Yr ymarfer o dduvvioldeb: yn cyfarvvyddo dŷn i rodio fal y rhyngo ef Fodd Duw. Yr hwn lyfe â osodwyd allan yn saeson-sec o wraith y gwir barchedig dâd Lewis Escomb Bangor, ac a gyfieithwyd yn gamber-aec o waith Row. Vaughan o gaergai o sîr feirion wr bonheddig.

About this Item

Title
Yr ymarfer o dduvvioldeb: yn cyfarvvyddo dŷn i rodio fal y rhyngo ef Fodd Duw. Yr hwn lyfe â osodwyd allan yn saeson-sec o wraith y gwir barchedig dâd Lewis Escomb Bangor, ac a gyfieithwyd yn gamber-aec o waith Row. Vaughan o gaergai o sîr feirion wr bonheddig.
Author
Bayly, Lewis, d. 1631.
Publication
Printiedig yn Llundain :: gan Tho. Dawks,
1675.
Rights/Permissions

To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.

Subject terms
Piety
Christian life -- Anglican authors
Puritans
Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/A76257.0001.001
Cite this Item
"Yr ymarfer o dduvvioldeb: yn cyfarvvyddo dŷn i rodio fal y rhyngo ef Fodd Duw. Yr hwn lyfe â osodwyd allan yn saeson-sec o wraith y gwir barchedig dâd Lewis Escomb Bangor, ac a gyfieithwyd yn gamber-aec o waith Row. Vaughan o gaergai o sîr feirion wr bonheddig." In the digital collection Early English Books Online 2. https://name.umdl.umich.edu/A76257.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed June 2, 2024.

Pages

Page 124

Y modd y mae i ŵr neillduol ddechrau y borau mewn Duwioldeb.

CYn gynted ac y deffroech y borau cadw ddôr dy galon yn gauad, na chaffo meddylfryd bydol fyned o'i mewn nes dyfod o Dduw i'w mewn yn gyn∣taf: a gâd iddo ef o flaen pawb eraill gael y lle cyn∣taf ynddi. felly pob meddyliau drygionus, naill a'i ni feiddiant fyned i mewn, neu fe ellir yn haws eu cadw hwynt allan: ac fe fydd y galon a mwy o flâs sanctei∣ddrwydd a Duwioldeb arni yr holl ddiwrnod a'r ôl hynny. Eithr oni bydd dy galon a'r dy ddeffrôad cyntaf, gwedi ei lienwi a rhyw fyfyriadau am Dduw, a'i air, a chwedi ei thaclu fel y llusern Yn y Babell, forau, a hwyr, ag olew olewydd Gair Duw; Exod. 27.20.21. a chwedl ei phereiddib ac arogldarth gweddi: Fe gais Satan ei llenwi â gofalon bydol, ac â deisyfiadau cnawdol, hyd onid êl hi yn anghy∣mmwys i wasanaeth Duw, yr holl ddwthwn hwnnw, heb anfon allan ddim ond drygsawr geiriau llygredig celwyddog, a llŵon cablaidd amhwyllig.

Dechrau gan hynny waith pob dydd â gair Duw, ac â gweddi, ac abertha i Dduw ar allor calon ddrylliedig, ruddfan dy Yspryd, Rhuf. 8. A lloi∣au dy wefusau, Hose. 13.2. Yn offrwm boreuol, a blaenffrwyth y diwrnod, a chyn gynted ac y deffro∣ech dywaid wrtho ef fel hyn.

Page 125

Neilltuol ymddiddaniad byrr pan ddeffrô dŷn gyntaf y borau.

FY enaid syddyn disgwyl am danat ti (O Argl∣wydd) yn fwy nac y mae y gwilwyr am y borau: Duw gan hynny trugarha wrthif, a thywynned dy wyneb arnaf, diwalla y borau hwn a'th drugaredd fel y gorfoleddwyf, ac y llawenychwyf dros fy holl ddyddiau. Psal. 130.6. Psal. 67.1. ac 90.14.

