Vindiciæ Ecclesiæ Anglicanæ; siue De legitimo eiusdem ministerio id est, de episcoporum successione, consecratione, electione & confirmatione; item, de presbyterorum, & diaconorum ordinatione, libri V. In quibus Ecclesia Anglicana à Bellarmini, Sanderi, Bristoi, Hardingi, Alani, Stapletoni, Parsonij, Kellisoni, Eudæmonis, Becani, aliorúmque romanistarum calumnijs, & contumelijs vindicatur. Editio secunda, priori Anglicanâ longè auctior, & emendatior. Cui inter alia accesserunt ad Fitzherberti presbyteri, Fitz-Simonis Iesuitæ, D. Kellisoni, Champnæi Sorbonistæ, Fluddi, & nescio cujus anonymi exceptiones suis quæque locis intertextæ responsiones. Opus ex idiomate Anglicano traductum, & locupletatum ab ipso authore Franc. Masono, in S. Theologia Bacchal. Archidiacono Norfolc. et socio Colleg. Mertonensis apud Oxonienses.

CAP. I. Episcopalis Iurisdictio quomodo differat à Re∣gali, & vnde fluat.

Iurisdictio Episcopalis

• propriè di∣cta differt à Regali, ratione
  • Materiae, qùia
    • Episcopus, quâ Episcopus
    • Rex, quâ Rex
      • tractat causas
        • ecclesiasticas tantùm.
        • ecclesiasticas & ciuiles. 1
  • formae, quia
    • licèt vter{que} tractet causas ecclesiasticas
    • tamen
      • Episcopus non nisi ecclesiasticè. 2
      • Rex
        • non ecclesiasticè. 3
        • sed Regiè, id est,
          • imperando. 4
          • leges sanciendo. 5
          • externis poenis coercendo. 6
• latiùs sump∣ta, id est, quàm exer∣cent Episco∣pi, est par∣tim
  • Ciuilis, quae à Rege tota est quoad
    • causas ciuiles. 7
    • poenas temporales. 8
  • Spiritua∣lis, fluens
    • à Principe quoad externas circūstantias.
    • à Chri∣sto
      • quoad internam potestatem. 9
      • quando? In consecratione. 10
      • quomodo?
        • immediatè. 11
        • aequaliter. 12

PHIL.

Si Ecclesiae Anglicane Praesules canonicam consecrati∣onem consecutos fuisse, disputandi gratià, concede∣rem, non tamen inde sequitur esse perfectos, & omni∣bus suis numeris absolutos. Eorum enim iurisdictio à quo tandem fonte dimanat?

ORTH.

A Christo partim, partim à Principe.

PHIL.

Quid audio? A Principe? Qu•• fieri potest? Est•••• Iurisdictio Episcopalis eiusdem naturae et conditionis cum Regali?

ORTH.

Inter Regalem & Episcopalem propriè dictam multa sunt discrimina, duo tamen, quae nostro maximè inseruiunt institu∣to, delibâsse sufficiet. Differunt igitur, primò, ratione materiae sub∣iectae, quoniam Regalis Episcopali long èamplior est, & extensio••. Episcopalis enim ad causas tantùm spirituales, siue Ecclesiasticas propriè se porrigit; Regalis autem ad omnes, siue temporales, siue spirituales.

Secundò, differunt ratione formae. Siquidem licèt vterque in causis versetur Ecclesiasticis, non tamen eodem modo. Nam E∣piscopus, quâ Episcopus, res ecclesiasticas ecclesiasticè tract••t, vt∣pote qui per se, idque ex officio ordina••io, non solùm Verbum 〈◊〉〈◊〉 Sacramenta in Ecclesia ministrare, sed alias quoque sacras & so∣lennes actiones (quales sunt ministrorum ordinatio, excommuni∣catio, censurarum relaxatio) obire, & exercere potest.

