Vindiciæ Ecclesiæ Anglicanæ; siue De legitimo eiusdem ministerio id est, de episcoporum successione, consecratione, electione & confirmatione; item, de presbyterorum, & diaconorum ordinatione, libri V. In quibus Ecclesia Anglicana à Bellarmini, Sanderi, Bristoi, Hardingi, Alani, Stapletoni, Parsonij, Kellisoni, Eudæmonis, Becani, aliorúmque romanistarum calumnijs, & contumelijs vindicatur. Editio secunda, priori Anglicanâ longè auctior, & emendatior. Cui inter alia accesserunt ad Fitzherberti presbyteri, Fitz-Simonis Iesuitæ, D. Kellisoni, Champnæi Sorbonistæ, Fluddi, & nescio cujus anonymi exceptiones suis quæque locis intertextæ responsiones. Opus ex idiomate Anglicano traductum, & locupletatum ab ipso authore Franc. Masono, in S. Theologia Bacchal. Archidiacono Norfolc. et socio Colleg. Mertonensis apud Oxonienses.

CAP. XVIII. Ad Fitzherbertum circa Episcopos, & Re∣gistra responsio.

De

• Consecratione obiectio,
  • Prima,
    • proponitur à suorum authoritate, qui
      • hoc telum iam olim saepè, & vehementer contorserunt. 1
      • hoc nixi fundamento, quod nobis deessent Episcopi. 2
    • Refellitur, quia septē hîc in Anglia tunc fuerut Episc. 3
  • Secunda,
    • proponitur, quia nostri licèt prouocati, nec
      • sacratores suos non••••nâ∣runt. 4
      • testes, vel Registra pro∣tulerunt. 4
    • Refellitur, quia haec non erant necessa∣ria: quod cōstat ex
      • Episcoporū tunc multitudine. 5
      • consecrandi solennitate. 6
      • gestis in curia Parliamētar••a. 7
  • Tertia,
    • Proponitur, quasi Iuelli responsio ambigua, indirecta, frigida. 8
    • Refellitur, probando eundem dìluci∣dè, directè, & solidè respondisse. 9
• Registris
  • Criminatio
    • proponitur, quòd post quinquagin∣ta demum annos sint citata. 10
    • Refellitur, quiacitata sunt Par∣kero
      • viuo
        • in Parliamento Eliz. 8⁰. 11
        • in vita Parkeri inchoata. 12
      • mortuo
        • à Iohan. Rainoldo. 13
        • ab alijs. 14
  • Postulatio
    • Proponitur, vt Registrum Parkeri à Ma∣sono citatum ostenderetur. 15
    • Conceditur. Nam à Reuerendissimo Archiepiscopo est ostensum. 16

PHIL.

AT Fitzherberti rationes, iam proponendas nulla prorsus arte potes eludere. Quarum prima à varijs ducitur circumstan∣tijs,

quae magni sunt momenti & ponderis. Nam haec obiectio contra Parkerum, Iuellum, & reliquos non est a 1.1 recens, sed ab ipso▪ Reg∣ni Elizabethae exordio; quam saepè, & vehementer diuersis temporibus multi Catholici presserunt; nominatim verò duo eruditi Doctores, Har∣dingus, & Stapletonus. Et hîc diligenter pensandum, an b 1.2 verisimile sit tam literatos Doctores hunc consecrationis defectum in libris impress•• adeo confidenter, & peremptoriè vrgere volü••sse, nisi rem totam satis com∣pertam, & exploratam habuissent.

ORTH.

Quâm saepè, aut vehementer hoc obiecerint, parùm refert, sed quàm verè; nec quàm multi, aut quàm docti fuerint, sed quibus nixi sint fundamentis.

PHIL.

Fundamenta satis sunt solida. Vt tamen omnia red∣dantur* 1.3 pleniora, ac illustriora, placet his duobus Antesignanis, à Fitzherberto allatis, tertium adiungere, Nicolaum scilicet San∣derum. Ex his igitur tribus coryphaeis hoc firmissimum colli∣gitur argumentum. Parkerus, Iuellus, & reliqui similes, Epis∣copi non sunt; quia non ritè consecrati: non ritè consecrati, quia non per idoneum numerum; numerus non erat idone∣us, quia tres vobis non suppe••ebant. Vndê enim? An è Gallia, Hispania, aut Germania? Idnegat c 1.4 Stapletonus. An à Luthera∣nis, vel Caluinistis? Id negat d 1.5 Sanderus. Transmarinos igitur non habuistis. Quid? An ••••••••sticos? Quos tandem illos? Ca∣tholicos? Vel Protestantes? Non Catholicos, quia vel non er••m rogati, vel, si rogati, recusârunt, vt docet e 1.6 Hardingus. Nec tamen Protestantes. Quaerit enim f 1.7 Hardingus; Quinam ex illis trint tum in Regno existerent? Et g 1.8 Stapletonus asserit, Eorum qui possent, & vel∣lent legitimum numerum non fuisse. h 1.9 Sanderus, vos tres duósut non ha∣buisse contendit. Denique i 1.10 Hardingus vnicum apud vos extitisle stultulum commemorat, quem in vestra castra pellexistis, Antonium nempe Landauensem. Quomodo igitur vestri à tribus?

ORTH.

Haec fundamenta sunt putrida, & superstructo aedifi∣cio* 1.11 ruinam minantur. Nam vestri homines k 1.12 maleuolentissimi, praeter Landauensem, etiam Scoraeum nobis concedunt. At ego septem l 1.13 in Regno tum repertos esse liquidò ostendam. Licèt enim ex Marianis solus Landauensis se nobis adiunxerat, sex tamen alij iam tum ab exilio sunt reuocati. Elizabetha (inquit m 1.14 Sanderus) statim haereticos (sic nos appellat) ex varijs, vbi exulau••runt, locis red•••• permisit. Iam, si placet, temporum rationem meamus. Elizabetha Regnum suum auspicata est anno (vt diximus) 1558. Nouemb. 17. & Ianuarij subsequentis dic 15. Regio diademate est redimita. Eiusdem mensis die n 1.15 25. inchoata sunt Regni Comitia Parlia∣mentaria. Martij dies o 1.16 vltimus primò, dein Ap••ilis p 1.17 tertius solen∣ni disputationi est destinatus; cui ab exilio reuersus interfuit Sco∣raeus, quondam Episcopus Cicestrensis. 8. q 1.18 Maij Parliamento finis est impositus. Iunij 24. Reformatio vbique obtinuit. Mense Iulio, & deinceps veteres Episcopi coram Cōsiliarijs honora••ijs euocati,

