & diaconorum ordinatione, libri V. In quibus Ecclesia Anglicana à Bellarmini, Sanderi, Bristoi, Hardingi, Alani, Stapletoni, Parsonij, Kellisoni, Eudæmonis, Becani, aliorúmque romanistarum calumnijs, & contumelijs vindicatur. Editio secunda, priori Anglicanâ longè auctior, & emendatior. Cui inter alia accesserunt ad Fitzherberti presbyteri, Fitz-Simonis Iesuitæ, D. Kellisoni, Champnæi Sorbonistæ, Fluddi, & nescio cujus anonymi exceptiones suis quæque locis intertextæ responsiones. Opus ex idiomate Anglicano traductum, & locupletatum ab ipso authore Franc. Masono, in S. Theologia Bacchal. Archidiacono Norfolc. et socio Colleg. Mertonensis apud Oxonienses.

CHAP. I. Proaemium, in quo Iesuitarum, & Sacerdotum Pontifici∣orum in lucrandis Proselytis ingenium depingitur. Quod ingens opus duplici ratione moliuntur.

• Nempe
  • Laudando
    • Romae
      • Splendorem, & magnificenti••m. 1
      • Fidem, ac religionem. 2
    • Romani Pontificis
      • In Angles amorem. 3
      • Collegi•• Anglo-Romanae. 4
  • Vituperando Anglorum
    • Academias. 5
    • Ecclesiam, ac Religionem. 6
    • Ministerium. 7

PHIL.

FAllor? An Orthodoxum, antiqua mihi necessi∣tudine coniunctum, videre videor? Salue, mi Orthodoxe; omnes te salutant Gratiae, tuoque in Galliam aduentui congratulan∣tur: Nobis enim aliquid affulget spei, te, quorundam amicorum tuorum exemplo, per iuga Alpina Romam contendere.

OTH.

Roman, mi Philodoxe? Hui, quid Romae faciam? Mentiri nescio.

PHIL.

O lepidum caput! Sed, vt missis facetijs rem seriò tran∣sigamus, multa sunt quae te Romam, idque meritò, possint allicere.

Nam-qui Romam vidit, omnia vidit, nihil est vspiam terrarum quod vitra desideret; Romam qui non vidit, licèt reliqua vniuersa oculis perlustrauerit, tamen, si rectè ratiocinamur, nihil penitus vidisse dicendus est. Roma Regina & domina vrbium, Naturae Paradisus, totiusque terrarum Orbis compendium, & Epitome; in quà omnia admiranda, viuis depicta coloribus, egregia pul∣chritudine resplendent. Priscis olim seculis septem ferebantur mundi miracula; Templum Dianae, Mausoli Regis Sepulchrum, Solis Colossus, Iouis Olympici Simulachrum, Cyri Palatium, Muri Babylonici, & Egyptiae Pyramides. Haec enim, suo quae∣que tempore, emergentia noua & eximia, omnium in se oculos & animos rapuerunt. Sed quis talia iam vlterius suspiciet, quum vna in vrbe tot spectacula non admiranda modò, sed stupenda eti∣am intueri liceat? Constantius Imperator, Rostra, Capitolium, Lauacra, Amphitheatrum, Pantheon, Vrbis Templum, ••orumque pacis, aliaque decora Vrbis aeternae intuitus, miraculorum densitate praestringebatur: verùm eùm ad Traiani forum venisset, a Haerebat planè attonitus per Giganteos contextus circumferens mentem, nec relatu effabiles, nec rursus mortalibus appetendos. Quamuis autem Tempus, edax rerum, haec omnia iamdudum valdè corroserit, si tamen hodi∣ernam Romam cum illa antiqua componere velimus, verè illud vi∣ri docti vsurpare possumus; b Non maior, sed melior iam Roma, non cultior, sed sanction: licet etiam adijcere, sic inter reliquas splendere vrbes,

Vt Stellas inter tremulas micat aurea Luna.

