Centuria epistolarum Anglo-Latinarum ex tritissimis classicis authoribus, viz. Cicerone, Plinio & Textore, selectarum : quibus imitandis ludi-discipuli stylum epistolis familiarem facilius assequantur / a Carolo Hoolo ... = A century of epistles, English and Latine : selected out of the most used school-authors, viz. Tullie, Plinie and Textor ... / by Charles Hool ...

Marci Tullii Ciceronis Epistolae 57. quae in Joannis Sturmii libro primo conscribuntur.

1. M. T. Cicero Terentiae salutem plu∣rimam dicit.* 1.1

1. SI vales, bene est; ego valeo.

2. Nos quotidie Tabellarios vestros expectamus; qui si venerint, fortasse crimus certiores, quid no∣bis faciendum sit, faciemus{que} te statim certiorem

3. Valetudinem tuam cura diligenter.

4. Vale. Calend. Septembr.

2. M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.2

SI vales, bene est; ego valeo.

2. Da operam ut convalescas; quod opus erit ut res tem∣pus{que} postulat, provideas atque administres, & ad me de om∣nibus rebus quàm saepissime literas mittas. Vale.

3. M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.3

1. SI vales, bene est; ego valeo.

2. Valetudinem tuam velim cures diligentissimè.

3. Nam mihi & scriptum & nunciatum est, te in fe∣brim subitò incidisse.

4. Quòd celeriter me fecisti de Caesaris literis certio∣rem, fecisti mihi gratum.

5. Item posthac, si quid opus erit, si quid acciderit novi, facies ut sciam.

6. Cura ut valeas. Vale.

7. Datum 4 Nonas Junias.

4. M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.4

1. S•• vales, bene est; va••.

2. Nos neque de Caesaris adventu, neque de lite••••••, quas Philotimus habere dicitur, quicquam adhuc certi habe∣mus.

3. Si quid erit certi, faciam te statim certiorem.

4. Valetudinem tuam fac ut cures.

5. Vale. Tertio Idus Sextiles.

5. M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.5

1. SI vales, bene est; valeo.

2. Redditae mihi jam tandem sunt à Caesare literae satis liberales▪ & ipse opinione celeriùs venturus esse dicitur.

3. Cui utrùm obviam procedam, an hic eum expectem, cum constituero, faciam te certiorem.

4. Tabellarios mihi velim quamprimùm remittas.

5. Valetudinem tuam cura diligenter.

6. Vale. Prid. Id. Sext.

6. M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.6

1. SI quid haberem quod ad te scriberem, facerem id, & pluribus verbis & saepius.

2. Nunc quae sunt negotia vides.

3. Ego autem quomodo sim affectus, ex Leptâ & Tre∣batio poteris cognoscere.

4. Tu fac ut tuam & Tulliae valetudinem cures. Vale.

7. M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.7

1. SI vales, bene est; valeo.

2. Constitueramus, ut ad te antea scripseram, ob∣viam Ciceronem Caesari mittere; sed mutavimus consili∣um, quia de illius adventu nihil audiebamus.

3. De caeteris rebus, etsi nihil erat novi, tamen quid velimus, & quid hoc tempore putemus opus esse, ex Sic∣câ poteris cognoscere.

4. Tulliam adhuc mecum teneo.

5. Valetudinem tuam cura diligenter.

6. Vale. 12. Calend. Quintiles.

8. M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.8

1. IN maximis doloribus excruciat me valetudo Tulliae nostrae: de quâ nihil est quod ad te plura scribam, tibi enim aequè magnae curae esse certò scio.

2. Quòd me propiùs vultis accedere, video ita esse fa∣ciendum: etiam antè fecissêm, sed me multa impedierunt, quae nè nunc quidem expedita sunt.

3. Sed à Pomponio expecto literas, quas ad me quamprimum perferendas cures velim.

4. Da operam ut valeas.

.9 M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.9

1. QUòd nos in Italiam salvos venisse gaudes, perpe∣tuò gaudeas velim.

2. Sed perturbati dolore animi, magnisque injuriis, me∣tuo nè id consilii ceperimus, quod non facilè explicare possimus.

3. Quare, quantum potes, adjuva.

4. Quid autem possis, mihi in mentem non venit.

5. In viam quòd te des hoc tempore, nihil est: & longum est iter, & non tutum.

6. Et non video quid prodesse possis, si veneris.

7. Vale. Datum pridiè Nonas Novembris, Bru••dusii.

10 M. T. C. Terentiae S. P. D.* 1.10

SI vales, bene est; valeo.

2. Tullia n••stra venit ad me pridie Idus Junii, cujus summa virtute & singulari humanitate, graviore etiam sum dolore aff••ctus, nostra factum esse negligentia, ut long•• alià in fortunâ esset, atque ejus pietas ac dignitas postulabat.

3. Nobis erat in animo Ciceronem ad Caesarem mit∣tere, & cum eo Cneium Salustium.

4. Si profectus erit, faciam te certiorem.

5. Valetudinem tuam dilige••ter cura.

6. Vale. 17 Calend. Quint.

11. M. T. C. Tyroni S. P. D.* 1.11

SEptimum jam diem Corcyrae tenebamur: Q. autem pater & filius Buthroti.

2. Soliciti eramus de tuâ valetudine mirum in modum; nec mirabamur nihil à te literarum; iis enim ventis istinc na∣vigatur, qui si essent, nos Corcyrae non sederemus.

3. Cura igitur te, & confirma, & cùm commodè, & per va∣letudinem, & per anni tempus navigare poteris, ad nos amantissimos tui veni.

4. N••no nos amat, qui te non diligit.

5. C••arus omnibus, expectatus{que} venies.

6. Cura ut val••as etiam at{que} etiam, Tyro noster.

7. Vale. 15 Cal. Novemb. Corcyrae.

12. M. T. C. Tyroni S. P. D.* 1.12

1. NOn queo ad te, nec lubet scribere, quo animo sim af∣fectus; tantùm scribo, & tibi & mihi maximae vo∣luptati fore, si te firmum quàm primùm videro.