ob non susceptum suprematus r 1.19 iuramentum, Episcopatibus exuti sunt. Haec omnia primo Elizabethae anno gesta erant, quo tamen ne vnus quidem dignitatem Episcopalem suscepit. Primus enim eam (Regnante Elizabethâ) consecutus est Matthaeus Parkerus, Archiepiscopus Cantuariensis. Iam verò ab initio Regni Elizabe∣thae (quum illis ab exilio redeundi facultas est concessa) ad Parkeri inaugurationem integer annus, & vnus mensis interfluxerunt. Quandoquidem igitur exulantibus & redeundi erat copia, & tem∣pus satis amplum, nec defuit voluntas, (quis enim id vel suspicari poterit?) profectò in patriam suam redijsse nemo iure potest ambi∣gere. Vel si quis fortè ambigat, Reginae de Parkero confirmando & consecrando literae patentes (de quibus s 1.20 superiùs) ad septem Episcopos missae, & in publicas tabulas relatae, omnem scrupulum possunt eximere. An testem quaeris illustrem? En tibi Reginam splendidissimam. An instrumentum authenticum? En tibi Regias literas▪ ••tentes commissionales, quibus magnum Angliae sigillum erat appensum. Ecquis hic dubitandi locus? Non enim credo tam futurus es vecors, vt vel leuissimam alicuius imposturae suspi∣cionem inijcias. Literae patentes Regiae, quas attulimus adeo in luce, & oculis hominum versantur, & tam multorum patent consci∣entijs, vt nullâ penitus arte ••ucari, vel simulari possint. Etenim, iuxta legem Henrici 8. anno vicesimo septimo latam, primò, Re∣gia Maiestas easdem serenitatis suae propria manu obsignat. Secun∣dò, vnus ex Regijs Clericis Signeti, conspectâ manu Regiâ, Signe∣tum apponit, noménque suum propriâ manu subscribens, easdem ad Dominum priuati sigilli Custodem transmittit. Tertiò, vnus ex Clericis Regijs priuati sigilli, sigillum priuatum affigit, ac nomine suo propriâ manu subnotato, ad Dominum summum Angliae Can∣cellarium, vel ad Dominum magni Sigilli Custodem dirigit, qui, conspecto priuato Sigillo, magnum Angliae Sigillum appendit. Ita nihil hic in angulo, nihil sine multorum illustrium virorum conscientia peragi potest. Vide quanta cum prudentia, solennita∣te, ac solicitudine gerantur omnia; adeo vt nullus dari possit sur∣reptioni locus, nulla subesse possit suspicio, nulla vel tenuissima sus∣picionis vmbra. Quid quòd istae literae patentes, de quibus agitur, ab omnibus Regni Ordinibus in t 1.21 Comitijs Parliamentarijs, ante annos plus minùs quinquaginta, summo cum honore citatae sint, & allegatae? Quae cùm ita sint, certè omnem superant exceptio∣nem, &, si quod aliud in terris humanum testimonium, fidem plenam ex se & legentibus & indicantibus ••acere possunt. Sep∣tem igitur in Anglia tunc fuisse Episcopos▪ sole meridiano est clarius. Ita corruit prima ratio. Pergamus ad secundam.

PHIL.

Secunda, à vestrorum hominum, Iuelli & Horni silen∣tio* 1.22 ducitur. Quamuis enim u 1.23 nostri saepiùs hoc argumentum strenuè contra ipsos vrgerent & premerent, idque eo tempore, quo x 1.24 omnia ad∣huc in recenti essent memoria, cúmque, si verè consecrati fuissent, facillimè

& se defendere, & omnes contradictores ruhore suffundere potuissent, tamen nec y 1.25 consecratores suos nominârunt, nec t••stes aut Registra tua protulerunt. Quantum autem eorum intererat nemo nescit, cùm & ipsorum z 1.26 honor & vniuersi ministerij existimatio, & tota ferè in∣ter nos agitata causa, ab hoc vnico quasi filo pendere videre∣tur.

ORTH.

Non ideo tacuerunt, quia respondere non poterant,* 1.27 sed quia ampliùs respondere minimè necessarium iudicabant. Non necessarium autem fuisse satis tibi liquebit, modo haec tria mecum perpenderis; numerū Episcoporum, consecrandi solenni∣tatem, & rationem omnibus satisfaciendi priùs initam. Ad nume∣rum quod attinet, ante Iuclli consecrationem (quam anno 1559. Ian. 21. contigisse diximus duodecim in Anglia sloruerunt Epis∣copi Protestantes. Nam praeter illos septem quos singulos, praeter Landauensem, regnante Marià, exulâsse diximus) quinque etant alij sub Elizabetha iam creati; Parkerus Cantuariensis, Grindal∣lus Londinensis, Coxus Eliensis, Sandesius Wigorniensis, & Me∣ricus Bangoriensis. Harum rerum multa perspicua & illustria ha∣bemus documenta. Nam primò Regia diplomata, Magno An∣gliae Sigillo roborata, hoc ipsum demonstrant. Deinde eorundem exemplaria in Archiuis & rotulis, ad perpetuam memoriam con∣seruantur. Denique Cathedralium Ecclesiarum, quibus praefecti erant, monumenta clarissimum illis praebent testimonium. Rober∣tus autem Hornus consecratus est Ann. Dom. 1560. Feb. 16. vt an∣tea retulimus) ante quod tempus plures quam viginti nostri claru∣erunt Episcopi. Quocirca, qui idoneum Episcoporum hic fuisse numerum inficiabitur, idem solem in meridie splendentem lucere neget. Ex Fitzherberti sententia, si vel a 1.28 quatuor in Regno exu∣tissent, hoc ipsum neminem latere potuisset. Quid ergo dixisset, si ante consecratum Iuellum duodecim, ante Hornum viginti hic fu∣isse intellexisset? Si haec adeo erant dilucida, vt neminem late∣rent, quorsum vel nomina, vel testes, vel tabulas ad haec probanda producerent? Quid hoc esset aliud, quàm in re minime necessaria oleum & operam impendere?

