To the extent possible under law, the Text Creation Partnership has waived all copyright and related or neighboring rights to this keyboarded and encoded edition of the work described above, according to the terms of the CC0 1.0 Public Domain Dedication (http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/). This waiver does not extend to any page images or other supplementary files associated with this work, which may be protected by copyright or other license restrictions. Please go to http://www.textcreationpartnership.org/ for more information.
VERONICA apud recentiores herba est celebratissima, Graecis & Latinis scriptoribus forte incognita, quamvis Dodonaeus velit esse Betonicam Pauli l. 7. Caesalpinus vero ad Myos∣otidem Dioscoridis lib. 2. c. 214. At Columna ad Alyssum Dioscoridis l. 3. c. 105. referendam censet.
Veronica seu Teucrium (si pro planta tetrapetala bicapsulari, non galeata verticillata accipi∣atur) multis modis ludit quoad formam & figuram foliorum, colorem florum, qui est utplu∣rimum caeruleus aut violaceus, quique aliquando degenerat in rubrum, aliquando in album; est∣que à duratione, vel perennis, vel annua; à loco est vel terrestris eaque vel perennis aut annua, vel aquatica, quarum omnium plurimae sunt vel spicatae (id est flores adeo dense, per consequens siliculae, in summis caulibus proveniunt, ut degenerent in spicam) vel floribus raro dispositis in summis virgulis onerantur, qui petiolis insistunt vel brevibus & arcte cauliculis adhaerentibus, vel longis pediculis innituntur. Capsulae omnium & singularum harum Veronicarum sunt bivalves, tumidae, cordiformes, septo medio separante duplicem seriem seminum à latere septi medii praedicti contentorum, sive flavorum, rufforum, aut nigrorum, compressorum utplurimum.
1. VEronica spicata major recta caerulea, nobis. Lysimachia spicata caerulea, C. B. P. Ly∣simachia caeruleo flore, Clus. Hist. Lysimachia caerulea, Lugd. Ger. J. B. Chabr. Pseu∣dolysimachium caeruleum, Dod. Veronica recta caerulea, Eyst. Haec Veronica ad pedalem, & aliquando sesquipedalem altitudinem accedit: caules sunt illi teneriores, graciliores: folia oblonga veluti Lysimachiae, sed ambitu satis profunde serrata, superna parte virentia, inferiore vero parte albidiora, quibus caules ramique convestiuutur: flores gerunt in summis ramis spicatim, caeruleos, Lavendulae florum magnitudine aemulos, sed inodoratos, tetrape∣talos, quos sequuntur aliarum Veronicarum spicatarum more capsulae bivalves & bicapsu∣lares, cordiformes, tumidae utrinque, sissae in medio, septo medio distinguente duplicem se∣riem seminum rufforum: radix multis fibris repens & capillata, propagines emittens, ex quibus de novo alii caules exoriuntur; his supinis longe lateque stirps sese multiplicat. Nascitur apud Germanos in fossis aquam recipientibus, ut ait Gesnerus, facile autem in hortis soli expositis luxuriat, locis non omnino umbrosis, semen tamen perficit, sed aegre. Tota aestate floret & semina perficere conatur. Veronicam omnino erectam majorem latifoliam Clusii refert.
2. Veronica major latifolia erecta, nobis. Veronica spicata latifolia, C. B. P. Veronica erectior latifolia, Clus. Hist. Veronica spicata latifolia, Ger. Park. Major latifolia foliis splendentibus & non splendentibus, J. B. Chabr. Caules profert haec secunda interdum ampliores, inter∣dum non valde ramosos, sed quam crassissimis alis & multis nodis praeditos: folia contrariis inter se petiolis (id est cruciatim) ad singulos nodos nascentia, duas aut tres uncias longa, unam lata, crassa, ex atro viridia splendentiaque, raris aut vix conspicuis crenis serrata, gustus
ad modum astringentis & exsiccantis, deinde acris: in summo caule spicatim crescunt multi flosculi conferti, Veronicae prioris rectae caeruleae floribus tetrapetalis formâ etiam similes, sed colore paulo dilutiore, & ab infima parte spicarum explicare se incipientes, quemadmodum spicatarum plantarum quasi omnium flores: floribus singulis evanidis succedunt vascula seu capsulae bivalves bicapsularesque, duplice ordine semina in se continentes, septo medio membraneo eadem separante: radix crassa est, multisque fibris donata, singulis annis no∣vellas plantas ex lateribus producens. Invenitur & haec & prior Veronica in multis Panno∣niae silvosis montibus, praecipue umbrosis quibus gaudet: Stiriacarum & Austriacarum Al∣pium radices has duas Veronicae species, & plurimas alias alunt. Florent Junio & Julio, in hortis praecipue, semen Augusto & Septembri maturum est.
3. Veronica angustifolia recta minor vulgaris, nobis. Veronica spicata angustifolia, C. B. P. Veronica recta vulgaris major, Clus. Hist. Veronica recta angustifolia, Park. Hujus etiam Ve∣ronicae rectae caules ramatim proveniunt non procul à radicis exortu, quibus ad singula ge∣nicula adnascuntur folia angustiora, densius disposita, magis serrata superioris, atque in sum∣mis caulium ramusculis spicatim proveniunt flores caerulei, tetrapetali, cum multis staminulis in medio petalorum, aliarum suae sortis more: quibus singulis succedunt capsulae bifidae, cordiformes, utrinque tumidae, semina hinc inde à dextris & sinistris septi medii continentes. Floret eâdem tempestate anni cum prioribus, iisdemque locis gaudet.
4. Veronica angustifolia recta minima, nobis. Veronica spicata minor, C. B. P. Veronica recta minima, Lob. Ger. Clus. Hist. Veronica spicata recta minor, J. B. Chabr. Priore longe minor haec est, vix palmarem & sesquipalmarem excedit altitudinem: foliis est minoribus, parum aut leviter crenatis: flores sunt caerulei, tetrapetali, densiores comosioresque, spicati: qui∣bus singulis ab imo decidentibus succedunt capsulae cordatae, bifidae, duplicem seminum se∣riem in duplici valvularum loculo continentes, septo medio separante duplicem hinc inde ordinem seminum subrufforum.
