[Adtimchiol an chreidimh comhaghalluidhedar an maighiser, agas an foghluinte:] [aghon, minisder an tsoisgeil, agas an leanamh].

About this Item

Title
[Adtimchiol an chreidimh comhaghalluidhedar an maighiser, agas an foghluinte:] [aghon, minisder an tsoisgeil, agas an leanamh].
Author
Calvin, Jean, 1509-1564.
Publication
[Edinburgh:: J. Wreittoun,
1631].
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Subject terms
Reformed Church -- Catechisms -- Early works to 1800.
Cite this Item
"[Adtimchiol an chreidimh comhaghalluidhedar an maighiser, agas an foghluinte:] [aghon, minisder an tsoisgeil, agas an leanamh]." In the digital collection Early English Books Online 2. https://name.umdl.umich.edu/B07434.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 19, 2024.

Pages

ADTIMCHIOL NA GVIDHE.

DOMHNAC. 34.

234. O Dodhespoireadh & o dho chomh∣choilloideadh nj is lór adtimchiol an dara codach do n'onoir & don tservis diadha; ne∣och ata arna suidhjughadh an gcélleamhain & an úmhla, labhram anois adtimchiol an treas codach?

Adubhramar gurab é sin an'eadarghuidhe, an tan do chomhthetheam chuigeson is in uile e∣gcantus.

235. Ane go bhfuil tu ag breathnughadh gurab esean jna aonar is jn eadarghuidhthe?

Atam choidbche: oír ata se aga thin diairaidh sin dò fein, amhail onoir, & sheruis aîrithe adh∣iadhachta fein.

Page 63

236. Mas amhlaidh sin ata an tadhbhar cia an cor len cheadaigheach daoine d'aslách do thab∣airt cujdjghe duínn?

Is mhor adhbhal an teadardealughadh ata e∣dir an diasa: oir an tan eadarghuidheam Dia a∣tamaid ag fiadhnaissiughadh gan armbeth agfh∣eathamh mhaitheasa ar bjodh do thaobh ele, ach da thaobhson, & gan ar mbeth acur ar n'vile mhuinine, & chadhais a'nait ele, ach andson: gi∣dheadh atamaid isin ámsin fein ag jairaidh gcu∣jdighe, an mhéd legas se dhuínn, & tug se cn∣mhacht, & neart doibh ar gcuidinghadh.

137. Maseadh an mhéd go bfuilmid coimh∣thetheamh do chum cuidighe, & firínde daoine a∣der tú nach bacand sin maoin, jondas gomadh lo∣ighide do fédmaois en Dia dheadarghujdhe: O nach fuil ar ndóchas feast agabail fosa jonta, & nach mó achuncheam ar mhodh ele jad, acht ar son ar mboth arna gcludach dhoibh le comas, & le neart do dhénamh mhaitheasa: gur hordaigh Dia iad ar modh égin jna ministribh adheagh th∣ioghlaiceadh fein dhuínne, neoch is tre lamhaibh do b'ail les ar gcuiding ghadh & na conganta do chuir se adtaisge lamh riu, diairaidh tara nais duinn

Is amhlaidh sin thuigim: & ar son gach de∣aghthioghlacadh ata maid d'fagail vadhadhson, is re Dia is coír dhuînn ambuidhe do bhreth a∣mhail is se fein jna aonar ata aga dtabhairt vile dhuínne da ririhh tre bfreasdalson.

238. Gidheadh ane nach jn bhrethe abhuidhe re daoinibh coimhmenic do dhendaois maó in do shao∣thar

Page 64

dhuínn: oir ata cothrum, &, ceart ua nad∣uire, & lagh na daonachta aga dheachtadh so dhuínn?

Is coir & is in thabhartha bhuidheachas doibh ar gach aon mhodh; muna abheth acht ar son an'∣en adbhair se, gurab fhiu, & gurab airidhe le DIA jad ar an onoirse, aghon, na maitheasa shî∣leas, & shnidheas as tobar edtraidhtheach O a∣oinighsin tre laimhaibhsin amhail: tsruthain tre thuiraidhe do tharraing chugaind oir ata se ar an gcorsa ag'ar gceangal ríu, & is ail les sinde d'∣aithne aneach sin fein ar an adhbhar sin antí na∣ch fhuil aga thabhairt fein buidheach do dha∣oinibh; ata se ag nochtadh a nembhuidhechais maraon ar an modhsa do Dhia.

139. Ane nach ceadaigheach athionol as so gurab egcneasta eadarguidhthear ajngle no nao∣mhsherbhontadha an tighearna do jmirighidh as an mbeathaidhse?

Is ceadaigheach: oir nir dhiuraigh, & nir thug Dia na cotchasa do dhaoinibh diadha, jondas go bfedis cuidinghadh linde: & an mhêd bheanas ris na hainglibh, ge ata se acleachtadh ashaothar d'ar slanughadhne, gidheadh nj hail les an'edar∣ghuidhe lind.

