Rationes decem quibus fretus, certamen aduersarijs obtulit in causa fidei / Edmundus Campianus ...

PRIMA RATIO. [ I]

CVM multa sunt, quae aduersariorū diffidētiā in cau∣sa lo quuntur: tum nihil aequé, at{quod} sā∣ctorum Maiestas Bibliorum faedis∣sime violata. Etenim qui, posteaquā reliquorum testium voces & suffragia contempserunt, eò sunt redacti nihilo seciùs vt stare nequeant, nisi diuinis ipsis codicibus vim & manus intule∣rint: Ij se profecto declarant extremâ fortuna con••ligere, & rebus iam des∣peratis ac perditis experiri durissima velle at{quod} vltima. Manichaeis quid cau∣sae fuit, vt Euangeliū Mathaei & Acta resigerēt Apostolica? Desperatio. His

enim voluminibus cruciabantur, & qui Christum negauerant prognatū de virgine, & qui Spiritum Christia∣nis tam primo caelitus illapsum finx∣erant, quum ipsorum Paracletus, Per∣sa nequissimus, erupisset. Quid Ebio∣mis▪ vt omnes Pauli repudiarent epi∣sto••••s▪ Desperatio. His enim suā dig∣nitatem retinentibus, antiquata cir∣cumcisio est, quam isti reuocauerant. Quid Luthero, vt epistolam Iacobi contentiosam, tumidam, aridam, stra∣mineam, flagitiosus apostata nomi∣naret, & indignam spiritu censeret A∣postolico? Desperatio. Hoc enim sc••pto cons••••••us miser at{quod} diruptus est, cum in so••a fide iustitiam consti∣tue••••t. Quid Luthe••••, catulis, vt Tobi∣am, 〈…〉〈…〉 Machabaeos & horum odio 〈◊〉〈◊〉 alios, eadem calumma comprehensos, e••syncero C••none 〈◊〉〈◊〉 dispungerent? Des∣peratio. Hi•• enim Oraculis disertissi∣me 〈◊〉〈◊〉, quo••es de Angelo∣rum

patrocinio, quoties de arbitrij li∣bertate, quoties de fidelibus vita de∣functis, quoties de diuorum hominū intercessione disputant. Itane vere? Tantum peruersitatis, tantū audaciae? Cum Ecclesiam, Concilia, Cathedras, Patres, Martyres, Imperia, Populos, Leges, Academias, Historias, omnia vetustatis & sanitatis vestigia cōcul∣cassent, scripto Dei verbo tantum cō∣trouersias velle dirimere {pro}clamassēt, illud ipsum verbum, quod solum re∣stiterat, exsectis••e toto corpore tám multis, t••m bonis, tám speciosis parti∣bus, delumbasse? Septem enim ipsos de veteri Testamento codices, vt mi∣nuta dissimulem, Caluiniani praecide∣runt: Lutherani veró etiā Epistolam Iacobi, & huius inuidia, quin{quod} alias, de quibus aliquando fuerat & alicubi controuersum. His quoquè libellum Hesteris, & tria pene capita Danielis annumerāt nouissimi Geneuēses, quae quidem Anabaptistae istorum condi∣scipuli

iampridem damnauerant at{quod} deriserant. Quanto modestius Au∣gustinus, qui sacrosanctum catalogū pertexens, non sibi, ne{quod} Alphabetum Hebraicum, vt Iudaei, neque priuatum spiritum, vt Sectarij {pro} regula posuit: sed illum Spiritum quo totum corpus Ecclesiae Christus animat? quae quidē Ecclesia custos huius depositi, non▪ magistra▪ quod haeretici cauillantur, thesaurum hunc vniuersum quē Tri∣dentina svnodus est amplexa, vetusti∣ssimis olim Concilijs publicitùs ven∣dicauit. Idē Augustinus de vna Scrip∣turarum particula speciatim disserens, inducere in animum non potest, librū Sapientiae, qui iam tum, Ecclesiae cal∣culo, temporum serie, priscorum testi∣monio, instinctione fidelium▪ vt fir∣mus & Canonicus robur obtinuerat, cuiusquam temeritate vel susurro, ex∣trudi extra canonem oportere. Quid ille nunc diceret, si viueret in terris, & Lutheros Caluinos{quod} concerneret o∣pifices

Bibliorum, qui sua lima poli∣tula & elegātula vetus nouum{quod} Test∣amentum raserint, neque Sapientiam tantum, sed & alia permulta de Ca∣nonicorum librorum ordine segrega∣uerint: vt quicquid ex horum officina non prodierit, illud ab omnib{us}, phre∣netico decreto, tanquam incultum & horridum conspuatur? Ad hoc tam dirum & execrabile perfugium qui descenderint, ij certe, licet in ore suo∣rum asseclarum volitent, Sacerdotia nundinentur, declamitent in concio∣ne, ferrum in Catholicos, equuleum, ••••ucem{quod} consciscant, tamen victi, ab∣iecti, squalidi, prostrati sunt: quando∣q••idem arrepta virgula censoria, ve∣lut arbitri sedentes honorarij, diuinas ipsas tabulas, si quae ad stomachum non secissent, obliterant. E••quis est, vel mediocriter institutus, qui talium cuniculos hostium reformidet? qui hostes, quāprimum in corona vestra, eruditorum hominum, ad eiusmodi

