Testament Newydd ein arglwydd Jesu Christ. Gwedy ei dynnu, yd y gadei yr ancyfiaith, 'air yn ei gylydd or Groec a'r Llatin, gan newidio ffurf llythyreu y gairiae-dodi. Eb law hyny y mae pop gair a dybiwyt y vot yn andeallus, ai o ran llediaith y 'wlat, ai o ancynefinder y devnydd, wedy ei noti ai eglurhau ar 'ledemyl y tu dalen gydrychiol.

❧Pen. xxvij

Mor peryglus vu taith Paul ai gyfeillion parth a Ruuein. Pa wedd a' pha le ei tiriasont.

GWedy daroedd yddynt gytvarny, y ni hwylio ir ‡ Ital, hwy a roðe∣sant bob un Paul, a'rryw garcha∣rorion ereil at Gānwriat aei enw Iulius o gatyrva Augustus. A' dringo a wnaethom i long o A∣dramyttium ar vedr hwyliaw ar

dueðae yr Asia, ac a dynasō ymaith, ac Aristarchus or Macedonia o vvlad Thessalonia, oedd gyd a ni. A'r dydd nesaf y tiriesam yn Sidon: ac Iulius a ymdduc yn ddyngar wrth Paul, ac a roes iðaw ryðdit i vynet at ei gereint, y gahel ced ganth∣wynt.‡ Ac o ddyno y moriesam, ac yr hwyliesam eb law Cyprus, erwydd bot y gwyntoedd yn wrth∣wynep. A' gwedy ‡ traweny o hanam dros y mor ger llaw Cilicia ac Pamphylia, a' dyvot i Myra, dinas yn Lycia: ac yno cahel or Cannwriat long o Alexandria, yn hwyliaw ir Ital, ac a'n gosodes ynthei. A' gwedy y ni hwyliaw yn ‡ llusgenaidd dros lawer o ddyddiae, ac o vraidd dyvot gar llaw Gnidum, can vot y gwynt in lluddiaw, hwylio a wnaetham ‡ yn-goror Candi, gar llaw Sal∣mone, ac o vreidd yr hwyliesam hebddei, ac a dda∣etham i ryw le elwit y Porthlaðoeð prydverth, ac yn gyfagos iddaw ydd oedd dinas Lasaia. Velly wedy cerddet llawer o amser, ac yn awr bot mo∣riaw yn periclus, can ‡ ddarvot hefyd amser yr vmpryt, Paul y cygcorawdd hvvy, gan ddywedyt wrthynt, Ha-wyr, mi welaf y byð yr hynt hon gyd a sarhaed ac eniwed mawr, nid am y llwyth a'r llong yn vnic, anid am ein ‡ eneidiae hefyt. Er hy∣ny y gyd mw•• y credei y Cannwriat ir llywydrae∣thwr a'r llong-lywydd na' ar pethae y ddywedesit gan Paul. A' phryt nad oedd y porthladd yn aðas y 'ayafy ‡ yntho, llawer a gymersont yn ei cygor, voriaw o ddyno a's gallent mewn ryw vodd ddy∣vot hyd yn Phoinice a' gayafy yno, yr hwn 'sy por thladd yn-Candi, ac y'sydd ar gyfor Deau-'orlle∣wyn

a'r Gogledd 'orllewin. A' pan chwythawð awel vach o ddeheuwynt, wyntwy yn tybieit caffa∣ei ‡ pwrpos, a ddatdodesont i Asson, ac a hwy∣liasont eb law Candi. Eithyr cyn pen ne-mawr o amser, e gyvodes yn ‡ ei hemyl rhyvelwynt y elwir Euroclydon. A' phan attelit y llong, ac na allai ‡ wrthladd y gwynt, niadawsam yddi borthi yr ••or, ac in ‡ arweddwyt ymaith. A' gwedi yni re∣dec goris ynys vach a elwit Clauda, braidd y ga∣llesam gahel ir bad, yr hwn a dderchafesont i vy∣ny, ac arveresont o bob canhorthwyon, gan gyl∣chy y llong o ddydenei, ac ofny a wnaethāt rac syr thio mewn ‡ Syrtis, a gadael y llestr i waeret, ac velly y ducpwyt hwy. A'r dydd nesaf gwedy cyvo∣di morgymladd ddirvawr arnam, ‡ y diyspydde∣sont wy yr llong: a'r trydydd dydd y bwriesam an dwylaw ein hunain daclae y llong allan o hanei. Ac pryd na welit na'r haul na'r ser dros liaws o ddyddiae, a' thempestl nyd bychan oedd ar ein gwartha, ys daroedd ‡ trosgwyddo oll 'obeith by∣wyt o ddyarnam. Eithyr yn ol hir ddirwest, y safodd Paul yn y canol hwy, ac a ðyvot, Ha-wyr, chvvi ðylysech wrandaw aruavi a'pheidio a ‡ dat∣dot o ywrth Cādi, ac yno y diēgesech rac y sarhaed a'r gollet yma. Ac yr awrhon ydd eiriolaf arnoch vod yn dda ei cyssir: can na chollirvn map eneit dyn o hanoch, amyn y llong yn vnic. Can ys safawdd gar vy llaw y nos hon Angel Dew, yr hwn am piae, ac ydd wyf yn ei wasanaethy, gan ddywedyt, Nac ofna Paul: can ys dir yw dy ðwyu gerbron Caisar: ‡‡ a' nachaf y rhoddes Dew yty yr oll rei

