Hyfforddwr cyfarwydd i'r nefoedd neu Wahawdd difrifol i bechaduriad i droi at Dduw er Jechydwriaeth ... / gan Joseph Alleine ...

PEN. XI. Yn cynwys y modd y cais gwir Gristion fodloni Duw.

CYn y gallo neb ryngu bodd Duw rhaid Iddo geissio cymmod ag ef drwy Jesu Grist, Heb gymod nid all dau gydrodio yn heddychol. Cyssenwch y mâb, Psal. 2. 12. Ac ym∣roddwch iddo, ac yna dilynwch y rheolau hyn.

1. Ymwrthodwch â phob pechod. Canys eich anwireddau sydd yn gwahanu rhwng Duw a chwi; os hoffi bechod yn dy galon ni wrendi Duw arnati, Psal. 66. 18. Os ymhyfrydi mewn anghyfiawnder, nid ymhyfryda Duw ynoti, can∣ys câs ganddo weithredwŷr anwiredd. Os arbedi un Agag, nac Herodias, na'r llygad deheu, ni arbed Duw monoti; dywed wrth dy holl eul∣ynod, ewch ymmaith.

2. Gwisc am danat yr Arglwydd Jesu Grist. Cafodd Enoch dystiolaeth iddo foddhau Duw, a thystiolaethwyd yn fynychach mai yn Ghrist y bodlonir Duw. Na thyred at Dduw ynghar∣piau budron dy gyfiawnder dy hun, onid â Christ yn dy freichiau. Cais y fendith yngwisc dy frawd hynaf, rhag iti gael melltith yn ei lle. Pe gellit ymolchi yn heli dy ddagrau, ni ddeleuit aflendid pechod heb waed Crist. A chydâ cyfiawnhâd cais ganddo Sancteiddiad. Tra fyddech yn y cnawd ni elli ryngu bodd Dduw, Rhuf. 8. 8. Nes gwneuthur y pren yn dda, nid all ei ffrwyth fod yn beraidd, ac nes glan∣hau'r ffynnon ni all yr aber fod yn groiw. Yn

enwedig ymarferwch â'r rhadau hyn; sef (i) ymdrwsiwch oddifewn a gostyngeiddrwydd, 1 Pet. 5. 5. Rhaid gwasanaethu'r Arglwydd gydâ phob gostyngeiddrwydd, Act. 20. 19. (2.) Ag union∣deb calon. Gen. 17. 1. Gweddi yr union sydd hoff ganddo. Dihar. 15. 8. A hoff ganddo ef y rhai sydd berffaith yn eu flyrdd. Dihar. 11. 20. Nid ettil yr Arglwydd ddim daioni oddiwrth y rhai a rodiant yn uniawn, am hyn y canmolodd Duw Noah, a Job.

3. Bydded ynoch yspryd zêl a bywiogrwydd. Bodlonodd Duw yn dirfawr i zêl Phineas, Numeri. 25. 11, 12, 13. A thrôdd ei ddigo∣faint oddiwrth yr holl gynnulleidfa er ei fwyn. Ond y rhai sydd yn ddifatter ganddynt am ffyrdd Duw, sydd diflas ganddo: A chwydiff allan o'i enau y rhai nid ydynt nac oer na brwd, Datc. 3. 16. Y rhai a brynodd Crist a fyddant awyddus i weithredoedd da, Tit. 2. 14. Nid yn ddiog mewn diwydrwydd, ond yn wresog yn yr yspryd, yn gwasanaethu yr Arglwydd, Rhuf. 12. 11: Act. 18. 25. ac 26. 6, 7.

4. Byddwch fyw drwy ffydd, ac onidê nid ymfodlona Duw ynoch: Na fyddwch o'r rhai sy yn tynny yn ôl i golledigaeth, namyn o ffydd i gadwedigaeth yr Enaid, Heb. 10. 38, 39. Gwerth∣fawr yw ffydd yngolwg Duw, 1 Pet. 1. 7. ac 2 Pet. 1. 1. Heb ffydd amhossibl yw rhyngu bodd Duw, Heb. 11. 6. Rhuf. 4. 20. Ffydd y Can∣wriad a barodd iddo gael canmoliaeth gan Grist, Math. 8. 10. Ffydd y wraig o Ganaan a annogodd Grist iw chanmol, ac i ganiattau ei deisyfiad, Math. 15 28. Attebodd yr Jesu ac a ddywedodd wrthi, Ha wraig, mawr yw dy ffydd: bydded iti fel yr wyt yn ewyyllysio. A'i merch a jachawyd o'r awr honno allan. Arferwch ffydd i orchfygu profedigaethau'r bŷd, 1 Joan 5. 4.