140. Maseadh ader tu gach ni nach fhuil go des, & go haontadhach ag teacht les an or∣dughadh, & ris an statuid do rindheadh le Dia, a bheth acathughadh an'aghaidh athoile?

Adirim marsin: oir is comharrtha dearbh ne∣amhdhochais, & nemhchredimh gan abheth to∣ileamail

Page 65

les na nethibhsin ata an tigearna da th∣abhairt dhnínn jna dhiaidh sin mase go mbear∣am sind fein go muinighin naomh, no Aingeal, abhail bfuil Dia ag'ar n'gairm chuige jna aon∣ar, mase go dtiobhram thairis cuid égin don dó∣chas sin do dhligh anmhuin, & suidhe vile an Dia amhain, atamaid ag faidshleamhnughadh, & ag tuitim síos an'iodholacht, an tan, vmaro; roindfeam eatoirason a'ní do bhi Dia da bhreth ch∣uige fein go hairidhe.

DOMH. 35.

241. A Nois lábhram, & laimhaigheam adtimchiol modha gudhe do dhén∣amh, an bfoghnand an teanga do chum guidhe do dhénamh; no an bhfuil an virnaidh ag a jarra∣idh na hindtine, & an chroidhe maraon.

Ni fhuil go demhin an teanga egeantach do dh∣ènamh guidhe do gnáth, gidheadh ni fnédand an'∣orrtha no an ghuidhe fhírindeach, tuigse & gr∣âdh an chroidhe do bheth vaithe feasta.

242. Cia an argument le ndearbhand tu so dhamh?

An mhéd gurab Spiorad Dia go demhin; ata se ag tindiarraidh an chroidhe do ghnáth ar dh∣aoinibh ós anvile ní, ach go hairidhe isin vir∣naidhe, neoch le gcomhpártaigheand siad ris an nethe is mian leo: ar an adhbharsin ni bfuil fe agealladh abheth fein angoire, ach don lion do ni eadarghuidhe abfirinde: & go contrarrtha a∣ta se ag mallachadh an'vile, ata tre ch élg, & nach ô gcroidhe da ghuidhe.

243. Maseadh biaidh an virnaide aimide∣ach

Page 66

& gan spése no do tharbha, gebe ar biod, do nith∣ear, no do choimprear leas an teangaidh dhénchuid?

Ni he sin amhain, ach do nid aneamhthoil, & ne amhthaidhneamh rís go romhór.

244. Maseadh creud an taigneadh, & ani∣ndtind iarras Dia re n'virnaidhe?

Ar tús sind do mhothughadh ar n'aimirt ar mbochtain, & ar dtruaighe fein, & an mothugh∣adh sin do ghineamhain, & d'oibriughadh dhoil gheas, & bhróin inar nindtindibh: ina dhi∣aidh sin sind d'fadodh & do lasadh le teandsh∣aint admhail do riribh d'faghail fhobair, & gr∣asa O Dhia, aní do fnédfadh fos teas, & ro sh∣aint guidhe d'fadodh jondaind.

245. Inó intleacht nadurdha no duithche shru∣thsnidhesh an tsaint no an taigneadhsa, ino ghrás DE tig se chuca?

Is egin Dia dar gcuidiughadh andso: oir ata∣maid fein uile aimhgher neamhthuigseach chu∣ca araon: is se Spiorad DE ata ag dùsgadh os∣naighe neamhindsineach jondaind, &, ata ag fo∣irineadh ar n'aigneadh gus an tsaintse, neoch (amhail ader Pôl) ata arna iarraidh isin uirnadhe.

246. In gus an gcrísce fhoghnas na teagaisgse; aghon; sind do bheth inar dtámh, & ag dul ales∣ge armodh egin: ag fetheam arbrosáuhhadh an Spiorad naomh, & gan ao'neoch do bros dughadh fein do dhénamh uirnaidhe.

Ni headh choidhche: acht is mo is í so an chríoch; antan modhuighéas na daoine credea∣mhnach iad fein ag fuarughadh, & leasg, & ni is

Page 67

neamhullamha do dhénamh guidhe go maith, ino do b'in bheth dhoibh, iad do choimhriodh, & do coimthetheadh go DIA an tighearna d'i∣arraidh air alasadh le bearraibh teanneamhla a Spiorads fein, da ndenamh aibel do chum guidhe.

247. Gideah ni bfuil tu ag tuigse gan tab∣hacht arbioth do bheth ísin dteangaidh do déna∣mh uirnaideh?

Ni thuigim choidhche: oir ata si ina cuidiu∣ghadh go minic do thógbhail, & do chondmhail an'aighaidh, jondas nach dtairngnaidhe é go re o DHIA: tuilleadh elé os d'foillsiughadh ghloire DE do chruthaighadh í os na ballaibh ele, is cneasda ahuile neart, & chumhacht, d'foscladh, & do scaoileadh do chum an ghnathaidhse: do bhárr ar so, do bherméd, & adbhaile stuider ua∣ire egin an duine go soich so, jondas go mhrise∣and an teanga amach an'guidh t'ar acomairle.