5. Veronica Alpina frutescens, nobis. Veronica Alpina frutescens, C. B. P. Veronica 3ia fru∣tescens, Clus. Hist. Haec pedalibus & altioribus constat surculis, duris, lignosis, lentis seu fle∣xibilibus, humi sparsis seu diffusis, ac veluti frequentibus nodis cinctis, unde ex adverso sem∣per utrinque ramuli enascuntur virentes, in quibus bina è regione opposita folia, viridia, crassiuscula, longiuscula, splendentia, minutissimis crenulis serrata: extremis ramusculis insident seni, aut octoni flosculi, ex alarum sinu prodeuntes, quaternis petalis constantes, caerulei coloris elegantissimi, pallente umbilico, & rubro circulo eum ambiente, unde stami∣nula apparent, & ex medio veluti umbone stilus quasi proboscidi similis: semen in latio∣ribus majoribusque vulgaris Veronicae aut antedictarum vasculis compressioribus exiguum, planum, fulvescens succedit: radix fibrosa seu multas fibras spargens: quin & ipsi surculi proximiores radici, atque etiam longiores à radice (si paululum eis terra apponitur) ad sin∣gulos nodos fibras, & consequenter radices agunt. Provenit haec fruticosa Veronica in Sne∣berg & Alpestribus Stiriae jugis, ubi Junio floret: at in hortis etiam Maio, & semen Junio ad maturitatem perducit. Sunt qui Veronicam hanc frutescentem ad Teucrium malint referre. Sit Veronica aut Teucrium, ast indigitent quicunque eodem nomine Teucrii hanc plantam gaudere voluerint plantam tetrapetalam siliculosam bicapsularem parvo discri∣mine referet. Si autem per Teucrium intelligatur Chamaedrys, tunc mutabitur alea de∣nominandi, quia omnis Chamaedrys proprie loquendo est planta galeata verticillata, ut infra docebimus inter galeatas verticillatas plantas, Sectione octava enarrandas.
6. Veronica mas recta seu assurgens, nobis. Veronica mas recta, C. B. P. Veronica assurgens, Dod. Veronica recta mas, Lob. Veronica vulgaris recta, Clus. Hist. Haec plurimos edit caules non procumbentes, sed assurgentes atque erectos: folia sequentis foliis formâ simi∣lia, sed magis dentata, quae autem in summis caulibus conspiciuntur folia longa & angusta sunt: flores & capsulae ad eundem modum factae, sed minores; estque sequente viribus inferior. Duplex est, major & minor; illa latiore folio & longiore spica, haec angustiore folio & breviore spica. Reperitur juxta aggeres, & aliquando in saxosis. Aestate floret, & versus ejusdem fi∣nem semina sua perficit.
7. Veronica supina vulgaris foliis serratis, nobis. Veronica mas supina & vulgatissima, C. B. P. Veronica mas serpens, Dod. Veronica vulgaris supina, Clus. Hist. Veronica vera & major, Ger. Veronica mas vulgaris supina, Park. Veronica vulgatior folio rotundiore, J. B. Chabr. Haec est caulibus dodrantalibus aut longioribus procumbentibus seu per terram stratis; folia ejus latiuscula, Chamaedryos repentis majora, candidioraque, secundum margines paululum
serrata, quae exigua lanugine pubescunt: in superioribus ramulis oriuntur flosculi tetrape∣tali, dilute caerulei, pediculis curtis ordine, spicatim tamen, digesti: quibus singulis deci∣dentibus succedunt siliculae cordiformes, septo membranaceo intermedio separante dupli∣cem ordinem seminum parvorum, rotundorum & nigrescentium: radix tenuis huc illuc di∣varicatur, sicut & prioris rectae radix. Provenit in locis apricis, sabulosis ac arenosis, non raro juxta tumulos ac aggeres, & agrorum sepimenta; quandoque in pratis campestribus, sil∣vis, quandoque & in saxosis reperitur. Floret per totam aestatem & semina perficit.
8. Veronica pratensis Serpilli folio, C. B. P. Veronica minor Serpilli folio, Ad. Lob. Vero∣nica pratensis, Dod. Betonica Pauli, Tur. Gesn. Hort. Hujus folia sunt superiorum foliis multo minora, virentia, glabra, Serpilli latifolii magnitudine, lanugine tamen carent: alias priori foliis, ramulis procumbentibus, flosculis dilute caeruleis & capsulis cordiformibus, per medium bifidis, sed minoribus, similis: ignava haec habetur & nullius usus, ut vult Dodo∣naeus; sed cum iisdem charasteristicis afficiatur notis, floribus scilicet, capsulis seminalibus & seminibus ejusdem formae, iisdem pollet viribus forte in remissiore gradu, quae natura nobis monstrante viam, factâ experientia facile deteguntur. Floret Junio & Julio, reliquis quoque anni tempestatibus viret.
9. Veronica petraea sempervirens, Pon. Teucrium pumilum 6. Clus. Hist. Chamaedrys Alpina saxatilis, C. B. P. Haec Veronica quinque, sex, vel pluribus etiam caulibus rotundis immedi∣ate ex radice ortis constat, non ramosis, altitudinis sesquipalmaris, è quorum geniculis bina foliola exeunt (licet aliquando quaedam satis magna reperiantur) aequali ordine dis∣posita, uti in Chamaedre, non sic tamen profundè incisa, admodum crassa & splendida, superne virentia, & lanugine quadam donata, sed inferne albicantia: flores fert in summi∣tate multos spicatim, singulos quaternis petalis, caeruleo, aliquando albido colore constantes: quibus singulis cadentibus singuli calyces reperiuntur, in quorum singulis capsulae singulae cor∣datae apparent, reliquis Veronicae capsulis conformes, duabus valvulis distinctae, duplicem se∣riem seminum in se continentes, septo medio membraneo disjungente duplicem illum ordinem seminum subrufforum: radices habet parvas nigricantes, quae ita nudis illis saxis montis Baldi paucissima commixta terra inhaerescunt, ut difficillime inde ligonibus evelli possint. Floret initio Julii, & circa ejusdem finem maturatur semen, aliquando tardius. Est planta semper∣virens, elegantissima & pulcherrima, quae acerbi & austeri saporis esse gustu percipitur: tu∣berosam habet radicem, ut Tormentilla, à qua emanant fibrillae plurimae.