Mewn llwyddiant cedwch y ddaiar dan eich traed, a thrwy ffydd edrychwch ar dragwy∣ddoldeb. Mewn adfyd wylwch megis pettech heb wylo, gan edrych ar Grist; a dioddef y groes, a dirmygu gwradwydd, ai gymeryd yn glôd i chwi, a chyffelybu'r byr yscafn gystudd a'r tragwy∣ddol bwys o ogoniant, Heb. 12. 2. Act. 5. 41. 2 Cor. 4. 17. Rhuf. 8. 18.

5. Ymdrwsiwch â chuddiedig ddŷn y galon, mewn anllygredigaeth yspryd addfwyn a llonydd, yr hwn sydd ger bron Duw yn werthfawr, 1 Pet. 3. 4. Ceisiwch debygu i'ch Tâd gan fod yn hwyrfrydic i ddig, ac yn rhwydd i drugarhau, Psal. 103. 8. 8, 9. Ceisiwch addfwynder, ni thrig y glomen yn y galon ddigllon; oen yw Crist, na fydd di flaidd. â'r trugarog y gwna Duw drugaredd ond â'r cyndyn yr ymgyndynna, Psal. 18. 25, 26.

6. Gwedwch yr hunan ynoch. Bodlonwch Dduw yn fwyaf, pan foddhaoch eich llygredig∣aethau leiaf. Byddwch fodlon i ddarostyngiad fel y caffo Crist ei ddyledus dderchafiad, Joan 3. 29. 30. Yn ddirfawr y gwadodd Abraham ei hun pan ufuddhaodd i orchymyn Duw i ab∣erthu ei fab, ei unig fab o Sara, ac heir yr addewid, pan oedd ei fywyd ef wedi ei rwy∣mo ym mywyd y llangc, Gen. 22. 15, 16, 17, 18. Rhyfeddol fu Moses yn gwrthod ei alw yn fâb merch Pharao, gan ddewis yn hytrach oddef ad∣fyd gydâ phobl Dduw, na chael mwyniant pechod tros amser, Heb. 11. 24, 25. Ac mor rhyfeddol fu ei gymeriad ef gyda Duw, canys cafodd ad∣nabod yr Arglwydd wyneb yn wyneb, Deut. 34. 10. Fel y llefara gwr wrth ei gyfaill, a chai ei wran∣do ym mhob deisyfiad, ac er ei fwyn arbedid y bobl, pan fyddei dialedd yn barod i syr∣thio arnynt: A phwy bynnag a ddywedai yn

ei erbyn, cai ddwyn ei anwiredd, Num. 12: 8, 9. A digofaint yr Arglwydd a ennynnai yn eu herbyn hwynt.

Wedi glanhau eich eneidiau fel y rhagddy∣wedpwyd, edrychwch at eich gweithredoedd ar eu bod wrth y rheolau a ganlyn: Sef

1. Bod gennych air Duw yn gorchymyn y peth a wneloch, ac na byddoch yn dilyn dych∣ymygion eich calonnau eich hunain, Num. 15. 39. Eithr bod Duw yn gofyn ac yn ceisio ar eich llaw chwi, yr hyn yr ydych yn myned yn ei gylch, Esay 1. 12.

2. Bod eich Amcan ar ogoneddu Duw yn y pethau a wneloch. Eisieu cywyr ddiben pech∣odd y Pharisaeaid, a Jehu wrth wneuthur y pethau oedd orchymynedig.