Proximo loco de solennitate, quâ in Praelatis promouen∣dis* 1.29 vtimur, est dicendum. Et quoniam Iohannis Iuelli creatio∣nem plerique vestrùm inscitè & maligne in conuiuijs rodunt, in circulis vellicant, idcirco in eodem a calumnijs vestris vindican∣do rem totam illustrandam duxi. Primo igitur, serenissima Regi∣na Decano & Capitulo Sarisburiensi cuius tunc membrum suit Thomas Hardingus nouum eligendi Episcopum veniam conces∣sit, & in suis missiuis, quas vocant, literis, Iohannem Iuellum no∣minauit. Secundò, Decanus & Capitulum, & inter reliquos, Hardingus Iuellum vnanimiter elegerunt. Huic enim electioni interfuisse, & palàm confensisse Hardingum, asserit Iuellus, eun∣dem sic alloquens: b 1.30 Praeterea, quasi m•••••• 〈◊〉〈◊〉 Metropolitanus▪ quaeri••••

me, an sim Episcopus, nécne. Respondeo, me esse Episcopum, idque ex libera & consueta totius capituli Sarisburiensis, illum ipsum in finem Congrega∣ti, electione Canonica, ex qua societate seu fraternitate tu ipse (Harding) tum vnus, in propria persona (vt ego accepi) interfuisti, & electioni liberâ & clarà voce Suffragium dedisti. Si inficias cas, vide ne tuus ipsius hali∣tus contra te spiret.

PHIL.

Hoc negat Hardingus his verbis: c 1.31 Nosti, nosti tu rectè (Iuelle) tam me, quàm reuerendum illum Sacerdotem, & Ecclesiae illius Praebendarium Magistrum Dominicum electioni tuae suffragari expressis verbis pernegásse. Sanè idem omninò scelus reputauimus, te in Sarisburi∣ensem Episcopum, quàm Arium, Eunomium, Nestorium, Eutychem, Aeri∣um, Pelagium, vel alium quem cunque condemnatum haereticum elegisse. Tot igitur falsitates, quas hîc vno tantùm spiritu effutijsti, reuoca. Electio tua non erat libera, non erat Canonica, totum non aderat capitulum, non eram ego ibi praesens, neque absens consensi. Et paulò antè ad Decanum, aliquot Praebendarios, & ipsa Ecclesiae Sarisburiensis Registra prouocat.

ORTH.

Quùm Decanum & Praebendarios iam fato suo fun∣ctos interrogare non liceat, agè, Registra consulamus; in quibus haec reperiuntur: d 1.32 Vnanimi assensu & consensu, nullo prorsùs discre∣pante, subitò & repentè, quasi Spiritus sancti gratiâ coöperante, ac eo (vt credimus) inspirante, direximus oculos nostrae intentionis, siue voces no∣stras, in vener abilem & egregium virum Magistrum Iohannem Iuellum, Theologiae Professorem, virum vtique prouidum & discretum, ac penes nos, clerum, & populum, suis meritis exigentibus, meritò commendatum, in spiritualibus & temporalibus plurimùm circumspectum, scientem & va∣lentem iura, priuilegia, & libertates Ecclesiae Cathedralis Sarum, & Epis∣copatus eiusdem laudabit••r defendere & tueri, in nostrum, & dictae Eccle∣siae vestrae Cathedralis Sarum, Pastorem & Episcopum nominauimus, & elegimus. Et hoc sactum est vnanimi assensu, & consensu, nullo prorsus discrepante. Vt pergam igitur; tertiò, Decanus & capi∣tulum (ex quo numero erat Hardingus) electionem hanc ritè per∣actam Regiae Maiestati literis communi electorum sigillo muni∣tis significârunt, humiliter rogantes, vt eidem Regium suum assen∣sum praebere dignaretur, electumque suum, ab ijs, quorum intere∣rat, confirmandum, consecrandum, & ad Ecclesiam suam quàm maturè transmittendum authoritate suâ Regiâ curaret. Quarto, serenissima Regina Regalem suum praebens assensum, literas pa∣tentes commissionales, magno Angliae Sigillo munitas ad Archie∣piscopum misit, mandans vt omnia & singula ad confirmationem & consecrationem spectantia, secundùm formam legibus prae∣scriptam, perficerentur. Quintò, Archiepiscopus & Episcopi 18. Ian. 1559. tam electionem, quam electum Londini in Ecclesia de Arcubus publicè confirm irunt. Sextò, eiusdem, Ian. die 21. con∣secratio ipsa in Capella de Lambehith in maxima hominum co∣ronâ,