248. Mas amhlaidh sin ata: creud an tarbha do nid na daoine, ata ag dénamh uirnaidhe dte∣angaidh allamhartha ainmhfhe as aigh dhoibh fén?

Ni bfuil achlaodhchladh and sin, ach fochaid∣mhe do dhénamh ar Día: uimesin tabhradh na criosdaidhe drúim ris angcelgse.

DOMHNAC. 36.

249. AN tan do njmid guidhe in do the∣geamhadh no amhantuir, do nim∣id í, ainmhfheasach adtimchiol abala, na creud tig dhí, jn'anengin duínn sin do bheth go démhin jna dhearbh shuidhe againd: go n'estéar sind les an tighearna?

Page 68

Biodh so jna ghnáth fhundament uirnaidhe, go n'éstear lés an tighearna sind, & go bfaghm∣aois gach ní dha n'iarram: an mhéd is maith, & is tarbhach dhuín: is ar an modhsa ata Pól ag teagasg; gurab ón gcredeamh shileas, & shru∣thas ceart eadarghuidhe ndé: oir ni eadarghui∣dheand éneoch feast é: ach antí ghabhas fós ar tús an dóchas daingean amhaitheson.

250. Creud maseadh theagmhas don mhuin∣tir; ata ag dênamh ga hamharseach, nach bfuil agsuidhjughadh jna n'indtindibh, creud ghnodhai∣ghidh no creud an tarbha do ghebhid re n'uirna∣idhe do dhénamh: & fos ataid ainmhfeasach an'e∣stear, jno nach éster an'uirnaighe le Dia?

Ataid an'uirnaidhe aimideach diomhaoin, an mhèd nach bfuilid arna gcondmhail an'airde le gealladh ar bioth: oir ata aithne arna tabhairt duínne jarraidh le credeamh daingean, & ata ge∣alladh arna chur les, go dtabharthar dhuínn, gach ní d'iarmaid a credeamh amhain.

251. Maseadh ata d'fuighleach sind d'fech∣ain cia O dtig an'oireadsa do dhóchas, & do dh∣ánacht chugaind, jondas ar mbeth dhuínn ar mh∣odhaibh jomdha nemhdhiongmhalta abfiadhnaise Dé; gidheadh go mbiadh do chroidhe againd sind fein do thaisbeanaidh jna shealladh?

Ar tús ataid gealladh againd le nab inearb∣tha dhuínn air legean fa lár, & air bfagmhail ar ndiongmhaltacht fein jn'ar ndhiaidh: jna dhiai∣dh sin, mas sind cland DE, ata a Spiorad ag∣ar n'anmughadh, & ag'ar mbrostughadh gana

Page 69

bheth an'amharus ar biodh duínn sind fein do bhreth go companta caibhneasach chuige, amh∣ail go soich ar n'athair: & suil (tríd go bsnilmid jnar mbiastibh, & arar múchadh le tuigse ar bpe∣acadh) bhias gairbhe, & uamhana chumhacht gloireamhla oraind, ata se acur CHRIOST jna aidhne jnar gcomhair neoch ar mbeth dó ag foscladh entreasa, & dorais, nach inbethe dhuínn rochuramach fa ghrás, & fhobhar d'fhaghail.

252. Ata tu ag tuigse nach jonghuidhthe Dhia acht an'ainm Chriost jna aonar?

Is amhlaidh sin thuigim: oir is amhlaidh so aitheantar dhúinn le foclaibh soillere, & ata an∣gealladh arna chur les go ndenand se fos le ai∣dhneas, go bfagham na nethe jairmaid.

253. Maseadh ni hinagarrtha arscáhh luath ghaire no ardain an tí ar mbeth do n'aidhnese aige dho, tig go companta go Día. & chuireas an tI∣osasa fa chomhair DE, & fa chomhair fein, ne∣och trés agcluintear é?

Ni hinagartha ar mhodh ar biodh: oir an tî do ni uirnaidhe marsin, ata se mur bhudheadh agabhail, & ag deanamh uirnaidhe as a bheul∣son: ar mbeth feasach dhó a uirnaidhe fein do bheth arna chuidiughadh, & arna furail tré aidh∣neason ar an'athair.

DOMH. 37.

254. LAmhaigheam anois creud dhlighid uirnaidheadha na gcredeambuach do chomhchondamhail an gcedaigheach gach ni tig inar n'aigneadh, diarraidh ar Dhiá jna an

Page 70

bfuil riaghail áiridhe re chongmhail and so?

Do budh ro egcneasda an modh, no an t'or∣dughadh ar nanmíana fein, & breatheamhnas na feola do leanmhuin: oir is aimhghere neamh∣thuigsighe sind jna go bfedam creud is tarbh∣ach dhuíun do bhreathnughadh, & ata lethéd sin do mhímhodh sainte jondaind, is egin do chosg le srian do chur riu.

