Centuria epistolarum Anglo-Latinarum ex tritissimis classicis authoribus, viz. Cicerone, Plinio & Textore, selectarum : quibus imitandis ludi-discipuli stylum epistolis familiarem facilius assequantur / a Carolo Hoolo ... = A century of epistles, English and Latine : selected out of the most used school-authors, viz. Tullie, Plinie and Textor ... / by Charles Hool ...

Joannis Ravisii Textoris viginti Epistolae.

Epistola 1.

1. HAbui jampridem in votis, mutuis te verbis convenire, & paucis admodùm, quae in rem tu∣am sint, amicorum precibus hortari.

2. Caenabamus pridie hujus diei domi meae ego & aliquot amicorum tuorum, qui te à parvulo semper sibi demeruerunt.

3. Inter caenandum cùm variis de rebus unà loque∣remur, accessit, nescio quis, insperatus nuncius, tuus (ut dicebat) familiaris.

4. Protinus (ut liberorum curiosi sunt parentes) mater tua percuntari caepit, quomodo esset filio suo, quàm pros∣perè valeret, quantumque in literis profecisset.

5. Respondit ille, bene quidem tibi esse, teque paren∣tum tuorum monitis ubique semper acquievisse, praeter∣quam quòd literarum studia non amavisses.

6. Quod ubi accepit pauperrima illa muliercula (mi∣serum me!) quantum indoluit!

7 Verba mea apud te fidem non caperent, si ejusdem de tuâ hâc negligentiâ querimonias tibi apperirem.

8 ••ndoluit siquidem vehementius, quàm ut credi valeat.

9. Te oro, si hactenus dementaveris, nunc resipiscas, & ad literas animum convertas.

10. Si enim tuâ semper negligentiâ Epimenidis (quod aiunt) somnum indormires, esses ei causa mortis, quae tibi fuit vitae. Vale.

Epist. 2.

1. AMicorum tuorum permulti satis aegrè tulerunt, quòd quotidianis penè convitiis tui te honoris jam∣pridem monuerint, neque tamen assiduis eorum clamo∣ribus locum reliqueris.

2. Volebant, & ità sperabant futurum, opera tua, quae jam diu cum blattis ac tineis rixantur, in lucem emitti: cùm ut ex eâ editione aliquid tibi laudis accederet, tum etiam, ut inde fructum caperent studiosi adolescentes.

3. Quam, quaeso, jacturam faceres, si nostris omnium votis responderes? Existimásne parentibus esse permole∣stum, repulsam à te pati, à quo omnia sibi promittebant?

4. Non sum adeò imprudens rerum, ut non facilè vide∣am nihil non maturum & concoctum curiosis hominum judiciis committi oportere.

5. Quinetiam summo••um quoque scriptorum opera & labores criticis lectorum unguibus & lituris plerunque va∣pulant.

6. Nihilominus cùm multos annos tu (hoc est, homo doctissimus) vigilias tuas ad unguem elimaveris; securè (meâ quidem sententiâ) potes parere, quod jam pridem parturis.

7. Ego enim te extra omnem liturarum & obeliscorum aleam esse dijudico: neque jacturam ullam inde futuram video, praeterquam quòd docilem tibi juventutem deme∣reberis, & amicorum precibus satisfacies; quibus si non pareas, quamdiu certè vives, tamdiu malè audies. Vale.

Epist. 3.

1. PUdet me nostri hujus seculi, quo jam ea inolevit consuetudo, ut si quis vel proletarius vel semidoctus opus aliquod rudi (quod aiunt) Minervâ compegerit ma∣gis, quàm fabrefecerit, dignum statim existimemus, quod

nihil non vellicantibus hominum judiciis committatur, quodque lecturiant omnes, & empturiant.

2. Quasi verò non esset nobis compertum, nil esse usque adeò elimatum, quod non interdum lectorum unguibus & graphiis expungatur severissimis.