adhibitis precibus, concione, & Eucharistiâ, à quatuor Epis∣copis, vt alibi diximus, solenniter est celebrata. Septimò, ipsa con∣secrationis acta per publicum Protonotarium, spectatae fidei & probitatis virum, in publicas Ecclesiae Anglicanae tabulas, seu Ar∣chiua Ecclesiastica, vbi adhuc à quolibet conspici possunt, ad per∣petuam rei memoriam sunt relata. Octauò, ipse Iuellus Maiesta•••• Regiae, secundùm antiquam huius Regni consuetudinem, homa∣gium praestitit. Nonò, eidem à serenissima Regina, restituta sunt temporaliae. Decimò, idem in Ecclesia sua Cathedrall solenniter receptus, seu inthronizatus, omnia munera Episcopalia, siue ordi∣nis, siue Iurisdictionis, maxima cum laude obibat. Denique, cum paulò pòst omnes Regni Ordines in Parliamento conuenirent, Iu∣ellus, perinde ac reliqui Episcopi, inter Regni Barones, seu Proce∣res suo honore & dignitate fruebatur. Haec cùm ita se habeant, cuiusquam, non iniquissimi rerum aest••matoris iudicio permittam; an necessarium, vel an par & aequum esset, vt Iuellus tanta cum so∣lennitate & splendore creatus, vel consecratores nominaret, vel testes, aut tabulas publicas ad rem suâ ipsius luce clarissimam, con∣firmandam produceret. Quasi verò haec omnia in angulo aut tene∣bris gesta forent, & non in suce & oculis hominum. Nec illi vitio verti debet, quòd Hardingi crebras & densas quaestiunculas tam parui-penderet. Nam cùm se tam solenniter sacratum esse testem haberet conscientiam, hoc Hardingum, nisi vltrò ignorare non posse, sibi ipsi meritò persuadere poterat. Hardingum (inquam) qui▪ vnà cum fratribus, de Iuello promouendo Regias literas ac∣ceperat, qui, si non ipse apertâ & clarâ voce Iuellum elegerat, si non ipse factam electionem vnà cum fratribus Reginae significâ∣rat, si non ipse suppliciter rogârat, vt Regium suum electioni prae∣beret assensum, electúmque quamprimùm consecrandum, & ad illos transmittendum curare vellet, haec tamen à fratribus suis fa∣cta esse omnia probè nouit. Quomodo enim eum, nisi vltrò, latere poterant? Quare si sciens, volénsque, remordente conscientiâ, dis∣simulauit, maius peccatum habet; sin ignorans fecit (quod tamen est admodùm improbabile) excusari tamen non potest, cùm sit spontanea ignorantia. Licèt enim ipse fugam, & Louanium iam cogitaret, amici tamen cius, vel famâ publicâ, quae sine dubio in vulgus emanârat, vel saltem Registro publico, omnibus eruditis Londini agentibus notissimo, si modò cōsulere voluissent, edocti, de toto hoc negotio certiorem reddere potuissent. Et hic (Philo∣doxe) dicam tibi quod res est. Dum Hardingus adhuc dubius animi pendebat, nec dum quibus se partibus adiungeret, apud se statuerat, priora illa in Iuellum humanitatis praestabat officia; verùm paulò pòst, fugam meditans, de solo vertendo, quàm de veritate indaganda magis erat sollicitus. Accedit, quòd Iuellus, dum Ecclesiam Sarisburiensem visitaret, e 1.33 Hardingum, & Domi∣nicum

custodiae traderet. Hinc illae lachrymae. Quamprimùm autem elapsus Louanium salutâsset, O quantùm mutatus ab illo quem se, Regnante Eduardo, praestiterat? Tunc Iuello inuide∣re, odium conflare, in eum impotenter debacchari, in hoc sanè valdè vituperandus, quòd in veritate inuestigandâ negligentior, in conuicijs congerendis diligentissimus extiterit.

Vltimo loco consideranda proponebatur ratio, quae iam inita* 1.34 erat, vt singulis, si fieri posset, satisfieret. Omnes enim Regni Or∣dines, octauo Elizabethae in Parliamento conuenientes, primò, quorundam reprehendunt petulantiam, qui Archiepiscoporum, & Episcoporum consecrationes in quaestionem vocarant, anxiè & scrupulosè inquirentes, num iuxta formam legibus praescriptam peractae essent. Secundò, vt conuicia retundi, & veritas splendidiùs elucere posset, leges de Episcoporum electione, confirmatione, & consecratione latas, & nondum antiquatas recitant. Tertiò, ad Praesules sub Elizabetha euectos accedentes, omnes & singulos ritè & iuxta accuratam legum normam ordinatos fuisse ostendunt, clarissimè affirmantes, Nullam penitùs vllius scrupuli, ambiguitatis, vel dubitationis iustam subesse causam, quae contra easdem electiones, confir∣mationes, vel consecrationes, aut contra quicquam ad easdem pertinens, factu necessarium, vel expediens, obijci possit, sed omnia requisita & neces∣saria, tanto studio, támque accurata diligentia, vel potiùs exactiori sub Eli∣zabetha, quàm vnquam anteà praestita fuisse. Quod sanè (vt id obiter attingam) à tribus ordinatos clarissimè arguit, quoniam id leges recitatae apertè effl••gitant. Neque hoc à conuentu illo nobilissi∣mo nudè, aut frigidè proponitur, sed huius rei confirmandae gratiâ ad Archiua (de quibus posteà) lectorem remittunt. Habitum est hoc Parliamentum Anno Domini 1566. Hardingus autem suam apologiae confutationem, in qua tam acerbè Iuellum insectatur, anno 1565. id est, paulò antè inchoatum hoc Parliamentum in lu∣cem emisit. Iuellus verò anno 1567. Parliamento iam finito, apo∣logiae suae defensionem edidit. Cùm igitur omnes Regni Ordines, &, inter hos, Barones, inter Barones Episcopi, inter hos Iuellus, Pontificijs nostrorum antistitum calumniatoribus, & inijs Hardin∣go, reliquorum a••tesignano, tam copiosé & solidè respondissent, non opus erat, vt Iuellus rem actam ageret. Hoc enim quid esset aliud, quàm hominis iam demortui caput amputare? Nec tamen omninò tacuit Iuellus; sed in apologiae suae defensione, licèt suc∣cinctè, appositè tamen, & neruosè respondebat.

PHIL.

Immò hinc nascitur tertium Fitzherberti argumen∣tum.* 1.35 Nam Hornus & Iuellus, cùm ab Hardingo, & Stapletono for∣titer vrgerentur, quid fecerunt? f 1.36 Hornus (inquit ille quod sciam) per se, vel per alium nunquam respondit. Iuellus respondit quidem, ve∣rùm adeò languidè, frigidè, ambiguè, vt nostrorum obiectio non tam con∣sutata, quàm confirmata esse vid atur. Et rursus ••: Hoc quoque per∣pendatur,* 1.37 an Iuellus clarè, & strictè interrogatus & pressus, vt à quo ipse

& socij inaugurati essent, nobis enunciaret, tam vacillanter, ambiguè, in∣directè respondere voluisset, vt reuera fecit, si eorum consecrationes vel testibus, vel Registr••s, vel quouis alio authentico probationis genere confir∣mare potuisset.

ORTH.

Vt Iuelli responsionem rectiùs intelligamus, primùm,* 1.38 de quaestione constet oportet.

PHIL.

Quaestio haec gemina illi proposita fuit; scilicèt, à qui∣bus, & quomodò consecratus esset?

ORTH.

