De laudibus legum Angliæ writen by Sir Iohn Fortescue L. Ch. Iustice, and after L. Chancellor to K. Henry VI. Hereto are ioind the two Summes of Sir Ralph de Hengham L. Ch. Iustice to K. Edward I. commonly calld Hengham magna, and Hengham parua. Neuer before publisht. Notes both on Fortescue and Hengham are added

SEd, vt tibi con∣stet princeps hui{us} studij ••orma & im∣ago, illam, vt val••o, iam describā. Sunt nam{que} in eo, decem hospitia minora, & quādo{que} vero plura

quae nominātur hos∣pitia Cancellariae ad quorū qd libet {per}ti∣nēt cētū studētes ad minus, & ad aliqua eorū maior in mul∣to numer{us}, licet nō oēs sē{per} in eis fimul cōueniant. Studētes etenim isti, {pro}eorū part̄maiori, iuuenes sunt, originalia, &, quasi legis elemēta addiscētes, qui in il∣lis {pro}ficiētes, vt ipsi maturescunt, ad ma∣iora hospitia studij illius, quae hospita curiae appellantur, assumuntur, Quorū maiorum, quatuor sunt in numero, & ad minimum eorū pertinent in forma praenotata, ducenti studētes aut prope.

In hijs enim maiori bus hospitijs, nequa quā potest studens aliquis sustētari mi∣noribus expensis in anno, quam octo∣ginta scutorū, & si seruientem sibi ipse ibidem habuerit, vt eorum habet plura∣litas, tanto tunc ma¦iores ipse sustinebit expēsas. Occasione vero sūptuū hm̄di, ipsi nobiliū filij tā∣tū in hospitijs illis leges addiscunt. Cū pauperes & vulga∣res, pro filiorum su∣orum exhibitione, tantos sumptus ne∣queant sufferre. Et mercatores raro cu∣piant tantis oneri∣bus annuis attenua∣re mercādisas suas.

Quo fit vt vix do∣ctus in legibus illis reperiatur in regno qui non sit nobilis, & de nobilium ge∣nere egress{us}. Vnde magis alijs consimi¦lis status hominib{us}, ipsi nobilitatem cu∣rant & conseruatio∣nē honoris & famae suae. In his reuera hospiciijs maioribus, etiam & minoribus, vl••ra studium legū, est quasi gimnasiū omnium morū, qui nobiles decent. Ibi cantare ipsi addis∣cunt similiter & se exercent in omni genere harmoniae. Ibi etiam tripudia∣re, ac iocos singulos nobilibus conueni∣entes qualiter in

domo regia exerce∣resolēt, enutriti: in ferialibus dieb{us}, eo∣rū pars maior, lega∣lis disciplinae studio, & in festiualibus sa∣crae scripturae, & cro∣nicorū lectioni, post diuina obsequia, se confert. Ibi quippe disciplina virtutum est & vitiorum om∣nium exiliū. Ita vt propter virtutis ac∣quisitionem, vitij e∣tiam fugam, milites, barones alij quo{que} magnates & nobi∣les Regni, in hospi∣tijs illis ponunt fi∣lios suos, quamuis non gliscant eos le∣gum imbui discipli¦na, nec eīus exerci∣tio viuere sed solum ex patrocinijs suis

Ibi vix vnquam se∣ditio, iurgium, aut murmur resonat, & tamen delinquētes nō alia poena quam solum a communio∣ne societatis suae a∣motione plectūtur, quia poenam hanc ipsi plus formidant, quam criminosi ali∣bi carcerem timent, aut vinc••la, nam se∣mel ab vna societa∣tum illarum expul∣sus, nunquam ab ali qua caeterarum so∣cietatum earundē, recipiturin socium, quo ibi pax est cō∣tinua, & quasi ami∣citia coniūctorum, est eorum omnium conuersatio. For∣mā vero, qua leges illae in his discuntur

hofpitijs, hic expri∣mere non expedit, cum tibi, princeps, eā experiri nō lice∣at. Scito tamen, qd delectabilis ipsa est & omni modo ex∣pediēs legis illi{us} dis∣ciplinae, omni quo{que} affectione digna. V∣num tamen te scire desidero, qd ne{que} Aurelianis vbi tam Canones addiscun∣tur, quam ciuiles le∣ges, & quò, a quā∣pluribus regionib{us} confluunt scolares, ne{que} Andaginis, aut in Cadomo, aliaue vniuersitate Fran∣ciae, praeterquam solū Parisijs, repe∣riuntur tot studen∣tes infantiam euasi, sicut in hoc studio,

licet ibi addiscētes omnes, solū ab An∣glia sint oriundi.