10. Veronica major frutescens altera, nobis. Teucrium 4. Clus. Hist. Chamaedrys spuria ma∣jor altera seu frutescens, C. B. P. Chamaedrys spuria latifolia, J. B. Chabr. Cubitales atque etiam ampliores caules habet haec Veronicae species, ex una radice frequentes, quadrangula∣res, subhirsutos, nodis distinctos; folia Chamaedryos fere paria, foliis illius herbae quae à nonnullis herba sacra existimata est (de qua ad Verticillatarum galeatarum plantarum finem agemus, Sectione octava) simillima, bina semper sibiinvicem opposita, per ambitum serrata, paululum hirsuta, amari saporis: summi caules in aliquot ramos dividuntur, gestantes ob∣longam spicam flosculorum tetrapetalorum, caeruleorum, venisque distinctorum, pluribus intus staminulis in medio, & stilo eminente, qui marcescentes integri defluunt: quibus singulis succedunt capsulae cordatae, bifidae, continentes hinc inde à dextris & sinistris septi medii membranei plurima exigua semina: radix fibrosa admodum & vivax, quotannis novos caules producens, qui infima parte secundum terram fibras etiam agunt & sese propagant. Crescit in omnibus collibus & montibus Pannoniae, Austriae, Moraviae, & plerisque Bohemiae petrosis (herbosis tamen) locis. Hujus & altera varietas inter vepres reperitur non minoris longi∣tudinis, virgas ferens tenuiores tamen, humique diffusas, & adeo frequentes, ut magnos cespites interdum late tegant, minoribus foliis, & dilutiore flore.
11. Veronica supina facie Teucrii pratensis, Icon. Lob. Chamaedrys silvestris, Dod. Teucrii 4ti. species 3ia. Clus. Hist. Haec cauliculos promit tenues, angulosos, veluti geniculis distin∣ctos, pedem aut subinde cubitum altos, circa quos per intervalla folia apparent angusta, lon∣ga, in margine magis serrata quam sunt repentis prioris Veronicae folia: in summis caulium bipalmarium ramis spicatim proveniunt flosculi tetrapetali, eleganter circa fastigia caulium di∣gesti, prioris paulo majores, quique caeruleo arrident colore: quibus singulis itidem capsulae paulo latiores succedunt, cordatae, bivalves, in quarum singulis valvulis hinc inde à latere septi medii dispositis semina parva continentur: radix tenuis fibris non destituitur:
Hujus inquam cauliculi non in altum recte assurgunt, nec semper procumbentes per terram ster∣nuntur, sed saepe in latus inclinantur veluti ea vegetabilia quae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 Theophrastus ap∣pellat, & sunt tenuibus pilis unà cum foliolis leviter hirsuti. Nascitur pluribus locis, in pratis juxta flumina, rivulos, scrobes ac fontes, subinde in nemorosis, & quibusdam locis ra∣rioribus foliis, & paucioribus ramis, alibi vero etiam ramosior evadit. Reperitur in silvis ac mon∣tibus alicubi, quae vel humilior, vel flore pallidiore (pro loci videlicet & natalium genio) non∣nihil à reliquis differens. Junio & Julio cum floribus viget, ac Augusto semina perficit.
12. Veronica minor foliis imis rotundioribus, nobis. Chamaedrys spuria rotundifolia, C. B. P. Chamaedrys silvestris quorundam, Clus. Hist. Teucrium pratense, Ad. Lob. Teucrium minus 3. Tab. Haec Veronica caules edit semipedales, aliquando altiores, infirmos, quadratos, hir∣sutos, ad quorum singula genicula bina protruduntur foliola, quae inferius sunt rotunda Cha∣maedryos more, & serrata, superiora vero sunt longiora magisque serrata, & acutiorem in mu∣cronem desinentia: in singulis autem praedictis geniculis bina e regione disponuntur folia, quae alternatim sese offerunt obtutui ante & retro, & à dextris & sinistris (hoc familiare est omnibus plantis, quarum bina folia è regione annectuntur geniculis) hirsuta, mollia: in summis ramis producuntur flores in spica alternatim digesti, eleganter purpurei, quatuor petalis rotundis constantes, cum multis staminulis in medio, atque in florum singulorum locum succedunt sili∣culae singulae, cordiformes, bicapsulares, septo medio disterminante duplicem seriem seminum, aliarum Veronicarum more: radice constat tenui, repente, fibrillas multas emittente. Conspi∣citur haec vulgariter in tota Pannonia interamni, Stiria, Austria, Moraviâ & Bohemiâ: passim itidem reperitur in Hispaniis, Gallia, Germania, Belgio Angliaque, herbosis locis. Quo justo titulo haec Veronica & aliae species hic recensitae designentur Chamaedryos aut Teucrii nomine non possum satis assequi, cum & Chamaedrys & Teucrium proprie loquendo sint plantae ver∣ticillatae galeatae; hae autem Veronicae injusto titulo & falso Chamaedres aut Teucria dicuntur, quia sunt tetrapetalae siliculosae bicapsulares. Judicent aequi lectores de iis quae hic & alibi proferimus, saltem impraesentiarum de hisce consulent Hallucinationes hujus capitis, & clarius apparebit illic meridiana luce nostram opinionem, imo determinationem, depromptam esse ex libro naturae, non ex libris scriptis à Botanicis.
13. Veronica minor virgulosa seu multicaulis Pannonica, nobis. Teucrium Pannonicum mi∣nus 5. Clus. Hist. Teucrium Pannonicum, Tab. Ger. Statim à radice virgulas quinta haec Clus. Veronica dodrantales, purpurascentes, & humi procumbentes fundit, quas ex adverso sita ample∣ctuntur folia, Chamaedryos foliis formâ & colore similia, & eodem modo per oras serrata, minora tamen, gustu linguam exsiccante, deinde amariusculo. Summae virgulae in ramulos divisae, numerosos flosculos spicae formâ nascentes gestant, quatuor petalis constantes; in sin∣gulorum florum umbilico staminula haerent, & stilus è medio umbilico protuberat: flosculi sunt caerulei coloris saturatissimi & elegantissimi, aut aliquando dilutioris, & quasi cine∣racei: sponte praedictis floribus decidentibus succedunt filiculae compressae paululum, exili subruffo semine plenae; radix etiam valde fibrosa & vivax est, singulis annis (ut plurimae aliae in hoc capite descriptae) novas virgulas producens; quin & ipsi cauliculi nonnunquam se∣cundum radicem fibras ex geniculis agunt. Nascitur fere in omnibus siccioribus agris incultis, herbosisque aggeribus, & colliculis, secundum vias publicas inferioris Austriae, praesertim in Viennensi agro, & apud Neapolim vicinam urbem loci natura munitissimam. Floret Maio & paulo post semina sua perficit. Unicam hujus generis plantam inveniebat Car. Clusius ad ra∣dices montis pago Glaseufield imminentis, secundo à Neapoli jam memorata miliari, quae florem ex carneo candicantem habebat, circa umbilicum carnei coloris venis distinctum; sta∣mina & stilum ejusdem possidebat coloris.
