Eadmeri monachi Cantuariensis Historiæ nouorum siue sui sæculi libri VI res gestas (quibus ipse non modò spectator diligens sed comes etiam & actor plerunq[ue] interfuit) sub Guilielmis I & II & Henrico I Angliæ Regibus, ab anno nempè salutis MLXVI ad MCXXII potissimùm complexi. In lucem ex bibliotheca Cottoniana emisit Ioannes Seldenus, & notas porrò adjecit & spicilegium.

Pag. 9. lin. 44.

DISPOSITO APVD Pinnedene PRINCIPVM CONVENTV.] Quaenam in illo conuentu acta sint, & quâ judicij formulâ, luculentiùs ex historiola quam in Codice Ms. Roffensis Ecclesiae comperimus, edocemur. Eam cum epigraphe quam in dicto Codice prae se fert, subjungimus.

[ 40] De placito apud Pinendenam inter LANFRANCVM Archi∣episcopum & ODONEM Bajocensem Episcopum.

TEmpore Magni Regis WILLIELMI, qui Anglicum regnum armis conquisiuit, & suis ditionibus subiugauit,

Contigit ODO∣NEM Bajocensem Episcopum, & eiusdem Regis fratrem multo citius quàm LANFRANCVM Archiepiscopum in Angliam venire, atque in Comitatu de Chent cum magna potentia residere, ibi{que} potestatem [ 50] non modicam excercere. Et quia ills diebus in Comitatu illo quisquam non erat, qui tantae fortitudinis viro resistere posset, propter magnam quam ha∣buit potestatem, terras complures de Archiepiscopatu Cantuarberiae & consuetudines nonnullas sibi arripuit at{que} vsurpans suae Dominationi ascripsit.

Posteà verò non multo tempore, contigit praefatum LANFRANCVM Ca∣domensis Ecclesiae Abbatem, iussu Regis, in Angliam quo{que} venire, atque in Archiepiscopatu Cantuariensi, Deo disponente, totius Angliae regni Primatem sublimatum esse. Vbi dum aliquandiù resideret & antiquas Ec∣clesiae suae terras multas sibi deesse inueniret, & suorum negligentia anteces∣sorum illas distributas atque distractas fuisse reperisset, diligenter inquisitâ & bene cognitâ veritate, Regem quam citiùs potuit & non pigrè inde re∣quisiuit. Praecepit ergo Rex Comitatum totum abs{que} mora considere & ho∣mines Comitatus omnes Francigenas & praecipue Anglos in antiquis le∣gibus [ 10] & Consuetudinibus peritos in vnum conuenire. Qui cum conuenerunt apud Pinendenam omnes pariter consederunt. Et quoniam multa placita de diratiacinationibus terrarum & verba de consuetudinibus legum inter Archiepiscopum & praedictum Baiocensem Episcopum ibi surrexerunt, & etiam inter Consuetudines Regales & Archiepiscopales quae prima die expediri non potuerunt, ea causa, totus Comitatus per tres dies fuit ibi detentus. In illis tribus diebus diratiocinauit ibi LANFRANCVS Ar∣chiepiscopus plures terras quas tunc ipse Episcopus & homines sui tenue∣runt, [ 20] videlicet, HEREBERTVS filius IVONIS, TVROLDVS de Rouecestria, RADVLFVS de Curua spina, HVGO de MONTE FORTI, cum omnibus consuetudinibus & rebus quae ad easdem terras per∣tinebant; scilicet Raculfe, Sandwic, Rateburg, Wedetune, Monaste∣rium de Lunning cum Terris & Consuetudinibus ad ipsum Monasterium pertinentibus, Saltvude cum Burgo Hethe ad Saltvude pertinente, Langport, Hiwendenne, Rokinge, Detlinge, Prestitune, Sunderherste, Earhcthe, Orpintune, Einesford, Quatuor Praebendas Broche, de Ni∣wentune, Stokes & Deuintune. In Suthreia, fauente Rege WIL∣LIELMO, [ 30] diratiocinauit ipse Archiepiscopus Murtelache. In Londonia Monasterium Sanctae Mariae, cum Terris & Domibus quas Liuingus Presbyter & Vxor illius habuerunt; In Midlesexe Herghas, Heisam; In Bochingeamsire, Risebergam, Haltune; In Oxenfordsire, Niwentu••e; In Eastsexe, Stistede; In Sutfolchia, Frachenham. Item super RA∣DVLFVM de Curua spina. LX. solidatas de pastura in Grean. Et omnes illas terras & alias diratiocinauit cum omnibus consuetudinibus & re∣bus quae ad easdem terras pertinebant ita liberas atque quietas; quod in illa [ 40] die qua ipsum placitum finitum fuit non remansit homo in toto regno An∣gliae qui aliquid inde calumpniaretur neque super ipsas terras etiam par∣uum quicquam clamaret. Stokes verò & Deuintune & Frachenham reddidit Ecclesiae Sancti Andreae, quia de iure ipsius Ecclesiae antiquitus fuerunt. Et in eodem placito non solum istas praenominatas & alias terras sed & omnes libertates Ecclesiae suae, & omnes Consuetudines suas renoua∣uit, & renouatas ibi diratiocinauit, Soca, Saca, Tol, Team, Flymena, Fyrmthe, Grithbreche, Foresteal, Haunfare, Infangennetheof, cum om∣nibus [ 50] alijs Consuetudinibus paribus istis vel minoribus istis in Terris & in Aquis, in Syluis, in Vijs, & in Pratis, & in omnibus alijs rebus infra Ciuitatem & extra, infra Burgum & extra, & in omnibus alijs locis.

