Newyddion mawr oddiwerth y s[er] neu Almanacc. Am y flwŷddŷn o oedran [brace] y Bŷd 5639 Crist 1690: (Ar ail ar-ol blwyddyn naid,) yn cynwŷs hela[-]ach fywedyddawl farnedlgaeth nag un amfer or blaen; at yr hwn a chwanegwŷd amryw o ganiadau nedwyddion, na byant erioed yn argraphedig or blaen. / O wneuthuriad Thomas Jones. ; yr unfed-arddeg argraphiad.

Llyfrau Cymraeg (heblaw 'r Almanacc hwn) ar werth gan Thomas Jones, tan Lun y Cŵn yn Cyfarth y Sêr, yn Moorfields Yng▪ Haerludd: A chan bawb eraill ar a wertho ei lyfrau ef.

1. ERthyglau Crefŷdd Eglwŷs Loegr; neu sylwedd ffŷdd y Protestaniaid; drwŷ gyttuniad yr Arch-Esgobion, a'r Esgobion, a'r holl wŷr Eglwŷsig, &c.

2. ESponiad neu yspysiad o Gatechism yr Eglwŷs, neu ymarfer o Dduwiol Gariad, a Gyfansoddwŷd (nid yn unig er mwŷn Esgobaeth Caerbadon a Ffynnhon∣nau, ond hefŷd) er llês i bawb.

3. Y Llyfr Gweddi gyffredin, a Gweinidogaeth y Sac∣rafennau, gyda Chynneddfau a deddfodau eraill yr Eglwŷs; yn ôl arfer Eglwŷs Loegr, gwedi ei gyfl∣awni a'r gweddiau newŷddion i'w harferu ar y 30 dŷdd o Jonawr, y 6 dŷdd o chwefror, a'r 29 dŷdd o fai, drwŷ orchymmŷn y Brenin: Ynghŷd a'r Psalmau darllain a'r Psalmau Canu, fel ag eu maent bwŷn∣••iedig iw darllain a'u Canu yn yr Eglwŷsydd.

4. Y Llyfr gweddi gyffredin yn fawr ei sylwedd, ac yn llythyrennau mawr iawn, yn Gymwŷs iw ••darllain mewn eglwŷsydd, ac mewn Teuluoedd lle ••o 'r darllennŷdd yn oedrannus, neu yn dywŷll ei ••lwg.

Y Gymraeg yn ei disgleirdeb, neu Eir-lyfr Cym∣raeg a saesnaeg.

• 1. Yn gyntaf, yn hyspysu meddwl y gymraeg ddieithr, gymraeg mwŷ Cynnefinol.
• ••. Yn ail, yn dangos y saesnaeg i bôb gair Cymraeg.
• ••. Yn drydŷdd, yn dangos y môdd i yspelio pôb vn gywir yn y gymraeg a'r saesnaeg.
• ...

• 4. Yn bedwaredd, yn dangos henwau hôll Physyg¦awl lysiau 'r ddaear, a Choed a ffrwŷthau Coed, yn Gymraeg, ac yn Saesnaeg.
• 5. Yn bummed, yn dangos Argraphyddol henwau gwledŷdd, gosgorddau, dinasoedd, Trefŷdd, a man∣nau ym-mrydain fawr, a rhai dros y môr; yn yr hên gymraeg, a'r bresennol gymraeg, ac yn saesnaeg.
• 6. Yn chweched, yn rhoddi Athrawiaeth i ddysgu darllain saesnaeg.
• 7. Yn seithfed, yn dangos meddwl neu ddeunŷdd yr orddiganau neu 'r Cappiau uwchben y bogeiliaid.
• 8. Yn wŷthfed, yn dangos gwîr ddeunŷdd yr at tali∣adau, fel ag y maent yn osodedig ym mh••b llŷfr.
• 9. Yn nawfed, yn dangos Cyffredinawl doriad••u Geiriau, ar môdd i ddeall y Cyflawn eiriau wrth eu toriadau.
• 10. Yn ddegfed, yn dangos meddwl a deunŷdd y nodau sulw.
• 11. Yn unfedarddêg, yn dangos Gwîr ddeunŷdd y nodau Cyfeirio.
• 12. Yn ddeuddegfed, yn dangos y sel-nodau.
• 13. Yn drydŷddarddeg, yn hyspysu iawn ddeu∣nŷdd y llythyrennau pennigol.