255. Creud maseadh is indeanta?

Ata an t'enise d'fhuigheal re dhenamh: agh∣on, Dîa fein do chur romhain ceart shoirm uirnaidhe do dhénam, jondas go leanam é a∣mhain, ar mbeth ag'ar giulan dó ar laimh, & ag labhairt na bfocal romhaind.

256. Cia an riaghail do dhenamh uirnaidhe do chuir se romaind?

Ata go demhin isin scriobhtur teagasg farsing, saibhir adtimchiol a'nethse go hiomdha: ach do chum go saitheadh, & go gcuireadh se comha∣irdha dearbtha romhaind, do rinde, & mar bu∣dheadh do dheacht se an bheag fhoirmse, le'r chomhchondaimh se go haithghear, & le dtug se go beagan do cheandaibh an ordughadh gach ní is ceadaigheach d'iairaidh ar Dhiâ, & is tarbach dhúinne.

257 Aithris?

Ar mbeth do CHRIOSD arna fhiafraigh le dhesciblaib; cia an modh ar ar bhindenta gui∣dhe, do fhreagair, an tan is ail libh guidhe do dhenamh; abraidh mar so.

Page 71

AR N'atharne ata ar neamhdhaibh, go∣ma naomhtha hainmsa, go dtí do righ∣ese goma denta do thoilse adtalmhain mar ata ar neamh: tabhair dhuinne aniogh arn'a∣ran laotheamhail: & maith dhuínne ar bfiacha. amhail mhaithmaidne d'ar bsécheamhnaibh: & na cíulaín ambuaireadh sind, ach saor sind ó n'olc: oir is leatsa an rioghacht, a'ncart, & an ghloir gus na saoghalaibh, biodh amhluidh.

258. Do chum gomadh ferde thuigfidhe creud chomchongmhas si, roindeam í agceandaibh?

Ata sé cotcha aice; da bfuilid na trí chéd chotcha agamharc ar gloir DHE dénchuid, amh∣ail agcriche airídhe fein gan fhechain oirne: be∣anaidh na fuighile rinde, & rér dtarbha.

259 Maseadh ane gur bhîn iarrtha ni ar bióth ar Dia, as nach fhedar maoion do mhaith theacht chugaind?

Ata sesean go demhin acomhshuidhiughadh na n'uile amhlaidh sin do rér amhaitheasa nemh∣chriochnaighthe fein, jondas nach rachadh no nach dtigeadh maoín do chum aghloiresan, nach biadh fallan dúinne maraon: aran adhbharfin antan naomhthar ainmsan, do ní, & do bher fe go ni ompoidhear sin go naomhadh dhúinne ma∣raon, nithiocfa aríghesan, gan sinde do bheth ar chor égin inar luchtghabala parta, & coda dhi: gidheadh an'athchuinche n'uile nîse, is ini∣ártha ghloirson amhain, iar ndul seacha & iar bhfagbhail ar dtarbha fein inar ndiaidh.

260. Maseadh do rer an teagaisge ataid

Page 72

na trí hathchuinchse arna gcur abfochair achéle, & ar dtarbhaine go demhin, gidheadh nj dhligh∣adh daoine aseolughadh, & andírgheadh ar cus∣peir el, acht ar so, do chum go ngloirfidhe aínm Dé?

Is amhlaidh sin ata: & do bharr dligidh sind anghloir sin sein DE, do bheth jna churam o∣raind is na trí hiarratasaibh ese maraon: gidh be ar bioth mar ataid arna n'ordughadh go haíri∣dhe gus na nethibhsin, ata do chum ar flanai∣ghe, & ar dtarbha fein.

DOMHNAC. 38.

261. TEgheam anois go míniughadh, & go hiomfhosgladh na bfocal: & ar tús creud fa mó do bhearthar ainm an'athar do Dhia and so jna ainm ele ar bioth?

O jarrthar do chum ceart mhodha guidhe dóchus sámhach daingean an choinsiasa os an'uile, ata DIA agabhail ananmasa chui∣ge fein, ag nach fhuil maoin ac fuáidhm fiórbh∣lastachta, do chum jar gcrathadh, & jar bfu∣adach gách uile dhoilghise, & rochúraim as ar n'indtindibh go ndenadh se ar gcuireadh go com∣panta caibhneasach chuige fein da eadarghuidhe.

262. Maseadh ane gurab dána lind; no am∣biaidh achroidhe againd dul gach díreach ga Dia, mar ghnathaigheas an chland dhul do chum an'aitreadh?

Is dána choidhche; & fôs le dóchus fhagh∣ala na netheadh járrmaid, ni is daingne go mór: jna téd siadson: oir amhail ata ar maighistir ag tahhairt rabhaidh; mase ar mbeth dhúínne olc

Page 73

nach fhedmaid nethe maithe do diultadh d'ar gcloind, & nach bfuileongam a ndul folamh, & nach sineam puindseon ar son arain doibh: ca mhéd an bárr maitheasa is infhethme dhúinne on'athair neamhdha, neoch fein ata (ni he amh∣ain) romhaith, ach maille ris sin an maitheas fein.