14. Veronica tetragona montana recta minima flore amplo, nobis. Veronica tetragona montana recta minima, Col. Chamaedrys spuria latifolia minima, C. B. P. Haec Teucrio pra∣tensi Veronicae facie dicto admodum similis est, at minor omnibus suis partibus, praeter flores, qui in hac parva planta majores sunt omnibus congenerum supradictarum floribus; colore sunt caeruleo saturatiore, brevibus insidentes petiolis, circa summas duas alas, quibus dividitur caulis principalis palmaris, quadratus, rubescens, hirsutus, geniculis senis, nunc pluribus, nunc pauci∣oribus constans; singulis vero geniculis bina adhaerent folia è regione disposita, quae in imo con∣spiciuntur Tritici grano magnitudine paria, deinde superiora majora sunt, & indicis humani un∣guis magnitudinem assequuntur, hirsuta, oblonga, circumserrata, obtusis multis dentibus seu po∣tius crenis; abs{que} petiolo caulibus adhaerent, eaque circa caulis genicula latiora: in summis alis, floribus majoribus caeruleis singulissingulae subveninnt capsulae cordatae, bivalves, cum apice in
medio hinc inde in valvulis à dextris & sinistris continentes semina subruffa. Junio sloret, & Ju∣lio perficitur ejusdem semen in valvulis apice acuto ex septo medio exeunte divisis: thecae seu capsulae seminales pro basi habent quatuor foliola viridia, acuta, quae omnium harum Veroni∣carum capsulis conveniunt: radix repit, ex geniculis composita, è quibus fibrillae dependent. In summis frigidisque montium pascuis oritur, atque Aequicolorum loco Sancto Angelo appel∣lato.
15. Veronica rotundifolia scutellata aut biscutata Hederae folio, nobis. Alyssum Dioscoridis montanum, Col. Alyssum montanum, Park. Chamaedrys spuriae affinis scutellata planta, C. B. P. Veronica haec Hederae folio, & ad modum Hederae repens, radice constat longe lateque repente, plurimas subinde ex eâdem demittente fibrillas: ex radice autem oriuntur quidam viticuli rotundi palmares, & aliquando sesquipalmares, per terram resupini, rubentes, hirsuti, & ex geniculis sese radicantes Hederae modo, aliarumque quarundam plantarum procumbentium more; ex singulis geniculis bina oriuntur foliola rotunda, crenata, longis satis petiolis è regione praedictis geniculis adhaerentia, unguem humanum lata ab initio, deinde latiora & ma∣jora, ad duas usque uncias crescentia, majoribus dentibus & hirsutie scatentia: ex alis singulis exeunt ramusculi gerentes flosculos aliquot, tres quatuorve, tetrapetalos, caeruleos, ex tenui admodum petiolo hirsuto prodeuntes, foliaceam basin quatuor foliorum habentes; atque sin∣gulis floribus tetrapetalis succedunt singulae capsulae bivalves, rotundae, scutulorum formâ constructae, septo medio cum apice protenso disjungente membranaceas valvulas ovales, hirsutas, hinc inde sitas, in quibus continentur semina compressa fulva, quina aut sena in sin∣gulis lateribus. Provenit in Campoclarensium Matesii montis jugis silvosis umbrosisque, & aestate prope mandras florentem conspexit Fab. Columna, qui inquit, adeo difficilis est Alyssi Dioscoridis inventio, ut quilibet recentiorum scriptorum foliaceum fructum edentem plantam pro Alysso Dioscoridis proposuerit. Harum plura genera inveniuntur, recta, repen∣tia, supina, pratensia, montana; sed hujus folia longo petiolo haerent (non ita in aliis obser∣vatur) & rotundiora; fructusque seu capsulae magnae, rotundiores. Miramur etenim alios plantas plurimas recepisse, quae non duplices fructus sive clypeolos aut folliculos habeant, ut Dioscorides notat, sed quamlibet fimplici fructu aperto & diviso & duplici valva proponunt, quod in multis cujusvis generis est commune. Tordylio quidem semen duplex esse (hoc etiam contingit omnibus umbelliferis, uti à nobis alibi dictum) Dioscorides notavit, illudque simile scutulis, non duplicibus scutulis, ut de fructu Alyssi retulit. Nec Dio∣scoridem notare considerarunt, ut semina insint clypeolis duplicibus, non fructui, ut apparet ex textu 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉, juxta quae verba fructus (sub∣intelligitur est) velut clypeola duplicia, in quibus semen sublatum. Quare si folliculi sive duplicia clypeola continere debent semina, illa oportet valvulas habere proprias & distinctas, atque sic fructus effigies non simplex, ut ab aliis proponitur, sed duplex esse debet, ut duo∣rum clypeorum repraesentet rotundas & ovales circumferentias & profunditates quae singulae semen continere possint, atque fructûs modo concipiant & ex foliorum alis ortum ducant. Nos concludimus duplicem clypeolum convenire Leucoiis biscutatis omnibus supra explica∣tis cap. VIII. de Leucoio, non minus quam huic plantae; ergo difficile admodum erit assig∣nare genuinum Dioscoridis Alyssum propter brevitatem descriptionis, non solum hic, sed & in multis aliis; sed haec omittamus & pergamus ad explicationem caeterarum Veroni∣carum hujus capitis. Fateor hanc plantam maximam habere affinitatem quoad clypeolum duplicem cum Leucoiis biscutatis, sed quaenam harum plantarum sit Alyssum Dioscoridis dif∣ficillimum erit determinatu.
