The metrical chronicle of Robert of Gloucester. Edited by William Aldis Wright. Published by the authority of the lords commissioners of Her Majesty's Treasury, under the direction of the master of the rolls.
About this Item
- Title
- The metrical chronicle of Robert of Gloucester. Edited by William Aldis Wright. Published by the authority of the lords commissioners of Her Majesty's Treasury, under the direction of the master of the rolls.
- Author
- Robert, of Gloucester, fl. 1260-1300.
- Publication
- London,: Printed for H. M. Stationery off., by Eyre and Spottiswoode,
- 1887.
- Rights/Permissions
The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials are in the public domain. If you have questions about the collection, please contact [email protected]. If you have concerns about the inclusion of an item in this collection, please contact [email protected].
DPLA Rights Statement: No Copyright - United States
- Subject terms
- English language -- Dialects -- England
- English language
- Great Britain -- History
- Link to this Item
-
http://name.umdl.umich.edu/AHB1378.0001.001
- Cite this Item
-
"The metrical chronicle of Robert of Gloucester. Edited by William Aldis Wright. Published by the authority of the lords commissioners of Her Majesty's Treasury, under the direction of the master of the rolls." In the digital collection Corpus of Middle English Prose and Verse. https://name.umdl.umich.edu/AHB1378.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed June 16, 2025.
Pages
& suþþe þe louerd of þe hous · quelle & alle his · [quelle] quolde α; þei killyd β.]
Line 6000
& suþþe brenne al is hous · al uor hor scot ywis · [brenne] barnde α; brent β. al uor] as for B; for αβδ,]
Page 438

Suche were lo þe gistes · þat hider come þo · [Suche] Hit αδ; Thei β. lo þe] þo þe B; þe C; sori α; sory β; sorye δ. gistes] gustes C; gestys β; gestis δ. hider] huder C; hidere α; thider γ. þo] so αβ.]
Moche aþ þis lond ar þis · idrive in sorwe & wo · [þis lond ar þis] engelond B. ar] or γ. þis] þisse α. idrive] dryed β; ydured δ. in] om. BCαβ; of δ.]
Mest wo hii dude in barcssire & vpe assesdoune · [hii dude] that dide γ. vpe] vpon α; apon γ. assesdoune] asschesdoune α; Aischesdoune γ.]
& so aboute quichelmeslewe · & so in mani a toune · [so] al so C; om. δ. quichelmeslewe] quychelmesley B; quich|helmes lyȝe α; kouchamslew β; Quichelmesleye δ. mani a] mony B; maniȝe α; many β.]
· Aeldred · [folio 91a]
Atte laste king aildred · þo he was to grounde ybroȝt · [aildred] aeldred α. he was] was he C. ybroȝt] brought γ.]
& Muche of þe lond aslawe · & destrued al to noȝt · [aslawe] slayne γ. destrued] destrud α.] [Hearne page 297]
Suan þe duc of denemarch · he ȝef atten ende · [atten ende] atte nende B; at þan ende α; at the ende γ.]
Folle þritti þousend pound · to denemarch to wende · [to] aȝen to αβ. denemarch] demarch α. to] om. α.]
& bileue þis lond in pes · so þat þis was ydo ·
Line 6010
Ac lute it was ar þer com · wel more wo þer to · [Ac lute] Aite α; A litel while β. hit . . . com] or þer come hit was β.]
Vor þe king aildred · isey is lond al bar · [aildred] aeldred α; Aldrede γ.] [gentes per hidas.]
Of þe folc of denemarch · he nolde noȝt ȝut be ywar · [he] ne α. nolde] wolde β; ne wolde γ. noȝt] om. δ. ywar] war Cα; ware γ.]
Ac let gadery a nywe ost · þoru al engelond wel wide · [gadery] gadre γ. a] o α. al] om. αβδ. wel] ryȝt β.]
Of heyemen & of lowe ek · ygadered bi þe hide · [& of] of C; & δ. ek] om. αβδ.]
Line 6015
Þat euere eiȝte hide lond · an man him ssolde finde · [euere] euery γ. an man him] ane man him α; one man he γ.]
Wiþ helm & hauberc & þe atil · þat non nere bihinde · [hauberc] Aγ; haubrek α; haubryk β; hamberk δ. þe atil] atyr α; atyre βδ. non nere] no nere α; non were β.]
Page 439

& greiþede him ssipes in þe se · ac al nas worþ a fille · [greiþede] greyþed B; graþed β; graded γ. him] hem Bβ. nas] was nouȝt β; was not δ. a fille] o ville α; a ville β; a wille γ; a frille C.]
Vor þo is coust was al ydo · he miȝte bet abbe be stille · [is coust was al] al his cost was C; al þis coust was α; al þis cost was β; alle þys cost was δ. ydo] do βδ. bet] let B; better β. abbe] B; habbe Cα; albe A; haue β. be] ybe B; ben at home β.]
To suan þe duc of denemarch · þe tidinge sone com · [þe duc] duc Bα. þe tidinge sone] sone þe tiþinge α; soone þe tyþinge β; sone þe tyþynges δ. tidinge] tytynge B; tiþynge C.]
His ost & is poer · wiþ him sone he nom · [wiþ him sone] sone wt him δ.] [reditus suani.]
Line 6021
& in þe a þousend ȝer of grace · & þe teþe ȝer al so · [&] om. C. a] om. Bαβδ. & þe] & in þe β; and in δ. teþe] tenthe δ.]
& of vr kinges crounement · þritti ȝer & tuo · [vr] þe αβδ. crounement] corounement α; crounynge β. þritti] þritteþe α.]
In an haly þoresday · to þis lond he com · [In an] In one α; Apon an β. haly] holy Bα; halwe C.]
Line 6024
& þen toun of gypeswich · mid strengþe sone nom · [þen] þan C; þe αβ; in þe δ. gypeswich] gripeswych C; Episwiche β. nom] he nom α; he nome β.]
& robbede aboute in þe lond · & tounes adoun caste · [robbede aboute] aboute robbede αβ; abowte robbed δ.]
Ac þe contreye of grantebrugge · aȝen hom stod uaste · [aȝen hom stod] stod aȝen wel α; stode aȝen him β.] [grante|brugge resistit.]
& foȝte ase stalwardemen · þe wule hor poer ylaste · [ase] al þe B. wule] while Cαβ. hor poer] power α. ylaste] laste α; last γ.]
Ac hii were as hii nede moste · bineþe atte laste · [Ac] And γ. hii were . . . moste] as hi nede moste hi were α; as þei nede muste þei were β; as þey nedys moste þey were δ. laste] at þe laste α; cast β.]
& þer was þe kinges soster sone · islawe aþelston · [&] om. δ. islawe] yslawen α; slayne γ.]
Line 6030
& barons & kniȝtes · & heiemen monion ·
Page 440

Aboute heruest þis deneis · as rotes arnde · [heruest] þe heruest δ. rotes] roters Bδ; rotours C; rotors α; robbers β. arnde] ernede δ; went β.] [predacio.]
Bi chilterne & to oxenford · & þen toun barnde · [chilterne] α; chylterne B; chiltarn C; chilterme A. & to] to Bα; and γ. þen] þane α; þat βδ. barnde] hi barnde α; þei brent β; þey barned δ.]
Þo wende hii vorþ of denemarch · & robbede al est sex · [Þo] So α. of] to γ. robbede] robbed B.] [Hearne page 298]
& grantebruggessire & estangle · & al so middelsex · [grantebruggessire] gutebruggessyre B; grantebrugge α; graunt|burge β; grauntbrugg γ.]
Bokinghamssire & oxenfordssire · & hertfordssire al so · [&] om. C. oxenfordssire] oxeneford α; Oxenforde β. hert|fordssire] herfordschire C; herefordeschire α; herforde schire β; hert|fortschire δ.]
Line 6036
Bedeuord ssire & haluendel · hontindone ssire þer to · [haluendel] haluenden γ.]
Norþhamtone & bisouþe · temese barcssire · [Norþhamtone] Norþhamtessyre B; Norþhampteschire C; Nor|hampte schire α; Northe haptschire β; Northamptonshire γ; Nor|hampschyre δ. temese] temese & αβδ.]
& soþereye & souþsex · & souþhamtessire · [& souþhamtessire] & also souþhampteschire αβ.]
& muchedel of wiltessire · & þo al þis was ydo · [& muchedel] An mucheldel B; And mucheldel γ.]
Line 6040
Hii drowe hom toward kanterbury · to robbi þere al so · [hom] om. δ. robbi] Cα; robb A; robby B; rebbe γ.] [Obsessio kanter|burie.]
In þe a þousend ȝer of grace · & endlefte þer to · [a] om. Bγδ. þousend] þousund C. endlefte] endlofte A (later hand); endleuene B; elleuene δ; enlefþe ȝer α; þe elleueþ ȝere β.]
Þis folc com to kanterbury · robberye to do · [robberye] robbory C. to] for to δ.]
Bituene vre leuedi day þe late · & misselmasse day · [vre] hour B. leuedi] leuede B; lady αβ. late] latere BCαβ later δ. misselmasse] myelmasse B; mychelmasse C; seint Micheles α; seynt Michaelys; seint Micheles δ. day] daiȝe α.]
Þis folc bisette kaunterbury · & uaste it bi lay · [kaunterbury] cauntebury C. it] om. BC; þane toun α; þat toune β; þat toun δ. bi lay] bilayȝe α; bylaye δ.]
Line 6045
Page 441

Line 6045
Aeldred · [folio 91b]
& gret raunson of hom wiþinne esste · to be out of wo · [raunson] raymson B; Raunsom δ. of hom wiþinne] ham α; hem βδ. esste] eischte C; eschste α; escht δ; asked β. to be] to leten ham ben α; to late hem be βδ.]
Ac þe erchebissop of þe toun · seint alfe þat was þo · [þe] om. β. seint] om. δ. alfe] aelfege C; alphe αβ.]
Was vaste þer aȝen · to ȝiue eni raunsoun · [vaste] fast α; om. γ. aȝen] ayens γ. eni] hem any β. raunsoun] raymson B.]
Þe deneis vor wraþþe þo · asailede uaste þen toun · [þo] om. δ. asailede uaste] vaste asaillede C. þen] þane α; þe BC; þat β.]
& wonne him & vaste slowe · & þo hii wiþinne come · [wonne him] wonne α; hit wanne β; wonne hit δ. & þo] þo C; & αδ.]
Line 6050
Heye men þat inne were · & seint alfey hii nome · [inne] þer inne Bαβ; þerynne Cδ. alfey] alfe B; aelfege C; alphe αβ (& passim). hii] om. C.]
& monekes & þen toun · barnde & adoun caste · [þen] þane α; þe B; þat β. barnde] þei brent β. adoun] doun β.]
Þe erchebissop seint alfe · hii hulde & bounde uaste · [alfe] aelfege C. hulde] heolde B; hente α; toke β.]
& ladde him biside londone · to þe toun of grenes|wich · [ladde . . . . londone] biside (bysyde δ) londone (Londoñ βδ) him ladde αβδ. greneswich] grenewich α; grenewych C; Grenewiche β Grenewyche γδ.]
& helde him þere in prisoun · þat he nas no mon ilich · [helde] hulde α. þere] forthe þere δ. nas] was β; ys δ. no mon] non man B. ilich] ylyche B; liche β.]
Line 6055
Half ȝer & somdel more · & suþþe in þe ȝer of grace · [Half] An half β. of] om. δ.]
A þousend & tuelf ȝer · hii ladde him in an place · [A] O αγ. tuelf] þe tuelfte C. ladde] hadde C. in an] on o α; on a β; in δ.]
Page 442

Wiþoute þe toun of greneswich · & henede him wiþ stones · [of] om. B. greneswich] greneswyke B; grenewyke C; grene|wich α; Grenewyche γδ. henede] hende Cα; stenede B; stoned β stenyd δ. wiþ] om. C.]
As me henede seinte steuene · & tobrusede is smale bones · [henede] hende Cα; stenede B; stoned β; stened δ. steuene] stefne α. tobrusede] debrusede Bα; debrused Cδ; brusede β; brused γ. smale] om. Bδ.]
Atte laste mid an deueniss ax · me smot him to gronde · [an] o α; a BCβδ. deueniss ax] denchax Bδ; deynesch ax C; denischs ax α; Deuenysche axe β. gronde] the grounde γ.] [Hearne page 299]
Line 6060
In þe heued þat he lay · & deyde in an stounde · [heued] heuede B; hede γ. & deyde] ded α; dede β. an stounde] a stounde BC; o stounde α; one litel stounde β; o litel stounde γ.] [Occisio sancti alphegi.]
Þe saterday þe ester wouke · þis holy man hii slowe · [þe] in þe BCαβδ. wouke] woke C; wike αβ; weke γ.]
Ac vewe þer were atte dede · þat þe beuerege bilowe · [þer] þat B; om. Cα. atte] at þe α; at that C. þat] om. B. beuerege] beuereche α; beueriche δ.]
Vor some bicome cancrefrete · & some blinde oþer wode · [bicome] hi bicome α; þei bicome β.]
& som deyde verlich · vpriȝt as hii stode · [verlich] ferliche α. vpriȝt as hii] as hii vp ryȝt B.]
Line 6065
So þat vor drede of þis wreche · þe deneis were agaste · [þis] þat δ.]
& wiþ drowe hom of hor luþerhede · þe wule it wolde ylaste · [wiþ drowe] wt drowen δ. hom of] om. αβδ. ylaste] last Cγ.]
& þer was þe betere pays · a ȝer & vnneþe · [& . . . . pays] Þe betere pays þer was after α; The better pees þer was aftir β; The better pees was after δ. a ȝer] o ȝer α; o ȝere βδ. &] om. δ.]
Vor in þe ȝer of grace · a þousend & þretteþe · [a] o α. þousend] þousund C. þretteþe] þe thrytteþe δ.]
Line 6069
Suan þe duc of denemarch · bigan to turne is hond · [þe] om. α.]
& after þat he adde destrued · þe souþhalf of þis lond · [adde] om. αβ. destrued] destrud B; destrude α. þis] þe δ.]
Page 443