3. Bod eich gweithredoedd yn deilliaw oddiwrth wir radau ynoch: megis ffydd, ni thal gweddi ddim hebddi, Jag. 1. 6, 7. A chariad, pe rhoddem ein da ir tlodion, a'n cyrph ir tân heb gariad, ni lesaeu i ni. Lle byddo caeth ofn, neu bigiad cydwybod, neu wâg ogoniant yn gosod pobl ar ryw orchwylion, ni byddant gymeradwy gan Dduw. Bydded ynoch ofn du∣wiol, a pharch i enw Duw, ac ystyriaeth pwy∣llog o'i bresennoldeb ef, ac y dylem fwriadu gogoniant Duw yn ein holl orchwylion yspryd∣ol a bydol, gan wasanaethu 'r Arglwydd Crist ynddynt, Col. 3. 24. Y mae 'r grasol yn gwa∣sanaethu Duw drwy ei lafur ar ddyddiau gwaith, gydag ar orphwyssa'r Sabbath. Nid oes un o blant Duw yn byw iddo ei hun, Rhuf. 14. 7. Eich dyledswydd yw ceisio dyscu ar y Sabbath, pa fodd i wasanaethu Duw drwy'r wyth∣nos. Teilwng yw 'r Arglwydd i dderbyn gogoni∣ant ac anrhydedd, canys efe a greawdd bob peth, ac o herwydd ei ewyllys ef y maent, ac y crewyd hwynt, Datc. 4, 11.

Mawr yw 'r cyssur i'r rhai a ymegniant i fod∣loni Duw, canys byddant anwyl ganddo ef, a gwae fydd ir neb a'i niweidio, gwell fyddei iddo pe rhoddid maen melin o amgylch ei wddf ef, a'i daflu i'r môr, nag iddo rwystro un o'r cyfryw, Luc. 17. 2. Y neb a wnel gam a Sainct Duw a friwant ganwyll ei lygad ef, Zech. 2. 8. Y neb a gyffyrddo â hwynt ni bydd dieuog; ni edi i neb eu gorthrymmu yn rhâd, ceryddiff frenhino∣edd o'i plegit, gan ddywedyd, na chyffyrddwch â'm rhai eneiniog, ac na ddrygwch fy mhrophwydi, Psal. 105. 14. 15. A bendithia y sawl a'u bendithi∣ant, Gen. 12. 3. Eithr dial ar yr annuwiol am bob gair caled a ddywedont yn eu herbyn, Jude 15. O ddarllenydd, oni weli mai dedwydd ywr bobl y mae felly iddynt, y mae Duw mor dyner tuag attynt, a chyfrif y caredigr∣wydd a wneler iddynt hwy, megis pe gwnelid iddo ei hun, Math. 25 40, 45. A phob cam a wnelir iddynt hwy, megis pe gwneid iddo ef Act. 9. 4. A chaiff y rhai a fodlonont Dduw ddiddanwch tragwyddol oddiwrth eu hufudd∣dod amserol. Y rhagrithwyr a geisiant eu bodloni eu hunain, a dynion eraill, a dderbyniant eu gwobr yma, ond nid yw ond gwael, Math. 6. 5. cant dipyn yn yr amser presennol, ond ni chant ddim yn dragywydd. Doethineb pobl Dduw yw mudo 'r pethau sydd ganddynt o'u blaen i'r nefoedd, lle cânt breswylio byth. Nid oes i neb ond cymeriad byr ar ei drigfa yn y bŷd hwn, am hynny goreu i bob un ad∣eiladu a phlannu ar yr etifeddiaeth dragwyddol, lle caiff breswylio yn oes oesoedd. Yr hyn a hauo 'r Sainct ir yspryd yma hwy yn ol hyn a fedant o hono fywyd tragwyddol, wrth ryn∣gu bodd Duw yma y maent yn tryssori idd∣ynt eu hunain dryssor yn y nefoedd, a hynny

wrth bob daioni a wnelont beunydd, ni bydd un boen yn ofer a gymeront yngwaith Duw, 1 Cor. 15. 58. na chymaint a chwppaned o ddwfr oer a estynnont i ddyscybl Crist heb wobr bythol. Difudd ir annuwiol a fydd y pethau a wnant wrth ewyllys eu cnawd, os cânt edifeirwch a maddeuant am danynt, ni chant mor gwobr o'u herwydd, ac onid edifar∣hânt cânt ddialedd anoddefa lwy, am nad yw gymwys ir llestr fod heb wasanaethu 'r croch∣enydd, nac ir hwn a gaffo ei luniaeth a'i fod gan ei Arglwydd, wrthod ufyddhau iddo. Y mae Duw yn yscrifennu yn ei lyfr beth a wnelo rhai beunydd; ni bydd cyflog dda wedi ei roddi ar lawr yno wrth enw un dyn, ond am y peth a wnelo i ogoniant Duw. A hynny a bar i bechaduriaid ddywedyd pan ddel amser cyfrif, er i ni boeni ar hyd y nôs ni ddaliasom ni ddim. Luc. 5. 5. Fel plant man, er iddynt fod yn bryssur drwy 'r dydd, etto ni wnant ond oferedd.