16. Veronica minor angustifolia ramosior & procumbens, nobis. Chamaedrys spuria minor angustifolia, J. B. Chabr. Veronicam hanc minorem angustifoliam 5tae Clusii valde similem, sed ramosiorem & altiorem, foliis duplo triplove praeangustioribus praeditam, in agris Rauracis sterilioribus, & in agris circa Balneum Brüglugen copiose observare est, authore Casparo Bau∣hino. Talem mihi dedit (inquit Joh. Bauhinus) Thomas Platerus Basiliae collectam; ean∣dem, inquit, flore albo reperi in hortis circa Montbelgardum.
17. Veronica minor tenuissime laciniata, nobis. Chamaedrys spuria tenuissime laciniata, J. B. Chabr. Quam elegans est haec Veronicae species? caules enim erigit pedales, aliquando altio∣res, teretes (praeterquam crassiores, qui ab una parte quadranguli videntur) firmos, ramosos, lanugine quadam modica obsitos: folia secundum genicula singula utrinque plura haerent, tenuissime ac profundis segmentis laciniata: ramulorum extremo capsulae ex longis satis pe∣diculis exeunt singulares, cordatae, bivalves, Veronicae vulgaris more foliaceo calyculo com∣prehensae,
in quarum singulis latet semen exiguum, compressum, coloris spadicei: radix erassiuscula multis fibris nigris donata. In Goritiensi agro D. Agerius legit. En figuram in∣ter caeteras suae sortis Veronicas damus. Floret & semina itidem aestate perficit.
18. Veronica maxima latifolia seu Quercus folio, nobis. Veronica maxima, Lugd. Cha∣maedrys spuria major latifolia, C. B. P. In Sequanis gignitur Veronica, quae à nonnullis maxima dicitur, ad montium confragosa praecipitia, inter ipsa saxa. Radice est nigra, pluribus fi∣bris capillata, caulibus multis fruticosa cubitalibus: foliis Quercus, multum crenatis, sem∣per geminis, caulem quadratum Chamaedrys instar amplexantibus, quam ob causam Chamae∣dryos genus quidam esse volunt, surculis multis ex alarum sinubus provenientibus, minime foliosis: floribus constat minoribus, Veronicae more tetrapetalis, puniceis, dense & quasi spicatim in summis caulium digestis; quibus succedunt capsulae cordiformes, bivalves, ro∣tundiores, septo medio junctae, semina hinc inde à latere ejusdem septi continentes. Floret ineunte aestate, & paulo post semina perficit in Sequanis uti ab initio dictum.
19. Veronica terrestris annua folio Polygoni flore albo, nobis. Haec est plantula pal∣maris cujus cauliculi sunt recti, atque ejusdem singulis nodis foliola oblonga, angusta Polygoni instar adhaerent: ex alis singulis inter cauliculos & folia exeunt singuli flosculi, albi, tetrapetali, quos sequuntur capsulae cordiformes, tumidae, septo medio distinguente duplicem seriem seminum rufforum, compressorum. Radix est tenuis, inutilis post semina ad matu∣ritatem perducta, tunc exsiccatur tota planta. Floret Maio & semina perficit Junio, ubi sponte oriatur ignoratur, sed floret & semine deciduo singulis annis sese propagat in hortis nostris copiose.
20. Veronica Hederulae folio, nobis. Alsine Hederulae folio, C. B. P. Alsine spuria prior seu Morsus gallinae, Dod. Alsine annua folio Hederulae, Park. Alsine hederacea, Tab. Ger. Alsine folio Hederulae hirsuto, J. B. Chabr. Elatine prior, Lugd. Morsus Gallinae Hederulae folio, Ad. Lob. Haec cauliculis tenuibus veluti Alsine minor procumbit: folia latiuscula, hirsuta, incisuras duas (interdum plures) Haederae aut Trifolii hepatici instar habent: ex caulium alis exeunt flosculi tetrapetali, caerulei, longiusculis petiolis pendentes, cum staminulis quibusdam in medio flosculorum; quibus succedunt capsulae didymae seu bivalves, satis crassae, & rotundae quasi, septo medio junctae, quo separantur hinc inde semina crassa, & satis ampla pro pro∣portione plantae, gibba foris, intus cava naviculae instar. Provenit passim in arvis satis, & hortis cultis. Floret exeunte Vere, & ineunte aestate semen suum perficit.
21. Veronica flosculis cauliculis adhaerentibus, nobis. Alsine Veronicae foliis flosculis cau∣liculis adhaerentibus, C. B. P. Alsine folio Veronicae, Tab. Ger. Alsine serrato folio hirsu∣tiore floribus & loculis cauliculis adhaerentibus, J. B. Chabr. Elatine Polyschides, Hist. Lugd. Alyssum Col. in Phytob. Haec Veronica radice nititur tenui & fibrosâ: caules fert multos dodrantales, aliquando majores, aliquando minores, rectos, parum ramosos, hirsutos, in principio rubentes: folia longiuscula, minus profunde serrata, nonnihil hirsuta, sine pe∣diculis secundum longitudinem caulium geniculis alternatim adhaerentia: in summis caulibus oriuntur flosculi tetrapetali, subcaerulei, striati: quibus singulis deciduis succedunt capsulae cordiformes, compressae, bivalves, septo medio bipartiente duplicem ordinem seminum par∣vorum, compressorum, & fulvorum: radix inutilis, seminibus enim ad maturitatem perductis totaliter perit planta: sapor totius plantae est amaricans. Provenit passim in pratis & arvis neglectis. Floret primo Vere, & paulo post semina ad maturitatem in thecis seminalibus pro∣ducit.
22. Veronica flosculis oblongis pediculis insidentibus Chamaedryos folio, nobis. Alsine Chamaedryfolia flosculis oblongis pediculis insidentibus, C. B. P. Alsine foliis Trissaginis, Lob. Icon. Tab. Ger. Alsine spuria altera, Dod. Alsine serrato folio glabro, J. B. Chabr. Pumila est haec planta, quae è radice alba & fibrosâ caules aliquot surrigit rubentes, nonnihil hir∣sutos, articulatos: ad quorum singula genicula oriuntur folia parva, bina semper ex adverso, longiusculis pediculis innitentia, nervis rubentibus intersecta, longiora quam latiora, serrata, ut sunt Chamaedryos vulgaris folia, glabra tamen, & pediculis satis longis appensa: ex alis pediculi semiunciales prodeunt sustinentes flosculos ex quatuor petalis caeruleis, rarius albis, inferne continuis constantes, staminulis paucis stilum tenuem circumstantibus: quibus
decidentibus succedunt loculi bipartiti, cordiformes, longis petiolis insidentes, septo medio separante duplicem ordinem seminum rotundorum & compressorum, flavescentium. Inve∣nitur passim in arvis ad radices murorum, florens Maio, & semina edens sub initium Junii.