veteratorias artes, tanquam ad fami∣liarem daemonem currerent, non au∣rium cōuitio, sed strepitu pedum ex∣ciperentur. Quaererem ab illis, verbi gratia, quo iure corpus Biblicum de∣truncent atque diripiant. Respondēt, non se veras scripturas excindere, sed excernere supposititias. quo iudice? Spiritu sancto. Hoc enim responsum a Caluino praescribitur, vt Ecclesiae iu∣dicium, quo spiritus examinātur, sub∣terfugiat. Cur igitur alias alij lancina∣tis, cum omnes eodem spiritu glorie∣mini? Calumianorum spiritus recipit sex epistolas, q••ae spirtui non placent Lutherano: freti tamen vter{quod} sancto spiritu. Anabaptistae, historiam Iobi fabulam appellant, tragicis & c••micis legibus intermixtam. Qui sciunt: Spi∣ritu docente. Castalio, mysticum illud Salomonis Canticum, quod, vt para∣dysum animae, vt manna reconditum, vt opiparas in Christo delicias catho∣lici admirantur, nihilo pluris, qu••m

cantilenam de amicula, & cum pedi∣sequis aulae colloquium amatorium, venereus furciser, aestimauit. Vnde hausit? a spiritu. In Apocalypsi Io∣annis, cuius omnes ap••••es excelsum a∣liquid & magnisicum sonare confir∣mat Hieronymus, tamen Lutherus & Brentius & Kemnisius quiddam, ne∣scio quid, difficiles Aristarchi deside∣rant, eó scilicet propendentes vt ex∣auctoretur. quē percontati? spiritum. Quatuor Euangelia feruore praepost∣ero Lutherus inter se committit, & prioribus tribus epistolas Pauli lon∣gé praeferens, vnicum deinceps euan∣gelium Ioannis, pulcrum, verum, prae∣cipuum decernit esse nominandum, quippe qui, quod in ipso fuit, libenter etiam Apostolos suarum rixarum socios adscripsisset. quo doctore? spi∣ritu. Quin etiam iste fraterculus non dubitauit Euangelium Lucae petulā∣ti stylo perstringere, quod in eo cre∣brius bona nobis virtutum opera cō∣mendentur.

quem interrogauit? spiri∣tum. Theodorus Beza verbum illud arcanum ex Lucae vigesimo secundo capite, Hic est calix, uouum testamentū in sanguine meo, qui (calix) pro vobis fū∣d••tur: ausus est vt corruptum vitiatū{quod} traducere, quód haec oratio nullam expositionem nisi de vino calicis cō∣uerso in verum Christi sanguinem patiatur. quis iudicauit? spiritus. De∣ni{quod} cum omnia credant suo quisque spiritui, nomen Sancti Spiritus horri∣bili blasphemia mentiuntur. Qui sic agunt, nonné se produnt? nonne fa∣cilè refutantur? nonne in consessu tali∣um virorum, quales estis Academici, tenentur, ac minimo negotio cōstrin∣guntur? Cum his ego timeam pro fide Catholica disputare, qui pessima fide, voces non humanas, sed aethereas, tractauere? Nihil hic dico, quae vertē∣do peruerterint, quamuis intollerabi∣lia sint quae accusem. Gregorio Mar∣tino scientissimo linguarum, collegae

meo, qui doctiùs & pleniùs hoc prae∣stabit, nihil praeripio, nec alijs, quibus id laboris esse iam prae manib{us} intel∣lexi. Facinorosius crimen est ac tetri∣us, quod nunc persequor: Inuentos esse doctorculos, qui temulento quodam impetu in caeleste chirogrophum in∣uolarint: idipsum plurib{us} locis, vt ma∣culatum, vt mancum, vt falsum, vt surreptitium condemnarint: eius par∣tes aliquas correxerint, aliquas corro∣serint, aliquas euulserint: Huic, omne propugnaculum quo muniebatur, in Lutheranos spiritus, tanquam in val∣la phātasmatum pictos{quod} parietes cō∣mutarint: ne prosus obmutescerent, quum in scripturas errorib{us} suis infe∣stas impingerēt, quas nihilo commo∣dius expedire, quam sorbe••e fauillas aut saxa mandere potuissent.

Haec ergó mihi prima ratio vehe∣mens & iusta fuit, quae vbi partes ad∣uersarias vmbraticas & fractas osten∣disset, animum sané addidit Christia

no, & viro, & in his studijs exercita∣to, pro sempiterni Regis diplomate aduersus reliquias pros••igatorum ho∣stium decertandi.

Notes

• SACRAE LITERAE.
• Augu. li. 28. cont. Faust. ca. 2. & de vtil. cre. ca. 3.
• Matt. 1. Act. 2.
• 〈◊〉〈◊〉. li. 1. cap. 26.
• Praef. in ep. 〈…〉〈…〉 de capt. 〈◊〉〈◊〉& Ce••t 2 Magd. pag. 58. 〈◊〉〈◊〉 2.
• Bibl. Gene.
• Tob. 12.
• Ecclesiast. 1••.
• 1. Mach. 12.
• 1. Mach. 15.
• ij sunt. Baruch. Tobias. Iudith. Sapientia. Ecclesiasti. duo Macha.
• Ex no test. Epist. Iacobi. Epi. ad Heb. Ep. iudae. Ep. 2. Pet. Ep. 2. & 3. Io.
• Ita censent Lut. in praef. Magd. cent. 1. li. 2. c. 4.
• Kem. in exam. Cō. Tri. Sc••. 4
• Dedo. Chri. ••. 2. ca. 8.
• Sess. 4. Vide Melch. C••. li. 2. de lo.
• Theol. ca. 9. 10. 11.
• De Praed. Sanct. ca. 14.
• Inst. li. 1. ca. 7.
• Xist. Sē. li. 7.
• Praef. in Can.
• Ep. ad Pauli.
• preaf. in Apo.
• Praef. in no. tes.
• Ser de Pharis. & Publ.
• In Luc. 22. ca.
• Poterion. Ekchynome∣non.