Middle English Dictionary Entry
grēmen v.
Entry Info
Forms | grēmen v. Also gremie(n, græmen, (error) ȝreme. |
Etymology | OE gremian |
Definitions (Senses and Subsenses)
Note: Cp. gramen.
1.
(a) To make (sb.) angry; provoke, offend; (b) refl. and impers. to become angry, rage; (c) to revile (sb.), insult; (d) to injure (sb.), trouble, disturb; be unpopular or obnoxious.
Associated quotations
a
- a1121 Peterb.Chron.(LdMisc 636)an.1104 : Eall þis wæs God mid to gremienne.
- a1150 Rwl.G.57 Gloss.(Rwl G.57)25 : Ne..offendas: ne ȝreme.
- c1175(?OE) Bod.Hom.(Bod 343)68/19 : Ðonne ure Drihten clypæð..to þam manfullæ heape þe mid yfele weorce hine ær gremoden.
- a1225(OE) Lamb.Hom.VA (Lamb 487)111 : Summe lauerdes..god gremiað, swa saul þe king dude, þe forsech godes heste.
- c1225(?c1200) HMaid.(Bod 34)24/393 : Moni þing schal ham wreaðen & gremien [Tit: gremen] & make to carien.
- c1225(?c1200) St.Juliana (Bod 34)9/90 : Bi þe ilke godes þet me is lað to gremien.
- c1230(?a1200) *Ancr.(Corp-C 402)90b : Þe unbileuet wið hwon gremeð he godd almihti?
- a1400(a1325) Cursor (Vsp A.3)18317 : For him to grem [Göt: greme; Trin-C: greve] it es full grill, For lastand lijf es in his will.
- a1400 NVPsalter (Vsp D.7)77.46 : Hou oft þai gremed [L exacerbauerunt] in wildernes, In wreth þai wakened him in drines.
- c1400(?c1380) Cleanness (Nero A.10)1347 : And if þay gruchen him his grace to gremen his hert, He cleches to a gret klubbe and knokkes hem to peces.
b
- c1275(?a1200) Lay.Brut (Clg A.9)23489 : Græmende segges gras-bæd isohten.
- c1225(?c1200) St.Marg.(1) (Bod 34)42.10 : Him bigon to gremien, & o grome gredde: 'Strupeð hire..& heoueð hire on heh up.'
- c1225 St.Kath.(1) (Tit D.18)2075 : Gremede [þe king walde weden, swa him gromede wið ham].
- a1350 In a fryht (Hrl 2253)7 : Heo me bed go my gates, lest hire gremede.
- c1400(?c1380) Patience (Nero A.10)42 : Pouert..nyl be put vtter, Bot lenge where-so-euer hir lyst, lyke oþer greme.
- c1400(?c1380) Cleanness (Nero A.10)138 : Gremed þerwyth þe grete lord, and greve hym he þoȝt.
- c1540(?a1400) Destr.Troy (Htrn 388)1006 : Þe grettyst of Grise gremyt þerat, And heghly to helpe heghtyn þai all.
- a1500 Awntyrs Arth.(Dc 324)524 : He clef..Thorghe þe shinand shelde a shaftmone and mare..And Gawayne greches þerwith, and gremed [IrBl: greuut] ful sare.
c
- a1200 Trin.Hom.(Trin-C B.14.52)169 : Ac mest manne him gremede mid scorne.
- c1225(?c1200) St.Kath.(1) (Einenkel)2089 : Bute ȝef þu..ure godes grete þet tu gremest nuðe, ich schal schawin hu mi sweord bite i þi swire.
- c1225(?c1200) St.Kath.(1) (Einenkel)2238 : Porphire ant alle hise..wið se seðe gabbes gremeden him se sare þet he het..bihefden ham.
- a1400 NVPsalter (Vsp D.7)73.11 : Towhen, god, vpbraide sal þe fende? Gremes [L irritat] wiþerthret þi name in ende?
d
- c1225(?c1200) St.Marg.(1) (Bod 34)28/22 : Stute nu, uuele gast, to gremie [Roy: gremien] me mare.
- (c1300) Havelok (LdMisc 108)442 : Alle haueden sworen him oth..þat he shulde him nouth greme.
- a1400 NVPsalter (Vsp D.7)142.4 : And gremed [vr. Angromed; L anxiatus] mi gaste es in me smerte.
- ?a1425(?a1350) SLeg.Guth.(Jul D.9)186 : Ȝut nolde þe schreue deuel bileue..þat he ne fondeþe þis holiman to greme ȝut more.
- a1450(a1338) Mannyng Chron.Pt.1 (Lamb 131)14423 : Carice..was ai sorwful & wroþ, Þerfore was he alle men loþ; Þat herde þe Saxons he was gremande [vr. gremiand].
- c1540(?a1400) Destr.Troy (Htrn 388)12153 : Scho bete hom bitturly with hir bare teth..And myche gremyt þe grekes in hir grete angur.