23. Veronica caerulea triphyllos nunc pentaphyllos seu trifida & quinquifida, nobis. Alsine triphyllos caerulea, C. B. P. Alsine parva recta, Lob. Icon. Cam. Elatine triphyllos, Hist. Lugd. Dactiliobotanon caeruleo flore, Thal. Alsine recta, Tab. Ger. Alsine folio profunde secto flore purpureo seu violaceo, J. B. Chabr. Plantula haec est palmaris, aliquando duarum aut trium unciarum, coliculis supinis fere & pilosis, in quorum geniculis annectuntur plura folia uti dictum, terna superius, quina inferius versus radicem, pinguiuscula; ex quorum sinu ori∣untur petioli longi sustinentes flosculos tetrapetalos, caeruleos, qui post se relinquunt silicu∣las seu capsulas cordiformes, bifidas, & septo medio divisas praedictarum more: radix parva, fibrosa, & inutilis post semina matura. Floret inter segetes mense Martio. Observatur in agris versus Chastelaine nonnihil variare foliis non dissectis, sed ex rotunditate oblongis.
24. Veronica aquatica major folio subrotundo, nobis. Anagallis sive Becabunga, Ger. Dod. Anagallis aquatica sive Becabunga Germanorum, Ad. Lob. Lugd. Anagallis sive Becabunga folio rotundiore flore caeruleo, quorundam Berula sive Anagallis aquatica, Tab. Haec Ve∣ronica aquatica (nullo modo Anagallis) caules habet pingues, rotundos, cavos, qui in nonnullas alas superiore parte dividuntur: folia ex singulis geniculis è regione adnascuntur crassa, laevia, pinguia, subrotunda, aliquando crenata, aliquando non crenata in margine, coloris obscure viridis: flores in cauliculorum summis alis fert caeruleos, seu violaceos po∣tius, tetrapetalos, cum pluribus staminulis dilutius violaceis, quibus evanidis subveniunt ca∣psulae cordiformes, bifidae, seu septo medio separatae, praedictarum Veronicarum terrestrium more: radix subest candida, longe repens, ex singulis ejusdem geniculis fibras demittens plurimas, ex quarum concursu plurimi attolluntur caules. Provenit in residibus aquis & circa fontes, rivorum ac fluviorum margines. Junio, Julio ac Augusto flores, & consequenter ca∣psulas cordiformes, longis satis pediculis innixas profert. Becabunga nominatur Germa∣nica appellatione, à voce germanica Bachhungen & Bunghen mutata in vocem Becabunga. Galli Berle nominant, unde & Berula Latine dicitur. Marcellus tamen Berulam dici refert, quam Graeci 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 vocant.
25. Veronica aquatica major folio oblongo, nobis. Anagallis aquatica major folio oblongo, C. B. P. Anagallis aquatica minor, Ger. Berula major, Tab. Haec Veronica aquatica floribus tetrapetalis & capsulis bivalvibus, cordiformibus, longiusculis petiolis pendentibus, est omnnino priori similis; folia autem gerit longa, acuta, magis crenata; flores itidem tetra∣petali multo dilutius purpurascunt, atque hisce solummodo notis primo intuitu à priore ro∣tundifolia distinguitur. Exit itidem in stagnantibus aquis, circa fontes, ac fluviorum mar∣gines. Junio, Julio & Augusto mensibus floret, & semina maturat.
26. Veronica aquatica folio subrotundo non crenato, nobis. Anagallis aquatica folio ro∣tundo non crenato, C. B. P. Anagallis aquatica 3. Lob. Icon. Park. Anagallis aquatica altera, Lugd. Samulus Valerandi, J. B. Chabr. Veronica haec aquatica pro radice habet fibras ca∣pillares, albas, ex quibus protruditur caulis pedalis, aliquando humilior, foliis alternatim vestitus, unciam unam aut alteram longis, uncia latioribus, ex oblongo per extremum subro∣tundis, glabris, neutiquam in margine incisis, crassis, Centaurii lutei textura & consistentia, formâ quasi Bellidis, pediculo satis longo, versus extremum semper latiusculo & subrotundo: caulis sursum versus in ramos crebros finditur, atque hi denique in alios minores, in quibus conspiciuntur flosculi parvi, tetrapetali, albi; quibus singulis succedunt capsulae bivalves, cordiformes, caeterarum suae sortis Veronicarum more, in binis loculamentis septo medio partitis continentes semina bifida. In aquosis Istriae observatur florens mense Julio, sicut in aquosis & paludosis plurimis locis Galliae.
27. Veronica aquatica angustifolia minor Polygoni instar, nobis. Anagallis aquatica angu∣stifolia, C. B. P. Anagallis aquatica 4ta Lob. Icon. Park. Anagallis angustifolia, J. B. Chabr. Radices habet haec parvas ex pluribus fibrillis conflatas: caules habet pedales, singulos, in∣terdum plures, sursum versus in plurimos ramusculos divisos, ad quorum singulos nodos bina nascuntur ex adverso folia angusta, in mucronem terminantia Polygoni Sanguinaria dicti aemula, trium quatuorve aliquando unciarum longitudine, culmi compressi latitudine,
nervo unico per medium currente; è quorum sinibus seu alis enascuntur petioli satis longi, sustinentes slosculos ex rubello albidos, tetrapetalos, quos singulos deciduos sequuntur ca∣psulae bivalves, cordiformes, compressa semina flava in singulis valvulis continentes, septo medio bipartiente duplicem seminum fulvorum versum, hinc unum, illinc alterum. In aquosis provenit Helvetiae, Galliaeque passim juxta rivulos, stagna, & in paludosis & fossulis ubi stagnant aquae. Floret aestate cum caeteris, & versus ejusdem finem semina sua perficit.