Myfyrdod Boreuol.
Yno myfyria neu feddwl.

FAl y gall yr holl Alluog Dduw (yn yr adcyfodi∣ad) gôdi dy gorph di allan o'r bedd o hûn mar∣wolaeth, cyn hawsed ac y gallodd ef y borau hwn, dy ddeffroi di yn dy wely allan o'th hûn naturiaeth. A'r wawriad yr hwn ddydd o adcyfodiad y daw Crist i'w ogoneddu yn ei Saint, a phob vn o gyrph y milo∣edd o'i Saint gwedi eu gwneuthur vn agwedd a'i gorph gogoneddus ef, yn goleuo mor eglur a'r haul. Mat. 13.43. Luc. 9.31 Phil. 3.21. A'r holl An∣gelion vn ffunyd, yn llewyrchu yn eu gogoniant: a chorph Crist yn rhagori arnynt oll mewn discleirdeb a gogonniant: a'r Duwdod vwch ei law yntau. Os gwna tywyniad vn Haul, i'r borau fod mor ogone∣ddus; Pa fâth forau disclaer gogoneddus a fydd hwnnw, yn yr hwn y bydd mil miliwn o gyrph go∣leuach o lawer na' haul yn ymddagos, ac yn can∣lyn Crist, megis cymdeithion gogoneddus i ddyfod i gadw y Seshwn gyffredinol o gyfiawnder, ac i farnu Angelion drwg a dynion anuwiol? Oh ra âd i elw, difyrrwch darfode••••g, neu wâg ogoniant y diwinod hwn, beri i ti golli dy gyfran, a'th wobr o hyfiyd∣wch

Page 126

a gogoniant tragwyddol y dydd hwnnw, yr hwn yn briodol a elwir adcyfodiad y cyfiawn. Luc. 14.14. Act. 17.31. Y mae gan anifeiliaid lygaid i weled cyffredinol lewyrch y dydd, eithr ymgais di dy orau â llygaid dy ffydd i ragweled goleuni gogoneddus y diwrnod yma.

2. Ni wyddost ti mor agos attat ti yr ydoedd yr yspryd drwg (yr hwn ddydd a nos mal llew rhuadwy sydd yn rhodio oddiamgylch dan geisio dy ddifetha di, 1 Pet. 5.8.) Tra roeddit yn cyscu, ac na ellit ti moth waredu dy hun. Ac na wyddost ti, pa ryw niwâid a wnaethai i ti, oni bai i Dduw (yr hwn ni chŵsc ac ni hûna) dy amgylchu di a'th eiddaw, a'th ymddiffyn a'i Angelion sanctaidd bendigedig. Psa. 121.4. Psa. 34.7.

3. Pan glywych di y ceiliog yn canu; cofia Bedr i wneuthur a'r ei ôl, galw ith gof geilioglais sonia∣rus yr vdcorn ddiwethaf, yr hwn a'th ddeffry di oddi∣wrth y meirw. Ac ystyria ymhâ gyflwr y byddit ti pe vdcanai ef yr awrhon, ac ymrô i fod yn gyfryw, ac y mynnit dy fod y pryd hwnnw: rhag yn y dydd hwnnw, i ti ddymuno na buasit erioed yn gwe∣led y dydd hwn: a melldithio dydd dy enedigaeth naturiol, eisiau bod wedi dy eni o newydd trwy râd ysprydol. Pan gano 'r ceiliog, y mae 'r lleidr yn anobeithio am ei speilfa, ac yn gadael ymmaith ei amcan a'i fwriad y noson honno: felly y cythraul sy 'n peidio a cheisio gwall ym mhellach, pan glŷwo ef yr enaid bucheddol yn deffroi ei hûn a boreuol weddi.