3. Quorsum verò haec? roget aliquis.

4. Hortabaris me paucis adhinc diebus, ut ego frivolas quasdem nugas, à me tumultuario & interrupto plerun∣que studio congestas, curarem imprimendas; quinetiam, me stultitiae arguere videbaris, quòd tamdiu hoc ipsum facere supersedissem.

5. Nae tu ipse multum deliras, qui Horatii non perpen∣dis consilium, monentis nè praecipitetur editio, nonumque prematur in annum.

6. An verò non vides plerosque primae in dicendo ce∣lebritatis viros, deletiles Censorum spongias pertulisse?

7. Si ergo has mei laboris primitias eventilarem, quid inde futurum diceres, cùm nihil dum commentatione dig∣num scripserim, nihil, quod marcentem lectoris stoma∣chum non magis ad somnum provocet, quàm ad ampliùs legendum everberet?

8. Quicquid habeo, parentibus refero acceptum; magis tamen nitar honori meo consulere, quàm incautis eorum judiciis temerè assentiri. Vale.

Epist. 4·

1. CUm propter voluptates eò tui parentes miserunt, quò folent, qui bonas amant disciplinas: da ope∣ram, quaeso, ut eam quam de te caeperunt omnes, non fal∣las opinionem.

2. Dicebam novissimis, quas ad te dedi, literis, quan∣tum matri tuae doluisset, quòd accepisset, te parùm ad∣huc, aut nihil omnino, in bonis literis promovisse.

3. Esses malignae conditionis, si amicorum (qui tibi ho∣nesta & profutura consulunt) precibus nihil condonares.

4. Tuum est nobis obedire, ut nostrum, te hortari.

5. Aliquidne tibi suademus, quod factu non sit utile.

6. Nos, si nescis, tuae, non nostrae utilitatis sata∣gimus.

7. Negligentiam tuam & inertiam susque deque ferre∣mus, nisi eam sciremus tibi futuram detrimento.

8. Fac ergo quod monemus, & prospere tecum agetur.

9. Si enim f••ceris, omnia ex animi sententiâ abundè tibi suppeditabimus. Vale.

Epist. 5.

1. CUm certò videas ad nullius rei summam nisi prae∣cedentibus initiis perveniri posse, miror maximè quod minores disciplinas (sine quibus tamen non est ma∣joribus locus) adeò spreveris, ut earum studio tibi omnino interdixeris.

2. An quia procul ab ostentatione positae sunt, inutiles propterea & infrugiferae tibi videntur.

3. Usu venit, ut qui minoribus primùm elementis ex∣erceri vel recusant, vel erubescunt, in his quae sublimiora sunt, infirmum ingenii sui captum praebeant, & experi∣antur.

4 Neque enim credibile est, firmum fore aedificium, quod invalidis ruinosisque nititur fundamentis; aut eos magno oneri non succubituros, qui permodico fatiscunt.

5. Si saperes, altiora non molireris; sed potiùs imiteris aviculas, quae nidis suis nunquam egrediuntur implumes; neque priùs aëri corpuscula committunt, quàm facto pri∣mùm periculo, sese idoneas ad volatum didicerint. Vale.

Epist. 6.

1. EMergunt quotidie novae mihi anxietates, quae ani∣mum meum suprà quàm cuiquam credibile sit, varie disto••quent.

2. Sed nihil est, quod dolorem meum magis adaugea••, quàm cùm turpissimae tuae vitae venit in mentem.

3. Effluxit jam triennium, ex quo sumptu non modico tui te parentes in scholis nutrierunt, tibique omnia ex animi tui sententiâ abundè suppeditarunt.

4. Fuêre tamen receptae fidei homines plerique, qui paucis abhinc diebus mihi narr•• runt, te parum adhuc, aut nihil omnino in literis promovisse: ita ut tertio quoque vo∣cabulo barbarismum committas.