Rex autem causas quidem Ecclesiasticas reg••t ac gubernat, non tamen Ecclesiasticè, sed Regiè. Non Ecclesiasticè, quia hoc ad Pa∣stores spectat, quibus Christus Regni coelorum claues tradidit. Porrò Regem haec sacra munera in propria persona praestare posse Ecclesia nostra nunquam docuit. a Nos enim Regi censurae potestatem non facimus; neque Reges, aut Reginae nostrae his se rebus hoc mo∣do vnquam immiscuerunt.

Iurisdictio enim Regia non sita est in potestate aliqua S••cerdo∣tali, aut in personali alicuius Ecclesiasticae functionis administrati∣one, sed in authoritate quadam externa, suprema illa quidem, quae in imperando cernitur, quaeque delinquentes poenis ciuilibus ex∣ternè coercet, prout b antea ostendi. Quocirca, vt Regibus Iudae officium Sacerdotale inuadere, Incensum adolendo, aut in pro••••••▪ personis sacrificando non licuit, authoritate tamen Regia S••••••••∣dotibus, vt haec ipsa secundùm legem lehouae praestarent, ••••nct•• c imperârunt; ita Christianis Regibus Verbum & Sacramenta ad∣ministrare, ordinare, excommunicare ••••s nō est, ad eosdem tamen, tanquam ad supremos omnium personarum in omnibus causis in∣tra suas ditiones Gubernato••es, spectat authoritate R••gia i••be••••, & curare, vt haec omnia à talibus personis administr••n••••••▪ q••••l•••• ad haec sacra mumera obeunda designauit Dominus, ••••que ••••••••∣tione, quae sacris Scripturis est consentanea. Quum Maximus E∣piscopus Salonitanus Ecclesiasticas censuras merito incur••••ss••••, ••••s Gregorius d Magnus, secundùm iussiones serenissimi Domini Im••••rato∣ris, laxauit. Hanc imperandi authoritatem, vt Gregorius in Mau∣ritio agnouit, ita vestrorum nonnulli Abbat•• eam, addo etiam & Abbatissae transcribunt: e Tabiena & Armi••••a scribunt, post Pa•• r∣mitanum Astensem, & alios, Abbatissam posse praecipere suas sub••••tis Sacerdotibus, vt excommunic••••t suas rebelles, & contumaces mo••••••les,

vel easdem absoluant, ita vt teneantur obedire. Hoc spiritualis iuris∣dictionis genus non delegatum modò, sed ordinarium etiam, vel foeminis tribuunt Canonistae: e Volunt Canonistae, vt Praelatorum dig∣nitas officiorúmque praestantia foeminis Ecclesiasticis iurisdictionem spiri∣tualem, & Ecclesiasticam ordinariam tr••buat, quâ iure non tantùm dele∣gato & commisso, sed ordinario fungantur, & vti valeant, in su•••• praeser∣tim moniales. In quam sententiam ipse f Stephanus de Albin vide∣tur propendêre. Immò excommunicandi potestatem ipsis g Ab∣batissis asserere contendit, quam Ecclesia Anglicana Regi nostro serenissimo non vendicat, sed eam duntaxat praerogatiuam, quam in sacris Scripturis à Deo ipso omnibus pijs Principibus videmus semper attributam, hoc est, vt omnes status atque ordines fidei suae à Deo commissos, siue illi Ecclesiastici sint, siue ciuiles, in officio contineant. Quod ipsum summa cum laude praestant, dum pro Christo, pro pietate, pro diuina veritate iubent.

Nec mandatis tantùm, & verbis suis res Ecclesiasticas promo∣uebunt Principes, sed quum potestatem habeant Nomotheticam, his ipsis de rebus vel sanctè credendis, vel decorè peragendis le∣ges sancient, quales innumerae in Codice & Authenticis habentur; quarum vnam exempli gratiâ placet subijcere. Iustinianus omni∣bus Episcopis & Presbyteris interdixit, h Ne quempiam à sacra com∣munione priùs segregent, quàm causa monstretur, quamobrem Ecclesiastici hoc Canones fieri ••ubent. Si quis autem contra h••c à sancta communione ••liquem separauerit, ille quid••m qui iniustè à communione separatus fuit, resolutâ separatione per maiorem Sacerdotem, sanctâ dignus habeatur communione. Is verò, qui iniustè a••iquem •• sancta separare communione ausus fuit, omnibus modis per Sacerdotem, sub quo collocatur, à communi∣one separabitur quantocunque tempore illi visum erit, vt quod iniustè alij fecit, ipse iustè sustineat.