He wende & robbede of þis lond · al þe norþ side · [of] al B.] [predacio borialis.]
Norhumber & lindeseye · & destruede wyde · [Norhumber] Norþhomber B; Northumber α; Norþhumberlonde β.]
Euere fram watelinge stret · & so bi oxenford · [& so] so αβ. oxenford] oxeneforde α.]
Hii come & nome winchestre · & so walinford · [so] suþþe C. walinford] walyngford C; wlingforde α; walyng|forde γ.]
Fram walingford hii wende · & þen toun of baþe nome · [þen] þane α; þe BC; þat β.]
Line 6076
So þat suan was king yholde · ware so he euere come · [yholde] hi holde C. w re so he euere] whar hi α; whare þei β; whare þat þey δ. he euere] euere he C.]
Ac þe king of engelond · in such sor & morninge · [sor] sorewe α; sorowe βδ.] [Missio filii neus|trie.]
Carede of is ȝonge sones · mest of alle þinge · [of] for δ. m est] moste γ. alle] eny δ.]
Leste hii were defouled oȝt · vor hii ne couþe of fiȝtinge · [Leste] Laste Cα. defouled] defoulde B. oȝt] out α. hii ne couþe] he couþe nout α; þei couþe nouȝt β.]
Line 6080
Þeruore in to normandie · he let hom sone bringe ·
Boþe alfred & seint edward · & þe quene hor moder also · [Hearne page 300]
Wiþ þe duc richard þe quene broþer · vorte such wo were ydo · [þe] om. αβ. þe quene] hure αβ; hir δ. vorte] for C; vort α; vn to β; forto δ. such] swich C; þe αβδ. wo] wowe α; werre βδ. ydo] do γ.]
Ac is eldoste sone · Edmond yrene syde · [eldoste] vldeste α.]
Vor he was hardi & god kniȝt · at hom he let abide · [hardi & god kniȝt] knyȝt hardi & god (good β) αβ; knyght hardy & good δ. god] gode B. abide] him bide β.]
Line 6085
Page 444

Line 6085
· Aeldred · [folio 92a]
Þat luþer folc of denemarch · robbede & slowe uaste ·
Chirchen & abbeys · barnde & adoun caste · [Chirchen] And chyrchyn B; & churches C; & chirchen α; And chirches βδ. barnde] brent δ. adoun] adoun also α; also adoun hem β; also doune hem γ.]
Men leye vnbured to drawe · þat reuþe it was ynou · [leye] layne δ. vnbured to drawe] to drawe al vnbured Cα; to drawe alle vnburied β; to drawe vnburied γ; al to drawn vnberied δ. þat] at C.]
Þat feble folc to wildernesse · & to wodes faste drou · [Þat] The δ. faste drou] drowe fast drowe (sic) γ.]
Aildred king of Engelond · ysei al þis wou · [Aildred] Aeldred α; Aldrede γ. ysei] þo he sey B; y say α; sawe γ.]
Line 6090
Hou me destruede is lond · & is folc so slou · [destruede] destruyde B; destrude α. so] om. B; me α; men β.]
To midewinter he wende anon · þo he ne sey oþer red · [To] At βδ. sey] sawe γ.]
To normandie & huld him þer · uorte þe duc suan was ded · [worte] vort α; vor C; vn to β; forto δ. þe] om. δ.]
Suan deide in þe ȝer of grace · a þousend & four|teþe · [Suan] He αβδ. a] o α. þousend] þousund C. fourteþe] fouteþe A.] [Obitus suan.]
Line 6094
His folc made euere uaste worre · ȝut after is deþe · [folc] men δ. uaste] om. αβδ. worre] werre α.]
& made is sone king after him · knout was is name · [knout.]
Þat dude as wel as is fader · engelond gret ssame · [as wel] also αβδ. as] om. β. gret] muche αβδ.]
& false kniȝtes of engelond · hulde mid him vaste · [hulde] held C.]
Ac hii þat trewe & gode were · aȝen hom hor herte caste · [trewe & gode were] trewe were & goude C; gode & trewe were α; good & trewe were β. aȝen] aȝenst δ. hom] hym B; him αβδ.]
Line 6099
& sende after king aildred · in to normandie stille · [aildred] aeldred α; aidred C. in to] to αβδ.] [reditus aildred.]
& he com sone to engelond · & wende abbe is wille · [abbe] to habbe C; to haue βδ. is] al his α; alle his β.]
Page 445

Ac þo king knout it vnder ȝet · he was vol of rage · [Ac] om. αβδ. þo] þe B; Whenne β. vnder ȝet] vnderȝat α; vnderstode β. vol of] of grete δ.] [Occisio ostagio|rum.]
He wende anon to sandwich · & men þere in ostage ·
Þat were bitake is fader · vor heye men of þe londe · [bitake is fader] his fader bitake α; his fadir bitake β; his fadir bytake δ.] [Hearne page 301]
He nom & let hom smite of · boþe vet & honde · [hom] hym B; om. C. vet] fot C; fet α.]
Line 6105
Nou adde heyemen of þe lond · itake þer bi uore ·
His fader ostage god ynou · & deop oþ ysuore · [&] & eke α; & also β. deop] dep B; dup α; so depe δ. ysuore] swore β.]
Wiþ him to holde treweliche · & breke þo hor oþ ·
Þer uore þe king knout wiþ hom · was þo so wod wroþ · [þo] om. αδ. wod] om. C; wood wood δ.]
& for wraþþe let bilimie · hor ostages þat were · [bilimie] bylyme B; bilymyȝe α; bylymme β; bylemme γ; be|lymmye δ.]
Line 6110
Suþþe he wende in to westsex · & robbede þere · [wende in to] wende to αδ; went to β. robbede] vaste robbede α; fast robbed þan β. þere] fast þere δ.]
& in dorsete dude & wiltessire · & somersete gret wo · [in dorsete dude] dude in dorsete α; dide in Dorsete β; ded in Dorset δ. &] & in β. &] & in αβ.] [Morbus cosham.]
King aildred lay sik · in þe toun of cosham þo · [King] C; Kyng B; Kynge δ; Kin A; & king α; And kynge β. aildred] Aeldred α; Aldred β. cosham] corsham αβ; Corsam γ.]
In þe west ende of wiltessire · vor he was feble & old · [þe] om. B.]
& wiþ care & sorwe ouercome · as me aþ itold · [care & sorwe] sorowe and care γ.]
Line 6115
& fram cosham to londone · he ofscapede vnneþe · [&] om. αβδ. cosham] Corsham αβ. ofscapede] ascaped β.] [londone.]
Vor to witie him fram is fon · þat hii ne broȝte him to deþe · [witie] wityȝe α; wyte B; wite C; kepe βδ. deþe] his dethe γ.]
Page 446

Þere he huld him in þe toun · mid muche sorwe & sore · [muche] muchel γ.]
Þat of al is lond of engelond · he nadde an vot more · [is lond of] om. αβδ. nadde] hadde β. an vot] o fot α; o foot δ; no fote β; fote no γ.]
Þe ȝates he made vaste · & wuste him wiþinne · [wuste] wiste C; kept β; kepte δ.]
Line 6120
His fon asailed þene toun · wiþ oute mid al hor ginne · [asailed] asaylede Bα. þene] þane α; þat βδ; þe C. al] om. αβ. hor] his C.]
Atte laste þis king aildred · as in al þis strif · [Atte] At þe α. þis] þe C; om. αβ. aildred] aeldred α. al] alle αδ. þis] his C; om. αβδ. strif] stryue Bαβδ.] [obitus regis.]
In a seint gregories day · wende out of þis lif · [In] On βδ. a] an B; o α. þis lif] þys lyue B; his lyue αβ.]
As in þe ȝer of grace · a þousend & sixteþe · [a] o α. þousend] þousund C.]
Line 6124
Febleliche he liuede al is lif · & deyde in feble deþe · [al] om. αβδ. is] in β.]
· Edmund iren side · [folio 92b]
In such sorwe he was king · seuene & þritti ȝer · [such] suche B.]
He adde moni a sori day · & mochel anguisse her · [He adde . . . . her] He was ibured at londone at seinte poules & liþ þer α; He was buried at londoun at seynt Poules & lieþ þere β. a] an B. her] er B; ere δ.]
& for wreche of is broþer deþ · al such sorwe him com · [broþer] broþeres Cβ. al] om. β; to al δ. him] to hym B; he δ.]
Þat lute ioye he adde al is lif · of is kinedom · [lute] litel Cγ. ioye] ioiȝe α. he adde] hadde αβ. al] on α; in β; of δ. of] & eke of δ.]
EDmond yren syde · king aildredes sone · [yren syde] yrenesyde Bα. king] þat was king α; þat was kynge β; þat was kynges γ.] [Hearne page 302]
Line 6130
So god kniȝt of bodie was · þat he worþ longe in mone · [god] gode B. of bodie was] was of bodiȝe α; was of bodi Cβ; was of bodye δ. he worþ longe] longe worþ B; worþ longe α; woruþ longe C; longe schal be β.]
Page 447

Me nuste so god in none londe · & atte biginninge · [Me nuste . . . . londe] So god in no lond me nuste α; So good in no londe men wist β; So good in no lond me nust δ. god] gode B.]
After is fader deþ · me ches him to kinge · [fader] faders γ.]
Þe heye men of þe lond · þat fals ne luþer nere · [fals] false α; neyþer fals δ.]
Ac monie hulde mid king knout · þat false & trichors were · [hulde] þer helde δ. false & trichors] false an tryschors B; traitorus & fals C; traitours & false αβ; trechours & fals δ.]
Line 6135
EDmond vor is strengþe was · ycluped yrensyde · [strengþe] strenge B; strenþe C. was ycluped] w[as] ycleped α; was callid γ. yrensyde] yrenesyde Bα; þe Irensyde δ.]
Dreduol he was to is fon · þat him dorste vewe abide · [Dreduol] Drefol C. him dorste vewe] fewe him dorste α; fewe him durst β.]
Debonere & milde he was · to alle þat gode were · [& milde he was] he was & milde αβ. alle] ham α; hem β.]
Quointe & suiþe hardimon · as mon wiþoute fere · [Quointe] Queynte BC. suiþe] ful β.]
Verst he wende to westsex · & þere ech contreye ·
Line 6140
Abuyede al to is wille · boþe uor loue & eye · [Abuyede] Aboute B; Abowede Cα; Abowed βδ. al] om. α. is wille] his honde δ. uor] om. δ. & eye] & eiȝe α; & eke wt eye δ.]
As leon hardi ynou · he wende aboute wide · [leon] lyon C; o leon α; a lyoun β; a lioñ δ.]
& wan contreye & oþer · aboute in eche side · [contreye] Bδ; tontreye A; contrei C; contreiȝe α; cuntreye β; cuntree γ.]
Þat knout nadde poer non · aȝen him vorto stonde · [nadde] hadde β; had δ.]
Ȝif false traytors nadde ybe · here of engelonde · [traytors] traitorus C. nadde ybe] hadde nouȝt ybe β.]
Line 6145
Þat hulde mid þe king knout · traytours as hii were · [mid þe king] with kynge β.]
So þat noþer of þis kinges · abuyinde to oþer nere · [noþer of þis kinges] neuer noþer king α; neuer noþer kynge βδ. abuyinde] abouynde B; y bonde C; bowing α; bowynge βδ. oþer] oþere α.]
Page 448

Ac eiþer gaderede gret ost · & of oþeres men slowe · [gret] hare α; here β; her γ; om. δ. of] om. Cδ.]
Atte laste mid hor ost · to gadereward hii drowe · [Atte . . . . ost] Afterward atte laste C. Atte] And the γ.]
& mette hom after midsomer · þe feste of seint Ion · [midsomer] myssomer C. þe feste] þe fest α; in þe feste β. Ion] iohon α.] [Bellum sserston.]
A gret bataile smite · bi side þe toun of sserston · [A] And a BCδ; & o αβ. smite] smete C; hi smite α; þei smyte β. bi side þe] at þe αβδ; atte C. sserston] scherston αβ; Sherston γ.]
Line 6151
& slowe to grounde muche folc · & þo al was ydo · [al] al þis αβδ. ydo] do β.]
Þe kinges & muche of hor folc · aliue partede atuo ·
Þo wende king Edmund · to londone mid is route ·
& al þat folc of denemarch · destruede þer aboute · [al] om. αβ. aboute] al aboute αβ; allaboute δ.]
& drof hom out of þis lond · & ȝut nolde he noȝt blinne · [ȝut] om. αβδ. nolde he noȝt] wolde he noȝt β; he nolde þo δ.]
Ac wende in to westsex · þulke contreis to winne · [westsex] Estsex β. þulke] þane α; þat βδ. contreis] contreye B; contreiȝe α; cuntreye β; contrey δ.]
Þo he was fram bi este ywent · þe deneis mid al hor ginne · [was . . . ywent] wende fram estsex α; went fram Estsex β. ywent] ywend B; ywende C. al] alle αβ. hor] om. αβδ.] [Hearne page 303]
Bisegede londone ac hii ne miȝte · noȝt come wiþinne · [londone] londone faste α; london fast β; Londoñ anone δ. noȝt] om. αβδ. wiþinne] þer ynne C; þer inne αβ.]
So wel he was wiþinne ywust · þoru men þat þer were · [he] hit βδ. ywust] kept β; kepte δ. men] ham α; hem βδ. þer were] were wtynne δ.]
Line 6160
Þat þe deneis hom wiþdrowe · þo hom ne spedde noȝt þere · [Þat] om. BCαβδ. þo] when β. hom ne spedde] þey ne spedde δ. noȝt] om. αβδ. þere] nere β.]
& wende estward in to kent · & robbede þere vaste · [robbede þere] þer robbede α; þer robbed β.]
& hor preye at medeweie · in to ssipes caste · [medeweie] mydwei C; medeweiȝe α. ssipes] the shippes γ.]
Page 449

King edmond hom sywede · þo he hurde þis · [King] Kind α. he] hi C; om. δ.]
& passede temese · at breinford ywis · [passede] sone passede α; sone passed βδ. temese] forþe β. at] & Bαδ; by β. breinford] braynford Cαβδ.]
Line 6165
· Edmundus · [folio 93a]
& slou aboute vaste ynou · moni þat he vond · [moni] maniȝe α.]
& Monie flowe her & þer · aboute in þe lond · [flowe] slouȝ δ.]
Batailes hii smite monion · as we bigonne to telle er · [smite] gonne smyte β. bigonne] gonne αβ; gan δ. to] om. Cαβδ. er] here γ.]
Vor eiȝte batailes hii dude · ney wat wiþinne half ȝer · [ney wat] nerand β; om. δ. half] on half α; one half β.]
As at sserston & elleswere · & þe sixte bataile was · [elleswere] ellis whar C; elles whar α.]
Line 6170
Vpe þe hul of assesdoune · icholle telle þat cas · [Vpe] Opon α; Apon γ. assesdoune] aschedoune C; assches|doune α; Aischesdon γ. icholle] ychylle B; ichwul C; ich wole α; I wol γ.] [Assedoun.]
Þis tueye noble kinges · mid hor poer hom mette · [hom] togeder δ.]
& smite þer an bataile · & faste to gadere sette · [smite] smote γ. an] a B; o αγ. sette] þei sette β.]
Iordeined hii adde hor ost · wel in eyþer syde · [Iordeined] Ordeyned γ. eyþer] aiþer C.]
& edmond diȝte is stondard · ware he ssolde him sulue abide · [diȝte] ydyȝt B; idiȝt α; om. δ. stondard] standard B; stan|dart α. he ssolde him sulue] he wolde αβδ.]
Line 6175
& is dragon vp sette · & þis bataile ysmite · [sette] yset Bα; iset C; ysette δ; he sette β. ysmite] hi smete C; hi smite α; þei smyte β; þey smytten δ.]
Hii slowe to grounde in eiþer side · þat deol it was to wite · [slowe] smyten δ. in] on γδ. side] alf B; half αδ. deol] del C; dul α. wite] weten δ.]
Page 450

