The first-[third] tome of an exact chronological vindication and historical demonstration of our British, Roman, Saxon, Danish, Norman, English kings supreme ecclesiastical jurisdiction from the original planting, embracing of Christian religion therein, and reign of Lucius, our first Christian king, till the death of King Richard the First, Anno Domini 1199 ... / by William Prynne, Esq.

GREGORIƲS Episcopus, servus servorum Dei, Venerabili fratri, tali Episcopo, vel tali, salutem & Apostolicam benedictionem. Petri navicula, matris Ecclesiae sinus, quasi negociorum operta fluctibus, & quaestionum urgen∣tium agitata procellis, dexteram Jesu Salvatoris implorat. Ea quidem flatibus Aquilonis impulsa, dormire videtur Dominus, n utant discipuli, nautae quasi naufrugii verentur ventum, & eventum populi trepidant, clamat Petrus utinam tepescentibus caeteris, saltem porrigerent filii opem, & operam consilii salutaris, nec ipsam fluctus involvat, nec pyrata crudelis abducat. Porro, foedere naturalis pactionis irrupto, fides quatitur, charitas refrigescit, tepescit devotio, crescit & invalescit iniqui∣tas in dominum, & proximum commissura; ex quibus fidei Christianae profectibus evidens praestatur obstaculum, sequuntur dispendia, & plebs devota fidelium, beneficio quietis excluso, variis molestiis fatigatur. Quae communis statura judicii Apostolicae dignitatis auctoritas, justae discussionis examine prudenter ap∣pendens, ut omnium generalis & una mater utilitati provideat, singulorum, manus fortium Regum videlicet, Praelatorum, Principum, & aliorum fidelium, non indigne advocare decrevit, ut multiplicatis clamoribus, dominum suscitet dormien∣tem, & plurium adjuta consiliis, praementia faciat onera leviora: expeditionis optatae portum foeliciter petitura. Inter quos, te Frater Episcope, devotum Ec∣clesiae

filium, & nobile membrum ipsius, ut venires ad matris Ecclesiae gremium ad proximum ventnrum festum Resurrectionis dominicae, literis recolimus Apostoli∣cis convocasse. Verum, sicut pro certo didicimus, singularis ille dudum Ecclesiae filius, Apostolico provectus & defensus auxilio, de puero tunc omni destituto suf∣fragio, ad Imperii culmen humero materno translatus, ea non contentus injuria, qua mercede recompensans, in qua patris irrumpit solium, matris exponere pu∣dicitiam, & vendicare Sanctuarium indevotus intemptat, astutus ad haec in ipsa ar∣matur insidiis, Praelatisnuper vocatis a nobis, accessum suis terroribus in∣terdicens, ut nullius expers calumniae illam quam gravibus infestat mo∣lestiis, nec in filiorum patiatur solatio respirare. Cum igitur tam Sanctum gene∣ralis utilitatis propositum sub fiducia divini favoris assumptum, humanis non de∣beat versutiis retardari, fraternitatem vestram rogamus, monentes attente per Apostolica scripta, & districte percipiendo mandantes, Deum praeferens homini, & difficultaribus omnibus ob meritum fidei, ante in supra-dicto termino ad sedem Apostolicam accedere non omittas: ut mater filiorum roborata praesentia, ho∣stis adversantis obstaculo providentia divina subsato, piae intentionis exordium foe∣lici consummatione concludat. Nos enim super omnibus, quae ad tantum ne∣gotium expediunt, annuente Domino, providere curabimus, prout tibi exparte nostra plenius exponetur. Datum Laterani, Idibus Octobris, Pontificatus nostri anno decimo quarto.

Facti igitur aequanimiores Praelati, ad iter inchoatum praeparaverunt imperterriti, sperantes indubitanter, quod Dominus Papa; Deo favente, saltem per mare vias sibi securissimas, praeparasset: Anglici tamen, Francorum consilio adquiescentes, obiterque ad loca tutiora se transferentes, utpote Norwicensis, & quidam alii, rei exitum sub silentio cautius explorarunt.