ORTH.

Fac non minorem nunc esse tectorum Elegantiam, quàm olim Constantij fuit temporibus; Quid inde astrues? Hormisda è Persia oriundus, c interrogatus, quid de Roma sentiret, id tantùm sibi placuisse ai••bat, quod didicisset ibi quoque homines mori. Et sanè quam∣uis nostra ex au••o moenia, ex Saphyro fenestrae construerentur, dum tamen in hac valle vanitatis viuitur, domos inhabitamus luteas, quarum in puluere positum est fundamentum. Det Deus, vt Ciui∣tatem quaeramus illam habentem fundamenta, d cuius artifex & con∣ditor est Deus. Det Deus, vt, quando terrestre nostrum Tabernacu∣lum dissolutum fuerit, domicilium non manu factum, sed in Coelo aeternum habeamus.

PHIL.

Rectè tu quidèm; & hac vnica ratione hoc assequi pote∣ris, si in Ecclesiae Romanae gremium (extra quam nulla est spes sa∣lutis) te contuleris: Est enim terrestris Paradisus, & tutissimum ani∣matum asylum. Quamobrem si hùc te recipias, ter foelix futurus es, & tranquillae conscientiae dono pretioso fruiturus.

ORTH.

Tranquilla & serena conscientia est gemma sine dubio nobilissima; longè superat Carbunculos pretium eius, nec purissi∣mi auri lamina aestimari potest. Verùm hic flosculus non nascitur in hortis Romanis, ne in Beluiderio quidèm, Papali Paradiso. Nulla enim est Religio quae turbatam conscientiam pacare potest, prae∣ter illam solam, quae hominem fracti & contriti Spiritus, de pecca∣torum

suorum remissione, per merita Christi, side apprehensa, & cordi obsignata, certiorem reddit. At hodierna ecclesiae Romanae Religio, nullam nisi a moralem coniecturalem & fallibilem, id est, in∣certam certitudinem docet, quae miseras conscientias mille mole∣stiarum sluctibus immergit. Quamobrem quae nunc est Romana Religio, non est doctrina consolationis, sed dubitationis a••diffi∣dentiae; tantumque abest à consolando, vt sit perpetua animarum tortura & Carnificina.

PHIL.

Quicquid tibi videtur, tuà tamen bonâ cum veniâ edico tibi, Religionem nostram à Deo Patre Coelitùs esse deriuatam, à Iesu Christo reuelatam▪ à Spiritu sancto inspiratam, ab Aposto∣lis plantatam, sanguine Martyrum irrigatam, & miraculis confir∣matam; quippe quae antiquitate venerabilis, vniuersalitate illu∣stris, succ ssione certa, ordine decora, vnitate admirabilis.

ORTH.

De Arcula gloriaris, gemmulae verò nusquam appa∣rent. Fides enim Romana olim per totum Terrarum orbem in∣claruit, & voce ipsius b Apostoli est celebrata: verùm ex illo tem∣pore, Roma frequentes & ingentes passa est mutationes. Nam, vt ratione status politici, per varias Regiminum formas, tanquam à vasculo in vasculum transfusa, linguam amisit, septem montes reli∣quit, in Campum Martium se transtulit, antiquam formam & fa∣ciem exuit, adeoque ruderibus suis tumulata iacet, vt Iustus Lipsi∣us, vnus ex amasijs eius, ne murorum quidem antiquum tractum & ambitum designare possit, ità, ratione status Ecclesiastici, priscam illam Romam in hac noua si quaesieris, oleum & operam perdide∣ris. Nam (proh dolor) hominum traditiones scripto Dei verbo adaequauit, non sine summâ diuinae Sapientiae blasphemia; humana merita vnà cum pretiosis Christi meritis cōmiscuit, non sine sum∣ma diuinae Gratiae contumelia; cultum diuinum saxis & truncis communicauit, non sine summa diuinae Gloriae irrogata iniuria. Ità hortus Christi herbis noxijs & venenatis est obsitus, & filia Sionis facta est meretrix Babylonica: quae nihilo tamen secius se pro virgine venditat, quià quondàm erat virgo, fictisque & falla∣cibus Antiquitatis, Vniuersalitatis, Successionis & Vnitatis se fucat coloribus; qui nihil sunt aliud quàm tenuis cerussa, quae sole lu∣cente illicò euanescet.

PHIL.

Spero equidem te haec omnia disputandi tantùm gratiâ protulisse. Quomodocunque tamen se res habet, vt tua meliùs conscientia & Iudicium informetur, experientiae speculum inspici∣as velim. Anglorum Academiae quales sint satis superque explo∣ratum liabes; nùnc si Seminaria nostra ingredi volueris, non defu∣turos spondeo qui cunctis dubitationibus tuis cumulatè satisfa∣ciant, & omnem tibi Conscientiae scrupulum penitùs eximant. Ego autèm, pro meo in te amore, curabo vt tibi singula ad victum cultumque spectantia in Anglo Romano nostro Collegio abundè suppeditētur, omnes{que} te pro meritis tuis, quo decet honore ac re∣uerentiâ

prosequantur. Ipse verò Sanctissimus Pater, summum Ca∣put vrbis & orbis, ô quibus te misericordiae vlnis complectetur? O quàm te benignè, quasi Columbam in Arcam Catholicae Ecclesiae reuolantem, recipiet, ob amorem eius in nostram Gentem incom∣parabilem?

ORTH.

Quam impensè nos ament Romani Pontifices in In∣nocentio quarto licet perspicere, qui Angliam nostram, c Hor∣tum suum deliciarum nuncupauit! Ecquis enim istiusmodi hortum non adamaret? Quinetiam eandem d putei inexhausti titulo insig∣niuit. Quid? Nonne talis puteus amore dignissimus est habendus? Huius tenerrimi amoris fructum ex verbis eiusdem Innocentij li∣cet colligere: scilicet, e Vbi multa abundant, de multis multa possunt extorqueri. Arethusa, Armeniae fluuius (vt fingunt Poëtae) tellure absorptus, mare subterlabitur, rursusque (si fas est credere) in Sici∣lia caput attollit. Verùm (omni remoto figmento) ex Anglia, tanquam ex verberrimo fonte, aurei exorti sunt fluuij, qui repentè disparüerunt, emensoque Oceano Romae in Pontificis gazophy∣lacio emerserunt. Quisquis autem Regni nostri Chronica à Ma∣thaeo Parisio, Thoma Walsingamio, alijs{que} conscripta perlegerit, nae is intelliget quantopere Pontifices Romani aurum & argen∣tum Anglicanum deperierint. En vobis Pontificis amorem in Gentem nostram incomparabilem.

PHIL.

Hoc est ex colliculo montes extruere. Etenim Papae annui ex Anglia Reditus, quid erant aliud, quàm f culex ad Elephan∣tem? Quos sanè sanctissimus pater parui pendebat, nec recipere dignatus esset, nisi eo tantùm nomine quod essent amoris pignora in sanctam matrem Ecclesiam.

ORTH.

Annua Pontificis ex Angliâ praeda (vt narrat g Bon∣nerus) parum abfuit quin ipsius Coronae Regiae Reditus adaequa∣ret. Cui malo nisi Deus maturè remedium adhibuisset, vniuersa Anglia (etiamsi Oceanus) absorpta iamdudùm penitus fuisset, & exhausta. Tales vester helluo deglutere solet Elephantes, qui ta∣men vobis nihil sunt nisi Culices.

PHIL.

Toto erras Coelo. Non Argentum, sed animas diligit Papa: quod vel hinc constare potest, quòd, ex quo vnum accepit ex Anglia Denariolum, multa impenderit aureorum millia in duobus Collegijs in Anglorum gratiam fundandis & dotandis. Tàm sincerus est eius in Gentem Anglicanam amor.

ORTH.

Anglicana vestra Seminaria fundauit (si modò Xeno∣dochij in Collegium transmutatio fundatio sic dicenda) Grego∣rius decimus tertius. Sed quem obsecro in finem milites istos Hispanos & Italos, clauibus insignitos, quorum a Genebrardus & ^b Campana meminerunt, in Hiberniam transmisit? Nonne eo in∣tuitu, vt rebellantibus aduersus supremam suam Dominam Regi∣nam c Elizabetham suppetias ferrent? Tam sincerus fuit Gregorij in Gentem Anglicanam amor.

PHIL.

Sanctissimi Patris erga Anglos beneficentia & benig∣nitas in nobilissimis illis Collegijs fundandis clarissimè elucet. d In quibus plures habemus disputationes, lectiones, collationes, examinationes, repetitiones, instructiones, catechizationes, casuū conscientiae & controuer∣siarum resolutiones, methodos, & modos ad deceptorum conuersionem pro∣cedendi, & istiusmodi alia exercitia, quam in vestris duabus Academijs tri∣ginta ferè pultherrima Collegia complectentibus. Praepositi autem & Pro∣fessores Collegiorum nostrorum, Romani praesertim, sunt quidem (ausim di∣cere) ex toto orbe Christiano selectissimi & peritissimi. Nunc vt illam edu∣cationis partem attingam, quae ad vitam & mores pertinet, praecipuus noster in vtroque Collegio conatus eò tendit, vt in discipulis nostris timorem Dei, pietatem, & salutis aeternae desiderium accendamus: quod sit, per varia exer∣citia spiritualia, quotidiana conscientiarum suarum examina, crebras Sa∣crosanctae Eucharistiae celebrationes, frequentes precationes, rerumque spiri∣tualium assiduam attentionem ac meditationem. Et hinc fit vt complures ex Anglia ingeniosissimi ad nos migrantes hîc instituantur, ob hanc singu∣larem educandi rationem foelicissimi. Econtra e Bristous, in Academia olim enurritus Oxoniensi, narrat in vestris Collegijs pauculos reperi∣ri, qui studijs & literis operā impendunt, eosque paucis huiusce tantùm tem∣poris quaestionibus incumbere, idque ita leuitèr, vt cum plebeijs Catholicis colloquia resormident, aut si quando congrediantur, f vulgus Catholico∣rum vestris posse quibuscun{que} argumentis occurrere, etiam in rem vestram plura quàm valeatis ipsi dicere.

ORTH.

Quàm rationi sit consentaneum vestra duo Collegia cum duabus nostris florentissimis Academijs componere, iudicent Sapientes. Vos de exercitiorum vestrorum varietate gloriari so∣letis: faxit Deus vt nos supernae veritatis simplicitate, & bonae con∣scientiae testimonio in Domino gloriemur. Quod verò ad Acade∣miarum nostrarum exercitia spectat, tu ipse, si liuore occaecatus non esses, probè intelligere potuisses quàm sint per totum Christi∣anum orbem celebria. Nec te latere potest, quales & quantos haec Christi Castra Satellites produxerunt, qui cum superbissimis Phi∣listaeis congredi valeant. Nec dubitamus quin semper habitura sint Dauidem, qui Goliae caput suo ipsius gladio amputet. Quam in nobis spem fouet & accendit amplissimus ille linguarum & artium Thesaurus, Bibliotheca Bodleiana longè Celeberrima, Oxoniae decus, Angliae gemma, exterorum stupor, totiusque orbis terra∣rum Phoenix. Nobilissime Bodlaee, multi etiam in hoc genere in∣signiter munifi••i extiterunt; tua verò magnificentia.

—tantùm supereminet omnes Quantum lenta solent inter viburna Cupressi.