'sydd yn moriaw gyd a thi. O bleit paam, ha-wyr, byddwch lew-eich-calon, can ys credaf Ddew, mae velly y bydd yn y moð ac y dywetpwyt ymy. Eithyr dir yw ein tavly i ‡ nebun ynys. A' gwedy dyvot y petwaredd nos ar ddec, mal ydd oeddem yn bwhwman yn y mor Adrial yn-cylch haner nos, y tybrawdd y morinwyr ‡ nesau o ryw wlat ydd wynt, ac a sowndiasont, ac ei cawsont yn vcain 'wrhyd o ddyfnder: a' gwedy myned y chydic pellach, sowndio drachefn a wnaethant a' ei gael yn pemp∣thec 'wrhyd. Ac wy yn ofny rac syrthio mewn ryw leoedd ‡ geirwon, bwrw a wnaethant pedair an∣cor allan o'r parth-ol-ir-llong, gan ddamunaw gwawrio o'r dydd. Ac mal ydd oedd y llongwyr yn ceisiaw ffo allan o'r llong, a' gwedy gellwng bad i wared ir mor, mal petyssent ar veidr bwrw anco∣rae all an o'r pen-blaen ir llong, y 'syganei Paul wrth y Cannwriat ar milwyr. A' ddieithyr ir ei hyn aros yn y llong. ny ellw-chwi vot yn ‡ gad∣wedic. Yno y torawdd y milwyr raffae yr bat, ac y gadaosont yddaw ‡ ddygwyddaw ymaith. A' gwedy dechrae y bot hi yn ddydd, yr eiriolawdd Paul ar bawp gymeryt bwyt, gan ddywedyt, Llyma 'r pedwerydd dydd ar ddec ydd arosoch, ac y parhaesoch yn ymprydiaw, eb gymeryt ddim llunieth. Am hyny yð eiriolaf arnoch gymeryt bwyt: can ys lly'ma eich ‡ iechyt: o bleit ny ddygwydd vn blewyn y ar ben yr vn o hanoch. A' gwedy iddaw ddywedyt hynn, y cymerawdd vara, ac y diolchawð i Ddew, yn-golwc pavvp oll, ac ei dry∣lliawdd, ac a ddechreawdd vwyta. Yno y ‡ siriod pawp, ac y cymersont vvythe vwyt hefyt Ac ydd

oedd o hanam y gyd oll yn y llong ddaucant, tri∣vgain ac vn ar pemthec o eneidiae. A' gwedy daro∣edd yddynt vwyta digon, yr yscafnhasont y llōg, gan vwrw yr gwenith allan ir mor. Ac pan ytoedd hi ddydd, nid adnabuont wy yr ‡ tir, ac hwy gā∣vuesont ryw ebach a' ‡ thorlan iddaw, ir lle y meðyliesant (a's gallent) wthio yr llong y mewn. Ac wedy yddwynt dderchafy yr ancorae, y ma∣ddeuesont ‡ y llong ir mor, ac y gellyngesont yn rhydd rwymeu y llyw, ac y dyrchafasont y lliein-hwyl parth ar gwynt, ac a dynnasont ir 'lann. A' gwedy dygwydo o h&wynt mewn lle dauvor-gyhvvrdd, y gwthiasont y llong y mewn: a'r pen-blaen-iddei a lynawdd eb allu ei sylfyd, a'r penn-ol a ymoascarawdd gan ‡ nerth y tonnae. Yno cy∣••or y milwyr oedd lladd y carcharorion, rac bot ir vn o hanynt, wedy nofio ir 'lan, ffo ymaith. Eithyr y Cannwriat yn ewyllysio cadw Paul, ei gohar∣ddawdd ywrth y cygcor hvvn, ac a 'orchymynodd i•• ei vedrent nofiaw, ymvwrw ir mor yn gyntaf, a' myned allan ir tir: ac bot ir lleill,‡ 'rei ar esty∣llot, ac ereill ar ryw ddrylliae o'r llong: ac velly y darvu, dyvot o bawp oll ir tir yn ddiangol.

Notes

• sivvrnai
• ymgyng∣hori
• ‡

  Eidal
• ranwyr
• Gr. arall
• voneddig∣aidd, hawð∣gar
• ‡

  diangara
• ‡

  hwyliaw
• dodes
• ‡

  hwyr, ddy∣urys
• rhwystro
• ‡

  gan ystlys
• enbydus
• ‡

  vynet
• y daith yma
• ‡

  bywyt, ho edl, einioes
• ‡

  ynthei
• gyvodes
• ‡

  hclhynt
• yn nes
• ‡

  wrthi
• Gogledd∣ddwyrein∣wynt
• ‡

  wrthi
• vwhwniā
• ‡

  ducpwyt
• wregysy
• ‡

  sugyndra∣eth
• tempestl
• ‡

  yr yscafne sont
• lawer
• ‡

  dwyn
• newyn, cythlwng
• ‡

  diangori
• enill
• osot
• ‡

  yn v'emyl, wrthyf
• ‡

  ac wele, llyma
• bwrw
• ‡

  ryw
• mordwyo, in traws∣ddugit
• ‡

  ymdāgos
• blwmie∣sont
• ‡

  agarw, geirw
• y myned hi yn ddydd
• ‡

  ddiangol
• sawdwyr
• ‡

  gwympo, syrthio
• ar eich cythlwnc
• ‡

  diogel∣rwydd
• gwydd
• ymlewha∣oð, llonhodd
• ‡

  torawdd
• ei gwala
• ‡

  vro, wlad
• borthladd vach
• ‡

  glan, phē∣rryn
• ‡

  glan, phē∣rryn
• y hunain
• ‡

  rwyf, hwr∣ddiat
• gilo, ðianc
• ‡

  vyrdde, verde
• gilo, ðianc