In is standard edmund was · as riȝt was uor to abide · [In] At δ. standard] standart α.]
He sey þat me slou is folc · aboute in eche syde · [sey] sai C; seyȝe α; sawe γ. þat me] how men γ. eche] euerye δ.]
His herte him nolde soffri noȝt · abide uor te time were · [him nolde suffri] wolde him suffre β; wolde suffre him δ. abide] to abide βδ. uor te] for C; vort α; fort δ; vn to β.]
Line 6180
Ac to þe bataile smot anon · as man wiþoute fere · [smot] he smot α; he smote βδ.]
& bileuede dragon & standard · & sturede vaste is honde · [bileuede] bilefde α.]
& slou to grounde as noþing · him ne ssolde at stonde · [ne] om. βδ. at stonde] astonde β.]
Sone adde is gode body · yperced þe ost þoru out · [yperced] persid γ.]
He made is wei roume ynou · vorte he com to king knout · [vorte] vort α; vn to β. king] om. αβδ.]
Line 6185
Þer were duntes ariȝt · ismite bituene hom tueie · [were . . . ismite] dyntis ysmyten aryght were δ. ismite] smyte β. bituene] þat were bitwene αβ. tueie] tweiȝe α; two β; tweyne δ.] [Hearne page 304]
Of þe helmes þat fur sprong out · vor hii were stronge beye · [fur] fuir α; þe fire β; þe fuyr δ. vor] om. αβδ. hii] boþe þei β. beye] men þo β; beyne δ.]
A duc þer was mid king Edmund · Edric was is name · [A] O α. þer] þat B; om. αβ.]
Þat was traytour & louerd suike · þat god ȝiue him ssame · [traytour . . . suike] traytoure to him δ. louerd] lorde γ. þat god] our louerd B. god ȝiue him] ȝyue him god C; god ȝif him α.]
Vor he fondede him bitraie · vor king knoutes loue · [fondede] fonde β; fonge γ. him] his kynge β. bitraie] to bitray β; to bytraye δ. king] kinges α; kynges γ. knoutes] knoute γ.]
Line 6190
Þo he sey þat Edmund was · as he dradde al aboue · [sey] dradde B; say α; sawe γ. dradde] sey B. al] om. αβδ.]
Page 451

& king knout ney ouercome · vp an hul an hey · [vp an] op on α; apon an γ. an] on γ.]
He wende wiþ is suerd adrawe · þat þet folc him al ysey · [suerd] suerde B. þet] þe αβδ. ysey] hi sei C; sey γ.]
He adrou is blodi suerd · & loude bigan to grede · [adrou] drou α; drowe β; drewe γ. loude] fast β. bigan] gan αβ; he gan δ.] [fuga anglo|rum.]
Englissemen englissemen · fleþ anon ich rede · [fleþ anon] fleoþ anon α; anone fleeth γ; fleþ anone anon δ.]
Line 6195
Vor edmond vre noble king · to deþe he is ydo · [vre] youre γ. noble] om. B. deþe] þe dethe δ. he] om. αβδ.]
Him sulf he gan uerst to fle · vor oþere ssolde al so · [he] om. C. oþere] þe oþer αγ; þe oþere β.]
Englissemen him leuede wel · & flowe after bliue · [leuede] lyuede C; louede δ. wel] om. αβδ. after] after hym δ.]
& al it was to bitraye · is louerd þat was aliue · [it] om. δ. to] for to δ. to bitraye] for trayȝe α.]
Þo king Edmond þis isey · þat is folc vnderstod · [isey] yse γ. is folc] his men so δ.] [Edmundus faciem monstrat.]
Line 6200
Þat he was to deþe ybroȝt · & þeruore hii flowe vor wod · [ybroȝt] brought γ. hii flowe] flowe Bδ; flowen αβ.]
He arnde vpe a lute hul · & gradde in þe place · [arnde] harnde α; erne δ; ran β. vpe] vp on β. lute] lutel α; litel Cβ. hul] hulle β. gradde] cryede β; gadred δ.]
Is folc & dude of is helm · & ssewede is face · [Is] To his Cαβ. of] vp C. ssewede] schewede ham α; schewede hem βδ.]
& sede turneþ faste aȝen · ich am aliue ywis · [Omitted in δ.]
Is folc turnde anon aȝen · þo hii hurde þis · [Omitted in δ.] [folio 93b]
Line 6205
· Edmundus ·
& smite vorþ þis bataile · grettore ne miȝte non be · [smite] smote γ. non] om. C.]
& foȝte uorte it was niȝt · þat hii ne miȝte no leng ise · [foȝte] om. β. uorte] vort C; vorto α; vn to β. it] is A. ne] om. Bδ. no leng ise] nout seo α; nouȝt se β; not se γ; noght se δ.]
Page 452

Ac þe englisse adde ybe aboue · ȝif it nadde ybe uor niȝte · [ybe] bene γ. nadde ybe] nadde beo α; had noȝt be β; had be δ. uor] om. C; ferre δ.]
Ac hii departede as hii nede moste · as uor defaute of siȝte · [as uor] vor B; for αβδ. siȝte] lyght δ.]
Hii greiþede hom þer after · an oþer bataile to do · [an] on α; one γ.] [aliud bellum.]
& ef sone come to gadere · up assedoune al so · [ef sone] eft sone Cδ; efte soones β; eft soones γ. to gadere] to gaderes α; to gidre γ. up] op α; apoñ β. assedoune] assesdoune B; asschesdoune α; Aischesdoñ β.]
Line 6211
& bataile smite strong ynou · ac knoutes poer uaste · [smite] smote γ.]
Wexinge was þat he wan · þe maistrie atte laste · [Wexinge] Wexende C. wan] won α.]
Sori was edmond þo · to gloucestere he wende · [to] and to δ. gloucestere] gloucestrye B.] [Edmondus uadit gloucestrie.] [Hearne page 305]
To porueye him more help · ȝif god him grace sende · [god him] hym god C.]
Line 6215
King knout sywede after · mid an longe tayle · [an] a C; his αβδ.]
So þat aboute gloucestre · þe eiȝteþe batayle · [gloucestre] gloucestrye B. eiȝteþe] eiȝte β.] [viij bellum.]
Vpe seuerne hii smite in a stude · & so vaste me slou · [Vpe] Opon α; Apon γ. smite] smote γ. in a stude] in a stede B; om. αβδ; in a stūde C.]
Þe gode bodies in eiþer half · þat it was deol ynou · [Þe] That δ. gode bodies] goodies β; bodies γ. deol ynou] doel to y nowe γ.]
Mid blod þe erþe was iheled · þat pite it was to wite · [Mid blode þe erþe] Þe erþe mid blod α; The erþe with blode βδ. iheled] helid β; heled δ; felid γ. it] om. δ.]
Line 6220
& noþer partye ne miȝte · þe maistrie al bi ȝite · [&] Ac BCα; But β. ne] om. δ. al bi ȝite] om. B; al gete δ.]
Page 453

Ne hii ne miȝte yse uor þe niȝte · þe batayle to fol ende· [Ne . . . . niȝte] Ne lengore (lenger β) yse for nyȝt αβ; Ne lenger y se for nyght δ. to fol] to do non B.]
Hii departede mid sor ynou · amorwe aȝen to wende · [sor] sorw B; sorewe α; sorowe β; sorow δ.]
& king edmond of seuerne · was in þe west side · [of] ouer BC. þe] om. B.]
& king knout bigan mid is ost · in þe est alf abide · [þe] om. B. abide] to abyde δ.]
& seuerne was bituene hom · & knoutes poer · [&] om. αβδ. &] & king α; and kynge βδ. knoutes] knottes β.]
Line 6226
Of folc of bi ȝonde se · wax euere ver & ner · [se] þe see β; þe se δ. ver & ner] ner & ner α; nere & nere βδ.]
As edmond sat mid is ost · aniȝt in such solas ·
As folc miȝte þat vorwounded · & sor & wery was · [þat vorwounded] al forwonded α; al forwounded β. & sor] & sori α; & sory β; sor δ.]
& speke of þis batayle · hou it miȝte be god · [speke] spac α; spake β.]
Line 6230
An old kniȝt þer ros vp · & biuore þis folc stod · [An] On α; One β.] [vetus Miles.]
Ich am he sede mest fol · þeruore as foles wolle · [am] ham α. mest] þe most δ. fol] foul C; fole δ. þeruore] þer αβ; and þerfore δ. foles] foules C. wolle] wille δ.]
Mi fole red ȝif ȝe wolle ihure · uerst ssewi icholle · [fole] fol α; fool γ; foule C; fole ys δ. ȝe] jȝe A. wolle] wolleþ α. ihure] hure α; here β. uerst . . . . icholle] first I wil schewe my wille δ. ssewi] ssewe B; schewe β. icholle] ichylle B; ich wolle α; I schulle β.]
Muche þing we abbeþ yseye · & vr elderne vs ek sede · [abbeþ] haueþ β; haue γ. yseye] ysene γ. vr] vre B; oure α. elderne] eldres β. vs ek] ek vs α; eke vs β; eke he δ.] [Hearne page 306]
Anguisse & sorwe we abbeþ ynou · of wel more we mowe drede · [abbeþ] han β; haue γ. wel] om. αβδ. we] wei C.]
Line 6235
We fiȝteþ & beþ ouercome · & no maistrie we ne seþ · [fiȝteþ] fitteth γ. beþ] bene γ. no] non B. we ne] ne α; om. δ. we ne seþ] hit is to seen β. seþ] yseþ B.]
Hou miȝte we be bote ouercome · þat þus defouled beþ · [be bote] bote be B. þat . . . . beþ] & no maistrye it is that thus defouled bene γ. defouled] defoulede B.]
Page 454

Despoiled & vorwounded · & vr strengþe leseþ vaste · [vorwounded] for woundede α. vr] vre B; oure α.]
Vre felawes & vre owe lif · we dredeþ ek atte laste · [lif] lifes δ. dredeþ] dreden β. ek] eke α; also β; om. δ.]
Wanne ssal vre reste come · & þe endinge of vre wo · [þe] om. Bαβδ.]
Line 6240
& among vs sikernesse & pais · ich drede neuere mo · [among vs] among vus B; among ous C; eke αδ; also β. mo] þe mo δ.]
Edmond ne mai be ouercome · uor is strengþe ywis ·
Ne þe king knout vre fo · uor he so quoynte ys · [Ne] Nor γ; om. δ. þe] om. Cαβ. vre fo] or fo C; þat oure fo is αβ; þat ys oure fo δ. quoynte] queynte BC.]
Wat may þanne vre ende be · bote wanne þis kniȝtes echone · [þanne] þane α; þan β. vre] oþer Cαβ. bote] om. αβ. þis] þes α.]
In eyþer side beþ aslawe · & vr maystres bileued one · [In] On αβγ. In . . . . aslawe] Beth in eyþere syde yslayn δ. beþ aslawe] bene slayne γ. vr] oure Bα. maystres] maister δ.]
Line 6245
· Edmundus · [folio 94a]
Oþer hii mote þanne acordi · oþer fiȝte hom sulue tuo · [Oþer . . . . acordi] Þanne hi mote acordi α; Thanne þei mote a corde β; Then þey mote acorde δ.]
Wat reson is þat hii ne mowe · as wel nouþe so · [nouþe] nou do Cα; nowe do β; now do δ; do nowe γ.]
Þe wule hii abbeþ eni aliue · þat hom mowe serui & drede · [abbeþ] haue βδ. eni] āme α; hem β; men δ. þat hom mowe] to ham α; hem to β. serui] serue Bβδ.]
Nere hom noȝt boþe uairor so · wuwat is þis gidi|hede · [Nere] Were βδ. boþe] om. αβδ. uairor] fairere α. wuwat] whi what C; what αβδ. þis] om. B; þi β.]
Þer were wule in engelond · at on time kinges fiue · [wule] while α; somme tyme β; somtyme δ. at on time kinges] kinges o time α; kynges oftyn β. on] o Bδ.]
Line 6250
& alle hii were riche ynou · & of noble liue · [alle] om. C.]
Page 455

& nou to lute to hom tueye · al engelond is · [is] so is αβ.]
& ofte wo so coueiteþ al · al leseþ ywis · [coueiteþ al] al coueiteþe δ. leseþ] luseþ α.]
Ȝif eiþer king so moche wilneþ · to be louerd her · [so moche] om. αβ. wilneþ] wol not γ. louerd] nou louerd α; nowe β.]
Þat hor noþer nele abbe · felawe ne per · [hor . . . . abbe] hare noþer habbe α; þei nouþer haue β; neuer noþere wil haue δ. ne] no β; nor γ.]
Line 6255
Fiȝte hom sulue tueye · þat louerd wole be one · [Fiȝte hom] Fyght þey hem δ. þat . . . be] to loke who schalbe lord δ. louerd] louerdes α; lordes β. wole] wolde BCαβ.] [Hearne page 307]
Wy nere hom noȝt so betere nou · þane wanne hor kniȝtes echone · [Wy nere] Wu nere B; Were β; Why were δ. hom noȝt so betere nou] hem noȝt betere nou so B; hom betere so C; ham nout betere so α; hem nouȝt better so β; noght hem better so δ. þane] þat Bα.]
& hor folc were aslawe al · & hii bileued al bare · [aslawe al] al aslawe B; alle aslawe Cα; alle slayn β; al y slayn δ. hii] om. β. bileued] bilefde α.]
& ne founde wo hom seruede · in anguisse ne in care · [wo hom] whom hem β.]
Ne wo mid hom in nede · þat lond defendi miȝte · [wo] who Bβ; whom γ. þat] þe δ. defendi] defende β.]
Line 6260
Her of þat soþe seggeþ ȝe · as bi ȝoure in siȝte · [þat] þe βδ. seggeþ] segge BCα; say β; seye δ. ȝoure] eur α.]
Nadde þis kniȝt folliche · is reson ysed · [Concussus omnium.] [Nadde] Hadde β. folliche] fulleche B; fullich C. ysed] nout al ysed α; nought al sede γ.]
Þat is felawes nadde sone · ynome hor red · [nadde] hadde β. ynome] ytake β.]
& sede alle mid one mouþe · we ensenteþ þer to · [alle] om. αβδ. ensenteþ] asenteþ C; assenteþ αβ; consenten δ.]
Þat þis tueie kinges acordi · oþer bataile hom sulue do · [tueie] om. αβδ. acordi] acorde β.]
Line 6265
Page 456