5. Egeris, ut voles; vive tuis legibus: ego te missum fa∣ciam: sciveris tamen rebus tuis pessime consultum iri, nisi vitam in melius mutaveris.

Distichon.

Tot fortunati sine morbo sint tibi menses, Tempore quot verno parturit Hybla favos.

Epist. 7.

1. NIhili facis, ut audio, amîcorum consilia, qui tuae tamen student utilitati.

2. Neque laboro, neque gravatè fero, quòd verba mea susque deque habeas.

3. Doleo tamen quod his non pareas, qui tibi nocere non minùs q••àm prodesse valeant.

4. Pessimè ut video rebus tuis consuletur, si solitae sem∣per dementiae institeris, neque apud amicos culpam de∣precabere, nisi eis acquiescas, quibus & animam debes.

5. Vale, & me seriò, non joco loqui existimes.

6. Nam nisi feceris quod moneo, periclitaberis parùm tibi frugis accidere.

Distichon.

Non priùs incurras duri contagia morbi, Quàm sese immiti copulet agna lupo.

Epist. 8.

1. SI existimarem literas meas aliquid ad stomachum tuum facturas, tibique for•• plausibiles, ego te non minùs scribendo satiarem, quàm tuis ipse clamoribus ad hoc agendum me jampridem compulisti.

2. Culpam enim deprecari, aut noxâ me eximere non possum, si repulsam à me patereris, cui hactenus te to∣tum devovisti, quemque tuis semper opibus juvisti, & consiliis.

3. Sed cùm videam eorum nomen periclitari maximè, qui suas ineptias, viris saltem eruditis, tuique similibus, non tam legendas, quàm ridendas exponunt, & eventi∣lant; ego infirmitatis meae deterritus conscientiâ, nugas meas tanti viri judicio non ausim exponere.

4. Nam si scriberem risum (certò scio) moverent tibi mei barbarismi, & te ab amore mei fortasse diverterent.

5. Quare nostrae vellem deprecationi veniam non de∣roges.

6. Vale, decus literarum.

Distichon.

Sint tibi tot nummi, tot opes, aurique talenta, Poma quot Alcinoi nobilis hortus habet.

Epist. 9.

1. EX quo tempore ad bonam frugem te recepisti, cavi∣stique ab eorum commercio, quos, more pecudum, Veneri & voluptatibus non pudet indulgere; tantam ubi{que} locorum famam tui nominis concitasti, ut vicatim com∣pitatimque praedicent omnes Deumque penè faciant.

2. Quòd si eo, quo coepisti, pede petrexeris, certò scio, tantum amicis futuram inde laetitiam, ut nè digitum qui∣dem transversum à nominis tui commendatione recessuri sint.

3. Pater tuus (nihil commiscar) tantam ex eâ re cepit voluptatem, ut jam se totum devovisse, relictisque om∣nibus aliis, quos habet, liberis, in tuam jurâsse utilitatem videatur.

4. Quare prudenter, meâ quidem sententiâ, feceris, si à scopo virtutis non declines.

5. Vale, & rectè monontem sequere.

Epist. 10.

1. CRedebas, ut opinor, te tuis verbis fore mihi formi∣dolosum, cùm nuper irascereris, evomeresque quic∣quid in buccam veniret.

2. Non sum is qui fulgura ex vitro reformidem, cuique terrori sint futiles & importunae, qualibus tunc temporis strepebas, comminationes.

3. Convitia tua nullo me detrimento afficiunt.

4. Si tamen solitâ semper loquacitate stomachum mihi moveris, faciam te tuae stultitiae poenitere: secus enim il∣latae tibi injuriae culpam praestarem; cùm tamen rebus tuis, perinde ac meis, hactenus semper consuluerim. Vale.

Epist. 11.

1. NEscio quàm odiosa mihi semper fuerit superba & impudens hominum arrogantiâ, eorum maximè, qui cùm ex humili & peregrinâ conditione ad perpin∣guem conscenderunt, adeò protinus insolescunt, primae{que} paupertatis obliviscuntur, ut neminem prae se ducant ho∣minem.