4. Cofia fod yr Hollalluog Dduw ynghylch dy wely yn gweled dy orweddiad i lawr, ath cyfodiad i fy∣nu: yn deall dy feddyliau, ac yn gydnabyddus a'th holl ffyrdd, Psal. 139.2.3. Cofia yr un ffunud fod ei Angelion sanctaidd, y rhai a wiliodd trosot, ac a'th amddiffynnodd trwy 'r nos, yn gweled hefyd y

Page 127

môdd y deffroaist, ac y codaist. Gwna bob peth gan hynny megis yngwydd yr ofnadwy Dduw, ac yng∣owg ei Angelion sanctaidd. Gen. 32.1, 2. Psalm. 91.5.11.

5. Tra fŷch yn gwisco dillad am danat, cofia mai yn orchudd cywilydd y rhoddwyd hwynt a'r y cyntaf a nhwy yn ffrwyth pechod: a'i bod wedi eu gwneu∣thyd o arwiscoedd crwyn, ac amhuredd anifeiliaid meirwon. Am hynny pa vn bynnag a ystyriech, ai 'r defhydd ai 'r ordeinhâd cyntaf: y mae i ti fel∣ly achos fechan i falchio o honynt: Ac achos fawr i fod yn ostyngedig wrth eu gweled a'i gwisco: gan weled nad yw 'r gwiscoedd gwerthfawroccaf, ond llen wych i oruwchguddio y cywilydd budraf. My∣fyria yn hytrach mai fal y mae dy wisc yn gwasa∣naethu i guddio dy gywilydd, ac i gadw dy gorph rhag anwyd: Felly y dylit ti fod mor ofalus i gu∣ddio dy enaid a'r wisc briodas honno, sef cyfiawn∣der Crist; (yr hwn o ran bod ein ffydd iw dderbyn) a elwir cyfiawnder y Saint. Rhuf. 13.14. Datc. 19.18. Rhag tra fôm ni wedi ein trwsiadu yn wychion yngolwg dynion, ein bod yn noeth (a'n holl anhar∣ddwch i'w weled) yngolwg Duw. Eithr gallael o honom ein cuddio ein hunain â chyfiawnder Duw (megis a mantell) oddiwrth warth tragywyddol: ac achlesu ein heneidiau oddiwrth yr oerni tanbaid, yr hwn a bair wylofain a rhingciandannedd. Matth. 22.13. Ystyria gyd â hynny pa fâth bobl fendi∣gedig a fyddai ein cenedlaeth ni, pe bai bôb gwîsc o sidan yn cuddio enaid sancteiddiedig. Ac etto fe dybiai ddŷn, mai oddiwrth y rhai, y cyfrannodd Duw fwyaf o'i ddonniau oddiallan iddynt, y dylai ef gael mwyaf diolch oddifewn. Eithr os prifia yn amgen fe brifia eu taledigaeth yn drymmach yn nydd eu cyfrif. Luc. 12.48.

Ystyria fel y mae trugaredd Dduw yn adnewyddu

Page 128

itti bôb borau, gan roddi i ti megis bywyd ne∣wydd; ac yn peri i'r haul (yn ôl ei yrfa ddibaid) gôdi drachefn i roi i ti oleuni. na âd gan hynny i oleuni gogoneddus dywynnu 'n ofer; eithr achub y blaen yn hytrach ar gyfodiad yr haul (cyn fynyched ac ei gellych) i dalu diolch i Dduw: gan ymost∣wng i lawr ar dâl dy liniau wrth erchwyn dy wely, cyfarch ef ar dorriad y dydd â rhyw foreuol ddefo∣siwn, neu erfynniad neillduol; yn cynnwys cyffes ostyngedig am dy bechodau, maddeuant am dy gam∣weddau, a diolch am ei holl ddonniau, a deisyf ei rafusol ymddiffyn i'w Eglwys, ac i ti dy hûn, ac i bob peth perthynasol i ti.

Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.