Line 6265
Þis king edmund þo he hurde þis · fol was of ioye & blis · [rex con|sentit.] [Þis] om. BCαβ. fol was] was fol α; was ful βδ.]
Þe bataile he sede he wolde nime · mid god herte ywis · [he wolde nime] ich wole nyme α; I wil take δ; he wolde take γ.]
Þat word he sende amorwe to knout among is fon · [amorwe] on morowe γ. to] om. Cα.]
& he grauntede is owe bodi · þe batayle to do anon · [he] om. B. þe] þat αβδ. do] don α; done γ.]
Hii lete hom armi beye · & in to an yle mid god pas · [armi beye] armi beiȝe α; armi boþe Cδ; harme boþe β; arme bothe γ. &] om. B. an] on α. god] gode B.]
Line 6270
Amidde seuerne hii wende · þat olenege icluped was · [Amidde], Amiddes γ. olenege] alenege αβδ. icluped] callid β.]
Þerinne hii were hom sulue tuo · & þat water al aboute · [Duellium.] [tuo] om. β. þat] þe B. al aboute] hem allabowte δ.]
Hor ost was eiþer in is side · alonde bileued wiþoute · [in] on δ. alonde] in londe αβ. bileued] bilefde α; ylefte δ. wiþoute] byþoute B.]
Mid gret ernest & god ynou · hor suerdes hii adrowe boþe · [gret] god B; goud C. god] gret C; wille β. hii] om. BCαβ. adrowe] drowe α; drouȝ βδ.]
Þis kinges þo hii to gadere come · & mad hom boþe wroþe · [Þis kinges] & so αβδ. þo hii] om. BCαβδ. to gadere] to gidre β; togedir δ. mad] made Bα. boþe] sone Cαδ; soone β.]
Line 6275
To grounde hii smite & harde · mid stalwarde honde · [To grounde] To gidre β; Togedir δ. smite & harde] smote ryȝt harde β; smytten ryght hard δ.] [Hearne page 308]
Þat wonder was hou oþer miȝte · oþeres dunt at stonde · [was] hit was β. oþer] eny δ. oþeres] other γ. at stonde] astonde Cβ; stonde δ.]
Page 457

Þo king edmond ywraþþed was · & wiþinne hot · [ywraþþed] wrathed γ; wratthed δ.]
He ssoc is suerd & gronte · & mid such ernest smot · [suerd] suerde B. gronte] grynte C; grunte Bαβ; grunted δ. mid such ernest] with ernest fast β.]
Þat þat fur sprong out · mid ech dunt · out of þe helm so þere · [Þat þat] Þat þe Bδ; Þat αβ. fur] om. B; fuir α; fure β. sprong] smote γ. ech] eche α. out of þe] of B; of þe αβ. helm] helme B.]
Line 6280
Þat it þoȝte mid ech dunt · þat þat heued afure were · [þoȝte] semede β. ech] eche α. þat þat] as þat B; þat αγ; þat þe βδ. afure] afuire α.]
As þonder þat soun was · þe siȝt as liȝting · [As . . . was] Riȝt ase þondre was þat soun α; Ryȝt as þonder was þe sounde β. siȝt] lyȝt B.]
So þat ech dunt þoȝte liȝt · as it were & þondring · [ech dunt þoȝte] þe dynttes semed β. liȝt] leyȝt B; leit C; om. δ. &] om. αβδ. þondring] þonringe α.]
Me seiþ of a stalwarde kniȝt · ac me wondred on þere · [Me] Men γ. seiþ] specþ B; spekeþ Cαβ; speke δ. a] mony B; om. Cαβ. stalwarde kniȝt] staleworþe knytes α; stal|worþe knyȝttes β. ac] & β; as γ. wondred] vond B; fond Cα; fonde βδ. on] one β. þere] þar α; þare β; the δ.]
Line 6284
Yblessed be þe moder wombe · þat him to monne bere · [Yblessed] Blyssed β. þe moder] þat α; þe β. him to] to hym C. monne bere] manne ybar α; man bare β.]
· Edmundus · [folio 94b]
Þe king knout was so debrused · þat he stod vnneþe · [Þe] om. αβδ. king] om. δ. so] þo so α; so þan β. debrused] to brused α; to brusede β. stod] ne stode β.]
He dradde wanne he lore þat lif · & were ybroȝt to deþe · [dradde wanne . . . lif] drad to lese his lyfe β. lore þat] lost his δ. were ybroȝt] to be brouȝt β.]
He adde leuere þan eni þing · þat hii acorded were · [hii] he δ. acorded] acordede α.]
Ac he ne dorste is feblesse · telle edmund vor fere · [is feblesse . . . fere] be yknow (knowe β) so muche he was in fere αβ. feblesse] feblenesse C.]
Page 458

Laste ȝif he vnderȝete · þat he were so ouercome · [Laste . . . vnderȝete] Last edmund vnderstode α; Lest Edmunde vnderstode β; Lest Edmunde vndirstood δ. were so] were αβ; so were δ.]
Line 6290
Þat he nolde fine ar he adde · is lif him binome · [nolde fine] nolde neuere fine αδ; wolde neuer leue β. ar] er α; or γ. adde] wolde γ. him] om. αβδ. binome] ynome δ.]
Þo he him adde an wule yrest · is armes he gan to caste · [he] knout αβ. him] om. BC. an wule] a wule B; o while α; awhile β. yrest] hym irest C; rest β. caste] gast β.]
& wiþ gret ernest step ner · & asailede edmond vaste · [gret] om. αβ. step] stap α; stapped β; stepped δ. ner] ver B.]
Mid al þe strengþe þat he miȝte · & ssewede more þer to · [Mid] And wt δ. þe] his αβδ. þat he miȝte] om. αβδ. ssewede] ssewe B. more] more ȝut α; ȝit more β.]
& al uor he ne ssolde wene · þat he were ouer|come so · [& al] Al B; om. αβδ. uor] Þat αβ. þat he] þat β. were ouercome] ouercome were αβ.]
Line 6295
Þis knout bigan to reste · þo is asaut was ydo · [is] þis C. asaut] asawyt β. ydo] do γ.]
& bed edmond as in pes · a word hure oþer tuo · [bed] bet B; hete δ; preyede β; prayed γ. a word hure] here a worde δ. a] o αγ. hure] ihure α; to here β. oþer] or γδ.]
King edmond him grauntede · & somdel him wiþ drou · [King] Þe kynge β.]
& lenede vp is sseld · & herknede him ynou · [lenede] lende B; lynede hym C; lenede him αβδ. vp] vp on α; apon β; vpon γδ. sseld] schul C.]
Ichabbe quaþ knout ywilned · þi kinedom ar þis · [ar] or γ.] [Hearne page 309]
Line 6300
& nou wel more þan þi lond · þi sulue ich wilni ywis · [wel] wol γ. sulue] sulf B; lyfe β. ich wilni] wilny α; wylne β; wil ne γ.] [humiliacio.]
Page 459

Vor þou nart noȝt one worþe be · of engelond king her · [nart] nert α; art β; ert δ. one worþe] worþ one B; worþe one C; worþi one α; worþi only to β; worthye δ. of engelond king] kynge of Englond δ.]
Ac to be prince of al þe world · uor in þe world nis þi per · [be] om. B. world] worle C. þe world] þe wordle C; no lond α; no londe β; thi londe γ. nis] is β; is none γ.]
Ich abbe al þat lond of norþweye · & of denemarch anhonde · [þat] þe δ. norþweye] norwei C; norwey γ; noreweiȝe α. anhonde] on honde αγ.]
Ine wende noȝt þat eni mon · min dunt ssolde at|stonde · [Ine] Ich ne α. noȝt] om. Cγδ. mon] man nout C. min] myne α; my Bγ. atstonde] astond C; astonde γ.]
Line 6305
Ac þou ne atstonst it noȝt one · ac art al clene aboue · [ne . . . . one] ne atstondest nout one α; ne astondest hit onlye δ; nouȝt only me with stode β. atstonst] acstonst A; astonst C. it] om. C. art] þou art β.]
Ware uore ich desiri mest · þin grace & þin loue · [desiri mest] desire most γ. þin] þi αγ. þin] þi αγ.]
Þat þou of alle min londes · me be felawe & per · [min] þine α; my γ. me be] be mi α; be my β; be δ.]
& ich mot ek of engelond · be þi parciner · [&] An B (& passim). ich mot ek of] þat I myȝt of β. mot] mote α. ek] om. αδ. be] by δ. parciner] partyner BC; partiner α; partynere βδ.]
Vor ȝif we to gadere beþ · & al clene of one rede · [to gadere beþ] to gidre bene γ. &] om. β.]
Norþwey & ech oþer lond · & ech prince vs wole drede · [Norþwey] Noreweiȝe α; France B. vs wole] vs wil β; wol vs γ.]
Line 6311
Þeruore ich biseche þe · haue half mi lond mid me ·
& ich as þi parciner · half engelond mid þe · [parciner] partyner BC; partiner α; partynere γ.]
Edmond þo he hurde þis · is grete herte wiþ drou · [hurde] ihurde C.]
& ensentede to is red · & bi com milde ynou · [ensentede] assentede α; assentid β; assented δ. to is rede] þo he hurde þis C.] [Concordia.]
Line 6315
Page 460

Line 6315
& abuide to is milde word · þat mid suerd was aboue · [abuide] byude B; aboude C; abouȝde α; abowed β.]
Hii caste awei sseld & suerd · & turnde al to loue · [Hii caste] Hi casten α; And cast β. sseld & suerd] swerd & scheld α; swerde & schelde β. sseld] schuld C. turnde] drouȝ δ.]
& biclupte hom & custe · & hor folc in eyþer side · [biclupte] biclupped C; byclipped β. custe] kist γ. in] on αβδ.]
Þo hii seye hom acorded · uor ioye loude hii cride · [seye] sawe γ. hii] om. αβ.]
& songe te deum laudamus · eiþer in is route · [songe] songen δ.]
Line 6320
& to gadere wende & custe hom · ech oþer aboute · [wende] hi wende α; þei went β. custe hom] kyst theym γ.]
Bi tuene þis tueye kinges · was · a certein fourme ydo · [a] o αγ.]
& forewarde among al hor folc · ar hii departed atuo · [al] om. αβδ. ar] er α; or β. departed] partede Cα; parted β.]
Wat eiþer adde to is del · of lond & oþer þinges · [lond] londes C.] [Hearne page 310]
& departede wiþ loue atuo · & bileuede boþe kinges · [departede wiþ] partede myd C.]
· Edmond · [folio 95a]
& ȝif hii adde in gode loue · longe iliued beye · [longe iliued] boþe lyued β; bothe longe lyued γ. beye] beiȝe α; beyne δ; so β.]
Line 6326
Me adde þoru al cristendom · yspeke of hom tueye · [yspeke] yspoke BC; speke β. tueye] tweyne δ.]
& ech prince & ech lond · ydouted hom tuo · [ech] eche B. ech lond] eche londe B. ydouted] douted B; idouted eke α; dowted also β.]
Ac edmond was al to raþe · alas to deþe ydo · [alas] al wyckedly β.]
Vor þe luþer duc edric · þoȝte euere to bitraye · [Vor] The δ. to] to him α; him to β. bitraye] trayȝe α.]
Line 6330
King edmond is owe louerd · knout uor to paye · [knout] king knout α; kynge knout βδ. uor] om. αβ. paye] apayȝe α.]
Page 461

A luþer gadeling was is sone · boþe at one rede · [A] O α.] [proditor.]
Hii fondede mid alle gile · to do þis luþer dede ·
Þo hii ne miȝte anoþer wise · þis dede bringe to ende · [anoþer] in oþer Bαβδ. þis] þe αβ.]
Line 6334
In to an chaumbre foreine · þe gadeling gan wende · [In to] In αβ. an] a BC; one αβ. foreine] forene B. wende] to wende αβδ.]
Þat king edmond com ofte to · & in þe dunge þar · [þe] þat β. dunge] dungeon γ.]
Hudde him bineþe in þe dunge · þat nomon nas ywar · [Hudde him bineþe in þe dunge] Hudde hym þere longe B; Lay & hudde him bi neþe α; Ley & hydde him byneþe β; Laye & hudde him byneþe δ. nomon] none men B. nas] was β. ywar] ware γ.]
Þo þe king þer to com · is nede uor to do · [Þo] An þo B. þer to com] come þer to β.]
Þe luþer þef ȝare was · mid is arme þer to · [þef] pete C; gadeling α; gadelinge β; gaddlynge δ. ȝare] redy βδ. arme] harm α; harme βδ.] [Occisio.]
& smot him þoru þe fondement · & þoru þe gottes riȝt · [him] ī C.]
Line 6340
Edmond þe noble king · þat was so noble kniȝt · [noble] goude C; gode α; good βδ. kniȝt] a knyght γδ.]
Wiþ a long ipointed knif · iegged in eiþer side · [Wiþ a] Myd a C; Mid o α. long] longe α. ipointed] yponyted B; pointed β. iegged] igged β; egged γδ. in] on β.]
Þus senduolliche he him slou · aboute seint andrewes tide · [senduolliche] ssenduollyche B; schendfullych C; schendfolliche α; schenfulliche β; schenfullich δ. aboute] at αβδ. andrewes] andreu B; Andrew ys δ.]
At oxenford he was aslawe · þoru þis luþer lore · [At] An B. he was aslawe] hit was ido αβ.]
Mid treson & gile ynou · inot hou miȝte be more ·
Þe beste bodi & noblost · þat in eni lond þo was · [Þe] Þat Cαδ. noblost] noblest Bα.]
Islawe was þoru a gadeling · so villiche alas · [Islawe was] Slawe α; Was slayn β. a] one α. villiche] villiliche α. alas] alas alas αβ; allas allas δ.]
Line 6347
Page 462

