Enchiridion locorum co[m]muniu[m] aduersus Lutheranos Ioanne Eckio autore ... ; ab autore iam quarto recognitu[m] & tribus locis auctum, & a pluribus mendis calcographi emunctum.

DE MISSAE Officio XVI.

QVomodo a columnis ecclesiae instituta sit Missae actio caeremoniosa (vt ita lo∣quar) ex sancto Dionysío apostolorū di∣scipu•••• liquet. At quia haeretici noui inauditam in ecclesia dei inuenerunt haere••••m, missam non esse sacrificium. Contrarium ex scripturis probatur.

Non est mihi voluntas in vobis, nec munus ac∣cipiā de manu vestra. A solis enim ortu vs{que} ad oc¦casum, magnum est nomen meum in gentibus, & in omni loco sacrificatur & offertur nomini meo oblatio munda.

Praedixit propheta hic cessationem sacrificiorū legaliū, & institutionem sacrificij nouae legis. Nō poteris illud dicere solū fuisse in cruce, quia dicit sa∣crificari in omni loco, & loquit{ur} tn̄ de vna oblatio¦ne, & nō est aliud sacrificiū, nisi corpus Christi, to¦ties in missa ••epetitum. Quando dixit de aduentu Messiae subdit. Et purgabit filios Leni, & colabi•• eos quasi auru & quasi argentū, & erunt dn̄o offe∣rentes sacrificia in iustitia, & placebit dn̄o sacrifi∣ciū Iuda & Hierusalē, sicut dies saeculi & anni an∣tiqui.

Ecce saluator purgauit sacerdotes Euangeli∣cos vt offerant sacrificia, nō in sanguine, sed in iusti¦tia, dicit glo. ordi. id est eucharistiam.

Eligētur & dealbabūtur, & quasi ignis probabū tur multi, & impie agent impij, ne{que} intelligent omnes impij, porro docti intelligent, & a tempore cum ablatum fuerit iuge sacrificium, & posita fue∣rit abominatio in desolationem, dies mille ducenti nonaginta. Illud esse implendum testatur Christus iuge sa••rificium in aduentu abominationis, id est, antichristi cessabit vniuersaliter ferme per quatuor annos, cum desolatae erunt ecclesiae. Ita{que} qui in par¦ticularious ecclesijs faciunt cessare iuge sacrificium missae sunt praecursores antichristi.

Oīs nā{que} pontifex ex hoībus assumptus, pro ho¦minibus cōstituitur, in his quae sunt ad deū, vt offe¦rat dona & sacrificia {pro} peccatis, qui cōdolere pos∣sit his, qui ignorant & errant, quoniā & ipse c••••cun datus est infirmitate, & propterea debet, quemad∣modum pro populo, ita etiam pro seipso offerre, {pro} peccatis. Hic apostolus diffinit praecipuum officiū vnum pontificis. s. offerre pro peccatis. Et quū hae¦retici negant vnum posse offerre pro alio, Paulus docet eum offerre pro peccatis populi & sui.

Ab apostolis traditā missam ostendit, {quod} Igna∣tius apostolorū discipulus qui vidit Christum, ad Smyrnenses (inquit) {pro}pterea nō licet sine episcopo ne{que} sacrificiū immolare, ne{que} missas celebrare. Et {qui}a nullū est sacrificlū reale noui testamenti {qui}a cor contritū sem{per} est sacrificiū) nisi corpus Christi, & tn̄ in vete. testamento plura fuerunt sacrificia, oīa Christi sacrificium repraesententia. Hireneus Lug dunensis li. 4. ca. 32. Eū qui ex creatura panis est, accipit, & gratias egit dicens: Hoc est corpus meū.

Et calicem similiter, qui est ex ea creatura secundū nos, suum sanguinem confessus est, & noui testa∣menti nouā docuit oblationem, quam ecclesia ab apostolis accipiens, in vniuerso mundo offert deo vir sanctus, & tēporibus apostolorū vicinus, non potuit clarius loqui. Cyprianus martyr Caecilio fratri scribit. Admonitos aūt nos scias, vt in calice offerendo dominica traditio seruetur, neque aliud fiat a nobis, quā quod {pro} nobis dominus prior fecit, vt calix {qui} in cōmemorationem eius offert{ur}, mixtus vino offerat{ur}. Haec ••ba repetit beatus August. li. 4 de doctrina Christiana. Et ita missam dicit sacrifi¦ciū Chrysostomus su{per} Mat. su{per} epistola. 2. ad Ti∣moth. super epistola ad Hebraeos. Similiter beatus Ambrosius, August, saepissime, Gregorius & alij

S. Andreas ad proconsulē dixit, se quottidie of∣ferre deo omnipotenti agnū immaculatū. Ita ob∣seruant omnes Latini, Graeci Chaldaei, etiam Scys¦matici, Haeretici, dēptis nouis illis dogmatistis.

Vide latius librū nostrū de sacrificio missae. Obijciunt haeretici.

