Bedydd plant or nefoedd, neu, Draethawd am natur a diben bedydd yn profi trwy ddeuddeg o resymmau scrythuraidd y dylid bedyddio plant y ffyddloniaid / o waith James Owen ......

PEN. XIV.

Fe ddylid bedyddio plant, o herwydd ir Eglwys Gristnogol eu bedyddio hwynt ymhob oes.

Rheswn XI.

YR oedd plant y ffyddloniaid yn gyfrannogion o fedydd ymhob oes o eglwys Dduw o amser yr A∣postolion hyd yr oes ddiwethaf, fel y gallwn i brofi yn helaeth pe bae fu∣ddiol ir darllenydd annyscedig; mi a osodaf i lawr rai siamplau.

Mae Calvin yn dywedyd, Nullus est scriptor tam vetustus, &c. Nid oes un athro mor hen, yr hwn nid yw'n son am ddechreuad bedydd plant yn am∣ser yr Apostolion.

Irenaeus, yr hwn a drodd yn Gristi∣on yn y flwyddyn o oed Christ 128, Ac a fu fyw fel y mae teby∣gol yn amser yr Apostl Joan, a grybwyll am fedydd plant. Omnes

venit per semetipsum salvare, omnes inquam qui per eum renascuntur (i. e. baptizantur) in Deum, infantes, par∣vulos & pueros, juvenes & seniores, ideo per omnem venit ætatem, infantibus infans factus, sanctificans infantes, in parvulis parvulus, sanctificans hanc ip∣sam habentes ætatem. Fe ddaeth Christ i gadw pawb a fedyddir iddo ef, sef plant, a rhai bychain a bechgin, gwyr jefaingc a hen wyr, fo ddaeth ymhob oedran. fe a wnaethbwyd yn blentyn i blant fel y sancteiddiei ef blant by∣chain, &c.

Tertullian a dystiolaethodd tros fe∣dydd plant ynghylch y flwyddyn 192. Ex sanctificato altero sexu san∣ctos procreari ait, ex seminis prærogati∣vâ. O rieni sanctaidd y genir plant sanctaidd, yn ol rhagorfraint hád y ffyddloniaid.

Origen, yr hwn oedd hynod yn y flwyddyn o oed Christ 230 Sydd yn dywedyd, De Infantibus bapti∣zandis ecclesia traditionem accepit ab A∣postolis. Derbyniodd yr Eglwys fedydd plant trwy draddodiad oddiwrth yr A∣postolion. Ni a brofasom or blaen mae traddodiad scrythurol oedd hwn,

Canys bedyddiodd yr Apostolion blant bychain.

Fe a ddywed mewn lle arall, o herwydd bod (euogrwydd) pechod gwreiddiol yn cael ei symmud ymmaith mewn bedydd, am hynny y bedyddir plant bychain.

Cyprian yr hwn a neullduwyd ir weinidogaeth yn y flwyddyn, 247. Sydd yn són am fedydd plant. A baptismo atque à gratiâ nemo [credeus] prohibetur, quanto megis prohiberi non debet infans, &c. Y mae bedydd a maddeuant pechod yn perthyn i bawb a gredant, pa faint mwy i blant bychain, y rhai ni phechasont ond â phechod gw∣reiddiol, am hynny hawsach iddynt hwy nac eraill i dderbyn maddeuant, quod illis remittuntur non propria, sed a∣liena peccata, o herwydd maddeuir i∣ddynt hwy nid eu pechodau [gwei∣thredol] eu hunain, ond pechodau un arall, sef Adda.

Y mae Cyprian yn gosod i lawr nid yn unig ei farn ei hun, ond barn Trigain a chwech oi gyd-esgobion mewn Cymmanfa yn Africa yng∣hylch bedydd plant, na ddylid oedi mo honaw hyd yr wythfed dydd,

fel yr ydoedd rhai yn gwneuthur yn ol Cyfraith yr Enwaediad, ond y gellir eu bedyddio cyn, neu ar ol yr wythfed dydd fel y byddo amgyl∣chiadau yn gofyn.

Gregory o Nazianzum yr hwn oedd hynod o bobtu yr flwyddyn 370, sydd yn dwyn tystiolaeth i fedydd plant, medd ef, Omni ætati baptisma convenit, y mae bedydd yn gyfattebol i bob oedran: a thrachefn, Da infanti trinitatem, magnam & præstantissimam custodiam. Dyro fedydd y drindod i blant bychain, a bydd hynny yn ddioge∣lwch mawr a rhagorol iddynt.

Chrysostom yr hwn a wnaethpwyd yn henuriad yn y flwyddyn 386, a ddywed fel hyn, Am hynny y dysc yr Eglwys gatholic y dylid bedyddio plant, o herwydd pechod gwreiddiol; ac un∣ffurff arferiad yr Eglwys sanctaidd trwy yr holl fyd, ynghylch bedydd plant a rhai o oedran ni ddylid edrych arno megis peth ofer.

Jerom, yr hwn a ddechreuodd fod yn hynod yn y flwyddyn 378, a gyd-tystiolaetha ir gwirionedd hwn, ebe ef, yr ydym ni yn dal bod un be∣dydd, ac y dylid rhoddi y Sacrament

hwn i blant bychain, yn yr un geiriau, ac y gweinir ef i rai o oedran.

Austin, yr hwn a lewyrchodd yn eglwys Dduw yn y flwyddyn 396, hyd y flwyddyn 430, a yscrifennodd lawer ynghylch bedydd plant, efe a ddywed fel hyn, à parvulo recens na∣to us{que} ad decrepitum senem, &c. Ni ddylid neccau bedydd i neb, o blant by∣chain newydd eni hyd hen wyr cleiri∣ach.

Yr oedd bedydd plant mor gyffre∣dinol yn eglwys Dduw, na allei y Pelagiaid wadu o honaw, er eu bod yn gwadu pechod gwreiddiol, yn erbyn pa un y mae yn feddyginiaeth. Secundum Pelagium hæreticum ista di∣catis, &c. yr ydych yn dywedyd yn ol Pelagius yr haeretic fod bedydd yn ang∣henrheidiol i blant bychain, nid er ma∣ddeuant pechodau, sed tantum propter regnum cœlorum, ond yn unig er mwyn teyrnas nefoedd.

Fel hyn y gwelwn ni pa fath oedd arferiad yr oesodd cyntaf yng∣hylch bedydd plant, mi a chwanegaf un neu ddau eraill o dystiolaethau ynghylch y peth hwn.

Bernard yr hwn a fu fyw rhwng y flwyddyn 1091, ar flwyddyn 1153, sydd yn dangos arferiad yr Eglwys yn yr Oesoedd hynny, ac yn rhoddi barn galed ar y rhai a wrthwyne∣bant fedydd plant. Ebe efe▪ yr hwn sydd yn neccau bedydd i blant rhieni Christio∣nogol sydd yn datcuddio cenfingen gyth∣reulig, je y cyfryw genfigen ac a ddygodd farwolaeth ir byd: Nid yw y gwr hwn o Dduw yr hwn sydd yn gwneuthur ac yn llefaru mor wrthwyneb i Dduw.

Yn nessaf ni a ystyriwn arferiad y Waldensiaid, y rhai oedd y Christ∣nogion puraf yn yr oes hon, ac mewn ymneullduaeth oddiwrth Eglwys Rhufain. Yn hytrach ni a ymo∣fynnwn ynghylch eu harferiad hwynt o herwydd bod rhai yn dywedyd eu bod yn erbyn bedydd plant. Gwir yw, y mae y papistiaid, eu ge∣lynion, yn taflu y gwradwydd hwn arnynt. Felly y mae Cluniacensis ac eraill, a chredodd Bernard y drygair oedd iddynt hwy, ac am hynny y mae yn dywedyd eu bod hwynt yn erbyn bedydd plant, ac o sect y Ma∣nichaeid, eithr nid oeddent hwy euog or naill na'r llall.

Yr achos pa ham yr oedd y gair iddynt eu bod yn erbyn bedydd plant, oedd o herwydd eu bod yn oedi eu bedyddio nes cael eu gweini∣dogion eu hunain, y rhai oeddent yn fynych yn wascaredic o herwydd er∣ledigaeth, ac nid oeddent yn bodloni ir Offeiriaid pabyddaidd iw bedy∣ddio.

Ni allwn weled eu barn hwynt ynghylch bedydd plant yn eu Cyffes hwynt. Ir diben hwn (sef fel y by∣ddo ir gynnulleidfa weddio trostynt) yr ydym yn cyflwyno plant bychain iw bedyddio, yr hyn a ddylent hwy ei wneuthur sydd yn berthnasseu agos iddynt, megis y rhieni, &c.

Yr un modd y dywedant hwy mewn Cyffes arall — yr ydym yn derbyn swpper yr Arglwydd i ddangos ein bod yn parhau yn y ffydd, megis yr addawsom ni yn ein bedydd pan oeddem yn blant bychain.

Fel hyn y gwelwn ni yr Arferiad o fedydd plant ymhlith y Christnogion hynod hynny, y rhai oedd y Tysti∣on cyntaf yn Erbyn Angrist, ac a ddioddefasant hyd at waed.

Y mae arferiad bedydd plant ymh∣lith y Waldensiaid yn hytrach iw nodi, o herwydd mae'r gweddillion puraf oeddent or brif-eglwys, a tha∣dau y diwygiad. Adeiladodd y Pro∣testants ar y sylfaen a osodasent hwy.

Felly ynteu parhaodd arferiad be∣dydd plant yn eglwys Dduw ymhob oes hyd yr oes ddiwethaf, yr oeddid yn eu bedyddio yn eglwys yr Idde∣won cyn dyfodiad Christ, bedyddi∣wyd hwynt gan Joan, a chan yr A∣postolion, megis y profasom eusus, a pharhaodd yr Arferiad o honaw yn yr Eglwys Gristnogawl, yn yr oeso∣edd puraf o honi, ac i wared drwy bob oes hyd yr amser yr ymddango∣sodd Luther a Chalvin, a llawer eraill o wyr duwiol a dyscedig y rhai a gy∣fododd yr Arglwydd i ddiwygio eg∣lwys Dduw, ac iw galw allan o Ba∣bylon. Yr oeddent hwy oll yn cyd∣synnio ynghylch bedydd plant, ac nid oedd yr un o honynt yn ammeu rhagorfreintiau plant. Nes ir gwrth∣wyntbwr ddyfod tra yr oedd dynion yn cysgu a hau efrau ymhlith y gwenith.

Y cyntaf a fedyddiodd rai yr ail∣waith yn Lloegr oedd John Smith, gwenidog o eglwys Loegr, yr hwn a aeth i Holland, ac a unodd gydâg Eglwys Mr. Ainsworth, yn y diwedd wedi ei fwrw ef allan or Eglwys honno am amryfusedd, efe ai bedy∣ddiodd ei hun, ac yna efe a ail-fe∣dyddiodd eraill. See Ainsworth's De∣fence of Scripture. Jessop's Discovery of the Errors of Anabaptists, p. 65. Clifton's Christian Plea.

Notes

• Calv. in Rom. 4. 11.
• Iren. adv. hæres. lib. 2. cap. 39.
• In 1 Cor. 7. 14.
• Hom. 8. in. Levit.
• Orig. hom. in Luc. 14.
• Cypr. ad Fid. ep. 59.
• Nazian. Orat. in sanct. La∣vacr.
• Chrys. ho∣mil. de A∣dam & Heva.
• Hieron, Symb. ex∣planat. ad Damasum.
• Aug. En∣chirid. ad Laur. cap. 43.
• Aug. lib. 1. contra Pe∣lag. ad Bo∣nifac. cap. 22.
• Bern. ep. 240.
• Mr. Tombs, Mr. Dan∣vers, &c.
• Bern. ep. 140.
• Perin. Hist. of the Wald. part the III. lib. 1. cap▪
• Perin. Hist. lib. 2. cap. 4.
• Mat. 13. 25