During the Wars, and these contests between the Emperor, Pope and Bishops, about this Council, the Tartars encouraged by the Christians differences, invaded Hungary with a great Army: Pro qua immani tribulatione, & Ecclesiae damnosa, quae inter Dominum Papam & Dominum Imperatorem orta est discordia, indicun∣tur jejunia & orationes, cum eleemosynis largioribus diversis Regionibus; The Emperour by his Letters to the King of England, and other Christian Princes, signified the great danger all Christendome and Christian Religion were in, by the Tartars invasions, occasioned by the Popes implacable malice in stirring up his subjects to rebel against him, and protecting, encouraging, assisting, them in their rebellions, whereby he was much disabled, to resist and fight the Tartars: Adding, Cum vo∣luntas (Papae) pro jure fuerit, linguae lubricum discursum non regenti, & à mul∣tiplici genere dissidii, quod attemptavit, non dedignatus est abstinere, per legatos & nuntios suos, crucem quam adversus tyrannidem Tartarorum vel Saracenorum, terram sanctam invadentium & occupantium, exercuisse debuit & decebat, jussit contra me (brachium, & Ecclesiae advocatum) publicari, rebellibus nostris, gravi∣ter contra honorem nostrum & famam exultando conspirantibus. Et cum maxima nobis immineat cura, nos a domesticis & familiaribus hostibus expedire, qualiter & barbaros expellemus? And in his letters to the King of France, he added this Clause: ait enim, commovit vehementius, Reipublicae sedulus Procurator. Ad∣miramur super Francorum prudentia, quod non subtilius caeteris Papales astutias consi∣deratis, vel non attenditis cupiditates. Proponit enim ambitio ipsius insatiabilis omnia fidelium Regna suo subjicere dominatui, ab Anglorum con∣culcata Corona sumens exemplariter consequentiam, et ut cul∣men Imperii suis inclinet nutibus, ausa est praesumptuoso conatu, et ausu temerario, protervius inhiare.

This Antichristian Pope notwithstanding the apparent danger to all Christian Princes by the Tartars invasion, and these Letters of the Emperor, proceeded impetuously in his designes against him, convening a Council to depose him notwithstanding the Em∣perors prohibitions, but with very ill successe to his Legates and Prelates.

Dierum ipsorum curriculo, infausto casu, dominus Prenestinus, nomine Jaco∣bus, quandoque Legatus in Francia, & dominus Otto Cardinalis in carcere Tulli∣ano Diaconus, aliquando Legatus in Dacia, & postea in Anglia, & Gregorius de Romagna, tunc ad Januenses Legatus missus, ut sibi omnes obedientes ab omnibus

peccatis suis absolveret, apud Januam commorabantur, de classe sibi providentes. Erant autem cum ipsis Archiepiscopi, Episcopi, Abbates quamplurimi, qui cum timerent minas Imperatoris si transfretarent, frequenter Epistolas & nuncios à Domino Papa receperunt consolatorias & admonitorias, ut non omitterent navi∣gando ad Concilium properare, imo potius spretis secularibus com∣minationibus, Patri spirituali promptius obedirent. Facta autem fu∣it conventio inter eos & Januenses, mediante non minima pecunia; ut ipsi Januen∣ses omnes tam Legatos quam Praelatos, cum sua sequela, indempnes et illaesos, etiam invito Imperatore, ad Romanam Curiam salvo perducerent. Et dum super his tractatum haberent diligentem & prolixum, fluctuantibus aliquibus, quid tutius, quid consultius foret agendum, significavit Dominus Papa, quod in brachio seculari auxilium efficax tam validum obviam per mare, ad ipsorum ducatum & protectionem, ipsis exeuntibus de portu, indu∣bitanter in navali expeditione transmitteret, quod nullo modo valerent resistere manus adversantium, nec etiam ipse Imperator, quem Dominus Papa Sathanae dederat in perditionem, utpote anathemate mul∣tiplici innodatum. Quo mandato nimis eos paterna consolatio animavit, imo adeo ut cujuslibet periculi discrimen, vel mortem amplecterentur. (But how vain and destructive this their groundlesse confidence and obedience to the Pope, proved, the sequel will demonstrate.)