Line 6347
Ar men miȝte aboute come · þen þef to seche þare · [Ar] Er α; Or γ. þen] þane α; þat β. þef] þeof α.] [Hearne page 311]
Of scaped he was & iflowe · nomon nuste ware · [Of scaped he was] He was ascaped αβδ. nomon] non man B. nuste] wist β.]
Me greiþede þis gode king · wanne non oþer nas · [þis] þisne α. wanne] whan α.] [sepultura.]
Line 6350
& broȝte him vaire an erþe · as he wel wurþe was · [an] on αβδ. erþe] vrþe α. wel wurþe] worþi Cαβ; wel worþi γ; wel worthie δ.]
In þe abbey of glastingburi · biuore þe heye weued an hey · [glastingburi] glastynbury B. þe heye]; þe hei C; he heye A; þe αβδ. weued] wefed α; weuyd δ; Auter β. an] on γ.]
Vor he wilnede vorto ligge · is grantsire ney · [vorto] om. α; to βδ.]
Þe king edgar þe gode king · þat þere ybured is · [Þe king] Bi α; By β; om. δ. ybured] buryed γ.]
Þere hii liggeþ uaire ynou · boþe ȝut ywis · [liggeþ] lyggen β. uaire] fair α. boþe] alle boþe β.]
Line 6355
Ac þis luþer gadeling · þat þe king so slou · [þe king] þys gode kyng B; þis gode king α; þis good kynge β.]
To king knout wende anon · glad & prout ynou · [wende] wente C; he wende α; he went β. anon] þan β. & prout] om. B.]
He grette him anon & sede · hail þou be king one · [He grette him anon] Him he grette α; Him he gret β; Hym he grette δ. þou be] be þou Cαβδ. one] al one α; alone β; allone δ.] [Aue rex solus.]
So nis it noȝt quaþ þe king · uor mi kinedom is ymone · [nis] is β; ys δ. uor] om. αβ. is] om. δ. ymone] ī mone C; nouȝt one β.]
Vor an felawe ich abbe þer to · þat ich louie ynou · [an] o αδ; one γ. louie] louyȝe α; loue B; loue þer β.]
Vor gode sire king quaþ þis þef · uor þi loue ich him slou · [Vor] Ver B. king] om. γ. þis] þe αβ. þef] þeof α.]
Line 6361
Here is þat knif al blodi · þat ich broȝte him wiþ of dawe · [þat] þe αβδ. al] lo al β. broȝte him wiþ] him with brouȝt β. of] oute of α; a γ.]
Page 463

& smot in þoru þe foundement · & so in to þe mawe · [in] hym BC; him αγδ. in] vp BCαβδ. to] om. δ. þe] om. C.]
Þi loue ich abbe wel dere aboȝt · & mi lif an aun|tre ydo · [wel] om. Cγ; ryȝt β. dere] dure Cα. aboȝt] ibout α; ybouȝt β. an auntre] on auntre α; on aunter β; in auenture δ. ydo] do β.]
Þer nis non aliue nou · þat þe abbe yserued so · [nis] is β; ys δ. non aliue nou] nou alyue non α. abbe yserued] hath serued γ; hath yserued δ.]
Line 6365
· Edmundus · [folio 95b]
Þeruore vnder stond þe wel · & ȝeld min mede bliue · [ȝeld] ȝelde β. min] my B; mi α; me my Cβ.]
Vor ich abbe ydo þe more god · þan alle men aliue · [abbe ydo] haue doon γ. god] gode B. men] þe men Bαβδ. aliue] on lyue β.]
Þou seist soþ quaþ þe king · þou ast muche ydo vor me · [Þou seist soþ] Soþ seist þou αβ; Sothe seist þou δ. king] king knout α; kynge knout β. muche ydo] do muche αδ; done muche β.]
Icholle wel þin mede ȝelde · bi þe treuþe ich ou to þe · [Icholle wel] An ychylle wel B; & ichulle wel C; Wel wole ich α; Wel wolle I β; Wel wil I δ. þin] þy Bα; þi β. þe treuþe] trouþe C. ich] þat I β. ou] owe α.]
Icholle make þe hey mon · bi time ich abbe iþoȝt · [Icholle] Ychylle B; Ich wole α. make þe] makye þe C; þe makyȝe α; þe make β. bi time] in tyme as β. abbe iþoȝt] haue thought γ.] [Hearne page 312]
Line 6370
Þat þou ne ssalt of þin liflode · neuere carie noȝt · [of] vor B. þin] þy B; om. αβδ; thi γ. liflode] lyuelode γ. neuere] neuereft α; neuer aftir β; neuere efte δ. carie] kariȝe α; care β; ne cary C.]
Edric þe luþer suike · is fader com al so · [suike] duke δ. com] þan cam β; thanne come γ.]
Sire king he sede ich abbe · muche loue þe ydo · [ich . . . þe] gret loue ich habbe þe α; gret loue I haue for þee β; grete loue I have þe δ. ydo] do α.]
Vor sake edmond min owe louerd · & bitrayd uor þe · [Vor sake] Versake B; I forsoke β. min] my C. louerd] lord C. bitrayd] bitraide him α; bitrayed him β.]
& let him sle uor þi loue · hou woltou it ȝelde me · [him sle] slee him β. woltou] wolt þou α; wol thou γ; wilt þou δ. it ȝelde] hit ȝulde α; qwyte it β. it] om. Cδ.]
Page 464

Þo sede king knout aȝe · traytour þou art ywis · [king] the kynge γ. aȝe] ayen γ traytour] a traytoure δ. art] ert Cα.]
& muche aȝen god & aȝen me · þou ast ydo amys · [&] Wel αδ; om. β. aȝen] aȝe BC; aȝenst αδ; ayenst γ. & aȝen me] & me Cαβδ. ydo] doun β; doñ δ.]
Wanne þou ast þin owe louerd · as þou me tellest vore · [me] om. B. tellest] telst α.]
To so vile deþe ybroȝt · þat was mi broþer ysuore · [ysuore] swore β.]
His blod þat þou madest ssede · ssal harde come on þe · [þat] om. αβ. ssal harde come] þat harde schal come β. on] to αβδ.]
Line 6380
Vor þin owe mouþ þe aþ ydemd · bi þat þou seist me · [þe aþ ydemd] þe haþ idampned C; þe dempneþ α; þee dampneþ β; þe damp|neth δ. me] nou me α; to me β.]
He let caste þis traitour · in þe eueninge late · [in þe] in þan α; in an δ. late] ryȝt late β.] [Mersio edric.]
At an fenestre in temese · noise vorto abate · [an] om. B; one α; a Cγ. in] in to β. noise] nouse B; þe noise β. vorto] vort α.]
& let him stilleliche adrenche · uor monnes speche þere · [let him] om. αβδ. adrenche] to adrenche δ. monnes] manne B.]
Line 6384
& þat was lo is noble mede · to lute þei it were · [lo] om. αβδ. is noble] hi[s] noble α; þe heiȝe β.]
Þe luþer traitour is sone · auaunced was ȝut bet · [was ȝut] was ȝute α; yit was γ; ȝitte was δ.] [Traccio occisoris.]
Vor is robe & is dignete · was al wel bi set · [was al wel] was wel al α; al was wel γ.]
He ȝef him such auauncement · as he wolde he suor is oþ · [He ȝef . . . oþ] He was avaunced as þe kynge wolde & swore his oþe β.]
Þat he ne dorste neuer eft · carie of mete ne of cloþ · [he] him δ. ne dorste] ne derste C; ne þorte α; ne þurst β; neded δ. neuer eft] neuer ef B. carie] kariȝe α; care βδ. of m ete ne of cloþ] of drynke ne cloþe β; for his mete ne for clothe δ.]
Page 465

A robe he let him ssape uerst · of blod red scarlet þere · [A] An BC; One α; Oγ. ssape] schuppe α. uerst] om. β. scarlet] scarleit α.] [Hearne page 313]
Line 6390
Þe ssarpe stones bi þe stret · is tailors were · [stret] strete B. were] þo were αδ; þan were β.]
Vor he let him mid hors to drawe · fram strete to strete · [to drawe] drawe δ.]
Þat þe peces folle of is ffless · aboute moni & grete · [Þat] om. αβδ. folle] ffelle B; ful C; fellen αδ; felle β. of is] of þe αδ; fro þe β; from the γ. ffless] flechs α. moni] monye B; manyȝe α.]
Þe tailors corue so moni peces · uor is robe ne ssolde powȝe · [Þe tailors . . . peces] Vale peces made þe tailors α; Many peces made þe tailour β. Þe] Þo δ. moni] monge B. ne ssolde] schulde not δ; shulde not γ. powȝe] powe B; pouwe C; pouhe α; powȝ δ; poke β.]
He ne dorste carie noȝt · of þe winter cowȝe · [He . . . noȝt] Ne þorte kariȝe nout þo α; Hym neded noght care þo δ; Neuer nedede him care more β. dorste carie] dorste þo carye B; derste þo cary C. of þe winter cowȝe] for no wynter cloke β. cowȝe] kouhe α; couwe BC.]
Line 6395
Suþþe he let smite of is heued · bi þe ssoldren as me sey · [ssoldren] schulder β. sey] isei C; sede δ.]
& let it sette vp on þe tour · of londone an hey · [it] him δ. þe] om. B. an hey] þat is so hey α; þat is so heiȝe β; þat was a good dede δ.]
& so he was hey man ymad · as he bihet him to is mede · [hey] heiȝe α. ymad] ymaked α; made γ. bihet] bihyȝt β; hyȝt δ. him] om. β. is] om. αβ.]
Alle traitours & louerd suiken · god late hom so spede · [louerd suiken] lord sweken C; louerd swykes α; luþer swikes β; lond swykes δ. late] let α; latte γ. so] so to δ.]
KNout was þo al one king · as wo seiþ of enge|londe · [al one] al oo β.]
Line 6400
Of norþwei of denemarch · & gret poer adde an honde · [norþwei] noreweiȝe α; Norwey γ. of] & of δ. an] on αγ.]
Page 466

Ac edmond þe gode king · þat so villiche me slou so · [so] om. αβ. me slou] aslawe was α; slayn was β; slawe was δ. so] þo βδ.]
Adde tueye ȝonge sones · ar he were to deþe ydo · [were] was β.] [filii edmundi.]
Edward & edmond · & breþeren also tueye ·
Line 6404
Seint edward & alfred · þat in normandie were beye · [were beye] boþe were þo β; were bothe tho γ.]
Vor þes were king edmond next · & is eirs al so · [al so] were also αβ.] [folio 96a]
King knout þoȝte hou he miȝte · best her offe do · [King] om. αβδ. best her offe] of þis ilke cas β. her offe] herof Bα; here of C. do] þo do αδ.]
To binime hom hor eritage · & mid woch wrong he miȝte · [hom] om. Cαβδ. woch] wyche C; swich α; suche β. miȝte] ne myȝt β.]
& mid woch treson bote he adde · som colour of riȝte · [& . . . treson] Ne do suche tresoun β. mid] om. αδ. woch] wuch C; which α. bote] BCα; bot δ; but β; hote A.]
Vor wanne man may do · wat he wole · & vnriȝt ynou · [Hearne page 314]
Line 6410
Ofte he bringþ uor coueitize · to riȝt þe pur wou · [riȝt] riȝte α. þe] om. Bαβδ. pur wou] pure wronge & wouȝ β.]
He made a gret parlement · & broȝte heyemen þer to · [He] Knout αβ. a] o α; one β.]
As wo seiþ inele no þing · wiþoute lokinge do · [inele] i nelle C; ich α; I wolde β. lokinge] α; lokyng BC; lokynge βδ; kokinge A.]
Þo bed he þe court segge soþ · & riȝt vnderstonde · [bed] bad α; badde γ. segge soþ] say þe soþe β; sey sothe γ.]
Wat vorewarde þer were ymad · & fourme of enge|londe · [þer] om. αβ. were ymad] was made β. & fourme] in fourme B.]
Line 6415
Bituene him & king edmund · þe wule he was aliue · [king edmund] þe king of engelond α; þe kynge β. þe wule he was] while he was here β. aliue] on lyue β.]
& wan edmond made is eir · of is lond wiþoute striue · [wan] wam B; wham Cβ; whā α; whan δ; whom γ. is lond] londe β. wiþoute] wythouten γ.]
Page 467

& wan of is ȝonge sones · wardein ek ydo · [wan] wam B; wham eke C; whā α; whom β; whan eke δ. ȝonge] ȝonges B. ek] also β.]
& wat þing he adde asigned · to is breþeren al so · [adde] om. β. to is] ys tueye B; his to C.]
Her of he let hom segge soþ · as it were in glosinge · [let] bed BC; bad α; bade δ; prayed β. segge] sai β. soþ] the sothe γ. as . . . . glosinge] þat hit were for no glosynge β; nat as it were glosyng γ. in] om. BCαδ.]
Vor he ne kepte he sede mid vnriȝt · of none monnes þinge · [Vor] om. αβδ. none] no Bδ; om. β.]
Line 6421
Þo stode þer some vp · þat adde inome hor rede · [Þo . . . . vp] Þo stode summe α; There were somme β. þer] om. δ. inome] ynome þar of α; ytake þer of β.]
Vorto paye king knout · & noȝt edmond þat was ded · [Vorto paye] Vort apayȝe α; For to plese β. king knout] knouȝt þe kynge β.]
& sede biuore al þe court · þat king edmond biqueþ · [þe] om. B.]
Is kinedom & al is lond · king knout biuore is deþ · [king] om. β.]
& þe warde of is tueye sones · vor te hii of elde were · [tueye] tuo B. vor te] vot α; vn to β. elde] helde α; age δ.]
Alas alas þe tricherie · þat me miȝte ise þere · [me] om. C; men γ. miȝte ise] myght see γ.]
Line 6427
Vor þe dede was vorȝite · & þe quike uor to paye · [vorȝite] verȝyte anon B; for ȝete anon Cα; forȝete anone δ; sone forȝete β. &] om. β. uor to paye] vort apayȝe α.]
Hii bitoke þe qued hor soule · þe kunde eirs to bi|traye · [Hii bitoke] Hi toke αδ; Thei toke β. qued] quede δ; fende β. soule] soulen α; soules βδ. eirs] eire β; heir γ; eyre δ.]
Þis word was iholde stable · & iloked uor dom · [iholde] holde β. stable] stable ynou α; stable ynouȝ β. iloked] loked β.]
Line 6430
King knout of edmondes londes · anon seisine nom · [King knout] Þe king α; The kynge β. edmondes] kynge Ed|mundys δ. anon . . . nom] and anone to him he nome β.]
Page 468