28. Planta heteroclita rotundifolia minus crenata Becabungae foliis pentapetala capsula Alsines quinquisida, nobis. Haec nova & inaudita planta participat folia Becabungae, capsulam & florem Alsines quasi, unde Alsinen aquaticam foliis rotundis Becabungae designavimus: caules profert pedales, rotundos, ad quorum genicula singula proveniunt folia rotunda, glabra, lucida, minus crenata, quae primo intuitu Becabungam foliis suis pinguibus glabris aemulantur: in summis vero caulium cymis oriuntur plurimi flosculi raro & quasi spicatim dispositi, in∣tegri in fundo, quinquefariam in margine divisi, quorum singulis fatiscentibus succedunt capsulae quinquefariàm etiam in margine distinctae, in quarum singulis plurima minuta semina, fusca, obtutum quasi fugientia, Alsines aut Sedi seminibus haud dissimilia. Planta est heteroclita & sui generis, sed propter conformitatem in foliis eandem adjunximus Veroni∣cis aquaticis, quae perperam authoribus Anagallides aquaticae dicuntur. Provenit sponte in fossis prope Ptochodochium Divi Bartholomaei dictum, & prope pagum Cowly primo lapide ab oppido Oxonio, aliisque humidis locis satis copiose: detecta fuit primo à Jacobo Bobert filio.
Veronica terrestris perennis caloris & siccitatis cum amaritudine est particeps, ac tussi, incipi∣enti hydropi, indurato lieni, stranguriae, viscerum obstructionibus, cacochymiae, virginum foe∣dis coloribus conferre tradunt Tragus, Lobelius, & Dodonaeus. Tragus Veronicam tota sua substantia amaram esse ait, easdemque cum Betonica & Chamaedre facultates obtinere; at{que} Teu∣crium vino maceratum & distillatum mirabili & efficacissima vi adversus aeris pestilentem in∣temperiem, & quasvis pestilentes febres pollere; ad eadem etiam commendat herbam in vino decoctam. Teucrium, inquit, praeterea vitiis lienis opitulatur, lienem ipsum potenter absumit per aliquot dies ex ordine potum. Aqua Teucrii stillatitia per aliquot dies binis unciis pota vertigini auxiliatur, lentam incidit pituitam, sanguinem purgat, stomachum excalefacit, me∣atus jecoris aperit, pulmonis & lienis vitia emendat, venas purgat, thoracis crassos humores discutit, nec non matricem & vesicam emundat sordibus, sudorem & venenum expellit, regium{que} similiter morbum & calculumrenum, & si quae aliae sint corporis totius pestilentes affectiones, curat. Pecoribus tussientibus pastores herbam in pulverem redactam cum sale exhibent. Folia in aceto vel tusa, vel cocta, per aliquot dies imposita induratum lienem discutiunt & absumunt. Uncia Vitrioli in pulverem redacta, ac in aqua Teucrii liquata, collutione putrida ulcera, lichenas, serpigines, papulasque, & alias quasvis scabies purgat & sanat. Idem succus herbae praestat, vel per se, vel cum alumine, & ut paucis omnia concludat Tragus, Teucrium seu Ve∣ronica non solum hominibus, sed & jumentis ad internas & externas affectiones utilissimum remedium praedicat. Fuchsius ex amaritudine quadam & vehementi astrictione, quam in gustu prae se fert, calidam & siccam esse Veronicam conjicit. Mirifice ad cruenta vulnera, & ulcera sananda conferre, scabiei denique & omnibus cutis vitiis mederi ait. Vide Tragum de caeteris ejus virtutibus. Crato trium Imperatorum Archiater Veronicae extracto contra pestem multum tribuebat. Veronica illa est optima quae ad radices Quercuum crescit. Colli∣gitur ad usum Julio.
24. Veronica aquatica major folio subrotundo Becabunga dicta, nobis. Anagallis sive Beca∣bunga, Ger. Qualitatem ac temperiem habet calidam & siccam, Nasturtio aquatico similem, remissiorem tamen: editur etiam in acetariis ut illud, & ad Germaniae maritimae 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 ma∣lum Scheurbueck appellatum utilis quoque, eodem quo Nasturtium aquaticum sumpta modo, facultate tamen & viribus minus potens. Cum aceto & butyro tosta Becabunga, ac calida im∣posita & subinde renovata, tumoribus quibusvis & sacris ignibus prodest: apud vetera∣narios in magno est usu, eâ nempe in discutiendis tumoribus & sanandâ equorum scabie, aliis∣que idgenus affectibus curandis utuntur, teste Trago: tota gustu est Nasturtii, odore non in∣grato. Vide caetera apud Simonem Pauli in opere suo quadripartito pag. 216. classis tertiae, & Schroderum.
PAg. 248. col. 2. pl. VI. Chamaedrys Alpina sa∣xatilis, C. B. P. Veronica petraea sempervirens, Ponae. Ibidem pl. VII. Chamaedrys Alpina minima hirsuta quarto loco in Prodromo descripta a Casp. Bauhino. Ibidem pl. IX. Chamaedrys Austriaca fo∣liis tenuissime laciniatis quae secunda in Prod. C. B. Ibidem pl. X. Chamaedrys Hispanica foliis tenuissime divisis quae tertia in Prodr. C. B. Ibidem pl. XI. Cha∣maedrys spuria major latifolia, C. B. P. Veronica maxima, Lugd. Ibidem pl. XII. Chamaedrys spuria major altera sive frutescens, C. B. P. Teucrium quar∣tum, Clus. Hist. pag. 249. col. I. pl. XIII. Chamae∣drys spuria hederacea repens sive scutellata repens, C. B. P. Chamaedrys hederacea in catalogo Altroff. Ibidem pl. XIV. Chamaedrys spuria major angusti∣folia, C. B. P. Chamaedrys silvestris, Dod. Ibidem pl. XV. Chamaedrys spuria minor rotunaifolia, C. B. P. Teucrium pratense, Ad. Lob. Chamaedrys silvestris, Clus. Hist. Ger. Ibidem col. 2. pl. XVI. Chamaedrys spuria minor latifolia, C. B. P. Teucrium 5. Clus. Hist. Ibidem pl. XVII. Chamaedrys spuria latifolia mini∣ma, C. B. P. Veronica tetragona montana recta mi∣nima, Colum. Ibidem pl. XIX. Chamaedri spuriae affi∣nis rotundifolia scutellata, C. B. P. Alyssum Dio∣scoridis montanum, Colum. Omnes hae plantae supra citatae male a Casparo Bauhino aliisque authoribus pro Chamaedryos speciebus hic recitantur, & inter Chamaedres collocantur, cum sint plantae siliculosae tetrapetalae bicapsulares, quae ad Veronicae classem ju∣re pertinent; Veronicae enim gerunt tesseram, flores scilicet tetrapetalos, & siliculas bicapsulares, Ve∣ronicae verae & genuinae more; nec Chamaedryos species accenseri debent, cum nec sint galeatae, nec verti∣cillatae, ut infra patebit latius, cap. de Chamaedre, Sectione octava.