Ym mhellach rhaid ir sawl a fynnont fod∣loni Duw ystyried fod ei orchymyn ef yn dra ehang, Psal. 119. 96. A dyledswyddau car∣iad yn llydain, ac yn aml. Am hynny tra gwnelom un peth, mogelwn esceuluso 'r llall. Tra 'r edrychom attom ein hunain, nac esceul∣uswn ein teuluoedd a'n cymmydogion. Gan geryddu cerydda dy gymmydog, ac na ddioddef be∣chod ynddo, Levit. 19. 17. Os bydd ŷch neu assyn cymydog ynglyn mewn suglen ym mron trigo, ni a geisiwn eu tynnu allan, ac a escul∣uswn ni ei Enaid ef? Perthyn yr yscrythyr honno i bob dyn grasol yn Dihar 11. 30. Efrwyth y cyfiawn sydd megis pren y bywyd, a'r neb a enillo eneidiau sydd ddoeth. Gwnewch eich go∣reu i ennill eich cymmydog, gan wneuthur

iddo gymwynas bydol fel y derbynio yn rhwy∣ddach eich caredigrwydd ysprydol. O na bae'r naill gymydog yn galw 'r llall i fyned ynghyd at addoliad Duw, ac at bob daioni, gan fod yn un fryd, yn caru fel brodyr, yn drugarogion, yn fwy∣naidd, 1 Pet. 3. 8. Y mae'n crefydd yn gofyn gennym feddwl am y pethau sydd hawddgar, a chan∣moladwy, ac a fyddo debygol i enill pobl at Jesu Christ.

Hefyd rhaid i ni ofalu am wneuthur pob dyledswydd mewn jawn drefn a thymmor, fel na byddo i'n achosion bydol rwystro y rhai ysprydol, nac i'n crefydd rwystro ein crefft. Yr jawn drefn yw i ni ddechreu daioni gar∣tref; yr hwn wyt yn addyscu arall oni 'th ddyscu dy hun? Rhuf. 2. 21. Creffwch ar drefn yr Arglwydd, Deut. 6. 6. Bydded y geiriau hyn yr ydwyf yn eu gorchymyn iti heddyw, yn dy galon (dyna 'r peth cyntaf, a chwedi i ni ein hu∣nain ddyscu'r wers yn dda, yna y mae'n rhaid ini ei chyfrannu i eraill) adn. 7. Ac hyspyssa hwynt i'th plant, a chrybwyll am danynt pan eist∣eddych yn dy dŷ, &c. Ac wrth argoeddi 'r drwg, yn gyntaf tyn y trawst allan o'th lygad dy hun, Math. 7. 5. bwriwn y garreg gyntaf attom ein hunain, os ydym yn euog o'r un pechod ac yr ydym iw labyddio mewn arall. Na fydd fammaeth ith lygredigaeth dy hun, tra fych feddig llym i lygredigaethay rhai eraill. Glan∣hâ yn gyntaf yr hyn sydd oddifewn ir Cwppan, Math. 23. 26. Ac fel y mae i ni ddechreu gartref, felly gyda Duw yn enwedig. Bob bor∣eu gâd i Dduw gael blaenffrwyth dy feddyliau a'th ddymyniadau. Digiodd Duw wrth yr off∣eiriaid a fynnent eu rhan o'r Aberthau oi flaen ef 1 Sam. 2. 15. 16. Da yw 'r cyngor a rhydd un, ar i ni y boreu gadw drws y gal∣on