2. Tertio die abs te ad Alyziam accesseramus.

3. Is locus est citra Leucadem stadia 120.

4. Leucade aut teipsum, aut tuas literas à Marione puta∣bam me accepturum.

5. Quantum me diligis, tantum fac ut valeas, vel quantum à me seis diligi.

6. Nonis Novemb. Alyziae.

13. Cicero filius, Tyroni S. P. D.* 1.13

1. ETsi justâ & idoneâ usus es excusatione intermissionis li∣terarum tuarum, tamen id nè saepius sacias, rogo.

2. Nam etsi, de republicâ, rumoribus & nuntiis certior fio, & de suâ in me voluntate semper ad me perscribit pa∣ter; tamen de quavis minimâ re scripta à te ad me Epistola, semper fuit gratissima.

3. Quare cùm imprimis tuas desiderem literas, noli com∣mittere ut excusatione ••otiùs expleas officium scribendi, qu••m assiduitate literarum. Vale.

14. M. T.C. Servio Sulpitio S. P. D.* 1.14

1. HAgesaretus Larissaeus, magnis meis beneficiis ornatus in consulatu meo, memor & gratus suit, me{que} postea diligentissimè coluit.

2. Eum tibi magnopere commendo, ut & hospitem & fami∣liarem meum, & gratum hominem, & virum bonum, & principem civitatis suae, & ••uâ necessitudine dignissimum.

3. Pergratum mihi feceris, si dederis operam ut is intelli∣gat hanc meam commendationem magnum apud te pondus habu∣isse. Vale.

15. M. T. C. Trebatio S. P. D.* 1.15

1. EPistolam tuam, quam accepi ab Lucio Aruntio con∣scidi innocentem; nihil enim habebat, quod non vel in concione rectè legi posset.

2. Sed & Aruntius ita te mandâsse aiebat, & tu ad∣scripseras.

3. Verùm illud esto: nihil te ad me postea scripsisse demiror, praesertim tam novis rebus. Vale.

16. M. T. Q. Valerio Q. F. Orcae.* 1.16 S. P D.

1. P. Cornelius, qui tibi has literas tradidit, est mihi à P. Cuspio commendatus; cujus causâ quantopere cuperem, deberemque, profectò ex me facilè cognovisti.

2. Vehementer te rogo ut cures, ut ex hac commenda∣tione mihi Cuspius, quàm maximas, quàm primùm, quàm saepissimè, gratias agat. Vale.

17. M. T. C. S. P. D. C. Memmio.* 1.17

1. A••••um Fusium unum ex meis intimis, observantissi∣mum studiosissimum{que} nostri, eruditum hominem & summâ huma••••tate, tuâ{que} amicitià dignissimum, velim ita tractes, ut mihi co••••m recepisti.

2. Tam mihi gratum id erit, qu••m quod gratissimum.

3. Ipsum praeterea summo officio & summâ observanti•• tibi in perpetuum devinxeris. Vale.

18. M. T. C. S. P. D. Cornificio.* 1.18

1. SExtus Aufidius, & observantiâ, quâ me colit, accedit ad Proximos: & splendore; equiti Romano nemini cedit.

2. Est autem ita temperatis moderatis{que} moribus, ut summa severitas summa cum humanitate jungatur.

3. Cujus tibi negotia, quae sunt in Africâ, ita commen∣do, ut majore studio, mag••sve ex a••••mo, commendare non possim.

4. Pergratum mihi feceris si dederis operam ut is intelli∣gat meas apud te literas maximum pondus habuisse.

5. Hoc t•• ••menter, mi Cornifici, rogo. Vale.

19. Cicero Basilio S. P. D.* 1.19

1. TIbi gratulor, mihi gaudeo; te amo, tua tueor.

2. A te amari, & quid agas, quid{que} isthîc agatur, certior fieri volo.

20. D. Brutus Imp. M. T. C. S. P. D.* 1.20

1. SI de tuâ in me voluntate dubitarem multis à te verbis pete∣rem, ut dignitatem meam tuerére; sed profectò est ita ut mihi persuasi, me tibi esse curae.

2. Progressus sum ad Transalpinos cum exercitu, non tam nomen captans Imperatorium, quàm cupiens militibus sa∣tisfacere, firmos{que} eos ad tuendas nostras res efficere; quod mi∣hi videor consecutus, nam & liberalitatem nostram & animum sunt experti.

3. Cum omnium bellicosissimis bellum gessi, multa castella cepi, multa vastavi.

4. Non sine causâ ad Senatum literas misi.

5. Adjuva nos tuâ sententiâ, quod cùm facies, ex magna parte communi commodo inservîeris. Vale.

21. M. T. C. Servio Sulpitio S. P. D.* 1.21

1. ASclapone Patrensi medico utor valdè familiariter, ejusque tum consuetudo mihi jucunda fuit, tum eti∣am ars, quam sum expertus in valetudine meorum; in quâ mihi tum ipsâ sententiâ, tum etiam fidelitate, benevolen∣tiaque satisfecit.

2. Hunc igitur tibi commendo, & à te peto, ut des ope∣ram, ut intelligat diligenter me scripsisse de se, meamque commendationem usui magno sibi fuisse.

3. Erit id mihi vehementer gratum. Vale.

22. M. T. C. Appio S. P. D.* 1.22

1. DE meo studio erga salutem & incolumitatem tu∣am, credo te cognoscere ex literis tuorum, quibus me cumulatissimè satisfecisse certò scio; nec iis concedo, quan∣quam sunt singulari in te benevolentiâ, ut te salvum malint, quàm ego.

2. Illi mihi necesse est concedant, ut tibi plus quàm ipsi, hoc tempore, prodesse possim; quod quidem nec destiti facere, nec desistam; & jam in maxima re feci, & fundamenta jeci salutis tuae.

3. Tu fac bono animo magno{que} sis, me{que} tibi nulla re defatu∣rum esse confidas.

4. Pridie Nonas Quintiles. Vale.

23. M. T. C. Mario S. P. D.* 1.23

1. AD VIII Kal. Julias in Cumanum veni cum Libone tuo, vel nostro potiùs; in Pompeianum statim co∣gito; sed faciam te antè certiorem.