Vna oblatione cōsumauit in sempiternū sancti¦ficatos. Qui non habet necessitatē quottidie, quē∣admodū sacerdotes primū pro suis delictis hosti∣as offerre deinde pro populi, hoc enim fecit semel seipsum offerendo, Christus per {pro}priū sanguinem introiuit semel in sancta aeterna redemptione inuē ta. Nunc aūt semel in cōsummatione saeculorū ad destitutionē peccati per hostiam suam apparuit. In qua voluntate sanctificati sumus per oblationem corporis Iesu Christi semel. Missa est testamētum nō sacrificiū, hic est sanguis noui testamenti, refe∣runt Mat. & Mar. Hic calix nouū testamentū in meo sanguine. Quomodo ergo potest fieri sacrifi∣ciū

ex testamento? Missa est bene recordatio sacri¦ficij & oblationis, ideo Christus non dixit offerte, sed hoc facite in meam commemorationem.

Respondent Catholici.

Textus apostoli expressos & manifestos torquent hic haeretici contra missam. Vnde gemina est ob∣latio Christi. Vna qua corpus suum viuum obtu∣lit in ara crucis, pro salute generis humani, & oībus peccatis, & de illa sentit apostolus, ostendens excel¦••entiam huius sacrificij, vltra sacrificia legis, quo∣niam sicut semel mortuus est, ita semel oblatus est. Alia est oblatio, qua fit re{pre}sentatio dominicae pas¦sionis & oblationis, vbi sacerdos in persona eccliae praesentat deo patri oblationē factam per filium in ara crucis. Et ideo recte dicitur oblatio recordati∣ua. Et ita sub sacramento quotidie offertur recor∣datiue, sicut oblatus est semel in cruce. Tertia est mere recordatiua, qu•• fit in die parasceues. Et illā secundā oblationem faciunt sacerdotes iussu Chri∣sti, Hoc facite in meam cōmemorationem, nam hoc facere non solum refertur ad sumptionem & oblationem, alioquin per illa verba non dedisset eis potestatem consecrandi. Christus semel obla∣tionem perfecit in ara crucis, & effectus eius quo∣tidie deriuatur ad nos, cum sacerdos in persona ec∣clesiae praesentat deo patri memoriam huius obla∣tionis. Hinc fit vt dum prima oblatio meriti fuerit infiniti, secunda limitata est & finita. Liquet iā cō¦tra haereticos missam nō solū repraesentare coenā dominicā, sed & passionē, mortē & oblationē. Si∣militer dicatur ad quatuor sequētia, loquūtur enim de prima oblatione, liquet ex Chrysto. dicente de hostia Christi. Et quia semel oblata est illa, oblata est in sancta sanctorū, hoc autem sacrificiū exem∣plar

est illud in ipsum semper offerimus, nec nunc quidē aliū agnū crastina aliū, sed semper idipsum, proinde vnū est hoc sacrificiū, infra. Sicut enim {qui} vbi{que} offertur, vnū est corpus, nō multa corpora, ita etiam & vnum sacrificiū. Pontifex aūt noster ille est, qui hostiam mundatam nos obtulit, ipsam offerimus & nunc quae tunc oblata quidem, consu∣mi non potest. Hoc autem quod nos facimus: in commemorationem quidem sit eius quod factum est. Ecce quomodo quotidie offerimus vnā obla∣tionem quae semel oblata est, licet modus offerendi per recordationem & repraesentationem longe dif¦ferat a prima reali oblatione.

Missam esse testamētum proprie dicere nō pos∣sumus, quia & corpus Christi ibi consecratur, & ta¦men non dicitur nouum testamentum. Igitur de sanguine quod dixit esse nouū testamentum, intelli¦gatur confirmatiue, vt sicut Moyses vetus testa∣mentum cōfirmaturus, accepit sanguinē vitulorū & hircorū, &c. & aspersit omnē populum dicens: Hic sanguis testamenti, quod mandauit ad vos Deus. Ita Christus sanguine proprio confirmauit testamentū nouū, & introiuit in sancta sancto{rum}. Porro multa sunt noui testamenti, quae non perti∣nent ad missam, vt baptismus, clauis sacerdotalis. Praeterea, nō sequitur, quia missa est testamētum. ideo nō est sacrificium, vt prosequit rex Angliae Et testamentū secundū aplm inuoluit mortē testato∣ris, & missa est te•• tamentum, tūc inuoluit mortem testatoris, & ita oblationem.

Missa est recordatio passionis Christi, nō nude sicut aliquis laycus simpliciter commuuicat, sed est huiusmodi memoria. {quod} ibi est actio repraesentari∣ua totius passionis, & hoc dixit Christus, facite.

Nō solū dixit sumite, sed facite, hoc est coniunctis prioribus & sequentibus) consectate, offerre, sumi¦te. Sicut igitur iuge fuit sacrificium in veteri testa∣mento, ita fit iuge sacrificium in lege gratiae Chri∣stus Iesus saluator noster, nisi dū Antichristus ad∣uenerit, tunc cessabit ad tempus.

Notes

• Malac. 1.
• Malac. 3.
• Dan. 12.
• Mat. 24.
• Heb. 9.
• De fide ad Petrum ca. 7.
• Heb. 10. Heb. 7.
• Heb. 9.
• Heb. 10.
• Mat. 26. Mar. 14.
• De pri.
• De. 5.
• Heb. 9. Exo. 24.
• Heb. 9.
• De. 6.