Yr ymarfer o dduvvioldeb: yn cyfarvvyddo dŷn i rodio fal y rhyngo ef Fodd Duw. Yr hwn lyfe â osodwyd allan yn saeson-sec o wraith y gwir barchedig dâd Lewis Escomb Bangor, ac a gyfieithwyd yn gamber-aec o waith Row. Vaughan o gaergai o sîr feirion wr bonheddig.

Myfyrdod o flaen ciniaw neu Swpper.

MYfyria fod newyn yn debyg i'r clefyd â elwir y Blaidd, yr hwn oni phorthi di ef, fe a'th fw ytŷ di ei gyd: Ac nad yw bwyd a diod ond Physy∣gwriaeth neu foddion a drefnodd Duw i ddiddanu, ac i iachau yr amanol wendid hwn, a'r angenrhaid sydd ar ddyn. Arfer gan hynny o fwyta, ac yfed, o ran cynnal a chyssuro gwendid dy anian; yn hytrach nac i gyflawni dymuniadau a thrachwantau dy gnawd. Bwyta gan hynny i fyw, eithr na fydd fyw i fwyta. Arlloeswr tref yr hwn sydd a'i fywiolaeth i garthu, fydd well na 'r hwn sy'n byw yn vnig i lenwi geudai. Nid oes wasanaeth yn y byd mor wael i ddŷn, a bod yn aill caeth iw fol ei hûn, y mae 'r Apostol Paul, yn eu galw hwynt Bol-dduwiau Phil. 3.19. Am hyn∣ny ni allwn yn hyfeu cyfenwi, fel y mae 'r scry∣thyrau yn galw delwau eraill Gullulim, Tomddu∣wiau. Hab. 2.18.19. 2. Brenhin. 17.12. Ac fel nad oes vn weithred (heb sôn am ordeinhad Duw) yn gwneuthur dŷn yn debyccach i anifail, nac ydyw bwyta ac yfed: Felly camarfer neu ormodedd o fwyta neu yfed, hyd lothineb, meddwi, a chwydu, a wnaiff ddŷn yn waelach neg anifail.

2. Myfyria am ollalluogrwydd y goruchaf Dduw, yr hwn a wnaeth y creaduriaid hyn o ddim: Heb 11.3. Am ei ddoethineb, yr hwn sydd yn porthi aneirif o greaduriaid trwy 'r holl fŷd, gan roddi cynhaliaeth i bob perchen enioes ar a greawdd: Psal. 145.15, 16. Yr hyn sydd yn rhagori ar ddoethincb yr holl Angelion o'r nef: ac am ei rywiogrwydd a'i ddaioni, yn porthi ei wir clynnion. Math. 5.45.

3. Myfyria pa nifer o rywiogaethau ar greaduri∣••••d sef bwystfiloedd, pyscod, ac adar, a golla∣•••••••• eu bywyd, i fod yn llyniaeth i'th porthi di; ac

fel y mae rhagddarpariad Duw o fannau anghysbell, yn trefnu i ti y pethau hyn ynghyd ar dy fwrdd i'th ymborth. Ac fel y mae ef a'r creaduriaid meirwon yma, yn dy gynnal di yn fyw mewn ie∣chyd.

4. Myfyria, gen fod i ti gynnifer o wystlon o da∣dol haelioni Duw, o'i ddaioni, a'i drugaredd tu ac attad, ac sydd o seiglau o fwydydd ar dy fwrdd: oh na chynnwys dithau yn y cyfryw le, y cyfryw Dduw grasusol i gael ei amherchi trwy watwor∣gerdd, serthedd, neu dyngu: na'th gydfrawd, trwy absen gwradwyddus anair, neu enllib.

Yr scrifen vwch ben bwrdd St Awstin oedd hon:

Quisquis a mat dictis absentum rodere famam, Hanc mensam vetitam noverit esse sibi.

sef:

Y neb a ddwedo air o'i ben Drwg absen i'w gymydog: Ymadawed ar bwrdd hwn Enllibiwr twn celwyddog.

