Testament Newydd ein arglwydd Jesu Christ. Gwedy ei dynnu, yd y gadei yr ancyfiaith, 'air yn ei gylydd or Groec a'r Llatin, gan newidio ffurf llythyreu y gairiae-dodi. Eb law hyny y mae pop gair a dybiwyt y vot yn andeallus, ai o ran llediaith y 'wlat, ai o ancynefinder y devnydd, wedy ei noti ai eglurhau ar 'ledemyl y tu dalen gydrychiol.

❧Pen. iij

Christ yn gwaredy y dyn ar llaw ddiffrwyth: Yn ethol ei E∣bestyl. Popul y byd yn tybied bod Christ wedy * 1.1 gorph∣wyllo. Ef yn bwrw allan yr yspryt aflan, yr hyn a daera yr Pharisaieit ey vot drwy nerth y cythrael. Cablediga∣eth yn erbyn yr Yspryt glan. Pwy brawd, chwaer, a' mam Christ.

AC ef aeth y mywn drachefyn ir sy∣nagog, ac ydd oedd yno ddyn ac iddo law wedy gwywo. Ac wy ei dysawyliesont a iachai ef hwnw ar y dydd Sabbath, val y caffent achwyn arnaw. Yno y dyvot ef wrth y dyn a'r llaw 'wyw, Cyvot, a' sa yn y * 1.2 cenol. Ac ef a ddyvot wrthwynr, Ai cy∣freithlawn gwneythy tvvrn da ar y dydd sabbath, ai gwneiythy drwc? ‡ 1.3 cadw enaid ai lladd? Ac wythea a ddystawsont. Yno ydd edrychawdd ef o y amgylch arnaddynt yn dddigllawn can * 1.4 gyd∣doluriaw ‡ 1.5 rrac caledrwydd y calonae hwy, ac a∣ddyvot, wrth y dyn, Estend dy law. Ac ef ei esten∣dawdd: aei law a * 1.6 adverwyt yn iach val y llall.

A'r Pharisaieit aethon ymaith, ac yn y man ydd ymgygoresont gyd a'r Herodiait yn y erbyn ef, pa vodd y ‡ 1.7 collent ef. A'r Iesu ef a ei ddiscipu∣lon a enciliawdd i'r mor, a' lliaws mawr y dyly∣nawdd ef o' Galilaea ac o Iudaia, ac o Gaerusa∣lem, ac o Idumaea ac o'r tuhwnt i Iorddonen, a'r ei o gylch Tyrus a' Sydon, pan glywsont veint a wnaethei ef, a ðaethant attaw yn lliaws mawr. Ac ef a ddyvot wrth ei ddiscipulon ‡ 1.8 am vot llon∣gan yn parat iddaw, o bleit y dyrfa, rac yddyn y

wascy ef. Can ys llawer a iachaesei ef, yn yd oe∣ddent yn pwyso * 1.9 arnaw, er ei gyhwrdd cynnife•• ac oedd a ‡ 1.10 phlae arnynt. A'r ysprytion aflan pa•• welsant ef, a gwympesont i lawr geyr ei vron, a•• a * 1.11 waeddesant, gan ddywedyt, Ti yw 'r Ma•• Duw. Ac ef ei ysdwrdiawdd yn ‡ 1.12 ddirvawr, ra•• yddyn y * 1.13 gyhoeddy ef. Yno yr escennawdd ef 〈◊〉〈◊〉 mynyth, ac a alwodd attaw yr ei a ewyllysiawd•• ef, a' hwy a ddaethant ataw. Ac ef a' ossodes dau∣ddec, y vot o hanwynt y gyd ac ef, val yd anvone•• ef wy i precethy, a' bod yddwynt veddiant i iacha•• heintiae, ac y vwrw allan gythraelieit. A'r cynta•• oedd Simon, ac ef a ddodes i Simon enw, Pe••r, Yno Iaco vap Zebedaeus, ac Ioan, brawt Ia•••• (ac a ddodes enwae yddwynt Boanerges, yr hy•• yw meibion y * 1.14 daran) ac Andreas,‡ 1.15 a' Philip, a Bartholomeus, a' Matthew, a' Thomas, ac Ia∣co, vap Alphaeus, a' Thaddaeus, a' Simon y Ca∣naneit, ac Iudas Iscariot, yr hwn ‡ 1.16 ac ei brady chawdd ef, a' hwy a ddaethant * 1.17 edref. A'r dyr•• a ymgynullawdd drachefyn, val na allent gym∣meint a bwyty bara. A' phan glypu ei ‡ 1.18 gyfnesa••sieit, wy aethan allan y ymavlyd ynthaw: can ••••∣bieit y vot ef * 1.19 o ddyeithr ei bwyll.

