Rerum Anglicarum Henrico VIII· Edvvardo VI. et Maria regnantibus, annales

ANNO DOMINI 1534. REGN. 26.

PRIDIE Calendas Ianuarij Doueriae appulit Anna prae∣dicta regio thoro 〈◊〉〈◊〉, vnde Grenouicum tertio post die perueniens, magna cum pompa excepta est, & Regi in festo Epiphaniae legitimo iuncta connubio. Martij duodecimo Henricus Bouchierus Essexiae Comes & Comitum Angliae antiquissimus, ab equo ferociori quem domare nitebatur de∣iectus, gulam fregit: cuius morte hereditas ad filiam eius de∣uoluta est, & illa sine prole decedente, ad Deuereuxios, qui co nomine per Elizabetham Reginam Comitatus Essexiensis honore postea sunt ornati, quo & hodie potiuntur. Inter ea vero Cromwellus (qui apud Regem primum gratiae locum adhuc tenebat,) 18. Aprilis Essexiae Comes creatus est. Ecce vero 〈◊〉〈◊〉 humanarum fragilitatem: lste, cuius foelicitatem omnes 〈◊〉〈◊〉, plurimi inuisam habebant, quod ab in∣fimo

loco ad honorum summorum apicem in pauco∣rum [ 1540] annorum curriculo conscendisset: subito, & nihil minus expectans, in ipso regiorum consiliorum consessu comprehenditur, atque in carcerem conijcitur, vnde nun∣quam, donec ad vltimum 〈◊〉〈◊〉 subeundum emissus est. Nam in ipso Parliamento iam Aprilis 12. conuo∣cato, Maicstatis 〈◊〉〈◊〉 simul ac 〈◊〉〈◊〉 accusatus, at lata lege inauditus 〈◊〉〈◊〉 est: tumque 28. Iulij, postquam comprehensus fuerat nondum 〈◊〉〈◊〉 die transacto, securi publice percussus. Si quis iam miratus, quod amicum Rex & intimum familiarem, 〈◊〉〈◊〉 paucis antea mensibus in summo procerum ordine collocarat, cuiusque opera & 〈◊〉〈◊〉 tam diu vsus fuerit, non solum 〈◊〉〈◊〉 derepente, sed è medio tollendum curarit, tantae tamque repentinae mutationis cau∣sam quaerere perseuerarit: Pontificios audiet dicentes, non temere hanc cladem aut sortuito accidisse, sed diuinitùs im∣missam, in poenam sacrilegij, cuius author Regi ferebatur, 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉. Et non desunt sane homines docti pijque, qui quanquam inficias non 〈◊〉〈◊〉, otiosos & ventri deditos 〈◊〉〈◊〉 ex his latibulis vtiliter excitatos, & superstitiones quibus cultus diuinus inquinatus est optimè 〈◊〉〈◊〉: tamen 〈◊〉〈◊〉 tot tamque magnificas 〈◊〉〈◊〉 vt in ijs DEVS colere∣tur a maioribus conditas, à fundamentis destruxerint: quod 〈◊〉〈◊〉 ecclesiasticarum tantam vim interuerterint, & priuatis vsibus addixerint: quodque locum plane nullum reliquerint vbi Monasticam vitam secundum exemplum antiquorum patrum 〈◊〉〈◊〉 transigere volentes quietè degerent, à mundanis occupationibus 〈◊〉〈◊〉, & siue scriptioni, siue contemplati∣oni (homines ad res administrandas siue publicas siue 〈◊〉〈◊〉 minus apti, quales multi reperiuntur) toti incumberent, adeo profecto non probant, vt ob ista vtrique DEVM mul∣to minus propitium extitisse sibi persuasissimum esse 〈◊〉〈◊〉. Enimuero Sleydanus (cui Foxus noster assentitur) à scopo fortassis haud longè aberrans, propiorem huiusce 〈◊〉〈◊〉 dis causam exquirens, huiusmodi adducit. His ferè diebus (inquit) Angliae Rex, Tho. Cromwellum, quem ex infimo loco perduxe∣rat ad summam dignitatem, capite plectit, & Annam Cliuen∣sem repudiat, & Catharinam Hauardam 〈◊〉〈◊〉 ducis e