2. Cujusmodi morbo quoniam totâ laboras cervice, pe∣riclitari mihi libuit, possem necne aliquo velut Hellebo∣ro contagiosam hanc cerebri tui expurgare dementiam.

3. Qui utinam pressiùs paulò generis tui vilitatem ex∣aminares, ac reminiscereris, quoties pater tuus ostiatim, domesticatimque stipem emendicavit.

4. Tu pridie quàm huc venisses, ne obolum quidem ha∣bebas, unde restim emeres.

5. Nudus eras tanquam ex matre.

6. Si benignior tecum fortuna luscrit, & utramque (quod dicitur) mammam dederit lactandam, debes prop∣terea tantum tibi arrogare, tuoque indulgere supercilio, ut jam pavonis flabellum & exuvium leonis prae te feras?

7. Si divitias illas tuae virtuti magis, quàm fortuito casui adscribis, totâ erras viâ: nam si fortuna ex hominum meritis opes dispensaret, & largiretur, multi certè emen∣dicarent, & inediâ consumerentur, qui bonorum habent myrmecias: multi contrà (in quos novercatur eadem for∣tuna) opulescerent, & drachmae grandine opirentur.

8. Quare nosce teipsum, & tuorum natalium, q••i ortu Nili sunt obscuriores, reminiscere. Vale.

Epist. 12.

1. NOn desisto literis ferè quotidianis aures tuas one∣rare, teque hortari, ut verbis antiquatis & inusitatis tibi interdicas.

2. Nihilominus tamen quotiescunque scribis, tota tua oratio obsoletis ade•• scatet vocabulis, ut conjectare ple∣runque me oporteat, quid sibi velint tua verba.

3. Nescio an inusitatum ejusmodi sermonem gratum ••uiquam existimes; sciveris tamen tantum mihi displicere, quantum literatis placet Cicero.

4. Pluris multò facerem protritas & proculcatas dicti∣ones, quàm priscas illas, quae nec tibi frugem afferunt, nec eruditis voluptatem.

5. Proinde (si me ames) Phavorinum sequere consulen∣tem, ut verbis utamur praesentibus, & moribus priscis vi∣vamus. Vale.

Epist. 13.

1. NUper mihi quidam retulerunt, eò te impudentiae conscendisse, ut jam non erubescas cum ganeoni∣bus perdit issimisque patrimoniorum decoctoribus conver∣sari, qui omnia prandiorum gurgitibus absumunt & abli∣guriunt.

2. Quod ubi primùm accepi, non potui à lachrymis temperare; adeò me tuae calamitatis miseruit.

3. Quid autem de patre tuo loquar? vix certe fidem im∣petrarem, si verbis vellem consequi quantum se distor∣queat, & excruciet.

4. Miror quod te non pudeat tuae immanitatis, qui de∣crepitum illum, morti & capulo vicinum, & jam in Pro∣serpinae (quod dicitur) peculio numero numeratum sic affligas; qui ab amore tui nunquam nè latum quidem un∣guem recessisse visus est.

5. Egeris ut voles, nunquam tamen satyras, virulenta linguarum verbera declinabis, quantisper ad bonam fru∣gem te receperis. Vale.

Epist. 14.

1. QUi miseriam sibi fabricant, & asciam cruribus suis illidunt, si fortè fortunâ in discrimen aliquod im∣pegerint, non est quod cuiquam irascantur, aut in alios quàm seipsos acerbitatis suae virus evomant.

2. Tu, ubi satis Veneri & gulae indulsisti, virtutesque omnes, reclamantibus nequicquam amicis, à te relegasti, eò tandem miseriae redactus es, ut quorsum te vertas, aut quem implores, nescias.