Quaestioni geminae geminam adhibuit responsionem: h 1.39 Nostri Episcopi eâ ratione & formâ, quâ semper, constituuntur, per li∣beram capituli electionem, Archiepiscopi consecrationem, & tres alios Epis∣copos. Quibus in verbis illud obiter obseruandum, non intelligere Iuellum, tres alios praeter Archiepiscopum. (Illud enim licèt sae∣pissimè contingat, non semper tamen, neque est necessarium.) Sed tres alios praeter ordinandū. Archiepiscopi autē consecratio sem∣per requiritur; id est, vt vel per se, vel per alium eius authoritate suffultum manus imponat. Sed haec, vt dixi, obiter. Age nunc, quid est quod tibi in hac responsione non satisfacit?

PHIL.

i 1.40 Non dicit, Ego constitutus sum, aut nos constituti sumus; quorum tamen alterutrum dicendum fuit, si directè respondere voluisset. Sed nostri Episcopi constituti sunt. Quae verba praeter receptam eo its••, quo haec scriberet tempore, consuetudinem directè & verè nihil insin••a••t; quam tamen Hardingus non negabat, immò de eadem ne dubitabat qui∣dem, cùm nihil quicquam ad institutum pertineret. Nam ad ••nelli & a∣liorum, qui priùs euecti fuissent, inaugurationem, omninò non spectabat, multòminus ad Archiepiscopi, quae tamen vt clarâ in luce poneretur, qu••••∣toperè intererat, Iuellum non latuit.

ORTH.

Animaduertas velim Episcopū non simpliciter dixisse, Nostri episcopi constituti sunt, sed addidisse, eâ ratione et ordine quosem∣per: ita non solū praesentem respicit consuetudinē, sed anteacta eti∣am tempora orationis ambitu complectitur, seipsum, Archiepisco∣pum, & reliquos omnes sub Elizabetha sacratos includens. Quod ipsum in responsione sua ad detectionem expressit his verbis▪ k 1.41 Nos consecrationem per tres Episcopos non inficiamur, nos Metropolitani con∣firmationem non negamus▪ nos ipsi ita consecramur, & confirmamur. Hoc non est ambiguè, indirectè, & languidè, sed perspicuè, directè, & solidè respondere.

PHIL.

Hic Dominus l 1.42 Fitzherbertus cuiusquam viri boni &* 1.43 aequi consci••ntiam appellat, quid de Registro tuo, nuper inu••nto, existima•• dam sit, nunc tandem post annos quinquaginta, & ampliùs elap••••••, in lucem edito, ad testandam hanc consecrationem, pro qua ne vnus qui∣dem testis, nec vllum omninò Registrum, ab ijs quorum res agebatur, intra quinquenmum, aut sexenn••um, ex quo res gesta perhibetur pro∣duci vel citari potuit. Et m 1.44 Fluddus: Nunc tandem (inquit) Ar∣chiua prelo commisit, cùm mortu•• sunt, qui contradicant, quòd eorum

importunitas, dum essent in viuis, nunquam extorquere poterat. Et n 1.45 Fitz-Simon Iesuita; Cùm annis tam sexaginta, neque qui Cantuariensi sedi per summum nefas praesidebant, neque qui in Academijs, scholisque praeful∣gebant, neque qui annales exarabant, neque in Catholicos vel etiam Puri∣tanos scriptitabant, talia Registra in suae ordinationis probrosae defensionem aliqua••••o produxerint, quomodò Oxoniensis Bacchalaureus, inferioris subsellij, folia haec Sibyllina solus ex adytis & aduersarijs, cum aliqua osten∣tatione, eruere non erubescat?

ORTH.

Veritas (Philodoxe) nec ••rubescit ipsa, nec quenquam rubore suffundit.

PHIL.

His Registris, o 1.46 in fluxa side Ministri fundatis, fides non videtur accommodanda.

ORTH.

Quae à me in lucem prolata sunt Registra, non sunt nuper inuenta, non ex terra eruta, non è cerebro nata, sed vera, an∣tiqua, authentica, nec sunt folia Sibyllina, huc illuc quouis vento volitantia, sed rerum gestarum in episcoporum ordinationibus, ve∣ra, certa, & fidelissima monumenta. Quae quamuis à me post annos 50. & ampliùs sint citata, ego tamen primus non produxi, sed ante me quamplurimi.

Anno Dom. 1566. nobilissima curia Parliamentaria Episcopis,* 1.47 de quibus agitur, hoc amplissimum exhibuit testimonium; nem∣pe, Vniuersa ad eos eligendos, confirmandos, consecrandos spectantia, se∣cundùm legum normam & regulam, tam exquisitâ diligentiâ (si non ex∣quisitiori) sub Elizabetha esse peracta, ac vnquam antea. Cuius rei vt firma & inexpugnabilis sit probatio, ad Archiua prouocant his verbis; Vt Archiua, quae tempora Patris & Fratris serenissimae Reginae,* 1.48 atque adeo quae sui ipsius temporis gesta delineant, luculentiùs testantur & ostendunt. Quae verba tria nobis praestant documenta. Primò, om∣nes & singulas electiones, confirmationes, & consecrationes sub Elizabetha exactè, & accuratè, secundùm leges fuisse factas. Secun∣dò, easdem, vt retroactis temporibus, ita Regnante Elizabetha, in Archiua, Registra, seu publicas tabulas relatas esse. Tertiò, haec Registra fuisse authentica, & integerrimae fidei, quandoquidem omnes Regni Proceres illuc Lectorem remittūt, vt illis perlectis, cuiquam plenè & cumulatè satis••iat. Vides igitur illa ipsa, quae ego non ita pridem protuli, Registra, ante annos 50. cùm à Parkeri consecratione nondum integrum effluxerat septennium, à deliba∣to totius Angliae flore perquàm honorificè citata esse & allegata. Non igitur in fluxa fide Ministri fundantur, vt garrit Iesuita, sed solidissimo & splendidissimo nituntur testimonio.