PWŷbynnag na ddeallo 'r hôll eiriau Cymraeg dieithr a gyfarfyddo a hwŷnt wrth ddarllain amrŷw Lyfrau; gan fod y Geirlyfr yn hyspysu 'r fath eiriau, na bydded hebddo er dêg o'i werth.

Pwŷbynnag o'r Cymrŷ a ewyllysio ddysgu saesnaeg; y Geirlyfr ŷw 'r athrawiaeth oreu iddo.

Pwŷbynnag ni fedro yspelio pob gair yn Gywir yn y gymraeg a'r saesnaeg, y geir-lyfr ŷw 'r unig lyfr i ddysgu iddo hynnŷ.

Er rhucled a medro dŷn ddarllen, ac er cywired medro gydio, a synnio ei eiriau; etto nid eill ef 〈◊〉〈◊〉 alwf ei hun yn gywir orgraphŷdd, na dywedŷd 〈◊〉〈◊〉

yn berffeith ddarllennŷdd, nag yn berffeith ysgrifennŷdd, hyd oni wŷpo wîr feddwl, a deunŷdd yr orddiganau, yr attaliadau, y torriadau; nodau sulw, a nodau cyf∣eirio, a'r llythyrennau pennigol fel a traethwŷd am∣danŷnt ôll yn y geir-lyfr.

Y nêb ni wŷpo iawn ddeunŷdd yr orddiganau, nid eill ef wŷbod meddwl rhai geiriau.

Y nêb ni chadwo'r attaliadau fel y dyleu, a dderllŷn reswm dâ megis anrheswm.

Y sawl na 'styrio ar yr ymsangau a'r nodau sulw eraill, ni rŷdd ef iddo ei hun mo'r iawn ddealltwriaeth o'r hyn a ddarllenno.

Yr hwn na ddeallo mo'r torriadau, (pa un bynnag a font ai darnau geiriau, ai unigol nodau, ai ffŷgurau rhifyddiaeth) nid ŷw yn deall ond rhan o'r hŷn a ddar∣llenno; ac am hynnŷ tywŷll ac anhyfrŷd ŷw ei ddar∣llenniad iddo▪

Y nêb na wŷpo ddeunŷdd y nodau cyfeirio, a fŷdd yn ddottiedig yn yr hŷn a ddarllenno.

Y sawl na ystyrio iawn ddeunŷdd y llythyrennau pennigol, nid ŷw ef deilwng iw alw yn orgraphŷdd.

Y Geirlyfr Cymraeg a saesnaeg, a ddengus (mewn ffordd hylaw) wîr feddwl a deunŷdd y pethau uchod ôll; ac a wna ddŷn yn berffaith a Chyflawn gymreigwr; yr hŷn sy amhosibl i ddŷn yn y bŷd, fod nes dysgu'r fâth athrawiaethau ag sŷdd yn y Geir∣lyfr: Ac am hynnŷ, y nêb a garo wŷbodaeth a dysgeid∣iaeth, ac a'i Caro ei hun, na▪ bydded heb y Geirlyfr iw gyfarwŷddo: Ac na chwŷned nêb ei fôd yn ddrŷd o herwŷdd ei leied, oblegŷd mawr iawn a fŷ 'r boen a'r drael o'i gyfansoddi a'i Argraphu.

Y Llyfr Plygain Cymraeg, (ac ynddo hôll ffeiriau Cymru, a rhai o ffeiriau lloegr ar sydd 〈◊〉〈◊〉 ••gos i gymru) a ddechreuwŷd ei Argraphu, ac a'i 〈◊〉〈◊〉 ••enir iw roddi ar werth mewn ychydig amser, o 〈…〉〈…〉 i helbul yr amser ei rwŷstro.