Denique Principum est, contumaces ac delinquentes gladio ciuili co∣ercere, vt nostra verissimè docet i Ecclesia. Vbi, vt illud obit••r ad∣dam, signanter dictum est, gladio ciuili; quia Rex gladium gestat non spiritualem, sed ciuilem. Gladium spiritualem stringere est Episcoporum, non Regum, quanquam & hîc, licèt Episcoporum manu, piorum tamen Regum sancto monitu & euaginarì, & in va∣ginam recondi solet. Vbi autem Episcopus spirituali gladio ani∣mum hominis perculit, vlteriùs ad corpus, vel fortunas progredi non valet, verùm hîc se exerit ciuilis gladius. Nam vt Iosias om∣nes in Israële repertos k compulit ad seruiendum Domino, ita quilibet Rex subditos suos, etiam Ecclesiasticos, ad vtriusque tabulae officia praestanda potest cogere, & vniuersos, qui Ecclesiam non audient, gladio ciuili debet compescere, poenásque illis temporales (quales sunt mulcta pecuniaria, incarceratio, exilium, mors) pro qualitate delicti infligere. Quando Paulus Samosatenus in Concilio An∣tiocheno abstentus atque depositus, Ecclesiam nihiloseciùs, & Cathedram adhuc vi & armis retineret, Patres Antiocheni probè

intelligentes non licere sibi authoritate Episcopali vlteriùs progredi, l Aureliani Imperatoris auxilium implorabant, cuius demum mandato ab Ecclesiae possessione vi & armis eiectus est.

PHIL.

Si haec duo iurisdictionum genera tanto à se inuicem disiungantur interuallo, quomodò fieri potest vt Episcopalis à Re∣gali oriatur, & fluat?

ORTH.

Duo hîc spectanda; scilicet materia, id est, causae in Episcoporum Consistorijs tractandae; & sententias suas stabiliendi formalis ratio. Causae ad haec fora Ecclesiastica propriè ac origi∣naliter spectantes, sunt illae solae quae propriè, & ex origine su•• sunt Ecclesiasticae. Forma, seu ratio eorum sententias stabiliendi, & ratas faciendi non sita est in mulctis pecuniarijs, seu poenis cor∣poralibus, aut ciuilibus, sed in censuris spiritualibus irrogandis, & dispensandis. Caeterùm Iurisdictio Episcopalis Christianorum Principum gratiâ & indulgentiâ magnum sanè vtroque respectu accepit incrementum. Quoad materiam, siue causas, Constantinus Magnus, teste m Nicephoro, Clericis in iudicium vocatis potesta∣tem dedit, si modò animum inducerent Magistratus ciuiles reijce∣re, ad Episcoporum Iudicia prouocandi, atque eorum, quam fer∣rent sententiam ratam ac firmam esse iussit, atque aliorum Iudicum sententijs plus habere authoritatis seu ponderis, ac perindè habe∣ri, ac si ab ipso Imperatore in persona propria fuissent prolatae, vt ex n Sozomeno promptum est colligere. Hinc factum est, vt quàm plurimae causae ciuiles ad Episcoporum cognitionem perduceren∣tur, & apud eorum tribunal in foro Ecclesiastico ventilarentur. Quicquid autem potestatis seu authoritatis in huiusmodi causis ci∣uilibus habent Episcopi, id à sola Regum gratia & indulgentia, tanquam à fonte fluit.