Anno Domini 1572. 70. Archiepiscoporum Cantuariensi∣um* 1.49 vitae Londini sunt editae, quorum vltimus tunc superstes e∣rat Matthaeus Parkerus; in cuius vita tum inchoata sic scribitur: Anno Dom. 1559. Cantuariensis Archiepiscopus electus est à Decano & capitulo Ecclesiae Metropolitanicae Cantuariensis, posteáque eodem anno 17. Decemb. adhibitis quatuor Episcopis, Willielmo Cicestrensi, Io∣hanne

Herefordensi, Milone quondam Exoniensi, & p 1.50 Iohanne Bedfor∣diensi, lege qu••dam hâc de re lat•• requisitis, consecratus est. Postea idem Author, ab eo consecratos & confirmatos enumerans, haec margi∣ni apponit, Hae consecrationes & confirmationes in Registris apparent. Ita consecrantium nomina ante annos 44. (Parkero adhuc viuen∣te) in libris impressis, qui passim venales prostabant, & qui haec ipsa Registra non sine honore citabant, sunt diuulgata. Quà igitur fron∣te me haec typis mandantem arrodit q 1.51 Fluddus, quasi primus è no∣stris haec emiserim, cùm mortui essent, qui contradic••nt? Itane verò? Num Hardingus, Stapletonus, Sanderus, Bristoüs mortui erant, cùm curiā Parliamētariā & Registra citaret Author, & mini∣sterium nostrum à vestris calumnijs vindicaret? Vel fortè in viuis erant, sed de hoc Statuto Parliamentario nihil acceperant? Sic∣cine, Philodoxe? O quoties, & quanto cum fastidio Episcopos nostros satis superciliosè Parliamentarios, Parliamentarios voci∣târunt? Vnde tandem? An non ab hoc ipso edicto Parliamenta∣rio? Quid igitur? An vestri homines Statuta nostra legunt, vt in∣de calumnias & mendacia concinnent, non etiam vt veritatem, sese in legentium oculos ingerentem, agnoscant, & amplectantur? Hoc Statutum ad Registra prouocans quoties, illis viuentibus & viden∣tibus, est impressum? Sed hoc ipsum est sapere; quod sciunt nes∣ciunt, modò ne••cire sit in rem suam. Verùm si haec tam celebria, & adeo decantata clausis oculis aspiciunt, non mirabor profectò, si in* 1.52 vita Parkeri legendâ sponte caecutiant. Sed de his hactenus: nunc alios haec Registra post mortem Parkeri citantes placet attexere.

Cùm Iohannes Hartus 30. ab hinc annis idem, quod tu nunc, in* 1.53 nos torqueret telum, doctissimus Rainoldus ex eisdem Registris Edmundi Freaki, à quo ipse ordinatus est presbyter, atque insuper Matthaei Cantuari. qui Freako munus impendit episcopale, conse∣crationes transcripsit, quas vbi conspexit Hartus, illicò fassus est, putâss•• se nihil tale ostendi potuisse; in his igitur acquiescens, to∣tum illud argumentum, ne typis cōmitteretur, ex colloquio, quod iam Prelo erat destinatū, erasit et expunxit. Haec ipse Rainoldus mihi coràm narrauit; quinetiam et suam ipsius epistolam ad piun•• & doctum virum Thomam Barkerum, ecclesiae de Soham mona∣chorum apud Suffolcienses pastorem (qui, à Papistis Framlinga∣miae Castello tunc inclusis eodem telo petitus, Rainoldum per li∣teras consulüerat) conscriptam ostendit. Cuius autographon in Suffolciam transmissum apud me habeo, quod amicus meus Ed∣uardus Barkerus, post patris sui obitum, mihi dono dedit. Aliud quoque eiusdem autographon (ipsius etiam Rainoldi manu exa∣r••tum) est apud amicum meum Henricum Masonum, eruditum inprimis Theologum, Reuerendissimi Patris Iohannis Episcopi Londinensis, sanctae memoriae olim Capellanum domesticum.

Nec desunt alij, in nostris educati Academijs, qui ante* 1.54 me eiusdem Matthaei Catuariensis inaugurationem libris

publicè impressis, memoriae & literis prodiderunt, & ad haec ipsa Registra prouocârunt. His addantur duo alij, qui se eandem in Re∣gistris vidisse & legisse testati sunt. Primus est qui olim vester, (Collegi•• scilicet Anglico-Romani alumnus & Sacerdos) sed nunc noster, Richardus Shelden, post suum ad nos reditum sic scri∣bens: a 1.55 Ego nuper, vt mihi ipsi satisfacerem, Registra scrutatus sum, & Parkerum sufficienter, verè, Canonicè ordinatum & consecrat••im liquidò comperi. Alter est olim noster, nunc vester, b 1.56 Iacobus Wadswor∣thus, qui in Epistola à partibus transmarinis missâ, testatur se, ante suum ab Anglia discessum, Parkeri consecrationem in Registris le∣gisse. Porrò ex eo tempore quo ego librum emisi, quatuor legen∣ti mihi occurrunt, antiquitatis iuxta ac veritatis amantissimi viri, qui Parkeri consecrationem eodem planè ac ego modo ex Archi∣uis verissimè delinearunt, quorum primus est Anglorum c 1.57 Pausani∣as; secundus Reuerendissimus Pater, Franciscus d 1.58 Herefordiensis; tertius almae Academiae Cantabrigiensis e 1.59 Professor Regius; quartus vir ob eruditionem summam, & egregia in Ecclesiam merita celebris, Iosephus f 1.60 Hallus, Theologiae Doctor, & De∣canus Wigorniensis. Hictenus quae literis & scriptis consignata sunt retulisse sufficiat. Porrò nostrorum cum vestris Sacerdotibus incarceratis frequentes collationes ac disputationes, in quibus Re∣gistrorum crebra facta est mentio, sciens volénsque transilio. Nunc cuiuis non moroso abundè satisfactum spero.

PHIL.

Immò, vt cumulata fiat satisfactio, illud quoque prae∣standum,* 1.61 quod g 1.62 Fitzherbertus his verbis postulat. Spero (inquit) nemini aequo rerum aestimatori à ratione alienum visum iri, si adeo solidis nixus rationibus & fundamentis, contra Masoni Registrum tantisper grandem exceptionem obtendam, donec vel ipse, vel amicorum aliquis idem aliquot eruditis, prudentibus, sinceris ostenderit Catholicis, qui, eodem suis oculis perlustrato & ritè perpenso, de eiusdem veritate & validitate sententiam & testimonium ferant. Et paulò pòst; Ostendatur igitur, & in lucem proferatur.

