Tractatus de legibus et consuetudinibus regni Anglie, tempore Regis Henrici secundi compositus, Iusticie gubernacula tenente illustri viro Ranulpho de Glanuilla iuris regni & antiquarum consuetudinu[m] eo tempore peritissimo. Et illas solu[m] leges continet et consuetudines secundum quas placitatur in Curia Regis ad scaccarium et coram Iusticiis vbicunque fuerint. Huic adiectæ sunt a quodam legum studioso adnotationes aliquot marginales non inutiles

Cap. 1.

PLacita que simi∣liter in curia pro∣ponuntur, hacte∣nus ex parte sunt expedita. De cri∣minalibus, restat tractandum. Cū quis itaque de morte regis, vel seditione regni, vel exercitus, infamatur: aut certus apparet accusator ant non. Si nullus ap∣pareat certus accusator sed fama solummodo publica accusat, tunc ab initio saluo accusa∣tus attachiabitur, vel per plegios idoncos vel per carceris inclusionem. Deinde autem per multas et varias in quisitiones et interrogatio∣nes coram lustiē faciendas, in quiretur rei ve∣ritas, et id ex verisimilabus rerum in diciis, et coniecturis. Nunc pro eo, nunc contra eum

qui accusatur, facienribus. Per legem appa∣ren••em purgandus est, vel omnino ab impo∣sito crimine absoluendus. Si vero per huius∣modi legē super capitali crimine fuerit quis conuictus, ex regie dispensationis beneficio tam vite quam membrorum suorum eius pe∣det iudicium, sicuti in ceteris placitis de felo∣ni••. Apparente vero certo accusatore ab initi∣o, idem attachiabitur per plegios si quos ha∣buerit {quod} placitūsuil prosequetur. Sī a••tē ple∣gios nō habuerit, fidei sue religionis solet cō∣mitn sicut in placitis omnibus de felonia. So∣let autem ih talibus fides sufficere, ne nimie districtionis securitas, alios terreat a consimi∣li accusatione. Accepta autē ab accusa••ore se∣curitate de placito prosequendo, tunc is quī accusatur vt prediximus per plegios saluos et securos solet attachiari, aut si plegios nō ha∣buerit, in carcerem detrudi. In omnibus au∣tē placitis de feloma solet accusatus per ple∣gios dimitti, preterquam in placito de homi∣cidio, vbi ad terrorem aliter statutum est. Deinde autem dies solet partibus pre∣figi. Qua existente, essonia rite currune legittima ad vltimum autem accusatore

proponente se vidisse, vel alio modo in curia probato certissime se sciuisse, ipsum accusatū machinatum fuisse vel aliquid fecisse in mor∣tem Regis vel seditionem Regni vel ex∣ercitus, vel consensisse, vel consilium dedisse vel autoritatem prestitasse, et hoc ipsum iux∣ta considerationem curie diracionare parato, accusato quoque contra aduersus eundē per omnia in curia legittime negante, tunc per duellum solet placitum t••rminari. Et sciendū quod ex quo fuerit duellū in huiusmodi pla∣citis vadiatum non potest alterutra partium verbis in ipsius vadii datione propositis, ali∣quid adiicere vel diminuere vel aliquatenus a proposito declinare vel resilire, quin pro vic∣to habeatur, et lege victi censea••ur. Nec alio modo nisi de licentia domim Regis vel eius Iustiē de c••tero poslūt sibi ad inuicē reconci∣liari. Si vero appellator victus fuerit, in miseri∣cordia domini Regis remanet, que qualis sit in precedentibus dictum est satis, que etiam incommoda et quam infamiam victus incur∣rat, satis supradictū est. Si accusatus fuerit victus quale expectat iudicium, paulo ante dictū est rebus insuper et catallis suis omnibus consis∣catis

et heredibus suis imperpetuum exhere∣dan dis, admittitur autem ad huiusmodi ac∣cusationem quilibet liber homo maior infra etatem constitutus. si quem appellauerit at∣tachiabitur is qui appellat vt supra expositum est. Rusticus quoque admittitur, mulier autē in nullo placito defelonia ad accusationē ad∣mittitur, nisi in quibusdam exceptis casibus de quibus infra dicetur. Declinare autem po∣t••st accusatus in huiusmodi placitis, per etatē et per mahemii iudiciū. Etas aurē talis debet esse, quod sit sexaginta annorū vel supra. Ma∣hemiū autē esse dicitur, ossis cu••uslibet frac∣tio, vel reste capitis per incisionem vel per ab∣rasionem attenuatio. In taliautem casu, te∣netur se purgare is qui accusatur per dei iudi∣cium, scilicet per callidū ferrum vel per aquā pro diuersitate conditionis hominum, scilicet per ferrū callidum si fuerit homo liber, per aquam si fuerit rusticus.