2. Te cùm semper valere cupio, tum certè dum hîc sumus.

3. Quare si quid constitutum cum podagrâ habes, fac in ali∣um diem differas.

4. Cura igitur ut valeas, & me hoc biduo aut triduo expecta. Vale.

24. Cicero Planco Imper. Cons. Des. S. P. D.* 1.24

1. O Gratam famam biduò ante victoriam de subsidio tuo, de celeritate, de copiis atque etiam de hostibus fusis! Spes omnis in te est.

2. Fugisse enim ex praelio Mutinensi dicuntur notissimi lat ronum duces.

3. Est autem non minùs gratum extrema delere, quàm prima depellere.

4. Equidem expectabam jam tuas literas, id{que} cum multis.

5. Sperabamque etiam Lepidum temporibus admoni∣tum, tibi & Reipub. satis esse facturum.

6. In illam igitur curam incumbe, mi Plance, ut ne∣qua scintilla teterrimi belli relinquatur.

7. Quod si erit factum, & Rem••ub. divino beneficio affe∣ceris, & ipse aeternam gloriam consequêre.

8. Tertio Idus Maii. Vale.

25. M. Cic. Papirio Praeto S. P. D.* 1.25

1. HErì veni in Cumanum, cras ad te fortasse.

2. Sed cùm certum sciam, faciam te paulò ante certiorem.

3. Etsi Marcus Ceparius, cùm mihi in sylvâ gallinariâ obviam venisset, quaesissemque quid ageres, dixit te in lecto esse, quod ex pedibus laborares; tuli scilicet molestè, ut de∣bui: sed tamen constitui ad te venire, ut & viderem te, & viferem, & caenarem etiam.

4. Non enim arbitror, coquum etiam te arthriticum ha∣bere.

5. Expecta igitur hospitem cùm minimè edacem, tùm inimicum coenis sumptuosis. Vale.

26. M. Cicero S. D. Cn. Plancio.* 1.26

1. ACcepi perbreves tuas literas, quibus id quod scire cupiebam, cognoscere non potui: cognovi autem id, quod mihi dubium non fuit.

2. Nam, quàm fortiter ferres communes miserias, non intel∣lexi; quàm me amares, facilè perspexi: sed hoc sciebam; illud si scîssem, ad id meas literas accommodâssem.

3. Sed tamen ersi antea scripsi, quae existimavi scribi opor∣tere, tamen hoc tempore breviter te commonendum pu••avi, nè quo periculo te proprio existimares esse: in magno omnes, sed tamen in communi sumus.

4. Quare non debes, aut propriam fortunam, aut prae∣cipuam postulare, aut communem recusare.

5. Quapropter eo animo simus inter nos, quo semper faimus.

6 Quod de te sperare, de me praestare poss••m. Vale.

27. Cicero Dolab. S. D.* 1.27

1. GRatulor Baiis nostris, si quidem, ut scribis, salubres repentè factae sunt; nisi fortè te amant, & tibi as∣sentantur, & tamdiu, dum tu ades, sunt oblitae sui.

2. Quod quidem si ita est, minimè miror coelum etiam & terras vim suam, si tibi ita conveniat, dimittere.

3. Oratiunculam pro Deiotaro q••am requirebas, ha∣bebam mecum; quod non putâram.

4. Itaque eam tibi misi, quam velim sic legas, ut causam tenuem & inopem, nec scriptione magnopere dignam. Sed ego hospiti veteri & amico munusculum mittere volui levi∣dense, crasso filo; cujusmodi ipsius solent esse munera.

5. Tu velim animo sapienti fortique sis, ut tua modera∣tio & gravitas aliorum infamet injuriam. Vale.

28. M. T. C. Imperatori Caelio Aedili Curuli S. P. D.* 1.28

1. MArco Fabio, viro optimo & homine doctissimo, fami∣liarissimè utor; mirificc{que} eum diligo, cùm propter summum ejus ingenium, summamque doctrinam, tum propter singularem modestiam.

2. Ejus negotium sic velim suscipias, ac si esset res me••.

3. Novi ego vos magnos patronos.

4. Hominem occidere oportet, qui vestrâ operâ uti velit: sed in hoc homine nullam accipio excusationem.

5. Omnia relinques, si me amabis, cùm tuâ operâ Fabi••s uti volet.

6. Ego res Romanas vehementer expecto & desidero, imprimisque quid agas scire cupio.

7. Nam jamdiu propter hyemis magnitudinem nihil novi ad nos afferebatur. Vale.

29. Cicero Trebatio S. P. D.* 1.29

1. ILluseras herì inter scyphos, quòd dixeram controversiam ••sse, Possetne haeres, quod furtum antea factum esset, rectè furti agere.

2. Itaque et si domum bene potus, seróque redieram; ta∣men id ••aput ubi haec controversia est, notavi, & descrip∣tum tibi misi; ut scires, id, quod tu neminem sensisle dice∣bas, Sext. Aelium, M. Manilium, M. Brutum sensisse.

3. Ego tamen Scaevolae & Testae assentior. Vale.

30. M. T. C. D. Bruto Imper. S. P. D.* 1.30

1. ETsi mihi tuae literae jucundissimae sunt, tamen jucundius fuit, quòd in summ•• occupatione tuâ Planco Collegae mandâsti, ut te mihi per literas excusaret; quod fecit ille diligenter: mihi autem nihil amabilius officio t••o, & diligen∣ti••

2. Conjunctio tua cum Collegâ, concordiaque vestra, quae literis communibus decla••ata est, S. P. Q. R. gratissima accidit.

3. Quod superest, perge, mi Brute; & jam non cum aliis, sed tecum ipse certa.

4. Plura scribere non debeo, praesertim ad te, quo magistro brevitatis uti cogito.

5. Literas tuas vehementer expecto, & quidem tales, quales maxime opto. Vale.

31. M. Cicero T. Furfano Praetori S. D.* 1.31

1. CUm A. Caecinnâ tanta mihi familiaritas consuetu∣doque semper fuit, ut nulla major esse possit: nam & patre ejus, claro homine & forti viro, plurimùm usi sumus; & hunc à puero, (quòd & spem mihi magnam afferebat probitatis summaeque eloquentiae, & vivebat mecum con∣junctissimè, non solum officiis amicitiae, sed etiam studiis com∣munibus,) sic semper dilexi, ut non ullo cum homine con∣junctiùs viverem.

2. Nihil attinet me plura scribere: Quàm mihi necesse sit ejus salutem & fortunas, quibuscun{que} rebus possim, tueri, vides.