263. Nach fedir argument do bhreth as an ainmse maraon, le bfedir a'ní adubhrais ar tús to dhearbhadh gurab air aidhneasa Chriost is égin a∣n'uile uirrnaidhe do shuidhjughadh?

Fédir go demhin go ro dhaingean: oir ni fh∣uilmid ag Dia an aít chloinde, acht an méd gu∣rab sind boill Chriost.

264. Creud fa ngoireand tu do Dhia ar n'athair∣ne go ciotchiond, ni is taosga, ino t'athair fén amhain?

Fédaidh go demhin gach aon dona credeamh∣nachaibh a Athair fein do ghairm Dhe, acht is vime do ghnáthaigh an tighe arna an t'epith∣et coitchiondsa, do chum sinde do chleachtadh ghrádha do chumhdach jnar n'urrnaidhibh: d'e∣agla go mbiadh achùram fein ar gach aon fo∣leth dés na ne'ele do dhearmad.

265 Creud is seadh don bheagchuidse ata ar∣na chur les Día do bheth ar neamhdhaibh?

Is jonand é & go ngoireand se dhe fein ard∣chumhachtach nemhghreamaighthe.

266. Creud fa n'abair tu sin, & cia an modh?

Ar an modhsa; vmaro, atamaid ar ar dteag∣asg ar n'indtindeadh do thogbhail an'airde an tan eadarghuidheam é: d'eagla go smuaineam ní ar bioth feolamhail, no talmhaidh jna thimchiol:

Page 74

no go dtoimheosam le gabhail no le tuigse ar dtomhaisne é, d'eagla ar mbreathnugadh én nech vsîsil duínn; gur bhail lind atharraing, go hu∣mhla, & freaidal ar dtoile fein, ach sind d'fho∣ghlum ni is mô amhorghalacht ghloirmharrdh∣ason dh'onorughadh le heagla, & le reuerens, & amhaic orra an'airde: is fíu, & is maith so ma∣raon do d'húsgadh, & do dhaingneochadh ar nd∣óchais andson, an tan chuirthear agcell gurab esean an tighearna, & an Priondsa, ata ag riagh∣ladh na n'uile le mhían & thoil fein.

DOMHNAC. 39.

267. AIthris damh suím an chéd iarrtais?

Ata an scrioptur ag tuigse tre ai∣nm DE aneolais, & an chlú le moltar ê ameasg dhaoine ar sin a tamaid aguidhe aghloiresan do dhul an'airde in gach aít, & is in vile.

268. Acht an fhédir maoin do theacht no do chur le gloír DE ino do dhul & do bhreth vaithe?

Ni chindeand, & ni mhetheand sí inte fein, gidheadh athchuincheam afoillseochadh ameasg dhaoine amhail is iomchubhaidh, jondas gach ní dha ndén Dia: aghon go dtarbharthaoi, & go bfaicthi auile oibrighthe comhghloireamhla, & ataid; jondas go ngloirfidhe éfein ar gach en chor.

269. Creud thuígeas tu isin dara hiarratus tre rioghacht Dé?

Ata sí acoimhsheafamh ar dha bháll go pri∣ondsipalta: aghon, sé do riaghladh na daoine tóght ha le Spiorad fein, & se do leagadh sios & adtoirbhert da scrios na daoine mallaighthe

Page 75

diultaighthe, les nach aíl jad fein do thoirbhert dôsan do chum umhla; jondas go ndentaoi fol∣lus mar sin nach fédadh nî ar bioth seasamh no cur an'aghaidh a'neart, no chumhacht.

270. Ciondas ata tu aguidhe an rioghach∣tsa do theacht?

An tighearna do mhédughadh uimhire na gc∣redeamhnach gach én lá: jna dhiaidh sin sé dho dhórtadh nuaidh thioghlaice a Spiorad fein or∣ra, go lán lionand se jad: tuilleadh ele se dó dhénamh a fhirinde fein follus soiller ameasg dh∣aoine ni is mó, & ni is mó do chum dhorch∣adais Shathain d'fuadach, & dionarbadh jon∣das ag tabhairt amach aiondraccais fein, dó go gcuirfedh se ar gcúl, agas go scriosedh se gach uile esiondracas.

271. Ané nach fhuilid na nechese aga nde∣namh gach én la?

Ataid ar an modh úd; jondas go bfédthaoi aragha gur thiondsgain rioghacht DE: ar an adh∣bhur sin atamaid ag aslach afhas achindeamhain, & adhul a nairde, no go reach sí gus an'ardmh∣órmhullach a'níatamaid d'earbadh, & d'fheth∣eamh do theacht fadheeoidh isin la dhêghea∣nach ina n'ardaighthear, & a lérghoir DIA go follas ina aonar iar gcomhthiomain, & iar gcr∣uindiugadh na n'uile chreatuiredha an'ordughadh dhô, & ni is mô gombiadh sé jna uile isna huilibh.