3. Quis, quaeso, in culpâ? Nonne certatim omnes hoc ipsum praediximus tibi futurum?

4. Verba nostra contemptui tibi fuerunt & ludibrio.

5. Nunc si tuâ unius causâ infortunium feras, patienter patere. Vale.

Epist. 15.

1. INcredebilis me tenet admiratio, quòd crescentibus annis nihilo plus sapias, quàm cùm in puerilibus bal∣butires cunabulis.

2. Nemo est adeò delirans animi, quem suae tandem s••ultitiae non poeniteat.

3. Te verò nec piget, nec pudet, rebus tuis etiam pes∣sum ••untibus, cunctisque naso te suspendentibus, & po∣stic•• ••ludentibus sannâ, quòd nuces nondum reliqueris.

4. Dic, quaeso, quonam modo apud parentes super vi∣tia ratiocinabere, nisi his ignorantiae tenebris emergas?

5. Fuerat nobis in summâ votorum bene semper de te mereri, teque nullo non honoris genere prosequi.

6. Videreturne tibi vacantis operae, si his obedires, qui tuae satagunt utilitatis?

7. Hactenus quantâ maximâ potui benevolentiâ te monui.

8. Verùm, nisi blandis hujusmodi verbis animus tuus remollescat, praeceps in convitia mutabo, tuisque (quod dici solet) te pingam coloribus. Vale.

Epist. 16.

1. NEscio quid in patrem deliqueris, tamen nudius∣quartus, cùm epistolam tuam me praesente legeret, visus est mihi frontem caperare.

2. Est enim credibile, aut barbarismum reperisse, aut aliquod aliud ignorantiae tuae fecisse periculum.

3. Da operam, quaeso, ut eum in amore tui contineas, ejusque indignationem exarmes.

4. Quod erit tibi factu facile, si quid in bonis literis te profecisse viderit.

5. Haec ego jampridem tacitè & in aurem tibi dixe∣ram: iterum dico, ne posthac excusationis veniam fore tibi confidas.

6. Observare debes quantum hactenus te dilexerit, cùm nihil unquam tibi deesse permiserit.

7. Nisi feceris quod moneo, pessimè rebus tuis video consultum iri: nam praeter ludibrium, quo affi••ieris, amici

tui omnes te deserent, quod si fiat, quomodo vives, nullo manum porrigente? Vale.

Epist. 17.

1. EO foras, quando rediturus nescio: quàm citissimè tamen potero, redibo.

2. Commendo tibi rem domesticam.

3. Suffragium meum demereberis, si me absente sine tumultu omnia, & citra pulveris jactum sese habeant.

4. Ita vivas, ut nihil in te notatu dignum percipiant liberi mei.

5 H••bent enim nasum, & haec propiùs observant, quae deteriora su••t.

6. Si ••u•• flagitio succumbas, reminiscentur, nec te po∣terunt rev••••eri, quem crimini obnoxium cognoverunt.

7. Quod si inculpatam tuam vitam perceperint, non solum mandatis tuis assurgent, sed & aspectum reformida∣bunt. Vale.

Epist. 18.

1. PUerum habeo eleganti formâ, & ingenio facili: quem, quoniam magnam spem futurae virtutis polli∣cetur, studio literarum devovere constitui, & tuae primùm committere disciplinae.

2. Si quid sub te profecerit, faciam ut tui te laboris non poeniteat.

3. Si quid fortasse tibi offerat, nolo ut assem quidem, aut eo plus, in muneribus ab illo accipias.

4. Laboribus tuis cumulatè & largo foenore satisfaciam, si modò eum talem reddas, qui aliquando suâ doctrinâ amicos omnes ab in juriâ mortalitatis asserat, & oblivi∣onis.

5. Quod faciet, si tantum docendi illum desiderium te teneat, quanto discendi ille trahitur. Vale.

Epist. 19.