3. Reliquum est, ut cùm cognôrim, pluribus rebus, quid tu, & de bonorum fortunâ, & de Reipublicae calamitati∣bus sentires, nihil à te petam, nisi ut ad eam voluntatem, quam tuâ sponte erga Caecinnam habiturus esses, tantus cumulus accedat commendatione meâ, quanti me à te fieri intelligo.

4. Hôc mihi gratius facere nihil potes. Vale.

32. M. C. Cornificio Collegae S.* 1.32

1. GRatae mihi tuae literae, nisi quod Sinuessanum diversorio∣lum contempsisti; quam quidem contumeliam villa pusilla iniquo animo feret, nisi in Cumano & Pompeiano red∣dideris 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

2. Sic igitur facies, meque amabis, & scripto aliquo lacesses.

3. Ego enim respondere faciliùs possum, quàm provocare.

4. Quod si, ut es, cessabis, lacessam; ne tua inertia etiam ig∣naviam afferat.

5. Plura otiosus.

6. Haec cùm essem in Senatu, exaravi. Vale.

33. M. T. C. Cornificio S. P. D,* 1.33

1. CAius Anitius familiaris meus, vir omnibus rebus orna∣tus, negotiorum suorunt causa legatus est in Africam, legatione libera; eum velim rebus omnibus adjuves, operamque des, ut quàm commodissimè sua negotia conficiat.

2. Imprimisque, quod ei charissimum est, dignitatem ejus ti∣bi commendo.

3. Idque à te peto, quod ipse in provinciâ facere sum so∣litus non rogatus, ut omnibus Senatoribus Lictores darem; quod idem acceperam, & cognoveram à summis viris factita∣tum.

4. Hoc igitur, mi Cornifici, facies, caeterisque rebus omnibus ejus dignitati, reique (si me amas) consules.

5. Id erit mihi gratissimum.

6. Da operam ut valeas.

34 M. T. C. Cassio S. P. D.* 1.34

BRevitas tuarum literarum me quo{que} breviorem in scribendo facit: &, verè ut dicam, non satis occurrit quid scribam.

2. Nostras enim res in actis perferri ad te certò scio, tuas autem ignoramus.

3. Tanquam enim clausa sit Asia, sic nihil perfertur ad nus, praeter rumores de oppresso Dolabellâ; satis illos qui∣dem constantes, sed adhuc sine autore.

4. Nos confectum bellum cùm putaremus, repente à Le∣pido tuo in summam solicitudinem adducti sumus.

5. Itaque persuade tibi, maximam Reipublicae spem in te & in tuis copiis esse.

6. Firmos omnino exercitus habemus; sed tamen ut omnia (ut spero) prosperè procedant, multùm interest te venire.

7. Exigua enim est spes Reipublicae; nam nullam non libet dicere: sed quaecunque est, ea despondetur anno consulatûs tui. Vale.

35. M. T. C. Atilio S. P. D.* 1.35

1. LUcius Manlius est Sosis: is fuit Catinensis: sed est unà cum reliquis Neapolitanis civis Romanus fa∣ctus, ••ecurio{que} Neapoli.

2. Erat enim adscriptus in id municipium, ante civitatem Sociis & Latinis datam.

3. Ejus frater Catinae nuper mortuus est; nullam om∣nino arbitramur de eâ haereditate controversiam eum habiturum: & est hodie in bonis.

4. Sed, quando habet praeterea negotia vetera in Sici∣lia suâ, & hanc haereditatem fraternam, & omnia ejus tibi commendo; imprimisque Ipsum, virum optimum mihique familiarissimum, iis studiis literarum doctrinaeque praeditum quibus ego maximè delector.

5. Peto igitur abs te, ut eum, sive aderit, sive non ve∣nerit in Siciliam, in meis intimis maxime{que} necessariis scias esse: itáque tractes, ut intelligat meam commendationem sibi magno adjumento fuisse. Vale.

36. Tul. & Cic. & Q. Q. Tyroni huma∣nissimo & optimo S. P. D.* 1.36

1 VIde quanta in te sit suavitas. duas horas Thyrei fumus; Xenomanes hospes tam te diligit, quàm si vixerit tecum.

2. Is omnia pollicitus est, quae tibi essent opus: facturum puto.

3. Mihi placebat, si f••••mior esses, ut te Leucadem deportares, ut ibi te planè confirmares.

4. Videbis, quid Curio, quid Lysoni, quid medico placeat.

5. Volebam ad te Marionem remittere; quem, cùm me∣liu sculè tibi esset, ad me mitteres; sed cogitavi unas literas Marionem afferre posse, me autem crebras expectare.

6. Poteris igitur, (& facies, si me diligis) ut quotidie sit Acastus in portu.

7. Multi erunt, quibus rectè literas dare possis, qui ad me li∣benter perferant.

8. Equidem Patras euntem neminem praetermittam.

9. Ego omnem spem tu•• diligenter curandi in Curio ha∣beo; nihil potest illo fieri humanius, nihil nostrî amantius: ei te totum trade: malo te paulò pòst valentem, quàm statim imbecillem videre.

10. Cura igitur nihil aliud, nisi ut tu valeas; caetera ego cu∣rabo.

11. Etiam at{que} etiam vale.

12. Leucade proficiscens septimo Idus Novembris.

37. M. Cicero pater & fil. Tyroni S. P. D.* 1.37

1. TErtiam ad te hanc Epistolam scripsi eâdem die, magis instituti mei tenendi causà, quàm quòd haberem quid scriberem.

2. Igitur illâ, quantum me diligis, tantum adhibe in re di∣ligentiae.

3. Ad tua innumerabilia in me officia adde hoc; quod mihi erit gratissimum omnium: cùm valetudinis rationem, ut spero habueris, habeto etiam navigationis.

4. In Italiam euntibus ad me literas dabis, ut ego cuntem Pa∣tras neminem praetermitto.

5. Cura, cura te, mi Tyro: quando non contigit ut simul navigares, nihil est quòd festines; nec quicquam cures, nisi ut valeas.