A'r Gwyr-llen a ddaethent o Caerusalem, ddywedesont, vot Beelzebub gantaw, ac m•••• trwy pennaeth y cythraelieit y bwrei allā gythra∣elieit. Yno ef y galwodd wy ataw, ac a ddyvo•• wrthwynt * 1.20 ym-parabolae, Pa vodd y gall Sa∣tan ‡ 1.21 vwrw allan Satan? Can ys a bydd teyrnas wedy r' ymranny yn y herbyn ehun, nyd all y dey••nas

houo sefyll. Ac a's ymranna tuy yn y erbyn ehun ny ddychon y tuy hwnw * 1.22 sefyll. Velly a's cyfyt Satan yn y erbyn hun, ac ym ranny,‡ 1.23 ny all ef barhay, amyn bod tervyn iddo. Ny ddygon nep vyned y mewn i tuy yr cadarn a' dwyn ymaith ei * 1.24 lestri, dyeithyr iddo yn gyntaf rwymo yr cadarn hwnw, ac yno ‡ 1.25 yspeilio ei duy.

Yn wir y dywedaf y chwi, y in aðauir oll pecho∣tae i blant dynion, a' pha gablae, bynac y cablāt: an'd pwy pynac a gabl yn erbyn yr yspryt glan ny chaiff vaddeuant yn dragyvyth, any'd bot yn euoc y varn dragyvythawl, can yddyn ddywedyt, vot ‡ 1.26 ganthaw yspryt aflan.

Yno y daeth ei vrodur a' ei vam, a' safasant allā, ac a ddanvoneson ataw, ac a' alwason arnaw. A'r popnl a eisteddawdd oei amgylch ef, ac a ddy∣wedesont wrthaw, * 1.27 Nycha, dy vam, a'th vroder yn dy geisiaw allan. 'Ac ef y atepawdd wy, gan ddywedyt, Pwy yw vy mam a'm broder? Ac ef a edrychawdd o y amgylch ar yr ei, 'oedd yn eistedd yn y gylchedd yn ei o gylch, ac a ddyvot, ‡ 1.28 Nycha vy mam a'm broder. Can ys pwy pynac a wnel ewyllys Duw, hwnw yw vy-brawt, a'm chwaer a' mam.

Notes

• * 1.1

  y maes oi gof
• * 1.2

  pervedd
• ‡ 1.3

  achup einioes
• * 1.4

  gwyno∣fain
• ‡ 1.5

  o bleit, gan
• * 1.6

  gwyno∣fain
• ‡ 1.7

  difaent, difethent
• ‡ 1.8

  ar
• * 1.9

  ato
• ‡ 1.10

  heiniae
• * 1.11

  lefasant
• ‡ 1.12

  dost
• * 1.13

  amlygy
• * 1.14

  amlygy
• ‡ 1.15

  trwst
• ‡ 1.16

  hefyt
• * 1.17

  ir tay
• ‡ 1.18

  gereint
• * 1.19

  ymaes oei gof
• * 1.20

  mewn damegion
• ‡ 1.21

  yrry
• * 1.22

  barhay
• ‡ 1.23

  tranc, dywedd dyben
• * 1.24

  dda
• ‡ 1.25

  cribdeilio
• ‡ 1.26

  iðo, yntho
• * 1.27

  Wele
• ‡ 1.28

  Wele, Llym a