Cum autem haec praedicta Imperatori innotuissent, intellexit evidenter, quod Dominus Papa ad dejectionem ipsius sitienter anhelebat, & ad hoc tam districte Praelatos advocabat, in nullo voluntati ejus contradicturos, coepit formidare sibi vehementer, & desiderabat, ut per ipsum itinerantes, per terram venirent, ut plenius de jure, de quo confidebat, instruerentur, ne falsis suggestio∣nibus circumvenirentur, nec aliquo modo sine tali certificatione ad Romanam curi∣am subito navigando transmearent. Missis igitur Legatis solennibus ad ipsos jam navigare praeparatos, significavit eis modeste & humiliter, ut pacifice & omni se∣curitate per omnes terras suae ditioni subjectas, dummodo non per mare vel mari∣tima, transmigrarent; scirentque certissime, quod nullus suorum ipsos offenderet itinerantes. Et si forte non crederent Imperialibus promissis, providerent sibi formam securitatis, & se eandem formam sequuturum per omnia secundum eorum dis∣positionem, indubitanter promittebat. Imo etiam causam suam, postquam ipsis vi∣va voce penitus explicasset, & per omnia ipsos ad unguem instruxisset, fideliter ac fiducialiter committeret, toti Concilio judicialiter examinandam, & sententialiter determinandam, discretumque examen tot & tantorum patrum sanctorum se spo∣pondit subiturum. Et sic ipsos fore procuratores, aduocatos & judices omni qua potuit instantia postulavit, persuadendo, imperando, supplicando, secundum illud Poeticum:

Imperium, Promissa, preces, confudit in unum.

Conquestus est insuper graviter de impetu Papalis persecutionis indefesso, ita ut audientes fere ad lachrymas provocavit & commovit, asserens, quod Dominus Papa ipsum, nec convictum, nec confessum, pro iniquissimo Hae∣retico, et fidei Christianae valido ac manifesto impugnatore fecit ha∣beri, et multis regionibus excommunicari, et quam graviter sci∣vit ac potuit scandalisavit, nomenque et famam, quo nihil est damnosius, irrestaurabiliter denigravit, et ad dejectionem ipsius nisibustotis anhelavit. Et nuper cum complacuerat & convenerat meae parti ac suae communiter, Concilium convocari, in quo praesto parabamus causas hinc inde propalare, judicium commune subituri, ipse Papa perperam formam convocatio∣nis praeloquutae alteravit, publicos inimicos Imperii, ac Laicos & seculares personas convocando, potius ad praelia quam pacem praeparatos, secundum tenorem Episto∣lae Regi Angliae, & aliis Principibus transmissae: in qua retiacula abscondita & mus∣cipulas Papalis astutiae certius detunicavi. In qua etiam Epistola praemunivi eos∣dem, ne praelatos suos per meam sinerent ditionem transmeare, sicut se suaque diligebant. Addiditque Imperator, sicut alias & in dicta Epistola mandaverat, quod periculosum foret & rationi dissonum penitus, Domino Papae manifesto adversario,

& suis consentaneis, qui potius videntur conspiratores in subversionem sacri Impe∣rii, quam Judices aequitatis, assessoribus causam principalem, & ejus circumstan∣tias ignorantibus, tam arduam causam inaequali foro committere.