1. NEscio quo pacto alienae semper calamitatis teneat me commiseratio: quotiescunque tamen amicī mei quid detrimenti capiunt, aut fortunae flagellis va∣pulant & confodiuntur, eorum jactura non minus ani∣mum meum everberat, quàm si ipse naufragium facerem, aut meis quoque rebus pessimè viderem consultum.

2. Propterea cùm videam famam tuam indies pericli∣tari, me oportet (ut dolori satisfaciam, & animus meus conquiescat) rebus tuis manum dare.

3. Omnes magnopere tristamur, quòd perditissimis quibusdam & libidinis compertae nebulonibas adhaereas, qui neque Deum timent neque homines reverentur.

4 Qui si corruptis suis moribus aliquantò diutiùs te inebriaverint, jam nullam tui liberandi spem relinques, & actum erit de tuo nomine.

5. Sin eorum vinculis properè te eximas, adhuc morbo tuo mederi poterimus.

6. Et quamvis primi tui mores patri stomachum mo∣verint, tamen velit nolit ab eo veniam extorquebimus, modò in hisce longiùs morari desinas, & meam expecta∣tionem non destituas.

7. Per me non stabit, quo minùs in parentum amorem redeas.

8. Dii faciant, ut nostra haec exhortatio aliquem tuae menti relinquat aculeum! Vale, & verborum meorum memineris.

Epist. 20.

1. AMo te plus quàm capiat humanae mentis conje∣ctura, Corneli suavissime, neque est mihi frequen∣tius

votum, quàm ut tuae semper voluntati respondeat for∣tuna, & omnia ex animi tui sententiâ consequare: & si scirem meâ operâ tibi esse opus, accommodarem me tuis rebus, usque ad aras.

2. Cùm tamen venit in mentem canescentis illius & decrepiti parentis tui, quem non sine notâ & posticâ mul∣torum ••annâ turpissimè reliquisti, nequeo mihi temperare, quo minus ingratitudini tuae irascar, vel (ut veriùs di∣cam) impietati.

3. Quid enim inhumanius debet dici, quàm si tremen∣tem senio, & morbis affectum, parentem filius gravatim videat, nedum non adjuvet, cùm ratione carentibus bru∣tis, modicisque animantibus hoc ipsum sit odiosum?

4. Ciconiae genitricum senectam invicem educant.

5. Glires genitores suos, fessos senectâ, alunt insigni pietate.

6. Quid autem haec testimonia exemplis praepono do∣mesticis ac vernaculis?

7. Canes ipsi alumnos suâ morte mutantur saepe nume∣ro: à quibus tamen nil praeter vilissimam stipem (utpote modica panis, idque hordeacei fragmenta) suscipiunt.

8. Neque moveris, tuam ipsius naturam videri brutis deteriorem.

9. Quis hoc non execretur? quis temperet invectivis?

10. Pater tuus assiduè languet; nullâ non horâ labo∣rat morbo, & capris ipsis (quod aiunt) est febriculo∣sior: neque tamen morienti dextram porrigis.

Dii immortales, ut jam exulat probitas! ut pessùm iêre boni mores, cùm jam natos nihil parentum misereat.

12. Dic bonâ fide, si nunc epulari lautè, si abundè re∣rum omnium tibi suppetit, id ipsum cui acceptum referri convenit, nisi patri, cui vitam ipsam debes etiamnum?

13. Meditarisne impudentissimè, quid de te vicatim praedicetur, aut quanto tibi crimini vertatur, cùm nitidâ & bene curatâ cute ac probè saginato corpore incedis am∣pullosus, patre tuo jam semi-mortuo?

14. Mortuam muraenam flevit Hortensius Orator multos dies atratus; tu patris morientis non miserebere?

15. O mala tempora! O perditam aetatem! velim, no∣lim, taceam oportet.

16. Plura enim dicere non permittit animi aegritu∣do.

17. Superest tantùm, ut resipiscas, aut non aegrè feras si ab amore tui recessero. Vale.

FINIS.