Iam vt de forma agamus, quamuis Episcopus, quatenus est E∣piscopus, gladium tantummodo stringat spiritualem, expedit ta∣men aliquando, vt ciuilis quaedam poenis temporalibus externè cogendi, seu coercendi potestas ordini annectatur Episcopali; id∣que duas potissimùm ob causas. Primò, ob honorem Sacerdotij; nempe vt Episcopi apud populum maiori sint in pretio. Secundò, vt censurae eorum spirituales maiorem delinquentibus terrorem possint incutere, neque vt inania terriculamenta contemnantur. Haec autem potestas coactiua, quae poenas irrogat temporales, quanta quanta est, à Rege tota est. Nam vt Dominus quicquid est coelestis lucis, illud omne in corpus solare compegit, ac congloba∣uit, vt indè in lunam & stellas transmitti posset: ita quicquid est ciuilis atque coactiuae potestatis, illud omne personae Princi∣pis indidit, vt indè, tanquam à sole quodam sublunari, omnes infe∣riores lampades suum lumen mutuentur.

Verùm si de illa Episcopali iurisdictione s••rmo instituatur, quae verè est Episcopalis, merè spiritualis, (qualis est excommuni∣candi

potestas) huiusce fons immediatus est ipse Deus; prout Rex noster, doctissimus, & religiosissimus regali calamo toti terrarum orbi profitetur, his verbis: o Episcopos esse in Ecclesia debere, tanquam institutionem Apostolicam, ac ordinationem proinde diuinam, semper sensi contra Puritanos, contráque Bellar••••inum, qui negat Episcopos à Deo immediatè suam iurisdictionem accepisse. Si Maiestas Regia contrà sentiat, ac Bellarminus, qui partem tuetur negatiuam, certè hanc affirmatiuam amplectitur eius serenitas, nempe Episcopos iuris∣dictionem suam (merè spiritualem) immediatè à Deo accipere: quod est verissimum. Caeterùm, quum haec iurisdictio in Domi∣nijs regijs, erga Regis subditos, sub religiosi Regis nutu, Imperio, atque praesidio, iuxta Canones atque Statuta, Regiâ authoritate sancita, exerceatur, nihil obstat, quin haec Consistoria dicantur Re∣gis Ecclesiastica fora, itidémque Archiepiscopi, atque Episcopi, qui ibidem praesident ac iudicant, Regiae Maiestatis Iudices Eccle∣siastici. Quamobrem licèt haec potestas merè spiritualis, ratione sui sit immediatè à D••o, hoc tamen modo & sensu dici potest eti∣am à Rege ad nos dimanare. Est igitur à Christo, tanquam ab au∣thore conferente, à Rege tanquam à permittente, dirigente, san∣ciente, promouente, atque protegente.

PHIL.

Si iurisdictio merè spiritualis à Christo immediatè fluat, quando, & quomodò à Christo ad Episcopos vestros deriua∣tur?

ORTH.

p Quâ, & vnde Episcopi sunt, iurisdictionem habent. Sunt autem Episcopi per consecrationem; ergo dum consecrantur, iu∣risdictionem accipiunt. Namque persona consecranda Archiepis∣copo à duobus Episcopis praesentatur sub hac formula: q Reueren∣dissime in Deo Pater, praesentamus tibi hunc pium & eruditum virum, vt consecretur in Episcopum. In qua formula haec vox Episcopus, vsitato & Ecclesiastico sensu, Titum vel Timotheum, Ecclesiae stellam, seu Angelum denotat. Paulò pòst Archiepiscopus, (atque vnà reliqui praesentes Episcopi) manus imponit, dicens, Accipe Spiri∣••um sanctum, id est, istiusmodi sanctam & spiritualem potestatem, seu Spiritus sancti gratiam, qualis ad hoc requiritur, vt quis ex Presbytero fiat Episcopus. Quare his verbis nouo Episcopo ex∣hibetur quicquid ad officium Episcopale spectat; vt precationes hanc manuum impositionem tum antecedentes, tum consequen∣tes manifestum faciunt. In quibus Dominum humiliter rogamus, vt suam benedictionem & gratiam huic largiri dignetur, quò munus E∣piscopale ritè exequi, in eodem sideliter seruire Domino, & disciplinam mi∣nistrare possit. Ecce tibi Ecclesia Anglicana non modò munus mi∣nisteriale in genere, sed etiam disciplinae administrationem in spe∣cie, id est, iurisdictionis potestatem, mediante consecratione, tri∣buit.