O beatam Radicem, ex qua talis pullulauit surculus! O beatum sur∣culum, qui tam amaenos protulit fructus! Huic nobilissimae soboli Mater Deuonia, nutrix musa Mertonensis. O felicem Matrem, fe∣licem Nutricē, felicem sobolem! Benedic Domine operi manuum eius; sit tanquam Armarium in Ecclesiae tuae salutem paratum, &,

tanquam pharetra sagittarū plena, quarum ictu omnes inimici tui palantes diffugiant, maneat & floreat in aeternum, ad Euangelii tui propagationem, & ad extremam Antichristi perniciem. Sed vt ad praelectores vestros Romanos, quos ita laudibus in Coelum tollis, veniamus, cui similes sunt, aut quibus eos assimilabo? Similes sunt Cir∣culatoribus Italicis quos Montibancos appellant, qui exiguam olei phialam sexcentis aestimabunt aureis, cū vix sex valeat denariolos. Quic quid afferunt illud omne, tanquam singulare quiddam & ad∣mirandum, non alitèr est suspiciendum quàm si in Phaenicis nidulo repertum, indeque in Iesuitarum, scilicet, Collegium, nescio qua Angelorum operâ, transuectum fuisset. Hac blandiloquentiâ au∣reis pollicitationibus fucatâ, adolescentulos, sorte sua minimè con∣tentos (huiusmodi enim piscatores aquâ delectantur turbida) illa∣queant, ipsisque, tanquam Anglorum ingeniosissimis, applaudunt. Quamdiù apud nos commorantur, plumbei sunt & stipites; quam∣primum verò in Seminaria vestra Pontificia pedem ••etulerint, illi∣cò nescio qua metamorphosi (recocti credo) facti sunt aurei. Ve∣rùm sint vestra viuendi instituta, vt praedicas, accurata, praelectores periti, auditores ingeniosi, & seduli; illud tantùm sciscitari libet, quonam tendat ista tam rara & egregia educandi ratio?

PHIL.

Hoc docet a Nauarrus his verbis: Romae in Collegio An∣glorum est statutum & constitutio Papalis, vt quicunque illud ingredi vo∣luerit, teneatur iurare se post tot annos pro defensione ••idei Catholicae in An∣gliam profecturum, illamque ibi publicè & priuatìm praedicaturum. En ti∣bi huius tam singularis educationis finem, fidem Catholicam, quam non sua tantum causa ediscunt, verùm etiam vt Angliam eiusdem veritate imbuant. Haec igitur omnia in charissimae nostrae Patriae bonum spirituale cedunt.

ORTH.

Quid tibi vis per fidem Catholicam? Bellarminus, cui à Gregorio decimo tertio ea Prouincia demandata est, vt contro∣uersias fidei alumnis Collegii b Anglici & Germanici in vrbe Ro∣ma explicaret, & pro officiis in Ecclesiam & Curiam Romanam praestitis, ad dignitatem Cardinalitiam est euectus, his vtitur ver∣bis; c De fide Catholica, id est, de Primatu Sedis Apostolicae, quem, in Scrip∣turis sanctis apertissimè fundatum, Catholici omnes vt fidei Orthodoxae dog∣ma certissimum habent. Et rursus affirmat Iuramentum fidelitatis in se complecti d abnegationem fidei Catholicae de primatu Ecclesiastico Ro∣mani pontificis. Et iterum in e Epistola ad Blackwellum Archipres∣byterum: Si (inquit) rem ••••tam apud te diligentèr expendere volueris, videbis profectò non rem paruam quae ob Iuramentum illud in discrimen adducitur, sed vnum ex praecipuis fidei nostrae capitibus ac Religionis Catho∣licae fundamentis. Audi enim quid Apostolus vester magnus Gregorius scribat. f Apostolicae sedis reuerentia nullius praesumptione turbetur; tunc enim membrorum status integer perseuerat, si caput fidei nulla pulsetur in∣iuria. Itaque, sancto Gregorio teste, cùm de Primatu fidei Apostolicae vel turbando, vel minuendo, vel tollendo satagitur, de ipso capite fidei ampu∣tando,