Et ab omnibus illis probis & sapientibus hominibus qui affuerunt fuit ita ibi diratiocinatum, & etiam à toto Comitatu recordatum atque iudicatum quod sicut ipse Rex tenet suas terras liberas & quietas in suo Dominico ita Archiepiscopus Cantuariensis tenet suas terras omnino liberas & quietas in suo Dominico. Huic placito interfuerunt GOISFRIDVS Episcopus Constantiensis qui in loco Regis fuit & Iustitiam illam tenuit, LAN∣FRANCVS Archiepiscopus qui vt dictum est placitauit & totum diracio∣cinauit, Comes Cantiae, videlicet praedictus ODO Bajocensis Episcopus, [ 10] ERNOSTVS Episcopus de Rouecestria, AEGELRICVS Episcopus de Cicestra, vir antiquissimus & legum terrae sapientissimus (qui ex prae∣cepto Regis aduectus fuit ad ipsas antiquas legum Consuetudines discutien∣das & edocendas in vna quadriga) RICHARDVS de Tunebregge, HVGO de MONTE FORTI, WILLIELMVS de Arces, HAY∣MO Vicecomes, & alij multi Barones Regis & ipsius Archiepiscopi atque illorum Episcoporum homines multi, & alij aliorum Comitatuum homines etiam cum toto isto Comitatu multae & magnae auctoritatis viri, Franci∣genae [ 20] scilicet & Angli. In horum omnium praesentia multis & apertissimis rationibus demonstratum fuit quod Rex Anglorum nullas Consuetudines hahet in omnibus terris Cantuariensis Ecclesiae nisi solummodo tres. Et illae tres, quas habet, Consuetudines hae sunt; VNA, Si quis bomo Archi∣episcopi effodit illam Regalem viam quae vadit de Ciuitate in Ciuitatem. ALTERA, si quis Arborem incidit iuxta Regalem viam & eam super ipsam viam deiecerit. De istis duabus Consuetudinibus qui culpabiles inuenti fuerint atque detenti, dum talia faciunt, siue vadimonium ab eis acceptum fuerit siue non, tamen in secutione ministri Regis & per vadimonium emen∣dabunt [ 30] quae iniuste emendanda sunt. TERTIA, Consuetudo talis est. Si quis in ipsa Regali via sanguinem fuderit, aut homicidium vel aliud aliquid fecerit quod nullatenus fieri licet, si dum hoc facit deprehensus at{que} detentus fuerit, Regi emendabit. Si vero deprehensus ibi non fuerit, & inde absque vade dato semel abierit, Rex ab eo ni••il iuste exigere poterit. Similiter fuit ostensum in eodem placito quod Archiepiscopus Cantuariensis Ecclesiae in omnibus terris Regis & Comitis debet multas consuetudines iustè habere. [ 40] Etenim ab illo die, quo clauditur Alleluya vsque ad octauas Paschae, Si quis sanguinem fuderit, Archiepiscopo emendabit. Et in omni tempore tam extra quadragesimam quam infra, quicun{que} illam culpam fecerit quae Childwite vo∣catur, Archiepiscopus aut totam aut dimidiam emendationis partem habebit. Infra quadragesimam quidem, totam; & extra, aut totam aut dimidiam emen∣dationem. Habet etiam in eisdem terris omnibus quaecun{que} ad curam & sa∣lutem animarum videntur pertinere. Huius placiti multis testibus multis{que} rationibus determinatum finem postquam Rex audiuit, laudauit, laudans cum consensu omnium Principum suorum confirmauit, & vt deinceps incorruptus [ 50] perseueraret, firmiter praecepit. Quod propterea scriptum est hic, vt & fu∣turae in aeternum memoriae proficiat & ipsi futuri eiusdem Ecclesiae Christi Cantuariensis successores sciant, quae & quanta in dignitatibus ipsius