PHIL.

Si in consecratione detur Episcopali, quomodò igitur immediatè à Deo?

ORTH.

Quaestioni tuae mox satisfaciam, modò interroganti mihi pauca respondeas. Primò, igitur hoc mihi expedias velim, vndenam sit potestas ordinis?

PHIL.

r Confertur immediatè à Deo, quia requirit characterem, & gratiam, quam solus Deus effice•••• potest.

ORTH.

Nónne datur cum manuum impositione?

PHIL.

Quamuis cum impositione manuum detur ordo, ordi∣nem tamen (si propriè loquamur) nec dat, qui manus imponit, nec ipsa manuum impositio, sed solus Deus ad impositionem manuum. In hanc sententiam pulchrè Ambrosius, s Quis dat (frater) Episcopa∣lem gratiam? Deus, an homo? Respondes, sine dubio Deus. Sed tame•• per hominem dat Deus; homo imponit manus, Deus largitur gratiam; Sac••rd••s imponit supplicem dextram, & Deus benedicit potenti dex∣trâ.

ORTH.

Secundo loco percontor, vndenam sit baptismi gra∣tia?

PHIL.

Haec quoque proculdubio est immediatè è Deo.

ORTH.

Quaero denique quisnam fidem accendat, dum prae∣dicatur Euangelium?

PHIL.

Certè solus Deus immediatè illuminat, ac aperit cordi.

ORTH.

In his tamen omnibus hominis vtitur ministerio.

PHIL.

Verum est.

ORTH.

Gratia igitur à Deo immediatè dari potest, licèt in ea danda hominis vtatur ministerio. Siquidem in huiusmodi lo∣cutionibus vox immediatè non intelligitur, quasi omnia media & instrumenta simpliciter, & absolutè excludens, sed tantummodo vt propriam Dei actionem ab instrumenti actione distinguens. Cùm filij Israelis ab ignitis serpentibus icti essent, Deus ad sanan∣dos eos vsus est serpente aeneo, sanandi tamen virtus non à serpen∣te aeneo, sed à Deo immediatè profluxit. t Qui aduertebat adillud (symbolum) non per illud seruatus est, quod videbat, sed per te Seruatorem omnium. Eodem planè modo licèt Deus in hac spirituali potesta∣te dispensandâ humanâ vtatur operâ, ipsa tamen potestas non ab hominibus, sed immediatè à Deo dimanat. Cui sententiae (ni fal∣lor) accedit u Salmeron Iesuita. Nam vbì sanctus Paulus inter do∣na Ecclesiae collata x gubernationes nominat, & Sanctus Petrus dicit: y Si quis ministrat, ministret tanquam ex viribus, quas suppeditauit Deus: Salmeron licèt iurisdictionem, quatenus in actum reducitur, à Pontifice deriuare contendat, quatenus tamen in se consideratur, vi veritatis victus in haec verba erumpit: z Ministrationes quoq••e Domino ascribuntur à Petro, sicut & gubernationes à Paulo, quia quic∣quid est supernaturale in ministerio, & gubernatione, Deus per se feci••. ••d autem, ad quod creatura potest concurrere, sinit eam agere, etsi ipse prae∣cipuè id operetur. Gratia igitur gratis data ministrandi & gubernan∣di à Deo est immediatè. Et rursus; Si sumatur gratia pro gratis data gubernandi, & ministrandi iurisdictionem, vt sumunt Petrus & Paulus,