ac de totius corporis, omniumque m••mbrorum statu dissipando satagi∣tur. Si•• ille. Quocircà non satis est Bellarmino no••um hoc fidei caput aliis aequare capitibus, sed omnibus singularitèr atque super∣eminentèr praeponere contendit. Ita Papae suprematus factus est su∣premus fidei vestrae Catholicae articulus. Sed quousque tandem se porrigit? Idem Romanus praelector sic vos docuit: g Si Prin∣ceps aliquis ex ou•• aut ariete fiat lupus, id est, ex Christiano haereti∣cus, potest pastor Ecclesiae eum arcere per excommunicationem, & si∣mul iubere popul••, ne eum sequantur, ac proinde priuare eum dominio in subditos. Quin etiam docet posse Papam h mutare Regna, & vni auferre, atque alteri conferre, tanquam summus princeps spiritu∣alis, si id necessarium sit ad animarum salutem. Verùm quandò iu∣dicabitur necessarium? Id enucleat Pius quintus in sententia de∣claratoria contra Reginam Elizabetham. Cum enim pia illa Prin∣ceps, Papam & papales superstitiones è Regno eliminasset, Chri∣stique Euangelium reuocasset, & in eodem protegendo constantis∣simè perseuerasset, sacrosanctam quam profitebatur Religionem Pius impius appellauit haeresin, & constantiam eius pertinaciam, ac proinde Regni Iure, nec non omni & quocunque dominio, digni∣tate & priuilegio priuatam declarauit, fidelitatis Iuramentum Sub∣ditis relaxauit, & quotquot illi tanquam principi obedirent, eos omnes Anathemate percussit. Haec tamen Pio (ô speculum pietatis!) sunt arma Iustitiae, ad quae se contra eam de necessitate conuersum conqueritur. Quamobrem si Princeps cultum Idololatricum & superstitiosum è regno suo extirpauerit, si in Religione refor∣manda feruentior extiterit, si in eadem profitenda ac protegenda constans permanserit, vel hoc ipsum apud Papae Tribunal priuati∣onis causa iusta, idonea, atque necessaria iudicabitur. Ita vos con∣scientiam ac religionem praetexere soletis, reipsa tamen ad fune∣stas faces, & flammas patriae inferendas adolescentulos educatis. Hoccine est fidem Catholicam praedicare? Hoccine est dulcissimae pa••riae bonum spirituale procurare? Hiccine est amor Papae in An∣glos incomparabilis? Porro vt beneuolentia admodū exigua An∣gliam prosequitur, ita profectò vos ipsos non valdè diligit. Homo vafer & veterator aliud cogitat, aliud simulat, Nautae nō absimilis, qui occidentem spectans, ad orientem Cymbam impellit. Ad mu∣nificentiam autem eius quod attinet, quam tantopere praedicatis:

Munera magna quidem mittit, sed mittit in hamo, Et Piscatorem piscis amare potest?

Vos verò dum escam captatis inescamini. Et vt Piscatores minu∣tos pisciculos hamo appendunt, vt his illecebris maiusculos prae∣dae inhiantes illaqueare possint, ita Pontifex, peritissimus piscandi artifex, vobis tanquam pisciculis vtitur ad Angliam capiendam, ••ureumque primatum eius ibidèm restituendum. Siquidem verè dici potest aureus, cum tot auri & argenti montes illi attulerit. Cae∣terum vt quàm lubri••o & ancipiti in loco positi sitis melius intel∣ligatis,

