Testament Newydd ein arglwydd Jesu Christ. Gwedy ei dynnu, yd y gadei yr ancyfiaith, 'air yn ei gylydd or Groec a'r Llatin, gan newidio ffurf llythyreu y gairiae-dodi. Eb law hyny y mae pop gair a dybiwyt y vot yn andeallus, ai o ran llediaith y 'wlat, ai o ancynefinder y devnydd, wedy ei noti ai eglurhau ar 'ledemyl y tu dalen gydrychiol.

❧Pen. viij

Miracl y saith torth. Y Pharisaiait yn erchi arwydd. Sur∣does y Pharisaiait. Y dall yn derbyn ei 'olwc. Ei adna∣bot gan ei ddiscipulon. Ef yn ceryddy Petr. Ac yn dan∣gos mor angenraid yw bot ymlid a'blinderwch.

YN y dyddyae hyny, pan oeð tyrva dra-mawr ac eb gantwyut ddim yw vwyta, yr Iesu a 'alwawdd ei ðiscipulon ataw, ac a ðyvot wrth∣wynt, Ydd wyf yn tosturiaw wrth y tyrfa, can ys yddwynt aros y gyd a mi er ys tri-die, ac nid oes Ganthwynt dim yw vwyta. Ac a's ‡ anvonafwy ymaith eb vwyt y'w teie ehunain, wy ‡loysygant ar y ffordd: can ys yr ei o hanaddynt a ddeuthant o bell. Yno ydd atepawdd ei ddiscipulon iddo, Paweð y dychon dyn borthy'r ei hynn a bara yma yn y diffeith? Ac ef a o vynnawdd ydd wynt, Pasawl torth ys ydd

genwch? Ac wy a ddywedesont, Saith. Yno y gorchymynawdd ef yr tyrfa eistedd ar y ddaear: ac ef a gymerawdd y saith torth, ac wedy iddo ddio∣lvvch, eu torawdd, ac eu rhoddes y'w ddiscipu∣lon yw ‡ gesot geyr en bron, ac wy ei gesodesont geyr bron y popul. Ac ydd oedd ganthwynt ychy∣dic pyscot bychain: ac wedy iddo vendithiaw, ef archawdd yddwynt hefyd ei gesot geyr eu bron. Ac wy a vwytesont, ac a gawsont digon, ac wy a godesont o'r briwvwyt oedd yn-gweddill, saith basgedeit, (a'r ei vysent yn bwyta, oedd yn-cylch pedeir-mil) ac velly ef yd ‡ anvonawdd wy ymaith.

Ac ar hynt ydd aeth ef i long gyd ei ddiscipu∣lon, ac y ðaeth i ‡ barthae Dalmanutha. A'r Pha¦risaiait a ddaethan allan, ac a ddechreusont ym∣ddadle ac ef, gan geisiaw gantaw arwydd o'r nef, a' chan ei ‡ demptio. Yno yr vcheneiddioð ef yn ‡ ddwys: yn ei yspryt, ac y dyuot, Pa geisio at∣wydd y mae'r genedleeh hon? Yn wir y dyweda•• y chwi, ‡ na's rhoddir arwyð ir genedlaeth hon.

Ac ef y gadawodd wy, ac aeth i'r llong drache∣fyn,‡ ac a dynnodd ymaith dros y dwfr.

Ac anghofio a wnaethent gymeryd bara, ac ni•• oedd ganthwynt amyn vn dorth yn y llong. Ac ef a orchmynawdd yddynt gan ddywedyt, Gwili∣wch, ac ymogelwch rac leven y Pharisaieit, a' rac leven Herod. A' resymy a wnaethant wrthei gylydd, gan ddywedyd, Hyn 'sy can Nyd oes ddim bara genym. A' phan ei gwybu 'r Iesu, y dyvot wrthwynt, Pa resymy ddych velly, can na'd oes genwch vara? a nyd ychvvi yn ‡ synniaw etwa,