DOMHNAC. 40.

272. A'NI ata tu dh'iarraidh; go dentar a thoil creud an seodh ata aige?

Page 76

Go dtabharthaoi na huile creatur fa chuing a umhla, & go mbedis coimhf hreagarach da smédadh, jondas nach déntaoi e'nî ach le th∣oil, & le mhianson.

273. Maseadh a dtugeand tu go bfedir ni ar bioth do dhenamh tar a thoil?

Ni fuilmid a guidhe amhaín, a'neth do chon∣darcus do jna shochair fein do theacht go crîch: ach maille ris sin ar gceansughadh, & iar gcur fa chuing gach uile asumhla dhô go gcurfadh se uile thoil na n'uile fa thoil fen, & go suidheoch∣adh se jad jna umhla fein.

274. Ane nach fhuílmid, ag tab hairt cúil re'r dtoil f'en; an tan do nímid guidh' mar sin?

Atamaid choidhche; nj do chum na crichese amhaín, sé do chur do nemhfni gach uile mh∣îan, ata 'iondaind a cathughadh an'aghaidh a th∣oile, ach maille ris sin go bfoirmeadh, & go ndenadh sé jndtinde nuaidhe, & croideadha nu∣ada jondaind, jondas nar b'ail lind maoin do dhenamh uaind fein, ach ni is taosca a Spiorad∣son do bheth d'uachtaran ag ar dtoil do chum lan chomaontughadh do bheth aca le DIA.

275. Creud as abfuil tu ag asluch sin do bh∣eth dénta ar talmhuin, mar ata ar neamh?

Ar son go bfuil an t'én phurpoise ag na nao∣mh ainglibh, nech is iad a chreatuíreadha neam∣dhasou; aghon, ambheth freagarach do isin vile & vmhal da bhriathribh, & vllamh ésgaidh do dhenamh a iarratuis go deonaighthach: atamaid ag aslach aléthed si do dhíche al, & dhésgai∣dheacht,

Page 77

fa bheth umhal, do bheth ag daonibh, jondas go dtoirbheradh gach duine è fein go huilidhe dò an'umhla dheonaigh.

DOMHNAC. 41.

276. ANois tigeam go soich an dara cuid: creud shignidheas duit an aran laoitheamhail, ata tu dhíarraidh?

Go generalta gach ní is nfheadhma do choi∣mhéd na beathadh latharrdhasa, ni he amhain da biathadh. & da hoileamhain no da chlùdadh ach maille ris sin do thabhairt di na n'uile ch∣uidhiughadh ele, le gcon daimthear suas rioch∣tanaisaleas na beathadh amuigh, jondas go n'∣icheam ar naran go samhach, isin mhed is aith nidh don tighearna abheth tarbhach dhuinne.

277 Ach creud as anguidheand tû é tiogh∣lacadh duit a'ní, ata se dhiarraid oraind a cho∣snamh, & adhenamh le saothar arlamh?

Ge hin thaothraighthe dhuinn, & fos le'r hal∣las do chosnamh bídh: gidheadh ni ler saothar fein, no le'r nésgaidheacht bhiathar, & beath∣aighear sind, ach le beandachadh DE d'en ch∣uid, neoch le ndentar sona saothar ar lámh: do bhiad folamh ar modh ele; aghon; abfegmh∣ais anbheandaighthe sin: tuilleadh ele is ingha∣bhtha, & is jontuige so ar an gcorsa; an'uair fein bheas saibhreas bídh lámh re'r láimh, & sind aga iththe, gidheadh nach le shubstaintson ach, le bri∣dh, & le cumhachtaibh DE bheathaighear sinn: oîr ni fhuil alethéd so do bhrídh, & do neart aca arna gheneamhain jonta fein o naduír, acht is se Dia ata

Page 78

ag freasdal leo do bhair nimhe dhuinn, mar budhe∣adh le ballaibh meadhonach a dheghthoirbhertais.

278. Ach cia an dligheadh le ngoireand tu haran fein de, an mhéd go bfuil tú agatach a tahhairt duit le dia?

Ar son, umaro: go dêntar ar n'araine de tre mhaitheas DE, gen go bfuil se d'f hiachaibh a∣gaind amuigh ar mhodh ar bioth: ata rabhadh arna thabhairt duinne maraon, les an fhocalsa; sind d'ar dremperadh, & d'ar gcosg fein o shan∣thughadh arain daoine ele, & ar mbeth comh∣chondaimthe, no toileamhail les an'aran sin a∣ta ag teacht chugaind, & ag rochtain oraind le cor ro laghamhail mar bhudheadh ó laimh DE.

279. Creud as agcuireann tû les laoidheamh∣ail, & aniú?

Atamaid arar dteagasg go measarrdheacht, & go congmhalacht les an da bheagchuidse; d'ea∣gla go rachdis ar n'anmíana, & ar dtoile tar mhodh an riochtanais a leas.