& huld him þo al clene king · of al engelonde · [& . . . king] And him þan al clene helde β. of] & of α.]
Of norþwey & of denemarch · gret poer he adde an honde · [&] om. Bαβ; and γ. he] om. β. an] on αγ.]
Ech þoȝte he was gode next · þat miȝte abbe is grace · [Ech] Eche man βδ. he] þat he αδ.] [Hearne page 315]
Of so gret poer þer biuore · me ne kneu non in no place · [me ne kneu] me ne knewen δ; men knowe β; men knewe γ. non] om. δ. no] non B.]
Line 6435
Þo he was of al engelond · king wiþoute mone · [wiþoute] wythouten γ.]
He bigan to cuþe anon · þat he was king one · [cuþe] kupe (sic) α; kuythe δ; kithe γ. one] al one α; alone β; allone γδ.]
Alle þat were þo oȝt isibbe · edmond þe kinge · [þo] om. Bαβδ. oȝt] ȝout α; ouȝt β; owȝt δ. isibbe] ysyb B; bisibbe αβ; sibbe δ. þe] oure αβ; oure good δ.] [occisio consan|guinei Edmundi vel fu|gacio.]
Oþer in aliance of eni loue · to deþe het bringe · [het] he let Bα; he lete β; he lete hem δ.]
Line 6439
Oþer flemde hom out of engelonde · none bileued nere · [engelonde] þe londe β; londe δ. none] þat non α; þat none βδ. bileued] bilefd α.]
Bote is tueye ȝonge sones · þat so feble & tendre were · [so] om. αβδ.]
He ne miȝte uor worldes ssame · hom to deþe bringe · [worldes] þe worldes B; þe worldys δ; om. αβ. hom] ham nout α.] [fugacio filiorum.]
He sende out of engelond · to an heie kinge · [sende] sende hem Bδ; sende ham α; sent hem β. an] & B; one αγ.]
Of biside denemarch · þat he hom to deþe broȝte · [Of] om. B.]
So ver in vnekoþe lond · þat no mon of hom ne roȝte · [vnekoþe] onekeþe B; vncoþe α; vncowthe β. lond] londe α. þat no mon] Aγ; þer non man B; þar noman α; þer no man β. ne] om. βδ.]
Awey seli ȝonge þinges · frendles were hii þere · [Awey] Awai α; Weillaye δ. seli] þe αβ; þo δ. þinges] kynges β; kynges sones γ.] [folio 96b]
Line 6446
Þat so uer as milde lomb · to deþe ylad were · [so uer as milde lomb] ase milde lambren fer α; as mylde lambes fer β; as mylde lambes ferre δ. ylad] iladde α; ladde γ.]
Page 469

Þo hii to þe kinge come · þat he hom to deþe broȝte · [he hom . . . . broȝte] hem to deþe schulde brynge β.]
Vor þe heie blod of wan hii come · þe king him bi þoȝte · [heie] om. αβ. of wan hii come] þat hi come of α; þat þei come of βδ. wan] wam B. him bi þoȝte] him þo biþoute α; myȝt for no þinge β.]
& adde gret reuþe of hom · & is wille gan wiþdrawe · [&] But β. gret reuþe of hom] reuþe of hem gret B. of hom] on hem γ.]
& ne miȝte uor reuþe uor no þing · bringe hom of lif dawe · [& ne] He ne αβδ. uor no þing] vor non þyng B; þo α; þan β; om. δ. bringe] do αβδ. hom] hym B.]
Line 6451
To þe king of hongri · þis seli children tueie · [þis] þy δ. tueie] two β.]
He sende uor to norisi · þat he wardede hom wel beye · [sende] sende hem B. uor] fer α; forþe β. norisi] norischi α; norsshe γ. þat he wardede] & warded β. hom wel beye] wel ham beiȝe α; wel þo β.]
Þe king hom vaire vnderueng · & anourede in eche wise · [hom vaire vnderueng] hem vayre vndervong B; hem faire vnder|fonge β; vndirfenge hem fayre δ. anourede] honoured B; onourede α; honowred hem β; honoured hem γδ. in] on αβ.] [Hearne page 316]
& gret deinte tolde of hom · uor hor gentrise · [deinte] denyte B; dentee δ. uor] al for αβδ. hor] her grete δ. gentrise] genitrise α.]
Line 6455
So longe þat he let edmond · þat was þat o broþer · [þat o] þat on B; þe ȝongore α; þe ȝongur β.] [Sponsacio uxorum.]
Spousi is owe doȝter · & suþþe he made þe oþer · [Spousi] Spouse γ. he] om. δ. made] let B. þe] þat β.]
Þat het edward spousi · þe emperours mowe · [spousi] spouse γ. emperours] amperoures α.]
Þo adde hii boþe iwiued · wel & noȝt to lowe · [to lowe] ryȝt lowe β.]
Ac edmond leuede lute wule · & no child nadde aliue · [leuede] lyuede α; lyued γ. lute] but litel γ. nadde] hadde β; had δ. aliue] on lyue γ.]
Line 6460
Ac edward þe oþer adde · þre children bi is wiue · [filii edwardi.]
Page 470

An sone þat het edward · & doȝtren al so tueie · [An] A B; O α. tueie] two α.]
Margarete & cristine · þat gode wimmen were beye · [cristine] Cristiane β. gode] om. β. wimmen] wommen B. were beye] were bo α; boþe were þo β.]
Þis gode children aȝte be · eueremore in munde · [Þis] Þeos α. aȝte be] aute beo α; awȝt to be β; ought to be γ. eueremore] euermo B.]
Vor engelond ȝif hii nere · were ȝut out of kunde · [nere] ne hadde be β; hadde nought bene γ. were ȝut out] hadde ben owte β.]
As ȝe mowe ihure herafterward · in king henries lif · [ihure] hure B; here β. herafterward] afterward α; aftir|warde β. henries] Herryes δ.]
Line 6466
Hou engelond com to kunde aȝen · þoru þe gode quene mold is wif · [aȝen] aȝe α. þe gode . . . wif] Mold his gode wyf α; molde his good wife β. quene] om. Bδ.]
Þat þes margarete doȝter was · mold þe gode quene · [þes] þis α.]
Vor þis lond were ȝut out of kunde · ȝif heo nere ich wene · [Vor] om. αβ. were] went δ. ȝut . . . kunde] out of kunde ȝut α; owte of kynde ȝytte δ. ȝut] om. β. heo] hii B. nere] nadde ybe B; ne hadde be β.]
King knout of al engelond · was þo king al out · [Hearne page 317]
Line 6470
Me ne dar noȝt esse weþer he were · kene þo & prout · [Me . . . weþer] No wonder þei (þouȝ β; thof γ) he were αβγ; No wondir þouȝ he were δ. weþer] wer B. þo] þan β.]
Þo he was of edmondes sone · & of alle þat mid him were · [Þo he was of] Of beiȝe α; Of boþe βδ. sone] sones Bαβ; sones bothe δ. him] hem δ.]
Deliuered he was fers ynou · ac somdel he was in fere · [Deliuered] Deluered A. was fers ynou] was ynou α; was al clene β was he wend þo δ.]
Of edmondes tueie breþeren · þat wonede in normandie · [tueie breþeren] tweiȝe breþerene α; two brether γ.]
Alfred & seint edward · leste hii gonne astie · [leste] laste Bα.]
Line 6475
Page 471

Line 6475
Þoru þe duc of normandie · þat hor vncle was · [vncle] vnche A.]
Him þoȝte were he siker of hom · him ne doutede in no cas · [Him] He α. were he] if he were β. ne] no β. in] of Bαβδ.]
Seint edwardes moder · þeruore he of sende · [of sende] for sente γ; after sende δ.] [sponsacio emme.]
Emme quene of engelond · þat heo hider wende · [quene] þe quene B. þat heo hider] þat he hyder B; hider þat heo α; hider þat sche β; hydir þat sche δ.]
Þoru conseil of ire broþer · þat was þe duc richard · [ire] her B; hure α. þe] om. β.]
& þoru ensent of ire tueie sones · alfred & seint edward · [ensent] assent αβδ. ire] hyr B; hure α.]
Line 6481
& were ispoused him to wiue · & vre quene were also · [were] was βδ. ispoused] spousid β. to wiue] to wyf B; to wif α; to his wife δ. &] om. δ. were also] was also β; anon þo δ.]
Wat halt it to telle longe · þis dede was ido · [Wat . . . longe] What halt hit longe telle α; What schulde hit longe be to telle β; What shulde it be longe to telle γ. to telle longe] longe to telle δ. was] was þus β.]
Vor king edmond was aslawe · at seint andrewes tide ich wene · [Vor] Or γ. aslawe] slayne γ. at] a B. andrewes] androwes B; Andreus α. tide] day δ.]
As in þe ȝer of grace · a þousend & sixtene · [a] o α; oo γ.]
Line 6485
& to þe lammasse þer after · he spousede þe quene · [& to þe] As in þe β; And at δ. lammasse] lammese δ. þer after] afterward Bαδ; aftirwarde β.] [folio 97a]
As in þe ȝer of grace · a þousend & seuentene · [a] o α; oo γ.] [Hearne page 318]
Ȝut to be þe sikerore · after þe spousinge · [þe] þys B; þis αβ; his γδ.]
He let is barons of engelond · to oxenford bringe · [is] þe αβ. engelond] þe londe β.]
A þousend in þe ȝer of grace · & þe eiȝteteþe ȝere · [A þousend . . . grace] As in þe ȝer of grace o þousend α; As in þe ȝere of grace oo þousande β; As in þe ȝere of grace a þousand δ. in] as in B. þe eiȝteteþe] eyȝteþe B; eyteteþe α; eiȝtene β; eyghtene δ.]
Line 6490
& a parlement uor is stat · of hom made þere · [& a] & o α; As oo β. uor is] of his β. made] he made αδ.] [parlia|mentum.]
Page 472

So þat ȝif þer eni was · þat aȝen him herte bere · [eni] ony δ. herte] hurte α]
Him þoȝte is poer noþing nas · ac uor noȝt as it were · [noþing] non þyng B. nas] was β. uor . . . it] as vor noȝt yt B; as for nout hit α; as hit for nouȝt β; as for noght hit δ.]
Ac was to him al clene ysuore · þer nas non bi hinde · [Ac was] As was B; Hi were α; Thei were β; They were δ. ysuore] sworne γ. nas] was]
Þo was he al clene louerd · to binde & unbinde · [al] om. δ. louerd] a lord δ.]
Line 6495
A wif þat het ailiue · he adde er of gret fame · [A] O αγ. ailiue] Ailyne β; Alyue γ. he adde . . . fame] of gret fame he hadde β. er] þer α; om. δ.] [ij filii.]
Bi hire he adde an sone · harald was is name · [an] one α; oo γ. harald . . . name] his name was Haralde β.]
Þat of þe kunde was of denemarch · in eiþer half al out · [of þe kunde was] was of þe kunde α; was of þe kynde βδ.]
Bi emme he adde an oþer sone · þat het hardeknout · [an] on α. het] hight γ.]
Þat beye were kinges after him · as me ssal sone rede · [Þat] Tho δ. beye were] were bothe γ; boþe were δ. after him] om. αβ.]
Þis king was þo þoru out al · mon of noble dede · [Þis] Þe αβ. out] om. β.]
Þo he was al one king · of þe grete londes · þre · [þe] om. B. þre] þere (sic) α.]
Line 6502
Him þoȝte al þe world ne miȝte · aȝen is poer be · [al] þat al α; þat alle β. is poer] him αβ; om. γ.]
& naþeles he bigan is herte · in bocsomnesse amende · [&] Ac αδ; But γ. bigan] gan αβδ; ganne γ. amende] to amende β.]
& þoȝte on þe vaire grace · þat vr louerd him sende · [on] in α. vaire] om. β. vr] houre B; oure α.]
& louede englissemen · & engelond þer to · [Hearne page 319]
Line 6506
& muche louede holi chirche · & susteinede al so · [muche louede] eke αδ; also β. susteinede] cristendom α; Crys|tendome βδ.] [leuacio ecclesia|rum.]
& restorede abbeis · þat destrued were biuore · [destrued] destrud B; destrude α. were biuore] weren biforne γ.]
& chirchen let vp arere · þat were arst as uorlore · [Omitted in δ. chirchen . . . . arere] chirchen let vprere α; chirches he dide vp rere β. arst as] arst β; erst γ. uorlore] verlore B; forlorn β.]
Page 473

& let arere moni anywe · & in studes mest þer · [arere] rere αβ. moni] monye B; maniȝe α; many δ. anywe] nywe Bα; newe βδ. studes] stede β.]
Line 6510
As he adde men aslawe · & batailes ydo er · [aslawe] slayne γ. & batailes ydo er] þer Batailes don were β.]
& vp assedoune & þer aboute · mest chirchen he let rere · [&] om. αβδ. vp] Apon β. assedoune] assesdone B; Asschesdoune α; Asschedone β. mest chirchen] most chirches γ.]
As uor hore soulen · þat islawe were þere · [As . . . soulen] Ther to praye for þe soules δ. As] Af (sic) α; Al β. hore] her B. soulen] soules β. islawe were þere] þer aslawe were α; in þilke stedes slayn were β.]
Vor he & þe king edmond · mest armes þere bere · [in γ follow 6511.] [þe] om. αβ. armes þere bere] mis bere þere α; mysdede þere β; armes bere there δ.]
& mest manslaȝt þoru hom · & batailes þere were · [in γ follow 6511.] [manslaȝt] manslauȝter β. & batailes] in Batailes β. þere] that γ.]
Sein alfeyes body · þat ymartred was · [alfeyes] alfeus B; alpheus α; Alphes γ; Affeus is δ. þat ymartred was] for godes loue was β; was for godes loue γ.] [Sepultura sancti alfegi.]
Line 6516
At grenewich þoru is fader · as we tolde þat cas · [grenewich] greneswuch B. we] he β.]
At seint poules of londone · as it was anerþe ydo · [of] at βδ. it . . . ydo] hit in erþe do was þo β. an erþe] on erþe αδ.]
His owe honde nom it up · & as it biuel þer to · [honde] hondes β. nom it up] he nom vp α; he nome vp δ; him vp toke β.]
He let it uaire anouri · & sende it atte fine · [it] him α. anouri] honoury B; honouri α; honoure βδ. &] om. α. sende] sente γ.]
Line 6520
To þe munstre of kaunterburi · as he liþ in ssrine · [munstre] munste (sic) α; mynystre β; mynstre γ. he liþ] he lyþ ȝut B; heþ (sic) α; he is β.]
Þe þridde ȝer ich vnderstonde · þat he was al one king · [Guerra danorum.]
Fram is lond of denemarch · me broȝte him tiding · [tiding] tythyng B; tiþing α; tythinge γ.]
Þat he was þere iworred · uaste of is fon · [iworred] ywarred γ.]
Page 474