yn gaead yn erbyn y bŷd, nes iddi. yn gyn∣taf dderbyn grâs a nerth o'r nef i wrthsefyll y profedigaethau a drawo arnom pan elom at ein pethau bydol. Cyn y dydd yn blygeinol jawn yr aeth Crist i le anghyfannedd, ac yno y gweddiodd, Marc. 1. 35. Cymer afel ar yr achlyssur wrth y cydyn blaenaf, a dechreu bob gorchwyl, fel y mae rhai yn dechreu eu ewyllys pan font glaf, yn Enw Duw. Rhaid i bawb a fodlonant Dduw gymeryd gofal ar ddilyn rheol∣au ei air ef yn y pethau a wnelont, yn eu∣wedig y pethau perthynol i addoliad, Heb chw∣anegu at y gorchymyn, na thynnu oddiwrtho, Deut. 12. 32. na addola Dduw yn y modd ni orch∣ymynodd, ac ni feddyliodd ei galon. Jer. 7. 31. Ac mewn pethau bydol rhaid i ni Ed∣rych ar eu bod yn gyfreithlon ac yn onest eu defnydd, a'n dibenion ninnau ar ogoneddu Duw drwyddynt, a lleshau ein brodyr ac nid eu niweidio, 1 Cor. 10. 31. Rhuf. 14. 2. ond os byddwn yn gosod ein budd ein hunain uwch∣law gogoniant Duw, byddwn eulunaddolwyr, a chollwn y gwobr bythol am y pethau a wnel∣lom, pa un bynnag fyddont ai crefyddol ai by∣dol, Math. 6. 5. ac 23. 5. A pha ddaioni byn∣nag a gyflawnech dod i Duw ogoniant a diolch am ei ras, a'th nerthodd iw gyflawni a dywed fel Paul, 1 Cor. 15. 10. Nid myfi ond grâs Duw yr hwn oedd gydâ mi. Os fel hyn y byddi yn ymarferu â duwioldeb, 1 Tim 4. 7. ac yn ofni yr Arglwydd ar hyd y dydd, Dihar. 23. 17. Cei weled nad yw'r cyfryw fuchedd gaethiwed ond rhydd-did a hyfrydwch, ac ni flini arni. Rhodiodd Enoch gydâ Duw drychant o flynyddoedd, ac ni flinodd Gen 5. 22. Cafodd y prif Grist∣ianogion ynddi lawenydd anrhaethadwy a gogon∣eddus, a thangneddyf y sydd uwchlaw pob deall.

Yn awr ddarllenydd ymrodda i wasanaethu Duw, y mae efe yn Arglwydd hawdd rhyngu ei fodd: Os dy galon a ewyllysia wneuthur iddo anrhydedd, cymer hynny yn dda, er nas gallych ei gyflawni, maddeuiff y gwen∣did, gwobrwyiff yr ewyllys da, 2 Cron. 6. 8. Dywedodd yr Arglwydd wrth Dasydd, o her∣wydd bod yn dy fryd di adiladu tŷ i'm henw i, da y gwnaethost fod hynny yn dy galon. Y mae efe wedi yscrifenny ger dy fron beth ai bod∣lona, ac nid oes dim anrhesymol ym mysc y pethau a ofyn ef, dewis dicheu fel y rhai gynt, yr hyn a ewyllysio ef, Esay 56. 4, 5 a rhydd iti Enw tragwyddol yr hwn ni thorrir ymaith. Gosododd ynoti reol uniawn ith gy∣farwyddo yn dy achosion tuag at ddynion, sef, ar iti wneuthur â hwynt, fel y mynnit ti iddynt hwythau wneuthur a thi yn y cyfryw achlyssur, ac oni weli hynny yn gymwys ac yn weddol? Ac fel y mae yn rhoddi cy∣farwyddyd, felly hefyd y mae efe yn rho∣ddi help ir credadyn i wneuthur yr hyn sydd fodlon ganddo ef. Rhydd iddynt yspryd Crist. 1 Cor. 2. 12. yr hwn a gynnorthwya eu gwendid fel y byddo iddynt dywallt gweddi a gwneuthur dyledswyddau eraill wrth ei fodd Rhuf. 8. 26.

Dirfawr hefyd fydd y bûdd a gei di wrth rodio yn ddiargoedd ger bron Duw, fel y rhagfynegwyd, canys cei felly siccrwydd o je∣chydwriaeth, arwydd amlwg o blentyn Duw yw bod bryd ei galon wedi ei gosod ar og∣oneddu 'r Goruchaf, a rhyngu ei fodd, ac ei fod yn brofedig yn ei olwg ef. A byddwch siwr oi bresennoldeb cariadus ef gydâ chwi ym mhob man. Medd Crist ni adawodd y Tâd fi yn unic oblegid yr wyfi yn gwneuthur bob amser y

pethau sydd fodlon ganddo ef, Joan. 8. 29. A'th wobr yn y nefoedd a fydd fwy nag a all dy lygad marwol ei ganfod, na'th galon ei ddeall y pryd hyn; amlhaed dy ffrwyth erbyn dy gyfrif yno, fel y dangoser y pryd hynny dy weithredoedd da, megis ac y dangosodd y gw∣ragedd gweddwon y gwiscoedd a wnaethi Dorcas. Act. 9. 39.