280. O dho dhligheadh so a bheth jna urr∣naidh choitchind ag anuile dhuine ciondas fbédas sin abheth, jondas go n'iarrdis na daione saibh∣re aga bfuil a'ni ag dul tarrta ag baile, & aga bfuil bjotaile adtaisgidh re fad daimsir aran do thabhart doibh gach laoi?

Is egin da gach saibhir, & do gach daiboir maraon so do thuigse, & adherbhf hios do bheth aca; nach dénand maoin da bfuil aca tarbha dh∣oibh, acht an mhéd choimhdheonaigheas DIA a ngnathugadh do thabhairt doibh: & do ní sé

Page 79

le grhás a'ngnathughadh sin fein do bheth lân to∣raidh, & briogmhar maraon ar an adhbhar sin ag selbheochadh, & ag mealadh na n'uile dh∣uínn, ni fhuil maoin againd, acht an mhéd ata∣maid do ghabhail gach én uair as laimh DE, isin mhéd riogar dho leas, & is lór dhúinn.

DOMH. 42.

281. CREVD chongmhas an chúigadh jarratus?

An tighearna do mhaitheamh ar bpeacadh dhuínn.

282. Ané nach faghar, neoch ar bioth don chineadh dhaona coimhiondraic ag nach fuil fé∣dhm ar an mhaiteamhnasa?

Ni fhaghar ar mhodh ar bioth: oir an tan tug Criost an fhoirmse do dhénamh uirnaidhe da Astpolaibh fein; do ordaigh se í don cagluis go huilidhe: ar an adhbharsa ge b'e ar bioth len∣ab ail é fein do bhreth amach as an'egeantasa, is egin dó dul amach acomand na gredeamh∣nach maraon, & go firindeach do cluindmid, creud ata an scriobtur d'fiadhnaisiughadh, an tî: umaro, thairgeas é fein do ghlanadh an'en pheacadh abfiadhhaise DE, go bfagar ê cion∣tach amîlltibh: ar sin ata én chadhas arna fh∣ágbhail fa chomhuir a'uile, a throcaireson.

283. Ciondas bhreathnaigheas tu ar bpeac∣aidh do mhaiteamh dhûinn?

Amhail ataid focail Chriost fein agfuaidhmu∣ghadh; gurab anmanda, & fiacha jâd ata agar gcongmhail ceangailte le cîontibh bais tsuthain

Page 80

no go bfuasglaidh Día sind le fhior oineach fén.

284. Ader tu maseadh gurab anaisge, & do throicare Dé do ghebhmid maitheamhnas na bpeacadh.

Aderim choidhche: oir da mbeth piân no di∣oghaltus en pheacaidh is ro lugha ar bioth re dhîol, & re joc; ni bhimis feast aibel do dhé∣namh dioluidheacht ar á scáth: vime sin is egin dósan an'vile do mhaitheamh, & do chomhth∣ioghlacadh anaisge.

285. Creud an tarbha tig chugaind as an mhaitheamhnasa?

Go mbeam isin ám sin fein comhthoileamh∣ail dô, & gurab ê ar mbeatha aige; jondas go mbimis firentach, nemhchiontach: ata dôchus adheaghthoile aithreamblason, (as adtig dearbh shlánughadh chugaind) ar na dhaingniughadh d'ar gcoinsiasaibh maraon.

286. Ane is seadh don chundradhsa ata ar∣na chur les (sé do thabhairt mhaitheamhnas du∣ínn, amhail maithmaidne d'ar bfethe amhnaibh) go dtuill sind luadhaigheacht. no pardun ó Dhia, ag maitheamh dhuínn do dhaoinibh ma dho rinde∣adar en pheacadh jnar n'aghaidh?

Ni headh choidhche: oir is amhlaidh anois ni bhiadh an maitheamhnas anaisge, & ni bhi∣adh se arna shuidhiughadh, amhail bhudh coír; ar én dioluidheacht Chriost, neoch do chrioch naigh se arar son ar an gcroigh: acht arson ag dearmad na n'egcóra dhuînn do rindeadh or∣aind an gcen atamaid ag leanmhuin a shémhi∣dheachta,

Page 81

& a mhaitheasason, bfuilmid ag no∣chtadh ar mbeth inar gcloind dó dha riribh: uime sin do bail les ar gcomhdhaingniughadh les an suaigheantasa & a nochtadh go contrarrtha mar∣aon; muna tabhram sind fein vrasa vllamh, & so lubtha do thabhairt maitheamhnais amach nach infethmhe dhuín maoin ele, acht ardchruas, & tende, nach fhédir do thabhairt tar ais le guidhe.

287. Maseadh ader tu and so: go gcuir Dia dhe ambeth aige anáit cloinde an lion, nach bféd a lochta do chur fa lár ó gcroidhe, jondas nach binbhethe dhoibh dóigh aca na jonadh ar bioth dfaghail ar neamh?