He nom wiþ him of engelond · kniȝtes gode monion · [nom] nam α. kniȝtes gode] god knyȝt B; gode knytes α; goode knyȝttes β; good knyȝtis δ.]
& mid gret poer & muche folc · þuderward wende anon · [&] om. δ. wende] vende B.] [folio 97b]
Line 6526
& so þat he sone com · bi side is fon Echon · [&] om. Bαβ. þat . . . com] whenne he nere þider come β. bi side] bisides β.]
& bileuede him þere al niȝt · & is ost al so · [& bileuede] & bilefde α; He bileued β. is] al hys B; al his αβ; alle his δ.]
& þoȝte anon amorwe · strong bataile to do · [amorwe] on morowe γ. to] om. B.]
A gret erl of þis lond · godwine was is name · [A] O α. erl] vrl α.] [bellum godwine.]
Line 6530
Mid is poer mid him was · þat monimon dude ssame · [Mid . . . . mid] Mid . . . . wiþ α. Mid] And δ. mid him] wiþ him α; þat with him β. monimon] monyon B; manion α; many one γ; many a man δ.]
Vor þis lond as me ssal ihure · ofte he dude bi traie · [lond] man β. ihure] hure B; here γ. he dude] dude he α; dud he δ; dide he β; he dide γ.] [Hearne page 320]
He þoȝte þo hou hii miȝte · king knout best paye · [hii] he Bαγ. miȝte] miyȝt best β; might best γ. king] þe kyng B; þe king α; þe kynge δ. best] om. β. paye] apaiȝe α.]
Bi niȝte him & is poer · he let armi þere · [him] he βδ. he let] lete hem β; hem lete δ.]
& wende so an onywar · as þe kinges fon were · [wende so an onywar] wende forþ an onywar α; wende forthe al vnware δ; al vnwar þus wente forþe β; al vnware went forthe thus γ. as] þer αβδ; there γ.]
Line 6535
& fond hom as aslepe · he leyde on hom to grounde · [as] as wo seyþ B; alle β; om. δ. he] & αβδ. on hom] hem on δ.]
& slou & to drof hom alle in a lute stounde · [slou & to drof] to drof & slou α; to drof & slouȝ δ; to drofe and also slouȝ β. a lute] a lutel B; o lute α; one β; a δ.]
A morwe þo þe king wolde · wende vp is fon · [wende vp is fon] wende opon his fon α; on his fone gone β.]
& miste godwine & is men · of gile he dradde anon ·
Page 475

Þat englisse men him bitraye wolde · he þoȝte of luþer won · [englisse men] þe englysse B; þe englissche α.]
Line 6540
Vor to sle þis godwine · & þe englisse men echon · [godwine] Godewyne & his men β. men] om. Bαβδ. echon] euerychone δ.]
& naþeles he wende to is fon · mid al is poer uaste · [to] toward B.]
Vor to smite an bataile · & þo ne vond he atte laste · [an] o α; oo γ; wt hem δ. vond] wond B. þo ne fond he] when he fonde β. he] om. δ.]
Noȝt of hom bote caroine · & þe bodies dede also · [Noȝt of hom] Noþing α; No þynge βδ. caroine] carayne β; careyne δ. þe bodies dede] dede bodies δ.]
Þo he vond þat godwine · such an dede adde ydo · [an] om. αβδ.]
& deliuered of is fon · & ibroȝt him al so aboue · [of] hym of B; him of αβ. ibroȝt] brouȝt β. al so] so Bα; al δ; om. β.]
Line 6546
Euereft he louede him þe more · & al englisse uor is loue · [Euereft] Euer aftir β. him] om. β. more] bette δ. &] om. β. englisse] englisch men δ.]
Þo he sey þat englissemen · so god in nede uere · [god] gode Bα. in] at δ.]
& is fon ouercome · of noþing he nas in fere · [ouercome] were ouercome Bαβ; so ouercome δ. of] om. B. nas] was β.]
Þo he adde one þe kinedom · of grete londes þre · [one] al one α; al one to him selfe β; allone to him self γ. kine|dom] kyngedomes β. of . . . þre] of alle þreo α; alle þre β.]
Line 6550
Him þoȝte al þe world ne miȝte · aȝen is poer be · [al . . . be] þat al þe worlde aȝenst his power ne myȝt be β.]
Of alle is proute dedes · ine may uorbere noȝt · [ine] ich ne α; om. δ. uorbere] verbere B.] [Hearne page 321]
Þat ine mot ȝou telle of on · nou it comeþ in mi þoȝt · [ine] ich ne α. mot ȝou telle] most telle of δ; mote telle ȝow β; telle mote you γ. in] on αβ; to γ.]
A þousend as in þe ȝer of grace · & on & tuenti þer to · [A] O α.] [Cessio super mare.]
& in þe vifte ȝer þat king knout · in such poer was ydo · [king] om. δ. ydo] do γ.]
Page 476

He wende aboute as noble sire · fram londe to londe · [He wende . . . . sire] Ase o noble sire he wende aboute α; As þis noble sire abowte wente β; As a noble sire he went aboute δ. aboute] om. B.]
Þat him þoȝte al þe world ne ssolde him at stonde · [Þat him . . . . world] Thought þat alle þe worlde wt no power β. al þe] al B; þat al þe α; þat alle þe δ. ssolde] mygh(t) δ. him at stonde] aȝen hym stonde Bαβ; him wt stond δ.]
As he wende aboute bi þe se · & such poer adde an honde · [bi þe se] by see δ. an honde] on honde α.]
Vppe a chaere he sat adoun · al vpe þe se sonde · [Vppe] Vp B; Op on α; Apon γ. chaere] chaire α; chayre δ. vpe] op α; apon γ. sonde] stronde γ.]
& enresonede is men as hii biuore him stode · [enresonede] areisonede α; aresowned β; aresoned δ. men] men þere β.]
Line 6560
So þat þe time com · of þe se flode · [þat þe] þat when þe β.]
Þat it bigan to wexi uaste · ase it deþ atte tide · [bigan] gan αβδ; biganne γ. to wexi] to wexe Bγ; wexe αβ; wex δ. atte tide] at tyde α; at eche tyde β.]
Þe king bihuld þe wexinge · an hoker al an side · [Omitted in γ.] [bihuld] byheld Bα. an side] asyde Bδ; on side β.]
So þat þe water uaste wax · vpward hei & wide · [Omitted in γ.] [uaste wax]; wexe faste α; fast wexe β; wax fast δ. vpward] vppard B; opward α.]
Þoȝte þis grete louerd · ȝut icholle abide · [Þoȝte . . . . louerd] But ay þouȝt þe gret lorde β. louerd] louerding α; lordynge δ. icholle] ychelle B; ich wole α; I schal β.]
Line 6565
Þo it was nei to him icome · baldeliche he spac · [nei] nere β. he] om. B.] [folio 98a]
& sturneliche to þis water · þo it alles out brac · [it alles] hit wawes β; it wawes γ. out brac] vp brake β.]
Water he sede wat þencst þou · ich rede ne com no ner · [6429-6568 omitted in C. Two leaves lost.] [þencst þou] þencst ou B; wiltou β; wilthou γ. ne] þee β; om. δ. ner] ver B.]
Vnderstond þat þou art · al clene in mi poer · [Vnderstond] And vnderstonde β. art] ert α. in] on α.]
Page 477

Vor þat lond vp wan þou ernst · & vp wan ich sitte her · [þat] þe β. vp wan] op wham α; apon whom β. ernst] vrnst Bα; ernest δ; rennest β. & vp wan] & ope wham α; on whom β; & vp whan δ.]
Line 6570
Is clene min al aboute · vor þou wost inabbe no per · [al aboute] al oute δ. wost] wotest γ. inabbe] ich nabbe α; I haue βδ.]
Þeruore ich hote þe · þin wexinge þat þou lete · [hote] ote B. þe] þee nowe β. þin] þyne B; þi αγ. þat þou] anon B; anon to Cαδ; anone to β; anone thou γ.]
Þat þou ne be so hardi noȝt · þin louerdes cloþes to wete · [so hardi noȝt] so hardi αβ; not so hardye δ. þin louerdes] þine louerdes α; thi lordes γ. cloþes] clothe δ.]
No is limes ac vp min owe · let me in pes sitte · [No] Ne BCαβδ. limes] knyghtis δ. vp min owe] apon myn owen γ. vp] ope α. let] lat C.] [Hearne page 322]
Oþer bi þe fey ich owe to god · icholle rekeni mitte · [Oþer] Or γ. fey] feiþe β; feyth δ. ich] þat ych B; þat ic C; þat I δ. owe] ou B. to god] to þe BCαδ; to þee β. icholle] ychelle B; ich wole α; I wil β; I wol γ. rekeni] rikeni α; rekene þee β; rekyn the γ.]
Þat water dude uorþ is kunde · & wax euere uaste · [Þat] Þe B. uorþ] om. αβδ. wax] wexe γ; waxt δ.]
So þat to þis grete louerd · it com atte laste · [þis] þe β.]
Line 6577
& watte is sson & is vet · so longe it wax an hey · [watte] wette β; wete γ. sson] ssone B; ton α; toon β; toos δ. so] & so β. wax] wexe γ; wext δ. an] on γ.]
Þat it watte is brech al aboute · & euere vpward it stey · [Omitted in δ. watte] wette β; wete γ. brech] brych B; breke β. al] om. α. vpward] opward α; vpard B. stey] tey α; teiȝe β; teye γ.]
So þat is hupes smorte · & of cale were ney · [So] om. δ. hupes] hepes C. smorte] smourte B; smerte αδ. &] & also β. of cale] of cold B; of cal α; of colde β; acolde δ; colde γ. were] was he β; was so γ.]
Line 6580
Þis grete louerd sturte him vp · þo he oþer ne sey · [Omitted in δ. sturte] sterte γ. vp] op α (& passim).]
Page 478

& wod him vp to londe · him þoȝte late inou · [wod] wed B; wende α; wente β; went γδ. him þoȝte] hym þoȝte er B; hit þoute hym to C.]
& bi held toward þe water · & is grete herte wiþ drou · [&] He Bα; hei C. biheld] bihuld α. toward] om. β. water] water þan β. grete herte] herte þan β.]
Wite "he" sede alle men · þat an erþe wonieþ her · [Wite] Witen α; Weteþ β. an erþe wonieþ] on erþe wonyȝeþ α; woneþ on erþe β.]
Þat it nis bote þe pure mase · eni kinges poer · [nis] is β. þe pure] pur α; pure β; om. δ. mase] masse B. kinges] erlych kynges C.]
Line 6585
Ne þat no mon nis wurþe · to be icluped king · [nis wurþe] nis worþi C; ys wurþe B; nis werþe α; is worþi β; ys worthie δ. to] om. α. icluped] callid γ.]
Bote þe heie king of heuene · þat wroȝte alle þing · [heie] om. αβδ. wroȝte] made αβδ.]
Þat haþ heste of water · & of erþe al so · [water] watere α. erþe] þe erþe β.]
Of heuene of helle of ech þing · mot nede is heste do · [Of] om. B. heuene of helle] Heuene & helle B; helle of hefne α. of] & Bδ. ech] eche Cδ; alle β. mot nede] þat moten α; þat mote β; þat most δ. is heste] heuene hestis β.]
& abowe him as louerd · vor man non ywis · [abowe] habbe B. him as] to hym as to a C; as to α; to him as β. man] y nam BC; ich nam α; I am β; eche man δ. non] nowe δ.]
Line 6590
Þeruore me to clupie king · mid vnriȝt it is · [me to clupie king] to calle me a kynge β; to calle me kynge γ; me clepud kynge δ. mid] with gret β. vnriȝt] wronge δ. is] is ywysse δ.]
Þeruore ich bihote god · þat ine ssal kinges croune · [Þeruore] om. β. god] to god Cδ. ine] ich ne α. kinges] neuer þe kynges β.]
Neuere bere an erþe · vor mi poer is þer doune · [Neuere] om. β. an] on αδ; apon þis β; vpon this γ. doune] ydoñ δ.]
He wende him uorþ to chirche · & biuore þe rode com · [Coronacio crucis.] [him] om. C. com] he com α.]
Line 6594
& mid mek herte pitoslicche · is kinges croune nom · [mek herte] muke hurte α. pitoslicche] pyteslyche B. is kinges] his kine (sic) α; þis kynge his β.]
Page 479

& sette is vpe þe rode heued · & sede þat he alone · [is] om. B; hure α; it β. vpe] vpon Bβ; opon α. rode] roodys δ. heued] hefd α; hede γ.] [Hearne page 323]
Was worþe to croune bere · & oþer kinges none · [worþe] worþi Cγ; worthye δ. to croune] crowne to β; crone to δ. oþer] oþere α.]
He bileuede þe croune þere · sikinge wel sore · [bileuede] bilefde α. sikinge] sykynde B. wel] ryȝt β.]
& þer after vp is heued · ne com he nammore · [vp] vp on β. ne] om. δ. he] heo α; it β; hit δ. nammore] namore B; neuereft more α; neuer more β; neuere efte more δ.]
& me seiþ þat he ne bar neuere · þe croune of enge|londe · [ne] om. δ.]
Line 6600
Ac he ne bar þulke ne non oþer · þer after ich vnder stonde · [Ac he ne bar þulke] As þilk δ. he] om. B. þulke] þuke α; thilke γ.]
Suiþe god mon he bi com · & aforcede him ynou · [Suiþe] Ryȝt β; A ryght δ. bi com] bi came β. aforcede] enforced δ. him] him self β.] [bonitas regis.]
& bihet god euereft afterward · to bileue wou · [euereft] euermore δ. afterward] after α; aftir β. to bileue] to lete αδ; for to leue β.]
& god & holi chirche · to louie mid al is miȝte · [louie] loue γ. is] my γ.]
& to make gode lawes · & to sosteine ech riȝte · [to] om. B. make] makye C; makie α. gode] godes B. to] om. Bαβ. sosteine] susteyny C; susteni α. ech] eche α.]
Þis biheste he huld vol wel · & gode lawes ynou · [Þis] Þes BCα. huld] held B; hult α. vol] om. γ.] [folio 98b]
He made þe beste þat miȝte be · & to eche godnesse drou · [eche] ech Bα.]
Line 6607
Vor þe manslaȝt þat he adde ydo · & þe vnriȝt ilome · [manslaȝt] manslaut α; manslauȝter β. ydo] do γ. þe vnriȝt] vnriȝt α; also vnryȝttes β. ilome] echone β.]
& vor þe moni god cas · þat him ofte come · [moni] monye B; maniȝe α; om. β. god] gode Bα; om. γ. him ofte come] to him often come many one β.]
Page 480