liceat mihi rem totam rudi fortasse, aptissima tamen simili∣tudine adumbrare. Simia castaneam igni iniectam videns, nec quo sibi modo comparare possit satis intelligens, forte fortuna Catu∣lum foco accubantem conspexit eiusque pede•• derepentè correp∣to, ex prunis ardentibus Castaneam extraxit. En vobis Speculum, impolitum quidem, certè non fallax, in quo vestrum vobis vul∣tum intueri licet. Castanea est aureus ille Pontificis Primatus; ar∣dētes prunae, sunt pericula; vos ipsi estis Pontificis Catuli: ipse san∣ctissimus pater nolens suos digitulos crepitantibus vrere flammis, ve∣stra vtitur opera, tanquam Catuli pede, ad Castaneam hanc ex igne flagrante eruendam; quantoperè vos torreant flammae, parum pensi habet, modo inde sperare possit se aliquando voto poti∣turum. Verum enimuero, quantumuis plerisque vestrum hac ipsa de causa non manus modo sed corda etiam conflagrarunt, nondum tamen Castaneam consecutus est: pro quo singulari in nos beneficio, Deo optimo maximo gratias agimus.

PHIL.

Iam tandem te Ecclesiae Anglicanae Schismate & hae∣resi non leuitèr tinctum, sed penitus imbutum planè perspicio. O Anglia, Anglia, charissima patria; tu olim celiberrima & flo∣rentissima eras Ecclesia; fides tua Gemmae instar lucidissimae ful∣gebat; zelus tuus flammantis instar Ignis ardebat; stellae in firma∣mento scintillantes, splendorem tuum non aequabant: Nunc ve∣rò (proh dolor) ex quo obtinuit Caluinismus, fulgorem amisisti, gloria tua deliquium passa est, antiqui tui amoris n•• scintilla qui∣dem superest: nulla iam apud vos fides, religio nulla, nulla Ec∣clesia.

ORTH.

Vestigijs maiorum tuorum insistis, & iniquitatis eo∣rum mensuram complere pergis. Siquidem perpetua eorum fu••t consuetudo odiosas Religioni nostrae maculas aspergere, vt sibi Proselytas hoc strategemate lucrari possent. Richardus Bristous a Religionem nostram nullam esse ipsa experientia probari asseruit. Car∣dinalis b Alanus nostram liturgiam, Sacramenta, & conciones ist iusmodi esse pronuntiat, quae sine dubio aeternum afferunt exitium. Gulielmus c Reinoldus in publicum promulgauit, Religionem nostram ipsa Tur∣cicâ esse deteriorem. Libelli, à Sandero & Parsonio editi, tam scatent calumnijs, quàm serpens veneno. Et vt Hardingum, Stapleto∣num, aliosque praeteream, nouissima viperarum progenies perinde est venenosa ac superior. Vnus, exempli gratia, prodeat pro omni∣bus, nimirum insulsus ille libellator, hunc in modum vociferans: d Protestantes nullā habent fidem, nullam spem, nullam charitatem, nullam poenitentiam, nullam Iustificationem, nullam Ecclesiam, nullum Altare, nullum Sacrificium, nullum Sacerdotium, nullam religionem, Christum nullum. Quid de his ignitis Spiritibus dicam? Si ex inueterato loquantur odio, dicam cum Michaele Archangelo, e Dominus in∣crepet. Sin potius (vti spero) ex ignorantiâ haec effutiant, dicam cum Sancto Stephano proto-Martyre, f Domine, ne statuas eis hoc

p••ccatum; vel cum beatissimo nostro Saluatore, c Pater, rem••••••e ••is, nam nesciunt quid faciunt. Illa enim fides & Religio, quae sacris Scripturis per omnia est consentanea, est vera, sancta, antiqua, Ca∣tholica, & Apostolica. Praetereà, vbicunquè terrarum viget since∣ra Euangelij praedicatio, & legitima Sacramentorum administra∣tio, ibì est vera Christi visibilis Ecclesia: sed haec officia religiosè praestantur in Anglia; cur ergo negas nos veram habere Ecclesiam?

PHIL.