Is amhlaidh sin thuigim: jondas go gcoimh∣liontaighe súd, go n'ath dtoimhstear da gach a∣on fo leth les an tomhas chédna sin ghnáthoi∣gheas sé d'ar ele.

DOMH. 43.

288. CReud leanas jna dhiaidh so?

Gan an tighearna dar gciulan am buaireadh, acht ni is taosca, se d'ar saora∣dh ó nolc.

289. An bfuil tu da dhruideadh so vile a∣n'én iarratas.

Ni bfuil and, acht én jairatus, oir is miniugh∣adh don chéd chuid, an chuid dhegheanach.

290. Creud chomhchongmhas se go suime∣amhail?

Gan an tighearna do legean duînn tuitim, no sleamhnughadh abpeacadh, gan sé do legean

Page 82

don diabhol no d'anmhianaibh ar bfeola fein (ata acongmhail gnáth chogaidh jnar n'aghaidh) dul aca oraind, ach sé dargcludadh ni is mo le chumhacht, & nert fein do chur jna n'aghaidh, sé d'ar gcongmhail anairde le laimh, sé d'ar se∣asamh, & dar gcoimed le garda; jondas go n'a∣aitreabham amhlaidh sin fa dh'aingnibh fhírin∣de, & dhideanson.

291. Acht cia an modh le n'déntur sin?

An tan (ar mbeth ar ar riaghladh le Spiorad son duînn) beam arar lionadh le lethed sin do gháol, & do shérc jondracais, le bfédam an pe∣acadh, an fheoil, & Satan do chlaoi, & buaidh do bhreth orra, arís an tan bheam arar lionadh le lethed sin d'fuath peacaidh neoch do fhéd∣fadh ar gcomhcondhamhail tearbaighthe ó n'd∣omhan a naomhdachtghloir: oir is ambriogh, & aneart an Spiorad ata ar mbuaidh agcur catha acoimhsheasamh.

292. An bfuilid anuile abfédhm an chui∣dighese?

Ataid: & cia do fhedfadh a bheth jna fhé∣gmhais? Oir ata an diabhol agar niondsuidhe do ghnáth, & ag'ar dtimchiolladh, mar leoghan béceadhach ag'jarraidh a'neoch do fhédfadh sé shlugédh, & do uile thuitfadh sinde les go prap trés an anmhfainde ata jondaind, & ní is mò do mhillfidhe sind, & do rachadh as duínne gach aon mhoiment, muna chludadh DIA sind le edíth fein, & muna neartaigheadh sé sind le laimh.

Page 83

293. C'reud is seadh dhuit dfhocal an bhuairig?

Gaois, & mealltoracht Shathaiu, le bfuil sé do gnáth dar n'ardherbeadh, & lenab urasa dhó ar mealladh go luath, & teacht jn'ar dtimchiol, muna cúidighthe sind le nert DE: oir ata ar nindtind do rér a haimhidheacht duitche fein fa chealgaibhson, & amhail ata ar n'aigneadh: & ar dtoil nj is tende righthe do chum uile, jno do chummaitheasa, is amhlaidh sin do racha∣dh aigeson orra.

294. Ach creud as anguidheand tú gan dia d'ar gciulan amhbuarraidh ani do chiotar nach le Dia ach le Satan go hairidhe?

Amhail ata Dia a coimhed na gcredeamhnacha le dhidean fein, d'eagla go gclaoifidhe jád le Satain, jno go rachadh ag an bpeacadh orra: is amhlaidh sin an lion is ail les do sciúrsadh ni fhuil sé aga ndighughadh amháin fa ghrás fén, ach maille ris sin ata se aga dtoirbhert d'f hoire∣êgin, & d'fhoirnert Shatain, aga mbualadh le doille, & aga dtélgean an'jndtind dhamainte mh∣allaighe, jondas go mbedis jna seruontaibh da∣ortha don pheacadh go huilidhe, & arna gcur amach fa chomhair gach aon ruáthair, agas a∣mais buairidh.

295. Creud is seadh don chlausa jno don mbh∣eagdhrudsa do chuireadh les: oir is leatsa an ri∣ghe, anairt, & an ghloir go soith na saoighalaib biodh amhlnidh.

Atamaid arar dteagasg aris and so; gurab mhó ataid ar n'uirnaidhe arna gconda mhail fuas le

Page 84

neart, & le maitheas Dé, ina ler n'dóchas fein tuilleadh ele atamaid arar dteagasg ar n'uile ur∣rnaidhe do dhrud le hadhmoladh Dé.

DOMH. 44.

296. ANe nach ceadaigheach maoin ar bioth diarraidh ar Dhia, acht an ni ata arna chomhchondamhail is in mbheag fhoirmse?

Ge ata ceadaigheach guidhe do denam le fo∣claibh ele, & le modh ele: gidheadh is amhla∣idh fo is jnghabhtha a'nîse nach bhféd uirnaidh ar bioth Día do thoiliughadh nach gcuirthear, & nach légthear go soich so amhail én riaghla do dhénamh guidhe go hiomchubhuidh.

Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.