6. Etiam atque etiam vale.

7. Septimo Idûs Novembris, Actiô, vesperì.

38. M. T. Cicero Tyroni S. P. D.* 1.38

1. EGo verò cupio te ad me venire, sed viam timeo; gra∣vissimè aegrotâsti, inedi•• & purgationibus & vi

ipsius morbi consumptus es.

2 Graves solent offensiones esse ex gravibus morbis, siqua culpa commissa est.

3. Jam ad id biduum, quod fueris in viâ, dum in Cu∣manum venis, accedent continuò ad reditum dies quinque.

4. Ego in Formiano ad tertium Calendarum esse volo.

5. Ibi te ut firmum offendam, mi Tyro, effice.

6. Literulae meae (sive nostrae) tuî desiderio oblanguerunt; hâc tamen Epistolâ, quam Acastus attulit, oculos paulùm sustulerunt.

7. Pompeius erat apud me, cùm haec scribebam; hilarè & libenter ei cupienti audire nostra, dixi, sinc te omnia mea mu∣ta esse.

8. Tu Musis nostris para ut operas reddas, nostra ad diem dictum fient: docui enim te, fides 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 quod haberet.

9. Fac planè ut valeas, nos adsumus.

10. Vale. Decimo quarto Calendarum Januarii.

39. M. T. Cicero Curioni S. P. D.* 1.39

1. EPistolarum genera multa esse non ignoras: sed unum illud certissimum, cujus causâ inventa res ipsa est, ut certiores faceremus absentes, si quid esset, quod eos scire, aut nostrâ, aut ipsorum interesset.

2. Hujus generis literas à me profectò non expectas; domesti∣carum enim rerum tuarum habes & scriptores & nuncios; in meis autem rebus nihil est sanè novi.

3. Reliqua sunt epistolarum genera duo, quae me magno∣pere delectant: unum familiare & jocosum; alterum seve∣rum & grave.

4. Utro me minùs deceat uti, non intelligo.

5. Jocerne tecum per literas? Civem me-herculè non puto esse, qui temporibus his ridere possit.

6. An gravius aliquid scribam? Quid est, quod possit gra∣viter▪ à Cicerone scribi ad Curionem nisi de Republicâ?

7. Atque in hoc genere mea causa est, ut, ne{que} ea quae sentio, velim scribere.

8. Quamobrem, quoniam mihi nullum scribendi ar∣gumentum relictum est, utar eâ clausulâ, quâ soleo, te{que} ad studium summae laudis cohortabor.

9. Est enim tibi gravis adversaria constituta & parata, in∣credibilis quaedam expectatio; quam tu unâ re facillim•• vin∣ces, si hoc statueris, Quarum laudum gloriam admiraris, quibus artibus eae laudes comparantur, in iis esse labo∣randum.

10. In hanc sententiam scriberem plura, nisi te tuâ sponte sa∣tis esse incitatum confiderem; & hoc, quicquid attigi, non feci inflammandi tuî causâ; sed testificandi amoris mei. Vale.

40. M. T. Cicero Bruto S. P. D.* 1.40

1. LUcio Titio Strabone, equite Romano imprimis honesto & ornato, familiarissimè utor; omnia mi∣hi cum eo intercedunt jura summae necessitatis.

2. Huic in tuâ provinciâ pecuniam debet Publius Cor∣nelius.

3. Ea res à Volcatio, qui Romae jus dicit, rejecta in Galliam est.

4. Peto à te hoc diligentiùs quàm si mea res esset, (quò est honestius de amicorum pecuniâ laborare, quàm de suâ) ut negotium conficiendum cures, ipse suscipias, tran∣sigas; operamque des, (quod tibi aequum & rectum vide∣bitur) ut quàm commodissimâ conditione libertus Stra∣bonis, qui ejus rei causâ missus est, negotium conficiat, ad nummosque perveniat.

5. Id & mihi gratissimum erit, & tu ipse L. Titium cognosces amicitia tuâ dignissimum.

6. Quod ut tibi curae sit (ut omnia solent esse, quae me velle scis) te vehementer etiam atque etiam rogo. Vale.

41. M. T. Cicero S. D. T. Fabio.* 1.41

1. ET si egomet qui te consolari cupio, consolandus ipse sum, propterea quod nullam rem graviù•• jam diu

tuli, quàm incommodum tuum; tamen te magnopere non hortor solùm, sed etiam pro amore nostro rogo atque oro, te colligas, virumque praebeas, & quâ conditione omnes homines, & quibus temporibus nati sumus, cogites.

2. Plus tibi virtus tua dedit, quàm fortuna abstulit; propterea quòd adeptus es, quod non multi homines novi; amisisti quod plurimi homines Nobilissimi.

3. Ea denique videtur conditio impendêre legum, ju∣diciorum, temporum, ut optimè actum cum eo videatur esse, qui quàm levissimâ poenâ ab hâc Republicâ disces∣serit.

4. Tu verò, qui & fortunas & liberos habeas, & nos caeterosq••e necessitudine & benevolentiâ tecum conjun∣ctissimos; quique magnam facultatem sis habiturus no∣biscum, & cum omnibus tuis vivendi; & cùm unum sit judicium ex tam multis quòd reprehendatur, ut quod unâ sententiâ, eaque dubiâ, potentiae alicujus condona∣tum existimetur; Omnibus his de causis, debes istam mo∣lestiam quàm levissimè ferre.

5. Meus animus erit in te, liberosque tuos semper, quem esse vis, & qui esse debet. Vale.

42. M. T. Cicero Trebatio. S. D.* 1.42

1. DOlobellam antea tantummodò diligebam; obli∣gatus ei nihil eram, nec enim acciderat mihi opus esse; & ille mihi debebat, quòd non defeceram ejus peri∣culis.

2. Nunc tanto sum devinctus ejus beneficio, quòd & antea in re, & hoc tempore in salute tuâ, cumulatissimè mihi satisfecit, ut nemini plus debeam.

3. Quâ in re tibi gratulor, ita vehementer, ut te quo∣que mihi gratulari, quàm gratias agere malim.

4. Alterum non omnino desidero, alterum verò facere poteris.

5 Quod reliquum est, quando tibi virtus, & dig∣nitas tua reditum ad tuos aperuit; est tuae sapientiae, mag∣nitudinisque animi, quid amiseris, oblivisci; quid

recuperaveris, cogitare.