Ecclesiae à Deo tenere, at{que} à Regibus & Principibus huius regni aeterno iure debeant exigere.

Neque intempestiuum est heic meminisse, quod tàm de singulari Archie∣piscopi tunc temporis praetenso jure, quàm de sententia secundum Ecclesias S. Trinitatis & S. Augustini data, in tabulis saepe nominatis GVILIELMI censualibus compertum est. Archiepiscopus calumniatur (ita Tabulae illae in Cantiae censu) forisfacturam in vijs extra Ciuitatem ex vtra{que} parte vbi terra sua est. Quidam praepositus Brumannus uomine T. R. E. caepit consuetudines de extraneis mercatoribus in terra S. Trinitatis & S. Augustini, qui postea [ 10] T. R. W. ante Archiepiscopum LANFRANCVM & Episcopum Bajocensem recognouit se injustè accepisse, &, Sacramento facto, jurauit quod ipsae Ecclesiae suas consuetudines quietas habuerint R. E. tempore. Et exinde vtrae{que} Ecclesiae in sua terra habuerunt consuetudines suas judicio Baronum Regis qui placitum tenue∣runt. Latae etiam jam dictae apud Pinnedene sententiae mentio est in eisdem tabulis. Nam in Cantiae censu, sub indice latifundiorum Roffensis Antistitis, Estoches Manerium (ita legitur, quod Stokes est in memorata sententiae hi∣storiola) fuit & est de Episcopatu Roffensi; Sed GODWINVS Comes T. R. E. emit illud de hominibus qui illud tenebant de Episcopo, & eo ignorante facta est haec venditio. Postmodum vero regnante WILLIELMO Rege, dirationauit il∣lud [ 20] LANFRANCVS contra Bajocensem Episcopum. Et inde est modo saisita Roffensis Ecclesia. Quin & illud de publicarum, quae Cantuariae proximè inser∣uiunt, viarum fossionibus mulctis{que} ob earum violatum ius, ad hunc modum ibidem memoratur. Concordatum est de rectis callibus quae habuerint per Ciuita∣tem introitum & exitum; quicun{que} in illis forisfecerit Regi emendabit. Similiter de callibus rectis extra Ciuitatem, vs{que} ad vnam leugam & III. perticas & III. pedes. Si quis ergo infra has publicas vias intus Ciuitatem vel extra foderit vel palum fixerit, sequitur illum praepositus Regis vbicun{que} abierit, & emendam ac∣cipiet ad opus Regis. [ 30]

Notes

• l. & in
• id est, tempo∣re Regis Ed∣wards.
• tempore R. Willielini.