proculdubio donum est, quod ab homine procedere non potest. Quocirca S. Paulus, cùm commonefacit Timotheū, vt a exuscitet gratiam, quae in illo est per impositionem manuum, non intelligit, interprete Salme∣rone, solius ordinis gratiam, sed iurisdictionis etiam. Et sanctus b Ambrosius, cùm dicit, Deum largiri gratiam, omnem gratiam E∣piscopalem significat. Quis enim Ecclesiae Pastoribus gratiam da∣re potest, nisi solus Deus gratiosus, qui Ecclesiae suae Pastores ex∣citat, & familiae suae oeconomos statuit? Salmeroni licet adiun∣gere Henricum Ganda••ensem, affirmantem, Episcopos potestatem su∣am, tam ordinis quàm iurisdictionis, immediatè à Christo accipere: Et praetere à Gottifridum de fontibus, & Iohannem à Poliaco, à Sal∣merone citatos; quorum opiniones immeritò sugillat, cùm ipsi idem, si rem ipsam spectemus, paulò ante asseruerint. Sed de tota hac quaestione luculenter sanè loquitur Academia Parisiensis, his verbis c: Dicere inferiorum Praelatorum potestatem iurisdictionis, siue sint Episcopi, siue curati, esse immediatè à Deo, Euangelicae & Apostoli∣cae consonat veritati. Porro haec illustris Academia quendam Iohan∣nem Sarazim contraria docentem ad Palinodiam adegit.

PHIL.

Si iurisdictio ad impositionem manuum immediatè daretur à Deo, in omnibus Episcopis esset aequalis.

ORTH.

Ipsa potestas, quae à Deo est, in omnibus par est, & ae∣qualis, licèt eiusdem determinatio, quae ab hominibus est, impar sit, & inaequalis. Episcopus ad aliam sedem transiens potestatem iurisdictionis habitualem, quâ priùs gaudebat, non amittit, vt ne∣que Sol lumen suum, quum ad alterum transit hemisphaerium. Cùm Episcopus à sede minoris ambitus ad ampliorem transfer∣tur, maiorem potestatem non acquirit, sed ampliorem materiam subiectam, in quam priorem suam potestatem exerceat. Similiter Episcopus depositus, & gradu deiectus, non dicendus est pristinâ suâ potestate simpliciter & absolutè priuatus, sed materia subtrahi∣tur, in quam potestas illa operari possit. Hanc Alphonsi, ac alio∣rum esse sententiam fatetur Franciscus d Vargas, quam & ipse am∣plectitur. Idem penitùs statuit Cardinalis Cusanus: e Omnes (inquit) Episcopi sunt aquales quoad iurisdictionem, sed non quoad executionem: quod quidem exercitium executionum sub certis terminis positiuis claudi∣tur, & restringitur propter melius.

Notes

• 2
• 3
• a

  T••rt. T••rt. p. 151.
• 4
• b

  L. 3. c. 5. n. 2.
• c

  Vid. l. 3. c. 2. n. 5.
• d

  Epist. l. 5. & 25.
• e

  Steph. de Al∣bin tract. de po∣test. ••pi••. Abbat. &c. c. 3. ••. 13.
• e

  Idem, c. 2. n. 3.
• f

  C. 2. ••. 7.
• g

  Vid. T••rt. To•••• p. 151.
• 5
• h

  N••uel. Con∣s••it. 123.
• 6
• i

  Art. 37.
• k

  2. Chr••. 34. 33
• l

  ••••••eb. hist. ••ccl. l. 7. c. 24.
• m

  Niceph. l. 2. c. 46.
• n

  Sozo••. l. 1. c. 9
• 8
• 9
• o

  Praes••tio Mo∣nit. p. 54.
• 10
• p

  Lancel. Eliens. in resp. ad apol. Bell. cap. 8.
• q

  Ordinale Anglic.
• 11
• r

  Bell. de Rom. p••nt. l. 4. c. 25.
• s

  Ambr. de dign. facerdot. c. 5.
• t

  Sapient. 16. 7.
• u

  Salm. to••. 12. tract. 67. p. 473.
• x

  1. Cor. 12. 28.
• y

  1. Pet. 4. 11.
• z

  Tract. 69. p. 496.
• a

  2. Tim. 1. 6.
• b

  De Dignit. Sacerdot. cap. 5.
• c

  Decr. sacr. ••a∣cul. theolog. Paris. prop. 6.
• 12
• d

  Franc. Varg. de epis••••risd. pag. 126.
• e

  Cusan. de con∣cord. l. 2. c. 13.