6. Vives cum tuis, vives nobiscum: plus acquisivisti dignitatis, quàm amisisti rei familiaris, quae ipsi tum esset jucundior, si ulla Res esset publica.

7. Vestorius noster familiaris ad me scripsit, te mihi maximas gratias agere.

8. Haec praedicatio tua mihi valdè grata est; eâque te uti facilè patior, cùm apud alios, tum mehercule apud Syronem nostrum amicum.

9. Quae enim facimus, ea prudentissimo cuique maxi∣mè probata esse volumus.

10. Te cupio videre quàmprimum. Vale.

43. Cicero Trebatio S.* 1.43

1 CHrysippus Vectius, Cyri Architecti libertus fecit, ut te non immemorem putarem mei; salutem enim mihi tuis verbis nunciavit.

2. Valdè jam lautus es, qui gravêris literas ad me dare, homini praesertim propè domestico.

3. Quòd si scribere oblitus es, minùs multi, te advocato, causâ cadent.

4. Sin nostri oblitus es, dabo operam, ut istûc v••niam, antequam planè ex animo tuo effluam.

5. Sin aestivorum timor te debilitat, aliquid excogita ut fecisti de Britannia.

6. Illud quidem perlibenter audivi ex eodem Chrysip∣po, te esse Caesari familiarem; sed meherculè mallem, id quod erat aequius, de tuis rebus ex tuis literis, quàm sae∣pissime cognoscere; q••od certè ita fieret, si tu maluisses benevolentiae, quàm litium jura perdiscere.

7. Sed haec jocati sumus, & tuo more, & nonnihil etiam nostro.

8. Te valde amamus, nosque à te amari tum volumus, tum etiam con••idimus. Vale.

44. M. T. Cicero M. Lepido S. P. D.* 1.44

1. QUòd mihi, pro summâ erga te benevolentiâ, mag∣nae curae est, ut quàm amplissimâ dignitate sis; mo∣lestè tuli, te Senatui gratias non egisse, cùm esses ab eo Ordine ornatus summis honoribus.

2. Pacis inter cives conciliandae te cupidum esse laetor.

3. Pacem eam si à servitute sejungis, consules & Rei∣publicae, & dignitati tuae: sin ista pax perditum hominem in possessionem impotentissimi dominatûs restitutura est, hoc animo scito esse omnes sanos, ut mortem servituti ante∣ponant.

4. Itaque sapientiùs, meo quidem judicio, facies, si te in istam pacificationem non interpones, quae neque Sena∣tui, neque populo, neque cuiquam bono probatur.

5. Sed haec audies ex aliis, aut certior fies literis.

6. Tu, pro tuâ prudentiâ, quid optimum factu sit, vide∣bis. Vale.

45. M. Cicero Cn. Planco Imperat.* 1.45 Cons. Des. S. D.

1. MEum studium honori tuo pro necessitudine nostrâ non defuisset, si aut citò in Senatum, aut honestè venire potuissem.

2. Sed nec sine periculo quisquam liberè de Republicâ sentiens, versari potest in summâ impunitate gladiato∣rum; nec nostrae dignitatis videtur esse, ibi sententiam de Republicâ dicere, ubi me & meliùs & propiùs audient armati, quàm Senatores.

3. Quapropter in privatis rebus nullum neque officium, neque studium meum desiderabis; nec in publicis quidem, si quid erit in quo interesse necesse sit, unquam decro, ne cum periculo meo, dignitati tuae.

4. In his autem rebus, quae nihilominus, ego ut absim, confici possunt, peto à te, ut me rationem habere velis & salutis & dignitatis meae. Vale.

46. M. T. C. Papirio Paeto S. D.* 1.46

1. TAmen à malitiâ non discedis; tenuiculo apparatu significas Balbum fuisse contentum.

2. Hoc vidê••is dicere, Cùm reges tam sint continentes, multò magis consulares esse oportere.

3. Nescis me ab illo omnia expiscatum: rectà enim à portâ domum meam venisse: neque hoc admiror, q••òd non ad tuam potiùs; sed illud, quod nec ad suam.

4. Ego autem tribus primis verbis, Quid noster Paetus? at ille adjurans, nusquam se unquam libenti••s.

5. Hoc si verbis assequutus es, aures ad te afferam non minùs elegantes: sin autem obsonio, peto à te, ne pluris esse Balbos q••àm disertos putes.

6. Me quotidie aliud ex alio impedit.

7. Sed, si me exped••ero ut in ista loca venire possim, non committam ut te serò à me certiorem factum putes. Vale.

47. C. Tribonius M. T. C. S. P. D.* 1.47

1. SI vales, bene est.

2. Athenas veni ad 11 Calend. Junii; atque ibi, quod maximè optabam, vidi filium tuum deditum optimis studiis, summâ que modestiae famâ.

3. Quâ ex re quantam voluptatem ceperim, scire potes, etiam me tacente.

4. Non enim nescis, quanti te faciam; & quàm, pro nostro veterrimo, verissimoque amore, omnibus tuis etiam minimis commodis, non modò tanto bono, gaudeam.

5. Noli putare, mi Cicero, me hoc auribus tuis dare.

6. Nihil adolescente tuo, atque adeò nostro, (nihil enim mihi à te potest esse sejunctum) aut amabilius om∣nibus iis qui Athenis sunt, est; aut studiosiùs earum arti∣um, quas tu maximè amas, hoc est, optimarum.

7. Itaque tibi, quòd verè facere possum, libenter quo∣que gratulor, nec minùs etiam nobis, quòd eum, quem

necesse erat diligere, qualiscunque esset, talem habemus, ut libenter quoque diligamus.

8. Qui cùm mihi in sermonem injecisset, se velle Asi∣am visere, non modò invitatus, sed etiam rogatus est à me ut id potissimum, nobis obtinentibus provinciam, face∣ret.

9. Cui nos & charitate & amore tuum officium praestitu∣ros non debes dubitare.

10. Illud quoque erit nobis curae, ut Cratippus unà cum eo sit; ne putes in Asiâ feriatum illum ab iis studiis, in quae tuâ cohortatione inci••atur, futurum.

11. Nam illum paratum, ut video, & ingressum pleno gradu, cohortari non intermittimus, quo indies longiùs discendo, exercendoque se, procedat.