Summopere igitur desideravit Imperator, ut per eum in pace venirent Praelati, de causa sua plenius instruendi, ut de omnibus occultis circumstantiis eos certificaret. Ipse enim nullo modo ad ipsos Praelatos personaliter poterat accedere, tum pro ca∣rentia thesauri, quem effuderat in diuturna obsidione Faventiae, & aliis variis ne∣gotiis, quorum maximum de exercitu filii sui contra Tartaros, & aliis, quae op∣portuit cautius continuare; tum propter Januenses sibi rebelles, quibus noluit nisi in forti manu appropinquare.

Praelati vero, Legatorum animati promissionibus et Papalibus crebro missis Epistolis consolatoriis, in quibus se promis••t per mare ob∣viam mitere juvamen festinum & efficax, noluerunt quomodolibet a pro∣posito suo resilire. Dicebant etenim, Non est fides, adhibenda cavilla∣latoris dictis excommunicati. Contemptis igitut Imperatoriis consiliis & peti∣tionibus, Praelati confidentes in multitudine Januensium, qui in navali certamine expediti, minas & vires Imperiales contempserunt, naves ascenderunt, praeam∣bulis Januensibus, qui multiplicabant loqui sublimia, asserentes vires adversantium nullatenus sibi formidabiles, meticulosos & pusillanimes Praelatos & litteratos ap∣pellantes, & erat superbia eorum major quam potestas. Galeis igitur dispositis & ordinatis cum navibus, versus Orientem in clamore tumultuoso nautarum, & clangore buecinarum mare Tyrrhenum sulcaverunt.

Quod eum Domino Imperatori significaretur, doluit se contemptum, & sua mo∣nita cum precibus aspernari. Misitigitur ad Henricum filium suum, quem de con∣suetudine appellat naturalem, cui commiserat mare, & maritima custodienda cum navali exercitu ad impediendum transitum Praelatorum, ut ipsos jam navigantes ca∣pere non formidet, vel submergat, vel trucidet, (as they well deserved for their pride, contumacy, rebellion and Treachery)

Dictus igitur Henricus, paternis praeceptis obediens, mifit obviam eisdem Janis∣ensibus Legatos & Praelatos confidenter ducentibus, viginti galeias novas & soli∣dissimas, manu militari optime communitas in prima fronte, quibus primicerius praeerat Stollius pyratarum peritissimus. Factoque congressu navali cruentissimo, Pisan••s quibus specialter praefuit Henricus cum jam dicto Stollio, qui per modum fulgurantis tempestatis irruit ad certamen, victi sunt Jaenuenses, captique Praelati cum Legatis, et aliqui submersi vel caesi, scilicet Archiepiscopus de Ʋesentia & multi alii quos longum est numerare. Ex Abbatibus tamen vix Savi••••ensis ope Johannis de Lexintuna, militis strenuissimi & elegantis, fratris sui▪ ac Nuncii Regis Angliae, evasit liber & illaesus. De hujusmodi autem infortunato casu▪ per hanc Epistolam, cui communis fama perhibet testimonium, evidenter certifi∣camur.

Captis igitur & praesentatis Praelatis & Legatis cum suis Januensibus Domino Imperatori, scripsit idem Imperator Regi Anglorum, necnon & aliis Principibus in haec verba:

Notes

• Literae Papales.
• So they did who obeyed the Emperor ra∣ther then the Pope, Rom. 13. 1. to 8. Tit. 3. 1.
• Mat. Par. Hist. Angl 542. 543, 544, 545.
• Mat. Paris Hist. Ang Edit Lon∣dini. p. 561, 562 563. Admonet Papa Praelatos, ut spreto Impera∣tore Concilium properent.
• Imperator petit a Praelatis ut per terram ad Concilium pro∣ficiscantur.
• Causae cur Im∣perator ad Prae∣latos non potest accedere.
• Legati nolunt per terram ad Concilium pro∣ficisci.
• Imperator ju∣bet Praelatos capi.
• Legati cum Praelatis capi∣untur.