nag yn deally? A ytyw eich calonae eto genwch wedy 'r argaledu? Oes llygait genwch ac ny chā vyðwch? ac oes i chwi glustiae, ac ny chlywch? Ac any ddaw yn eich eof? Pan doreis y pemp torth ym plith pempmil, pa sawl bascedeit o vriwvwyt a ‡ godesoch Dywedesont wrthaw, Dauddee. A' phan doreis saith ymplith pedeir mil▪ pa sawl bas∣eedeit gvvedd••l o vriwfwyt a godesoch? Dywede∣sont wythae, Saith. Yno y dyvot ef wrthwynt, P'wedd yvv na ydyellwch? Ac ef a ddaeth i Beth∣saida, ac wy a dducesont ataw ddall, ac a ‡ ei gwe∣ddieson ar iddo y gyfwrdd ef. Yno y cymerawdd efy dall erbyn, ei law, ac ei ‡ tywysawdd allan o'r dref, ac a boyrawdd yn ei lygait, ac a 'osodes ei ddwylaw arno, ac a ovynawdd iddaw a welei ef ddim. Ac ef a ‡ edrychodd i vynydd, ac a ddyuot, Mi welaf ddynion: can ys gwelaf wy yn gorym∣ddaith, ‡ mal petyn breniae. Gwedy hyny, y geso∣des ef, ei ddwylo drachefyn ar y lygait ef, ac y pa∣rawdd iddo ‡ edrych-drachefn. Ac ef a edverwyt iddo ei olvvc, ac ef a welawdd bavvp oll o bell ac yn ‡ eglaer. Ac ef a ei danvonawð ef a-dref y'w duy, gan ddywedyt, Ac na ddos ir dref, ac na ðywait i nep yn y dref. A'r Iesu aeth allan, ef a ei discipulō i Caesarea Philippi. Ac ar y ffordd yr ymovyn∣nawð ef a ei ddiscipulon, gan ddywedyt wrthynt, Pwy 'n medd dynion ytwy vi? Ac wy a atebesont, yr ei a ddvvvait mai Ioan Vatydiwr: a'r ei, Elias: a'r ei mai vn o'r Propwyti. Ac ef a ddyvotwrthynt, 〈◊〉〈◊〉 'phwy'n meddw-chwi ytwy vi? Yno yð atepawð Petr ac y ddyuot wrthaw, Tydy yw'r Christ. Ac ef

a 'orchymynawdd yn gaeth yddynt na vanege•••• hyny i nep am danaw. Yno y dechreawdd ei dyscy y byddei ‡ ddir y Vap y dyn ddyoðef llawer o betha•• a' ei argyweddy y gan yr Henaifieid, a chan y Archoffeiriait a'r Gwyr-llen, a' ‡ chael ei ladd, ac 〈◊〉〈◊〉 vewn tri dic-yfody drachefyn. Ac ef a adrodes y peth hyny yn ‡ 'olae. Yno y cymerth Petr ef 〈◊〉〈◊〉 ailltu, ac a ddechreodd roi iddo sen. Yno ydd 〈◊〉〈◊〉 ymchoelawdd ef, ac ydd edrychawdd ar ei ddisci∣pulon, ac yrrhoes-sen i Petr, gan ðywedyt, Ty•••• ar v'ol i, Satan: can na ‡ synny bethae Du•• eithr pethae dynion.

A' gwedy iddo 'alw y werin attaw gyd aei di∣scipulon▪ a' dywedytwrthynt, Pwy pynac a ••••••∣llysa ddyvot ar v'oli, ym wrthodet ac ef yhun, 〈◊〉〈◊〉 chymered i vyny ei ‡ groc, a' dylynet vi. Can y pwy pynac a ewyllysa gadw ei einioes, ei cyll: 〈◊〉〈◊〉 phwy pynac a gyll ei einioes er vy mwyn 〈◊〉〈◊〉 Euangel, ef ei caidw. Can ys pa les i ddyn, er ••∣nill yr oll vyt, a 'cholly ei enaid? ‡Ai pa peth a ry dyn yn ymdal dros ei eneit? Can ys pwy pyna•• a ‡ wrido om pleit i, n'am geiriae ym-plith yr ••∣dinebus a'r bechadurus genedlaeth hon, o ble ynte•• y ‡ gwrida Map y dyn hefyt, pan ddelyn gogoniaut ei Dat y gyd a'r Angelion sanctus.

Notes

• Yr Euangel y vij. Sul gwe∣dy Trintot.
• ‡

  gellyngak maddeu af
• ar ei cyth∣lwnc
• ‡

  ffa intian
• O ble
• yddy
• ‡

  dody
• bendico,
• ddi••lch
• ‡

  gellyng∣awdd
• ar y chwaē
• ‡

  randiroeð
• ymofyn
• ‡

  brovi
• a roes ebwch
• ‡

  brovi
• ‡

  drwm
• ‡

  a's
• swrdoes
• ‡

  ystyriaw
• ddallu
• ‡

  gymre∣soch
• ••ynniwch
• ‡

  ddeisyfe∣sant
• erwydd
• ‡

  arwenw•• y maes
• ddodes
• ‡

  oremiodd
• rhodio
• ‡

  malphe
• dadedrych
• ‡

  malphe
• ‡

  eglur
• dynn
• ‡

  angenrad
• gwlio, goddi
• ‡

  dviva, ddyvetha
• gair
• ‡

  ddiledlef
• ei geryðy, ragy arno
• o ywrthyf
• ‡

  ddyelly, ystyry
• bobyl, y dyrva
• ‡

  groes
• enaid, hoydyl
• ‡

  ond eithyr
• gyng wer∣th, werthyd
• ‡

  Neu
• hwnw y cywilyddia
• ‡

  gwiliyðio