12. Vos quid ageretis in Republicâ, cùm has literas da∣bam, non sciebam.

13. Audiebam quaedam turbulenta, quae scilicet cupio esse falsa, ut aliquando otiosâ libertate fruamur: quod vel minimè mihi adhuc contigit.

14. Ego tamen nactus in navigatione nostrâ pusillum laxamenti, concinnavi tibi munusculum ex instituto meo; & Dictum, cum magno nostro honore à te dictum, conclu∣si, & tibi infrà subscripsi.

15. In quibus versiculis, si tibi quibusdam verbis 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉 videbor, turpitudo personae ejus, in quam li∣beriùs invehimur, nos vindicabit.

16. Ignosces etiam iracundiae nostrae, quae justa est in ejusmodi homines, & cives.

17. Deinde, quî magis hoc Lucilio licuerit assumere libertatis, quàm nobis? cùm etiamsi odio pari fuerit in eos, quos lae sit; tamen certè non magis dignos habuerit, in quos tanta libertate verborum incurreret.

18. Tu, sicut mihi pollicitus es, adjunges me quam∣primùm ad tuos sermones.

19. Namque illud non dubito, quin, si quid de interitu Caesaris scribas, non patiaris me minimam partem & rei & amoris tui ferre.

20. Vale, & matrem meosque tibi commendatos habe. VII Calend. Jun. Athenis.

48. Cicero Curio S. P. D.* 1.48

1. FAcilè perspexi ex tuis literis (quod semper studui) & me à te plurimi fieri, & te intelligere, quàm mihi carus esses.

2. Quod quando uterque nostrûm consecutus est, re∣liquum est ut officiis certemus inter nos, quibus aequo ani∣mo vel vincam te, vel vincar abs te.

3. Acilio non fuisse necesse meas dari literas, facilè pa∣tior.

4. Sulpitii tibi operam intelligo ex tuis literis, non multum opus fuisse, propter res tuas ita contractas, ut, quemadmodum scribis, nec caput, nec pedes: equidem vellem utì pedes haberent, ut aliquando redires.

5. Vides enim exaruisse jam veterem urbanitatem, ut Pomponius noster suo jure possit dicere, nisi nos pauci re∣tineamus gloriam antiquam Atticam; ergo is tibi, nos ei succedimus.

6. Veni igitur, ne tantum semen urbanitatis, unà cum Republica, intereat. Vale.

49. M. T. C. Acilio Procon. S. P. D.* 1.49

1. IN Alesina civitate, tam lautâ quàm nobili, con∣junctissimos habeo & hospitio & familiaritate M. & C. Claudios; Archagathum, & Philonem: sed vereor, ne, quia complures tibi praeci•• commendo, exaequare vide∣ar ambitione quâdam commendationes meas; quanquam à te cumulatè satisfit & mihi & meis omnibus.

2. Sed velim sic existimes, hanc familiam, & hos ho∣mines mihi maximè esse conjunctos vestutate, officiis, benevolentiâ.

3. Quamobrem peto à te majorem in modum, ut his omnibus in rebus, quantum tua dignitas fidesque patietur, commodes.

4. Id si f••ceris, erit mihi vehementissi nè gratum. Vale.

50. M. T. C. Acilio Proc. S. P. D.* 1.50

1. CNeio Otacilio Nasone utor familiarissimè; ita prorsus, ut illius ordinis nullo familiariùs; nam & humanitate ejus, & probitate, in consuetudine quotidia∣nâ magnopere delector.

2. Nihil jam opus est expectare te, quibus eum verbis tibi commendem, quo sic utor, ut scripsi.

3. Habet in provinciâ tuâ negotia, quae procurant li∣berti, Hilarius, Antigonus, Demostratus; quos tibi, ne∣gotiaque omnia Nasonis non secus commendo, ac si mea essent.

4. Gratissimum mihi feceris, si intellexero, hanc com∣mendationem magnum apud te pondus habuisse. Vale.

51. M. T. C. Acilio Proc. S. P. D.* 1.51

1. AVitum mihi hospitium est, cum Lysone Lysonis filio Lilybetano, valdeque ab eo observor, cogno∣vique dignum & patre & avo; est enim nobilissima fami∣lia▪

2. Quapropter commendo tibi majorem in modum rem domumque ejus, magnóque opere abs te peto, cures ut in∣telligat meam commendationem maximè sibi apud te & adjumento & ornamento fuisse. Vale.

52 M. T. C. Acilio Proc. S. P. D.* 1.52

1. CAius Avianus Philoxenus, antiquus est hospes me∣us, & praeter hospitium valdè etiam familiaris, quem Caesar meo beneficio in Novocomenses retulit.

2. Nomen autem Aviani consecutus est, quòd homine nullo plùs est usus, quàm Flacco Aviano, meo (quemad∣modum te scire arbitror) familiarissimo.

3. Quae ego omnia collegi, ut intelligeres non vulga∣rem esse commendationem hanc meam.

4. Peto igitur abs te, ut omnibus rebus, quod sine mo∣lestia tuâ facere possis, ei commodes, habeasque in nu∣mero tuorum; perficiasque ut intelligat has literas meas

magno sibi usui fuisse.

5. Erit id mihi majorem in modum gratum. Vale.

53. Cicero Planco Imper. Cons. des. S. P. D.* 1.53

1. UT primùm potestas data est mihi augendae dignita∣tis tuae, nihil praetermisi in te ornando, quod posi∣tum esset aut in praemio virtutis, aut in honore verborum.

2. Id ex ipso Senatûs consulto poteris cognoscere; ita enim est perscriptum, ut à me de scripto dicta sententia est: quam Senatus frequens sequutus est summo studio, magnóque consensu.

3. Ego, quanquam ex tuis literis quas mihi misisti, perspexi te magis judicio bonorum, quàm insignibus glo∣riae delectari; tamen considerandum nobis existimavi, etiamsi tu nihil postulares, quantum tibi à Republicâ de∣beretur.