Quia legitimum, à quo haec praestari possint, non habe∣tis Ministerium. Nulla enim omnino sine pastoribus potest esse Ecclesia, vt d Cyprianus docet; qui Ecclesiam definit plebem sacer∣doti adunatam, & gregem pastori suo adhaerentem: Et e Hieronymus, cum dicit, non esse ecclesiam, quae non habet Sacerdotes. Hoc ipsum ex f Paulo clarissimè elucet, docente, Christum dedisse quosdam quidem Apostolos, quosdam Prophetas, alios Euangelistas, alios, pastores & doctores, ad consummationem Sanctorū, in opus Ministerij, in aedificationem corporis Christi, donec occurramus omnes in vnitate fidei & agnitionis filij Dei in virum perfectum, in mensura aetatis plenitudinis Christi. Vbi docet Apo∣stolus (vt eruditus noster g Cardinalis obseruauit) mansura in Ecclesia ministeria ista pastorum & doctorum vsque ad diem Iudicij. Tunc enim Domino in vnitate fidei occurremus. Ecce, inquit pater h Hessius, Donec numerus electorum in fine mundi compleatur, semper Ecclesia habebit pa∣stores & doctores. Sed nec i Lutherus id negat, quin potius in libro de Ecclesia & Consilijs in notis Ecclesiae ponit, habere veros pasto∣res. Caluinus etiam asserit; pastoribus & doctoribus nunquam carere posse Ecclesiam. Quamobrem, posito hoc principio tam illustri, & ••••nibus approbato, sic argumentor. Vbi non est verum Ministe∣rium, ibi nec vera est Ecclesia. Apud Protestantes in Anglia non est verum Ministerium. Ergo nec vera Ecclesia.

Notes

• a

  Ammian. Marcell. lib. 16.
• b

  Lips. de mag∣nit. Rom. in praefat. ad Lect.
• c

  Ammian. Marc. quo supra.
• d

  Heb. 11. 10.
• a

  Uid. Bell. de iustis. l. 3. c. 2, 3. Et Rhemenses in ep. ad Rom. c. 8. v. 38.
• b

  Rom. 1. 8.
• 3
• c

  Mat. Paris p. 683.
• d

  Jbid.
• e

  Ibid.
• f

  Harding. in confut. apolog.
• g

  Praefat. in Gar∣din. de ver. obed.
• 4
• a

  Genebrard. Chron. l 4. Campa•• del. hi••tor de mond. vol. 2. l. 1. anno 1580.
• c

  Munitionem erig•••••• contra Angl. Gene∣brard. ibid.
• d

  Alanus Apo∣log. c 5.
• e

  Brist. Quaest. siue interrog 41
• f

  Jdem mot. 31.
• a

  Mart. Na••ar. cons. l. 3. de Re∣gul. consil. 1.
• b

  Bellar. de verb. Dei in pr••fat. ad lectorem.
• c

  Bellar. in re∣spons. ad Apol. p. 7.
• d

  Ibid. p. 32.
• e

  Pag. 69.
• f

  Lib. 11. ••p. 42. de quo loco vide Tort. T••rti. pag. 339.
• g

  Bell. de Rom. Pontif. l. 5. c. 7. § Ergo tria.
• h

  Ibid. c. 6. §. Quantum ad personas.
• a

  Brist. p••stul. 48
• b

  Apol c. 1. p. 25.
• c

  Calu. Turcis. l. 1 c. 7. & l. 4. c. 11. & passim.
• d

  Quidam Art. se•• rationes valid••. art. 1.
• e

  Ep. Jud••. v. 9.
• f

  Act. 7. 60.
• c

  Luc. 23. 34.
• 7
• d

  L. 4. ep. 9.
• e

  Cont. Lucifer.
• f

  Eph. 4. 11, 12.
• g

  Bell. de ecc. mil. lib. 3. c. 13. pr••∣••ere•• & l 4. c. 8. sed vt vi••.
• h

  Hess. quaest. 2. de Ecclesia. p. 51. §. 33.
• i

  Vid•• Bell. de eccl. milit. l. 4. c. 8.
• ^kCal••. Instit. l. 4. c. 3. §. 4.