The life of the Most Reverend Father in God, James Usher, late Lord Arch-Bishop of Armagh, primate and metropolitan of all Ireland with a Collection of three hundred letters between the said Lord Primate and most of the eminentest persons for piety and learning in his time ... / collected and published from original copies under their own hands, by Richard Parr ...

LETTER CXC.

Ornatissimo Clarissimo{que} Viro D. Gerardo Vossio, Historiae & civilis Doctrinae apud Amstelodamenses Professori.

ACcepi, Vir eximie, Literas tuas quibus dum amorem quo te prose∣quor ex breviore saltem muneris indicio rectè quidem colligis, no∣bilissimum tuum pectus instar fertilioris alicujus agri aperis qui plus mul∣to adferat quàm acceperit. Adeo munusculum nuper tibi à me oblatum extollis, ut quo te merito me absolvere studebas, eo me tuo totum implices, & beneficium longè majus reddere videaris, cùm te debere aliquid mihi profiteris. Utcun{que} vero aliqua inter nos in Gotteschalci Historiâ oboria∣tur differentia; gaudeo tamen, & tibi ex animo gratulor, nos (quod ait) in eo, quod rei caput est, consentire, uter{que} dum B. Augustini sententi∣am amplectimur. Quam sive Gotteschalcus per omnia fuerit secutus, sive aliquando excesserit, nolim ego multùm contendere: modo (quod liben∣ter audio) nobis ipsis cum Augustino conveniat, cujus sententiam in cau∣sâ Gotteschalci tuendam susceperat Remigius. Qui verò duriores sunt, vel fuerunt, Augustini interpretes nunquam mihi placuerunt, minime{que} omnium inertes illi 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, qui faciunt agendo ut nihil aga∣mus, & homines sponte suâ ignaros ipsis quo{que} truncis reddunt stupidiores, quum divinus ille gratiae praeco, ex eo ipso quòd Deus is sit qui efficiat in nobis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, contrarium plane deducat 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉: Studendum idcirco ut cum timore & tremore salutem nostram operemur. Quippe quod verendum sit, si ab Religione Officii hîc decli∣naverimus & vel nihil agendo vel male agendo, eum a cuius 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 illa quam habemus volendi & faciendi potestas tota pendet irritaverimus; ne Deus ita a nobis lacessitus iure suo nobiscum agat at{que} nos desertos de∣serat, & novas ad volendum & agendum vires (abs{que} quibus ipsi nos lassos erigere nequeamus) ultra non impertiat.

De Mariano nostro, quî factum ut mutus omnino ad vos venerit, aman∣tissimo utrius{que} nostrum D. Ludovico de Dieu rationem reddidi. Mens verò quae nunc est mihi, tum erat eadem: nempe ut, sicut tuâ operâ, ita etiam sub tuo nomine, integer prodiret Marianus. Integrum vero in unico Cottonianae Bibliothecae exemplari reperi: si tamen integrum. Postrema enim pars Chronic à Dionysianae aerae anno 900 us{que} ad finem (quam inde descriptam totam seorsim ad te miseram) integrior in Sichar∣di editione legitur; cui siquid desit ex tuo supplendum erit exemplari; quod illud Gemblacense esse suspicor, ex quo novam Mariani editionem promisit nobis Miraeus quam non praestitit. Nactus sum & alia tria exem∣plaria, in quibus Anglicanum Florentii Chronicon cum universali Mariani hoc Wigorniensis quidam Monachus. Regis Stephani temporibus commis∣cuerat. Ex eorum uno Florentium (vel potius Marianum) suum edi∣dit nobilissimus D. Gu••ielmus Howardus de Naworth, Thomae Norfolci∣ensis Dueis Filius. Duo alia apud Oxonienfes vidi 〈…〉〈…〉 unum, in Collegii Corporis Christi Bibliotheca alterum: quorum utrum{que} praeter Proaemia integrum Librum secundum habuit, qui à primo aberat.

Initio Cottoniani codicis verba ista praefixa inveni. Meum Nomen ut dignum, Chronica Chronicarum; cum prae illis servo verba Evangelista∣rum; nulla enim Cronica conservat diem mensis solaris Resurrectionis Christi iuxta Historiam Evangelii nisi ista sola. Sequebantur deinde, tanquam ipsius Mariani, Tabellae illae Chronologicae quas in Apographi

mei principio descriptas vides: quae commodius, ni fallor, ad calcem ope∣ris essent rejiciendae. Earum aliquot in Bodleiano quo{que} habentur codice (qui à Consulum Indiculo incipit) & in altero Collegii Corporis Christi plures; Romanorum Episcoporum Catalogo us{que} ad Eugenium III per∣ducto, cui aliâ adscripti erant manu ann. 8, mens. 4, di. 20, quod argumen∣to est Eugenii tempore exemplar illud fuisse exaratum. Ut autem intelli∣gas quibus in locis Cottonianum libri primi & tertii Chronicon à vulgato differat: Florentium Wigorniensem nunc ad te mitto, quem Francisci Quarlesii operâ, qui mihi tum erat ab Epistolis (Vir ob sacratiorem Poësin apud Anglos suos non incelebris) cum illo conferendum curavi ad Annum us{que} Dom. DCCCC. Dionysianum, à quo quaternio prius missus initium duxit. Ubi quae lineis subtùs ductis sunt notata, à Cottoniano exemplari absunt, & ex Florentii Annalibus à Wigorniensi de quo dixi Monacho sunt hîc intexta.

Mitto simul & Epitomen à Roberto Lotharingo, Herefordensi Episco∣po, eodem quo Marianus mortem obiit anno concinnatam; cujus in quar∣to de Pontificibus Libro Gulielmus Malmesburiensis ita meminit. Erat tunc temporis Monachus Marianus apud Magontiam inclusus, qui longo solitudinis otio Chronographos scrutatus, dissonantiam cyclorum Dionysii Exigui contra Evangelicam veritatem vel primus vel solus animadvertit. Ita{que} ab initio saeculi annos singulos recensens, 22 annos, qui circulo de∣erant, superaddit, magnam & diffusissimam Chronicam facere adorsus. Eum Librum Robertus miratus unicè, aemulatus mirifice, Angliae inve∣hendum curavit. Deni{que} captus Mariani ingenio, quicquid ille largius dixerat, in arctum contrahens defloravit; adeo splendidè, ut magis valere defloratio videatur, quàm ingentis illius voluminis diffusio.

Ad calcem hujus Epitomes in Cottoniano codice Appendix adjecta, ab altero Bodleianae Bibliothecae aberat: quam vel eo nomine negligendam non putabam, quod magnae illius Periodi Julianae, cujus usum magno Scali∣gero acceptum referrimus, prima vestigia in ea deprehenderim. De mag∣nis Cyclis Appendicem non dissimilem ad finem libri primi ipsius Mariani in Collegii Corporis Christi MS. appositam inveni: quam hic inclusam mitto; alia quo{que} de Mariani patriâ & variis editionibus Collectanea mis∣surus similiter si ad editionis tuae ornatum aliquid inde accessurum à te in∣tellexero. Deus laboribus tuis benedicat: & omnia tua studia in honorem gratiae suae, Ecclesiae bonum at{que} Reipublicae Christianae vertat emolumen∣tum. Vale, Vir Clarissime, & siquae sunt alia, ex latore harum litera∣rum D. Freyo fusiùs intellige. Dublini Anno. MDCXXXII. quarto Idus Junias.

Tui Studiosissimus, Ja. Armath.