4. Tu contexes extrema cum primis.

5. Qui enim M. Antonium oppresserit, is bellum con∣fecit.

6. Itaque Homerus non Ajacem, nec Achillem, sed Ulyssem appellavit 〈 in non-Latin alphabet 〉〈 in non-Latin alphabet 〉.

54. M. T. C. Cassio S. P. D.* 1.54

1. QUi status rerum fuerit, tum cùm has literas dedi, scire poteris ex C. Tidio Strabone, viro bono, & optime de Republicâ sentiente; nam quid dicam cupi∣dissimo tuî, qui, domo & fortunis relictis, ad te potissi∣mum profectus sit?

2. Itaque eum tibi ne commendo quidem, adventus ip∣sius ad te satis eum commendabit.

3. Tu velim sic existumes, tibique persuadeas, omne perfugium bonorum in te & Bruto esse positum, si, q••od nolim, adversi quid evenerit.

4. Res enim cùm haec scribebam, erat in extremum de∣ducta discrimen.

5. Brutus enim Mutinae vix jam su••tinebat; qui si

conservatus erit, vicimus; sin oppressus ibi erit (quod Dii omen avertant) omnis omnium cursus erit ad vos.

6. Proinde fac tantum animum habeas, tantumque ap∣paratum, quanto opus est ad universam Rempublicam re∣cuperandam. Vale.

55. M. T. C. Cornificio Collegae S.* 1.55

1. GRata mihi vehementer est memoria nostrî tua, quam significâsti literis; quam ut conserves (non quòd de tuâ constantiâ dubitem, sed quia mos est ita ro∣gandi) rogo.

2. Ex Syriâ nobis tumultuosiora quaedam nunciata sunt, quae, q••ia tibi sunt propiora quàm nobis, tuâ me causâ magis movent, quàm meâ.

3. Romae summum otium est, sed ita, ut malis salubre aliquod & honestum negotium: quod spero fore, quia vi∣deo id curae esse Caesari.

4. Me scito, dum tu absis, quasi occasionem quandam & licentiam nactum, scribere audaciùs, & caetera quidem fortasse, quae etiam tu concederes.

5. Sed proximè scripsi de optimo genere dicendi, in quo saepe suspicatus sum te à judicio nostro, sic scilicet, ut doctum hominem à non indocto, paulum dissidere.

6. Huic tu libro, maxime velim ex animo; si minùs, gratiae causâ suffragêre.

7. Dicam tuis, ut eum, si velint, describant, ad têque mittant.

8. Puto enim, etiamsi rem minùs probabis, tamen in istâ solitudine, quicquid à me profectum sit, jucundum tibi fore.

9. Quod mihi existimationem tuam, dignitatemque tuam commendas, facis tu quidem omnium more: sed ve∣lim sic existimes, me, cùm amori, quem inter nos mu∣tuum esse intelligam, plurimum tribuere, tum de summo ingenio, & de optimis tuis studiis, & de spe amplissimae dignitatis tuae ita judicare, ut neminem tibi anteponam, comparem paucis. Vale.

56. M. T. C. Q. Thermo S. P. D.* 1.56

1. CUm mihi multa grata sunt, quae tu adductus meâ commendatione fecisti; tum primis, quòd M. Mar∣cilium amici atque interpretis mei filium liberalissimè tracta visti.

2. Venit enim Laodiceam, & tibi apud me, mihique propter te gratias maximas egit.

3. Quare, quod reliquum est, à te peto, quando apud gratos homines beneficium ponis, ut eò libentiùs his com∣modes; operamque des, quoad fides tua patitur, ut socrus adolescentis rea ne fiat.

4. Ego cùm antea studiosè commendabam Marcilium, tùm multò nunc studiosiùs, quòd in longâ apparitione sin∣gularem & propè incredibilem patris Marcilii fidem, ab∣stinentiam, modestiamque cognovi. Vale.

Notes

• * 1.1

  Fam. 14.22.
• * 1.2

  Fam. 14.21.
• * 1.3

  Fam. 14.8.
• * 1.4

  Fam. 14.23.
• * 1.5

  Fam. l. 14. Epist. 24.
• * 1.6

  Fam. l. 14. Epist. 17.
• * 1.7

  Fam. l. 14. Epist. 15.
• * 1.8

  Fam. l. 14. Epist. 19.
• * 1.9

  Fam. 14.12.
• * 1.10

  Fam. 14.11.
• * 1.11

  Fam. l. 16. Epist. 2.
• * 1.12

  F••m. 16. Epist. 4.
• * 1.13

  Fam. 16.25.
• * 1.14

  Fam. 13.25.
• * 1.15

  Fam. 17.18.
• * 1.16

  Fam. 13.6.
• * 1.17

  Fam. 13.3.
• * 1.18

  Fam. l. 12. Epist. 27.
• * 1.19

  Fam. 6. Ep. 16.
• * 1.20

  Fam. 11.4·
• * 1.21

  Fam. 13.20.
• * 1.22

  Fam. 10.9.
• * 1.23

  Fam. 7.4.
• * 1.24

  Fam. 10.14.
• * 1.25

  Fam. 9.23.
• * 1.26

  Fam. 4.15.
• * 1.27

  Fam. 9.12.
• * 1.28

  Fam. 2.14.
• * 1.29

  Fam. 7.22.
• * 1.30

  Fam. 11.15.
• * 1.31

  Fam. 6.9.
• * 1.32

  Fam. 12.20.
• * 1.33

  Fam. 12.21.
• * 1.34

  Fam. 12.9.
• * 1.35

  Fam. 13.30.
• * 1.36

  Fam. 16.1.
• * 1.37

  Fam. 16.7.
• * 1.38

  Fam. 16.12.
• * 1.39

  Fam. 2.4.
• * 1.40

  Fam. 13.40.
• * 1.41

  Fam. 5.18.
• * 1.42

  Fam. 6.11.
• * 1.43

  Fam. 7.14.
• * 1.44

  Fam. 10▪ 27.
• * 1.45

  Fam. 10.2.
• * 1.46

  Fam. 9.19.
• * 1.47

  Fam. 12.6.
• * 1.48

  Fam. 7.31.
• * 1.49

  Fam. 13.32.
• * 1.50

  Fam. 13.33.
• * 1.51

  Fam. 13.34.
• * 1.52

  Fam. 13.35.
• * 1.53

  Fam. 1013.
• * 1.54

  Fam. 1••.6.
• * 1.55

  Fam. 12.17.
• * 1.56

  Fam. 13.34.