Pag. insuper 248. col. I. pl. V. Chamaedrys Alpina Cisti flore, C. B. P. Chamaedrys montana frutescens durior, Ad. Lob. Cum haec plantula nec florem ga∣leatum, nec capsulas seminales verticillatas gerat, Chamaedrys non potest dici; ergo graviter primo la∣psus est Lobelius, quem omnes reliqui authores cae∣cutientes sunt sequuti; cum autem florem gerat quinque aut sex petalis albis conflatum, cingenti∣bus staminula plurima in medio, cui evanescenti succedit globulus hirsutus admodum Caryophyllatae modo; ergo magis apposite mea sententia appella∣bitur Caryophyllata Chamaedryos folio duriore, se∣quendo ductum naturae, non authores ni mium negli∣gentes in examinationibus suis plantarum, qui∣que num rite, an secus, nuncupentur, parum consi∣derarunt hucusque.
Pag. itidem 248. col. 2. pl. VIII. Chamaedrys uni∣caulis spicata, C. B. P. Trissago Apula unicaulis, Col. Plantula haec florem gerit galeatum luteum, sed capsulam non habet Galeatarum plantarum mo∣re, id est quinquefariam in margine divisam & qua∣terna semina in fundo; ergo non est Chamaedrys proprie dicta: capsulam enim post florem galeatum evanidum & semina ibidem contenta Euphrasiae more gerit, ergo debet ad Euphrasiae classem reduci, quemadmodum nos praestabimus Sectione octava: ap∣pelletur ergo Euphrasia Apula unicaulis & tolletur lapsus authorum, Columnae primum, deinde reliquo∣rum ipsi mordicus adhaerentium. Quam graviter la∣psi sunt authores hoc in loco, sicut multoties alibi, cuivis librum naturae evolventi & examinanti clare satis apparet.
Pag. 250. col. I. pl. I. Alsine Hederulae folio, C. B. P. Ibidem pl. II. Alsine Veronicae foliis flo∣sculis cauliculis adhaerentibus, C. B. P. Ibidem pl. III. Alsine Chamaedryfolia flosculis pediculis oblon∣gis insidentibus, C. B. P. Ibidem pl. IV. Alsine tri∣phyllos, C. B. P. Hae quatuor plantulae notam Ve∣ronicae essentialem habent, nempe flores tetrapetalos & siliculas bicapsulares, ligula seu septo medio di∣stinguente duplicem versum seu ordinem seminum, ergo sunt verae & genuinae Veronicae species; idcirco nos easdem huc reduximus ad sibi similes & con∣sortes plantas, appellando Veronicas terrestres an∣nuas; non autem reducendo ad Alsines genus, cum omnis Alsine proprie loquendo sit planta pentapetala, seu quinis petalis singuli flores Alsines constent, ad medium bisidis, & floribus singulis deciduis succedit conceptaculum unicapsulare, pyriforme utplurimum, aut oblongum, continens plurima semina minuta am∣bientia stilum nutritivum; ergo hae plantae male ab authoribus ad Alsines genus referuntur cum ejus notam non possideant, sed Veronicae; idcirco aptius Ve∣ronicae deniminabuntur.
Pag. 252. col. 1. pl. I. Anagallis aquatica major folio subrotundo, C. B. P. Ibidem col. 2. pl. II. A∣nagallis aquatica minor folio subrotundo, C. B. P. Ibidem pl. III. Anagallis aquatica major folio ob∣longo, C. B. P. Ibidem pl. VI. Anagallis aquatica folio rotundo non crenato, C. B. P. Ibidem pl. VII. Ana∣gallis aquatica angustifolia, C. B. P. Ibidem pl. VIII. A∣nagallis aquatica angustifolia scutellata, C. B. P. O∣mnes hae plantae, cum flores gerant tetrapetalos, silicu∣lasque bicapsulares, septo medio dirimente duplicem seriem seminum Veronicarum more, proculdubio sunt accensendae Veronicae aquaticae ex libro naturae ra∣tiocinando; non autem sub Anagallidis aquaticae nomine militare debent, cum Anagallis proprie loquendo sit planta pentapetala cujus capsula est rotunda sine septo medio, ut clarius infra patebit, Sectione quinta. Collocentur ergo inter Veronicas & tolletur lapsus Bauhini aliorumque authorum, ante ipsum, & post ipsum scribentium. Quam enim habent affinitatem cum Anagallide videant oculati Bota∣nici, ratione ducti, & diligenter examinent quae hic & alibi dicimus secundum veram & rectam regu∣lam a natura datam. Quod ad meipsum attinet, nul∣lius teneor jurare in verba magistri; si omnes quot quot sunt, errarunt, ut clare cernitur, nolite cum ipsis amplius errare: amicus Theophrastus, amicus Dioscorides, & neoterici omnes Botanici amici, sed o∣mnibus nobis magis amica erit veritas.
Pag. 252. col 1. pl. I. Anagallis aquatica major folio subrotundo, C. B. P. Berula sive Anagallis a∣quatica, Tab. Anagallis sive Becabunga, Ger. Ibi∣dem, Anagallis aquatica minor folio subrotundo, C. B. P. Anagallis aquatica minor, Tab. Anagallis aquatica minor flore pallido, Ger. Hae duae plan∣tae, cum in nullis suis partibus distinguantur nisi solo & laeta nutritione, neutiquam constituunt species di∣stinctas ergo frustra multiplicantur entia ab authori∣bus sine necessitate.
Ibidem pl. III. Anagallis aquatica major folio ob∣longo, C. B. P. Aquatica, Ger. Ibidem pl. IV. Ana∣gallis aquatica minor folio oblongo, C. B. P. Aqua∣tica minor 2. Tab. & aquatica minor, Ger. Hae duae itidem eodem modo frustra pro duabus speciebus a Casp. Bauhino caeterisque authoribus obtruduntur; cum a natalibus magis uliginosis, nunc majores paulo,
nunc minores conspiciuntur, non debent accenseri species distinctae: & ideo falluntur authores dum multiplicant entia sine necessitate.