fratre neptim in matrimonium ducit. Cromwellus fuerat sua∣sor [ 1540] connubij Clivensis. Cum autem Rex Havardam post a∣damaret, impulsus ab ea fuisse putatur, ut Cromwellus, quem suis illa rebus obstare iudicabat, e medio tolleretur. Nunc igi∣tur ad narrandum tempus esse videtur quomodo Regina nuper ducta 〈◊〉〈◊〉 est. Postquam 6. menses in hoc essent con∣iugio transacti, & nemo 〈◊〉〈◊〉 scrupulum 〈◊〉〈◊〉 firmum id esset necne, Rex 〈◊〉〈◊〉 & Regina vbique laeti amoris mutui plurima quotidiè ederent testimonia: lunij vicesimo Reginae 〈◊〉〈◊〉 est, Londino (ubi tum propter 〈◊〉〈◊〉 Rex morabatur) Richmondiam secedat, locum scilicet & salubriorem & amoeniorem multo quam is vbi antea degebat. Paucis verotum posteà diebus, Procerum quidam ad secun∣dum sive inferiorem Parliamenti senatum 〈◊〉〈◊〉 (nam duo sunt, quorum alter ex proceribus constat ecelesiasticis & secu∣laribus, 〈◊〉〈◊〉 nimirum, ac deinde Ducibus, Marchioni∣bus, Comitibus, Vicecomitibus & Baronibus, alter verò ex certis viris per singulas provincias & civitates hinc inde de∣lectis) rationes adferentes, ex quibus demonstrabant, invali∣dum esse Regis cum Clivensi matrimonium, vt vtrique liceat pro 〈◊〉〈◊〉 novum inire. Atque hae rationes ad ecclesiasticam Synodum tum congregatam similiter delatae, omnium consen∣su approbatae sunt. 〈◊〉〈◊〉 ab universis ordinibus con∣sentiente etiam Regina (〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 id expresserit, siue sponte fecerit, non habeo pronuntiare) lex lata est, in qua irritum id matrimonium & viribus cassum pronuntiatum. 〈◊〉〈◊〉 fuerint rationes praedictae non 〈◊〉〈◊〉 pro certo affirmare. Sunt qui dicant vitium corporis mulieri 〈◊〉〈◊〉, quod eo probabilius videtur, quia in literis quibus illa Parliamenti iu∣dicio & ordinationise submisit, à Regese nunquam 〈◊〉〈◊〉 cognitam asseverat. 〈◊〉〈◊〉 fuerit, in ordinem redacta, priva∣tam vitam multos egit annos, & cum non sustineret tali affecta ignominia ad suos reverti, in agris sibi assignatis diù vixit, à Rege semper habita benignè, ac lulij 15. 1557. defuncta, Westmona∣sterij ad 〈◊〉〈◊〉 latus presbyterij in tumulo nondum absoluto condita est. 〈◊〉〈◊〉 Rex Synodi & ordinum decreto vixdum perfecto, sydere haud magis fausto quàm priores, quintá duxit uxorem, Cath. nempe Havardam, Norfolciae Ducis ex Ed∣mundo

fratre neptim. Quando suerint nuptiae celebratae non [ 1540] liquet, sed Augusti octavo Regijs ornamentis indutam in pub∣licum Catharinam processisse, constat. Qui reformationi sa∣vebant, hoc Reginae casu audito, animum magnopere despon∣debant: existimantes (nec sine 〈◊〉〈◊〉) dissidium inde cum Ger∣manis Principibus oriturum, ut iam posthac Regi necessum sit futurum, illorum praesidio niti, quibus noster à Pontificijs dis∣cessus cordi non erat. At Rex in coepto curriculo eodem ad∣huc tenore 〈◊〉〈◊〉, quicquid vspiam opponeretur proster∣nens: non solum Anabaptistas tres Maij tertio comburi per∣misit Londini, sed multos nostrae Religionis professores, pas∣sim per diversa regni loca ignibus tradidit, quod sex articulos non probarent quos in Parliamento superioris anni proposi∣tos diximus. Inter caeteros verò praecipuè eminebant tres Theologi: Ro. Barnus Doctor, Tho. Gerardus & Gul. Iero∣nymus Baccalaurei, qui lata lege inauditi in Parliamento hae∣reseos damnati, ac ergastulo educti, Iulij trigesimoprimo igne statim crudeliter absumpti sunt. Eodem porrò & tempore & loco, videlicet in foro quod Smithfieldia dicitur Londini, tres alij suspensi, Theologi similiter & Doctores, quod Regem Ec∣clesiae Anglicanae caput 〈◊〉〈◊〉 agnoscere: Edw. Powellus, Tho. Ablius, & Richar. Fetherstonus: adeo mirantibus non sine causà spectatorum permultis, vt exclamasse dicatur Gallus quidam, latinis verbis, hac voce vsus, DEVS bone quomo∣do hic vivunt gentes? suspenduntur 〈◊〉〈◊〉, comburuntur Antipapistae. Sed quarto deinde Augusti VII. alij, monachis∣mi acres defensores (quo crimine nullum iam aliud capitalius 〈◊〉〈◊〉) lata lege in Parliamento damnati, suspensi sunt: Lauren∣tius Cocus Dancastrensis coenobij Prior, & sex alij. Hoc eti∣am anno, sed eodem cum Cromwello die, crimen quoddam non nominandum capite luit Hungerfor dius Baro, impatien∣ter adeo 〈◊〉〈◊〉 calamitatem ferens, ut multis mentis vix compos videretur, cum qui concomitabatur Cromwellus, impavidè constantissim équesupplicium pertulerit.

Notes

• 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉.
• 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉, & tertio post mense deca∣pitatur.
• Anna Cli∣vensis repudi∣ata.
• Rex Cath. 〈◊〉〈◊〉 ducit uxorem
• 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉 Theologi 〈◊〉〈◊〉 & nostrates.
• Dancastria prior cum 6. 〈◊〉〈◊〉 〈◊〉〈◊〉.
• Hungerfodi∣us suspendi∣tur.