ORTH.

Aequa sanè postulatio. Sic enim Reuerendissimo Pa∣tri* 1.63 Georgio, Archiepiscopo Cantuariensi visa est; qui cùm haec a∣pud Fitzherbertum perlegisset, vt eius voto satisfaceret, illicò (quà est aequitate) istos viros Pontificios accersendos curauit, nempe Magistrum Collintonum, quem eo tempore nonnulli Ar∣chipresbyterum indigitabant, Magistrum Laithwait, & Magi∣strum Faircloth, Iesuitas, & Magistrum Leakum, Sacerdotem se∣cularem. Nónne isti eruditi, prudentes, atque sinceri tibi videntur Catholici? Reuerendissimus igitur Archiepiscopus anno 1614. Maij 12. coram clarissimis Episcopis, Iohanne Londinensi, Guliel∣mo Dunelmensi, Lanceloto Eliensi, Iacob. Bath. ac Wellensi, Ric. Lincolniensi, & Ioh. Roffensi, ipsum Parkeri Registrū à me totiès citatum in medium produxit, dictisque quatuor Romano-Catho∣licis ostendens, vt oculis diligenter perlustrarent, admonuit. Illi codicem (vt verbis vtar reuerendi h 1.64 Episcopi) quantùm libuit,

spectârunt, contrectârunt, euoluerunt, perlegerunt, sed praecipuè Parkeri consecrationem (cuius cognoscendae desiderio flagrabat Fitzher∣bertus) legunt, relegunt, voluunt, reuoluunt, ac volumine, characte∣re, argumento, caeterisque rebus omnibus accuratè & sedulò per∣pensis, tandem aliquando de libri veritate & validitate ferunt testi∣monium, fatentes sibi quidem videri codicem omni exceptione maiorem. Praeterea ab Archiepiscopo roga••i, vt quod oculis vi∣derant, Fitzherberto per literas significarent, id ipsum (teste a 1.65 Champnaeo) praestare sunt polliciti.

PHIL.

b 1.66 Quod asserit Godwinus, Alexandrum Fairclothum, & cae∣teros, quantùm libuit, librum praefatum spectâsse, contrect••sse, euoluisse & perlegisse (in quo sita est defensionis tuae vis, atque momentum) absque re∣futatione praeterire neque volo, neque debeo, inquit Champnaeus.

ORTH.

Champnaeus fremat licèt, & frendat, quod de ostenso Registro scripsit Episcopus, est verissimum.

PHIL.

c 1.67 Quatuor praedicti Sacerdotes codicem Registralem simpli•••• intuitu inspicientes, descriptam in eo Parkeri consecrationem se vidisse ag∣noscebant.

ORTH.

Benè habet. Hoc enim illud ipsum erat, quod Fitz∣herbertus tam ardenter expetebat.

PHIL.

d 1.68 Neque pro loco, neque pro tempore illis licebat diligent•••••• eum contueri, nedum perlegere.

ORTH.

Perlegere? Credo equidem; est enim ingens volu∣men, immensa rerum Ecclesiasticarum varietate refertum. Neque hoc dixit Episcopus, sed perlegisse quantùm libuit. Parkeri tamen consecrationem (in qua cardo quaestionis vertitur) se in illo libro vidisse agnoscebant. Illud erat palmarium, de reliquis nihil erat, vt adeò essent soliciti. De hac, quam proprijs oculis perlegissent, illustre Masono & veritati perhibuerunt testimonium.

PHIL.

e 1.69 Reducti ad carceres, & secum rem totam diligentiùs conside∣rantes, atque adeo perpendentes, se illud solùm literis suis testari posse d••••••∣rūt, nimirū, quòd talia vidissent acta, vtrū verò germana essent at{que} authē∣tica, & ab omni fraude & falsitate immunia▪ nihil prorsùs statuere posse.

ORTH.

Liber ipse totâ mole sibi congener, vniformi actem∣poribus apto charactere conscriptus, vt reliquas Ecclesiasticorum negotiorum actor••m{que} publicorum narrationes iam tum cùm ge∣rebantur, stylo, vt vocant, Curial•• exprimit, ita huiusce in domo Cantuar. Capitulari electionis, in Capella Lambethana consecra∣tionis etiam circumstantias sigillatim quas••que punctim recenset▪ ac eá simplicitate consignat in perpetuam rerum & recularum me∣moriam, vt ridendus videatur potiùs quàm refutandus, qui in scirpo nodum, in fide optima dolum malum quaeriter. Si adsit, cae∣teris scilicet nasutior, ipse Champnaeus, si insipiciat, introspiciat, persp••c••at, si à capite ad calcem perscrutetur, ac pellegat, nihil hic in tanta rerum grauissimarum copia deprehendet praeter genuina•• fraudisque expertem historiam deprehendet. Neque dubito, quin

vestri, qui proprijs oculis intuiti sunt, idem sint dicturi, nisi fortè reluctante loquantur conscientiâ.

PHIL.

a 1.70 Vt pleniorem hac de re certitudinem tam sibi quàm alijs procurarent, duo priori loco nominati, scriptis literis ab Archiepiscopo ro∣garunt, vt copia illis sieret praefatum codicem liberiùs atque diligentiùs in∣spiciendi; sed repulsam passi sunt: quod totum (sicut gestum fuit) Thomae Fitzherberto per literas suas significârunt. Iudicet iam quiuis, licèt minùs ••quus arbiter, qualia censenda sint illa acta, quae adeo lucem abhorrent, & districtior••m examinationem reformidant, vt non, nisi in praesentia domi∣norum suorum, idque leuissimè, & tanquam per transennam spectari, tra∣ctar••que permittantur.

ORTH.