5. Myfyria, modd na fwytai dy Arglwydd Jesu Grist, ddim ymborth vn amser, nes iddo yn gyntaf fendigo y creaduriaid, a rhoddi diolch i'w Dâd nefol am danynt. Ac yn ôl ei swpper diweddaf, yr ydym yn darllain iddo ef ganu Psalm. Luc. 9.16. ac 22.19. Mat. 14, 19. ac 26., 21, 30. Canys hyn o∣edd orchymyn Duw: Pan fwytteych, a'th ddigoni, yna y bendithi 'r Arglwydd dy Dduw, &c. Deut. 8.10. hynny oedd arfer y Prophwydi: canys ni fwytai y bobl ar eu gwleddoedd, nes i Samuel yn gyntaf fendithio eu bwyd. 1 Sam. 9.13. Ac y mae Joel yn dywedyd wrth bobl Dduw. Yna y bwyttewch, gan fwytta ac ymddigoni, ac y moliennwch enw 'r Argl∣wydd eich Duw. Joel. 2.16. Hyn hefyd a ymarfe∣rai

yr Apostolion: Canys yr oedd St Paul yn y llong yn rhoddi diolch cyn bwyd yngŵydd yr holl bobl oedd ynddi Act. 27.35. Gwna gan hynny yn y fath sanctaidd weithred, ar ôl y fáth Feistr bendigedig, a dilyn y cyfryw nifer o athrawon teil∣wng, a'i canlynodd ef, ac a aethant o'th flaen di. Fe al••ai o herwydd nad arferaist erioed o dalu diolch ar brydian, am hynny y bydd cywilydd gennit yr awrhon fyned i ddechrau. Na thybia yn gywilydd it wneuthur y peth a wnaeth Crist; eithr yn hytrach bydded cywilydd gennit ddarfod i ti esceuluso cy∣hyd y cyfryw ddyledus orchwyl Cristianogawl. Ac os rhoddodd Mâb Duw y fàth ddiolch i'w Dâd nefol am y ciniaw o fara haidd ac ychydig byscod; Joa. 6.9. pa fâth ddiolch a ddilai y fâth ddyn pechadurus ac wyt ti, dalu i Dduw am y cyfryw amlder o ddanteithion moethus? pa gynnifer o wir gristianogion, a lawenent gael llenwi eu boliau a'r tammeidiau yr wyt ti yn eu gwrthod, ac sydd arnynt eisiau yr hyn yr wyt ti yn ei weddill? mor galed y mae rhai eraill yn gweithio am eu hymborth, a thithau yn cael dy lyniaeth gwe∣di ei baratoi it, heb arnat na phoen na gofal? i ddi∣bennu, os oedd delw-addolwyr Paganaidd yn eu gwleddoedd, ynarfer o foliannu eu gau dduwiau; Dan. 5.1.4. Pa gywilydd ydyw i gristion, na foli∣anna y Gwir Dduw (ar ei giniaw neu ei swpper) yn yr hwn yr ydym ni yn byw, yn symmud, ac yn bôd: Act. 17.28.

6. Myfyria, mai rhaid i'r corph, yr hwn yr wyt ti yr awrhon mor foethus yn ei borthi fod (ni wy∣ddost pa cyn gynted) yn fwyd i bryfed, lle y gelli ddywedyd wrth lygredigaeth, ty di yw fy nhâd: ac wrth y pryf, ty di yw fy mam a'm chwaer. Job. 17.14.

7. Myfyria, fel y mae bwrdd llawer dyn wedi ei

wneuthur yn fagl iddo, Psal. 69.12. Megis trwy an∣gymmedroldeb, ac aniolchgarwch, y mae y bwyd yr hwn a ddylai faethu ei gorph, yn ei ládd á gor∣modedd: yn gymmaint, a bod mwy yn cael eu di∣fetha gan y fagl hon, na chan y cleddyf. A chan weled wedi 'r felldith, fod yr arfer o fwyd a diod (ac o'r holl greaduriaid vn agwedd) yn aslan i ni nes ei sancteiddio trwy air 'Duw a gweddi: 1 Tim. 4.4.5. ac nad yw dŷn yn byw yn vnig trwy fara, ond trwy bôb gair a ddaw allan o enau Duw, a'i fendith, yr hyn a elwir ffon y bara: Mat. 4.4. Lev. 26.26. Nac eistedd gan hynny i lawr i fwyta heb weddio, ac na chyfod, cyn i ti roddi diolch i Dduw. Ymbor∣tha i ddigoni dy anian, a chyfod â pheth chwant ar∣nat, a chofia dy gristianogawl frodyr tlodion, sy 'n goddef newyn, ac arnynt eisiau y pethau sydd i ti amlder o honynt.

Gwedi i ti fyfyrio ar y pethau hyn, neu 'r cyfryw, oni bydd vn Samuel yn bresennol yn y lle, derchafa dy galon, dy ddwylaw, a'th olygon, trwy barch ac an∣rhydedd dyledus, at y Creawdr mawr, a phorthwr yr holl greaduriaid; a chyn bwyd gweddia atto fal hyn: