Plantarum historiæ universalis Oxoniensis. Pars secunda seu herbarum distributio nova, per tabulas congnationis & affinitatis ex libro naturæ observata & detecta / authore Roberto Morison ...

§. 3. LINARIAE perennes semine anguloso seu rugoso.

14. Linaria tenuifolia caerulea, nobis. Linaria caerulea, Dal^pii. Lugd. Radicem habet haec duram, lignosam, albam: folia proxime radicem Linariae modo inordinatim disposita, sed tenuiora, angustiora, brevioraque Linariae majoris odoratae, quina, sena, ex uno geniculo si∣mul prodeunt capillacea, tenuitate praedita: ramulis multis gracilibus, capillaceis itidem fo∣liis, semiuncialibus, vestitis: in summis ramis ad semipedalem altitudinem flores spicatim proveniunt minores, aliarum Linariarum forma, copiosi, ex caeruleo albicantes, in thyrsi mo∣dum congesti; quos decidentes vascula subsequuntur inferne valde compressa, superne cras∣siora, bifida, septo medio distinguente duplicem ordinem seminum rugosorum, subnigrorum. Gignitur in aridis squallentibus & apricis circa Monspelium. Floret Maio desinente, & paulo post semen maturescit

15. Linaria Asparagi Corudae prioris dicti Clusio foliis, nobis. Linaria Molluginis facie, Boccon. Caules huic nostrae Linariae sunt cubitales, rotundi, ramosi, subrubentes: folia an∣gusta, unciam longa, inferiora circum genicula stellatim radiata Molluginis instar, superiora autem inordinate disposita, illaque Kali modo carnosa, sulco canalato per longitudinem di∣scurrente. Lutetiae versus finem Autumni hujus Linariae folia frigoris inclementia crispa∣bantur: flores lutei & vulgaris Linariae minores: floribus fatiscentibus succedunt capitula rotunda, in quibus semina latent in duplici cellula, septo medio disterminante hinc inde ea∣dem semina rotunda. Radix perennis, tenuis & fibrosa est huic Linariae, quae tota aestate flo∣ret Panormi, & copiose etiam alibi in Sicilia. An Linaria Cretica angustifolia Clusii.

16. Linaria purpurea major odorata, C. B. P. Linaria purpurocaerulea elatior, Eyst. Li∣naria altera purpurea, Dod. Linaria purpurea magna, J. B. Chabr. Bicubitalem è longa,

nigra, contorta, lignescente radice caulem emittit, eumque subrubescentem, teretem, gla∣brum, firmum, in ramos praelongos divisum, foliis longioribus, viridibus, laevibus, glaucis, Lini sativi foliis similibus circumseptum: flores aliarum Linariarum more, sed minores, lon∣ga serie, pedali, aliquando sesquipedali, per summos ramos nascuntur, antrorsum hiantes, po∣stica parte caudam seu calcar promentes, colore eleganter purpureos, minores multo quam sunt Linariae luteae vulgaris flores, atque speciem omnium Linariarum elegantissimam prae∣bent diu florentes, atque visum mirum in modum delectantes: producit in parvis vasculis rotun∣dis, bisidis, septo medio pellucido seminibus ad maturitatem perductis, duplicem seriem se∣minum non latorum & compressorum, laevium, nigrorum praecedentium Linariarum more, sed rotundorum, fuscorum, aut subnigrorum. Floret per menses ternos aestivalis, atque in∣terea semen perficit usque in Autumnum. Nascitur in Hungariae, Austriae & Moraviae col∣lium acclivibus plerisque, aspectu jucundissimo. Planta est perennis.

17. Linaria pumila supina lutea, C. B. P. Ratione caulium procumbentium huc jam pertinet. Linaria Hispanica 5. Clus. Hist. Osyris flava silvestris, Lob. Icon. Ger. Palmaribus exit virgulis, frequentibus, humi sparsis, quas vestiunt folia vulgaris foliis similia: extremos ramos occupant multi flores, flavi, vulgaris floribus minores, veluti in spicam congesti: quibus suc∣cedunt capitula minora multo quam in vulgari, exiguo semine anguloso & rugoso plena: ra∣dix tenuis & candida, vulgaris modo repens. Salmanticensi agro aridis locis provenit, ubi tota fere aestate floret & semina producit, nigra matura, inaequalia & rugosa.

18. Linaria caerulea procumbens, nobis. Osyris purpurocaerulea repens, Ad. & Icon. Lob. Linaria 4. Moravica 2. Clus. Hist. Tenuibus Lini instar, & humi diffusis foliis est haec Moravica Linaria, valde frequentibus, angustioribus, sine ordine dispositis, crassiusculis, co∣loris caesii, in plures alas nonnunquam divisis, quarum fastigium occupant multi, spicae ritu, confertim nascentes flosculi minores, colore caeruleo utplurimum, nunc violaceo, inter∣dum albo: quibus succedunt capitula semine rugoso, fusco aut subnigro plena, hinc inde à latere septi medii, quo duplex seminum ordo distinguitur. Perennis est planta, florens aestate in Moraviae collibus, eodemque tempore semina perficiens.

19. Linaria quadrifolia caerulea procumbens, nobis. Linaria quadrifolia supina, C. B. P. Linaria 3. Stiriaca, Clus. Hist. Linaria Stiriaca repens, Eyst. Linaria haec cauliculis est pal∣maribus & humi fusis, quos ambiunt folia Linariae vulgaris quodammodo aemula, multo mi∣nora tamen, crassa, succulenta, coloris ex herbaceo candicantis & veluti caesii, non temere per ramulos sparsa, sed serie quadam terna, saepius quaterna, eosdem amplectentia: flo∣res forma Vulgaris sunt similes, sed elegantissimo colore praediti, ex violaceo quodammodo purpurascentes, labro inferiore ubi hiat aut deducto rictu aperitur plane aureo, gustus amari: floribus succedunt vascula crassiuscula, quae maturitate dehiscentia duas cellulas ostendunt, septo medio disterminante easdem, semine parvo, compresso, nigro plenas hinc inde: radix tenuis, alba, multos ex uno capite ramulos profert, atque summa tellure procumbentes: subinde in extremum Autumnum floret: planta est perennis, florens in summis Alpibus, & ideo Gesnerus Linariam Alpinam nominat.

20. Linaria Bellidis folio, C. B. P. & Prod. Linaria odorata, Dod. Lug. Clus. Hist. Lob. Ger. Osyris odorata purpurea, Tab. Singulari assurgit haec caule, eoque nonnunquam cubi∣tali, in aliquot tenues ramulos superiore parte diviso, quos oblonga folia Lini instar sepiunt, quae tamen juxta radicem humi sparsa, caeterarum longe majora latioraque, Bellidis majoris foliis simi∣lia sunt, sed per ambitum profundius serrata; pleraque etiam per caulem sparsa, altius incisa: flos exiguus, copiosus, caeruleus, ornatus rictu & cauda, tanquam caeterae Linariae, La∣vendulae pene floribus concolor, aliquantulum odoratus, extrema parte hamuli modo incur∣vus, cauda aut corniculo minore donatus, virgulas seu ramulos superiores spicatim obsidet: iis succedunt valvulae, rotundae, junctae, Linariae vulgaris ritu, capsulis scilicet bisulcis constantes, sed multo minores, in duplici loculamento, septo medio membraneo distinguente duplicem se∣riem seminum pusillorum, subnigrorum aut nigrorum aliquando: radice est singulari candi∣cante, minimi interdum digiti crassitudinem aequante. Sponte provenit montosis Castellae lo∣cis, lapidoso & arido solo, ubi Aprili florentem, Maio Junioque semina perficientem observavit Clusius. Nos passim & affatim in sabulosis agri Soloniensis locis neglectis, item inter segetes intra septa regiae Chambort vidimus durantem post semina ad maturitatem perducta, atque ex ea∣dem radice pullulantem sequente Vere, quicquid in contrarium dixerit Car. Clusius.

21. Linaria sempervirens foliis longissimis, nobis. Linaria sempervirens, Prosp. Alpin. de Exot. Ex seminibus nobis advectis natam hanc plantam perpetuo virentem, & per aestatem

totam florentem accepimus, quae Botanicae cognitionis studiosis elegantissima planta visa est. Haec exit caulibus multis, cubitalibus, ac amplioribus etiam, rectis, rotundis, colore in cae∣ruleum nigricantibus, foliis utrinque alternatim longissimis, tenuibus, angustis, latitudine ad Linum accedentibus, vestitis. A radice multis fibris crassis scatente caules emittit; in quo∣rum summis fastigiis, spicae modo, flores producuntur plurimi, parvi, caerulei, elegantes, cum rictu à fronte seu anterius, posterius cum cauda aut calcari brevi, tenui, inflexo ut in Con∣solida vulgari regali, caeterisque Linariae speciebus: floribus hisce singulis succedunt capsulae singulae, bisulcae, & septo medio pellucido divisae, continentes hinc inde semina rotunda, mi∣nutissima, nigra: radicibus nititur multis, longis, crassis, albicantibus, ab uno principio ra∣dicis, apice scilicet, ut in Phalangii ramosi & non ramosi radicibus observare licet. Hanc stirpem plures sibi persuaserunt esse legitimam Osyridem antiquorum, de qua Dioscorides ita habet. Osyris frutex est niger, ramulos ferens tenues, lentos, fractuque contumaces, & in iis folia terna, quaterna, quina senave seu Lini, nigra initio, deinde colore mutato rube∣scentia. Decoctum ejus juvat arquatos; amara est, & apprime utilis ad tollendas è visceribus obstructiones, unde mirum non est si ejus decoctum sanet icteros, & urinam efficaciter moveat, ex quo etiam Urinaria dicitur. Floret aestate, atque ineunte Autumno semina maturescunt.

22. Linaria caerulea calcaribus oblongis, J. B. Chabr. Radix tortuosa, dura, alba, fibrata: caulis singularis, simplex, pedalis, glaber, teres, gracilis: folia alia adversa, alia alternata, uncialia, angusta, acuminata, laevia; flores per summum caulem eo ordine quo in Linaria vul∣gari crescunt, eâdem forma, dimidio minores, calcari fere longiore, caerulei, quinque herbacei co∣loris angustis longisque foliolis basin suffulcientibus: vascula minima ejusdem formae & stru∣cturae cum caeteris. Cherlerus gener Johannis Bauhini attulit ad eundem collectam in Italia in viis prope Viterbam.