Liberiùs (inquis) ac diligentiùs codicem inspiciendi copiam rogantes, repulsam passi sunt. Subdolam verò vafrámque rei gestae narrationem! Quod rogarunt, hîc aut siletur, aut verbis generalibus obuoluitur. Librum illum, de rebus huiusmodi vni∣cum Instrumentum, vt appellamus, authenticum rogarunt, & po∣stularunt, non modo inspiciendum denuo, sed secum deportandum & priuatis scrinijs manibúsque credendum. Apertè, candidéque responsum est à reuerendissimo Archiepiscopo, Adirent: pro arbi∣trio ipsum in propinquo Chartophylacium, siue domum, in qua huiusmodi Autographa asseruantur: ibi licere illis, inspectante cu∣stode Instrumentorum publico, haec, & alia rerum Ecclesiastica∣rum monumenta inspicere, penitúsque perscrutari: Libros autem* 1.71 ipsos sede sua dimoueri, ac priuatorum, etiam optimè affectorum, manibus arbitrióque permitti, nefas. Quam hîc rogo, repulsam passi rogatores isti, nisi quâ importuni & insolentes? Quod aequum erat, vltro ijs liberalitérque indultum, quod iniustè postulatum, aequissimo iure negatum. Quid vero? An vos monumenta Vatica∣na cu••libet sine delectu, etiam Ecclesiae vestrae aperto hosti pro li∣bitu perlegenda, imo inspectionis liberioris praetextu deportanda permittitis? Certè, absentibus ijs quorum fidei commissa sunt, Archiua publica ostendi aequum non est; imò nec tutum, ne forte delumbentur. Satis est, s••in loco publico custodiantur, vbi à quo∣libet (illis praesentibus) conspici possunt. Non minùs liberali cu∣stodi•• publica in Archiuis monumenta apud nos asseruari res ipsa loquitur, ac hodierna comprobat experientia. Si quis vestrûm se∣riò cupiat haec perlegere, adeat locum satis omnibus obuium, fores in••eniet haudquaquam clausas, libros ipsos haud grauatè oculis vsurpandos, modò ne manu sublestâ lancinandos. Adeat, inquam, hodie quiuis veritatis explorandae cupidus: haec eadem proprijs oculis intueri, ac diligentiùs rimari dabitur. Sed vin verbo dicam? Vbi affectata dominatur malitia, veritate nihil ingratius, vtpote morbum iucundum sanaturâ. Clausi manent non tam libri nostri, quàm oculi vestri.

Notes

• a 1.1

  Fitzh. append. ••. 2.
• b 1.2

  N. 9.
• * 1.3

  2
• c 1.4

  Fertil. part. 2. c 7.
• d 1.5

  Sand. de sc••••s. l. 3. p. 297.
• e 1.6

  Hard. confut. detect. part. 2.
• f 1.7

  Ibid.
• g 1.8

  Quo suprà.
• h 1.9

  Quo suprà.
• i 1.10

  Hard. conf. Apol. part. 6.
• * 1.11

  3
• k 1.12

  Chr. •• Sacro∣bosco de inuest. Chr. eccl. c. 4.
• l 1.13

  Hen. Fitz. Sim. Britannom. lib 3 c. 5. p. 3••1.
• m 1.14

  Sand. de schis. lib. 3. p. 272.
• n 1.15

  Hollinsh. pag. ••180. col. 1. lin. 46.
• o 1.16

  Idem. p. 1182. col. 1. lin. 36.
• p 1.17

  Idem▪ p. 1183. col. 1. lin 41. & Sand. de schis. l. 3. p. 284.
• q 1.18

  Idem▪ p. 1184. col. 1. lin. 60.
• r 1.19

  Holl p. 1184. col. 2. lin. 26.
• s 1.20

  Libr. huius. c. 9. n. 2.
• t 1.21

  8. Eliz c. 1.
• * 1.22

  4
• u 1.23

  Vid. Fitzher. be••t. app. n. 2.
• x 1.24

  ••. 11. & 9.
• y 1.25

  N. 5.
• z 1.26

  Vid. ••. 10. & 11.
• * 1.27

  5
• a 1.28

  App. ••. 11.
• * 1.29

  6
• b 1.30

  Defens. apol. pag. 129.
• c 1.31

  Hard. in de∣tect. fol. 233. vi∣de, Champ. p. 465.
• d 1.32

  Ex Registr. Parkeri t••••. 1.
• e 1.33

  〈◊〉〈◊〉 a∣•••••• C•••••••• p. 465
• * 1.34

  7
• * 1.35

  8
• f 1.36

  Fitzberb. a••∣pend n. 5.
• * 1.37

  •• N. 10
• * 1.38

  9
• h 1.39

  Juel. defens. Apol. p. 129.
• i 1.40

  Fitzbe••. ap. pend. n. 6.
• k 1.41

  P. 125.
• l 1.42

  Append. n. 1••.
• * 1.43

  10
• m 1.44

  Flud. Tri∣um••••. Purg. p 141.
• n 1.45

  Fitz. Sim. Britannom. p. 312.
• o 1.46

  Fitz Sim. ibi
• * 1.47

  11
• * 1.48

  11
• * 1.49

  12
• p 1.50

  Author per er∣rorem appellat Richardum, cu∣ius loco Johan∣nem repos••i••••oc enim erat illi nomen, vt ex Archiuis constat multis in locis.
• q 1.51

  Purg. tri∣umph. p. 141.
• * 1.52

  •• Sutliuius, & ••llij.
• * 1.53

  13
• * 1.54

  14
• a 1.55

  Rich. Shelden de spiritib. Pontifi••ijs, p. 17.
• b 1.56

  In epist. 〈◊〉〈◊〉. S. ad amicu•• in Anglia.
• c 1.57

  Camden in Eliz p. 38.
• d 1.58

  De praesulib. Angliae, p. 21••.
• e 1.59

  Doct. Collin. in incre••. p. 4••0
• f 1.60

  De honore cleri coniugati, l. 1. s. 17.
• * 1.61

  15
• g 1.62

  Fitzherb. ••p∣pend. n. 13. Ib. n. 14.
• * 1.63

  16
• h 1.64

  Franc. L••nd. de Praesul. Angl. in Park. Cant.
• a 1.65

  P. 527.
• b 1.66

  Champ. p. 525.
• c 1.67

  P. 527.
• d 1.68

  Ibid.
• e 1.69

  Ibid.
• a 1.70

  Ibid.
• * 1.71

  Huic ipsorum petitioni hoc m••∣d•• iam tum à se responsum pr••b•• meminit, ac h••∣die coram testi∣bus fide dignis rec••lit dignissi∣mus, integerri∣músque Domi∣nus Archiepis∣copus.