He bihet god to wende · þen holi wei to rome · [þen] þe Bαβ; þane C. holi] om. C.] [via rome.]
Line 6610
So þat he & is kniȝtes · wiþ gode herte þen wei nome · [wiþ god herte] om. αβ. þen wei] þane wei C; þane wey þuder α; þilke weie þider β. nome] come β.]
& as he toward rome · wende bi moni londe · [toward rome wende] wende toward rome α; wente towarde Rome β. moni] mony a B; many a δ; manyȝe mannes α; manye mennes β. londe] lond Bα.]
Wanne he eny luþer lawes · in eni stude vonde · [he] om. β. in] on α. stude] stede C; cuntrey γ. vonde] vond B; fond α.]
Þe prince oþer louerd of þe stude · sone he ne oȝt soȝte · [oþer] or β. þe] om. B; þat β. stude] stede C. sone . . . . soȝte] of amendement he him souȝt β. ne oȝt] out BCα; owte δ.]
& bote he grantede him amendement · mid is tresour he it boȝte · [he] me C. him] om. αβδ. is] om. Bαβδ. tresour] om. γ. it] him β.]
Line 6615
& vor he was mon of such poer · vewe aȝen him wroȝte · [mon] a man δ.]
So þat euere ware he com · gode lawes he broȝte · [ware] whar α.]
Gentil men þat he vond · in prison ek ydo · [Gentil] Gengyl B. men] mon A. ek ydo] owher do β; owhere doo γ.]
Oþer in warde mid vnriȝt · he boȝte hom out al so · [boȝte] broute α; brouȝt β.]
At rome he was vaire auonge · & asoiled al so · [vaire auonge] auonge vayre B; vnderfonge vaire C. auonge] ifonge α; yfonge δ; vnderfonge β. & asoiled] & assoillede Cα; schreue & assoiled β. al so] þo δ.] [reditus anglie.]
Line 6620
Aȝen he wende to engelond · þo al þis was ydo · [Aȝen he wende] And aȝen wente β. wende] come δ. ydo] do γ.]
Þo he com aȝen at glastingbury · him longede ar he were · [glastin|buria & emendacio eius.] [at] to αβ. ar] er α; or γ.]
Vor loue of king edmund · þat yburyed was þere · [loue] þe loue αβδ. yburyed] ybured B; ibured C; iburiȝed α; buryed γ.]
Page 481

Þat he clupede is broþer uor þe treuþe · þat bituene hom was er · [clupede] callid γ. þe] om. αβδ. þat] om. δ.] [Hearne page 324]
Þat bodi he onourede ynou · þo he com þer · [he onourede] honowrede he β. þo] when þat β.]
Line 6625
& al þe stude uor is loue · & dude uair offringe · [stude] place δ. &] & also β.]
& amendede þat hous · mid moni riche þinge · [amendede] amendede wel αβ. moni] maniȝe α. riche] a ryche B; a riche δ.]
& ȝef hom lond & rentes · & confermede al so · [hom] om. αβδ. lond] londe B; londes αβδ.]
Þe ȝiftes þat oþer kinges · adde er iȝiue þer to · [ȝiftes] ȝeftes B. oþer] oþere α. adde er iȝiue] hadde ȝiuen α; hadde ȝeue β; had ȝeuen δ.]
Of rentes & of londes · as þe king cuþred · [rentes & of londes] londes & of rentes αβ; londes & rentes γ. cuþred] Cuprede δ.] [reges dantes glastin|burie.]
Line 6630
& king crutwine & Iue · & suþþe king alfred · [crutwine] centwyne BCδ; Grutwyne β. Iue] Ine Bαβδ.]
Edward & aþelston · Edmund & edgar ·
Hor ȝifte he confermede · to make ech mon ywar · [ȝifte] ȝeftes BC; ȝiftes αβ; ȝiftis δ. to] & to Cαβ. make] makyȝe α. ywar] war γ. See Appendix, Note LL.]
He confermede hor londes · as frelich to holde ywis · [frelich] frelyche B; freliche α.]
Bi gode chartre & hor rentes · as þe king huld is · [Bi . . . . rentes] & hare rentes mid god chartre α; And here rentes (her rentis δ) with good chartre βδ.]
Þis king knout was tuenti ȝer · king of engelonde · [obitus.]
& in þe a þousend ȝer of grace · & þritti ich vnder stonde · [in þe a] in a BC; in o α; in oo β; in þe δ. &] et α.]
Line 6637
& sixe he deide at ssaftesburi · & at winchestre wiþ gret prute · [ssaftesburi] ssaftebury B; schaftebury C; schafteburi α. wiþ gret prute] wt pride β; ȝe schul wete δ.]
At sein swithines he was ibured · þere as he liþ ȝute · [ibured] buryed γ. þere . . . . ȝute] þat was knowyn wide β; þat knowen was wyde γ. ȝute] ȝette δ.]
Page 482

HArald þe kinges sone knout · after him was king · [þe] om. C.]
Ykrouned he was at oxenford · a ssrewe þoru alle þing · [Ykrouned] Crouned γ. oxenford] oxenforde α. a] o α.]
Line 6641
Of þe kunde he was of denemarch · of þe eror wif ybore · [he was] om. β. þe] om. C. eror] erore Cα; herror β; first δ. wif] wyue αβ.]
Þe lasse he louede englissemen · & engelond þeruore · [louede] loue α.]
Þe verste ȝer þat he was king · Emme þe gode quene · [Hearne page 325]
He drof out of engelond · & is ssrewede made isene · [He] om. δ. ssrewede] schrewehede α; schrewednes β; schrewed|nesse δ. made isene] he made sene β.] [fugacio regine.]
Is stepmoder is fader wif · þat quene adde ybe tueie · [fader] fadris C. ybe] be γ. tueie] twyȝe α.]
Of engelond & þat is fader · let vette in normandie · [&] om. αβδ. vette] vecche C; fecche αβδ.]
Þo þis quene was of londe ydriue · þoru hire wiþer|wine · [ydriue] dryue γ. wiþerwine] weþerwyne Cβ.] [folio 99a]
Heo wende to þe erl of flaundres · þat het baldewine · [Heo] He C. het] heit C.]
Þis erl hire vaire vnder veng · þat was hende & fre · [hire vaire] faire hure β. vnder veng] vndervong B.]
& toc hire þe castel of bruges · Inne vorto be · [bruges] brugges α. Inne] þer inne αβ.]
Line 6651
Þere was þis gode quene · wiþoute eni striuing · [Þere] Þar α. wiþoute eni] with owten β.]
Vorte hire stepsone was ded · harald þe luþer king · [Vorte] Vort α; Vn to β. was] were α.]
Vor he was king bote four ȝer · & six monþes vnneþe · [was] nas BCα.]
Ar he lay at oxenford · & drou toward þe deþe · [Ar] Or γ.]
Line 6655
& deide þer in pine inou · & suþþe is bodi me ber · [pine] peyne β.] [obitus.]
To þe abbei of westmunstre · & burede it uaire þer · [abbei] abbeyȝe α. westmunstre] Westmonastre γ.]
Page 483

In þe ȝer of grace · an þousend & on & fourtiþe ȝere · [an] a BCγ; o α. fourtiþe] fourti αδ; fourty Cβ.]
Þis king deide in aueril · moni glad mon was þere · [moni] many a Cδ; maniȝe α.]
HArdeknout is broþer þo · þen wei sone nom · [þen] þane α; þe β. nom] name β.]
Line 6660
Fram denemarch to engelond · & to sandwich com · [to] in to B. & to] & at C. com] came β.]
Þoru þe baronie of engelond · & of denemarch al so · [þe baronie] Baronye β.]
Ichose he was to be king · uor hii encentede þerto · [Ichose] Chose γ. to be king] to kynge β. encentede] assentede αβ; asentyde C.]
Vor he adde somdel to engelond · More kunde þan þe oþer · [to] do α; of β. þan þe] than of the γ.]
Line 6664
Vor he was in is moder half · seint edwardes broþer · [in] on αδ. moder] om. αβ. half] om. C.]
Sone so he was king ymad · after is moder he sende · [Sone so] Sone þo Cα; As sone as β. ymad] ymaked α; made γ. moder] moþer α.] [reditus regine.]
Þe quene emme to flaundres · & bigan hire stat amende · [Þe] om. β. to] in to β. amende] to amende β.]
& huld hire uaire as riȝt was · is moder & quene al so · [Hearne page 326]
Ac þis hardeknout nas king · noȝt folliche ȝeres tuo · [nas] was β.]
Vor þer failede of ten dawes · þat he ne deide ywis · [Vor þer] And there γ. ten dawes] daies ten β. deide] deyde of B.] [obitus.]
At lamhuþe he was ded · & ybured he was & is · [lamhuþe] Cα; lambheþe β; lamhupe AB. ybured he] buried β.]
Line 6671
At seint suithines at winchestre · bi is fader þat liþ þere · [fader] faþer α.]
Kinges of denemarch · in þis manere were · [in þis] in þisse C; on þisse α; on þis β. were] ywere α; wise here β.]
Page 484

Kinges here of þis lond · kinges ech after oþer · [here of] haue ben on β. kinges] om. B; ryȝt þus β.]
Þe sone verst after þe fader · þe·broþer after þe broþer · [verst after] next aftir β. after] next aftir β. þe broþer] þen oþer C.]
& engelond was out of kunde · six & tuenti ȝer · [& engelond was] And þus was Englonde β.]
In pine & worre & sorwe inou · as seint dunston bi het er · [pine & worre] worre & pyne BCα; werre & peyne β. sorwe] wo β. bi het] seide αβ.]
Line 6677
Ac þo þis þre kinges · were ded · of denemarch þer nere · [were ded] ded were C.]
Bileued nammo in engelond · þat of þe kunde were · [Bileued] Byleuede B; Bilefd α. nammo] namon B. nammo in engelond] in Englonde no mo β. of þe] of that γ.]
Þo moste it nede come aȝen · to þe riȝt eir of kunde ·
Þe holimon seint edward · þat euere worþ in munde · [Þe] To þe β. worþ] woruþ C; schal be β.]
Vor aldred is eldore broþer · was arst aslawe here · [aldred] alfred αβ. eldore] vldere α. arst] ars C. aslawe] slayne γ.]
Wiþ treson in engelond · icholle telle in wuch manere · [icholle] ich wole α; I wole ȝow β; I wol you γ. in wuch] in whuche α; on what β.]
A time to speke mid is moder · to engelond he com · [A time] om. αβ. he com] ase he com α; as he came β; as he come γ.]
& gret folc of normandie · wiþ him hider nom · [him] hem γ. hider] he hidere α; he hider β. nom] he nome B; he nom C; name β nome γ.] [Occisio aldredi.]
Line 6685
& þe ualse erl of engelond · godwine was is name ·
Þat euere adde wiþ treson · þis londe ydo ssame · [treson] gret tresoun β. þis londe ydo] doun Englonde β. ssame] gret schame α; muche schame β.]
An doȝter he adde god · he þoȝte he wolde fonde · [An] And B; One α; O γ. doȝter] dorter B. god] þat was goode β.] [folio 99b]
To make hire ȝut ȝif he miȝte · quene of engelonde · [To make] Make BC; Makiȝe α. ȝut] om. αβ. quene] be quene α; to be quene β.]
Page 485

Þat aldred nolde noȝt spousi · is doȝter he was in fere · [Þat] Lest β. aldred] alfred αβ. nolde] nold C; wolde β. noȝt spousi] spousy noȝt B; spousi nout Cα; spouse noȝt β. doȝter] dorter B.]
Line 6690
Vor prute & is heynesse · ȝif þat he king were · [prute & is] pride of his β. ȝif . . . were] the kynge if he were γ.]
To þe ȝongore broþer seint edward · is hope was more inome · [ȝongore] ȝonge β.] [Hearne page 327]
Vor he was simple & milde · & eþ to ouercome · [simple] sympler β. milde] myldore BC; mildore α; meker β. eþ] eisi C; eþore α; esier β; hesier γ.]
Þeruore þo he sei alfred · so gret heinesse drawe · [sei] sawe γ. alfred] ABCα; Alfrede β. so] to so β.]
Line 6694
He þoȝte hou he miȝte do · þat he were of lifdawe ·
To þe heie men of engelond · uaste he wende aboute · [engelond] þe londe β.]
& sede engelond miȝte be · of aldred in gret doute · [6666-6697, omitted in δ.] [aldred] alfred Bαβ; Alfrede γ. in gret doute] gret adoute γ.]
Vor he þoȝte ȝif he were king · þat folc of normandie ·
Al maistres make in engelond · þoru strengþe & tri|cherye · [make] makiȝe α.]
& deseriti hom also · þoru normannes he þoȝte · [diseriti] deseryth B; disheriti α; diseryt β; disherite γ. nor|mannes] noremans α.]
Line 6700
Þeruore mid him of normens · so muche folc he broȝte · [mid him of normens] of Normandes with him β. normens] noremans α; normandye B.]
So þat heie men of þe lond · he broȝte al to is wille · [heie] hey B; þe heiȝe β.] [occisio ad guldeford.]
Þat hii nome aldred & is folc · mid tricherie & stille · [nome] toke β. aldred] alfred αβ. is] al hys B. tricherie] tresoun β. &] om. B; al β.]
& ladde hom uaste ibounde · to guldeforde al so · [hom] him β. uaste] fast tho γ. guldeforde] gildeforde α. al so] þo αβ.]
Awei seli gultelese men · lute hadde hii mis do · [Awei] A goode β; Weillawey δ. gultelese] gultelis C. lute] litill γ. hii mis do] they do γ.]
Line 6705
Page 486

Line 6705
Þo hii come to guldeforde · þe erl godwine þe ssrewe · [guldeforde] gildeforde α. þe erl] þys erl B; þis erl Cαβδ.]
Let þis gultelese men · sette al arewe · [Let] Lete B. þis] þes αδ. sette] sitten α; setten hem β. al] alle α; om. β. arewe] on a rewe βδ; on rewe γ.]
& telle out euere þe teþe mon · & þe nine þoru out he nom · [telle] tolde β. teþe] tuþe α; tenthe γ. & þe] ac þe Cδ.]
& let smite of hor alre heued · & made a reufol dom · [hor alre] her alre B; hore alle C; are alre α; alle here β; alle her δ; alle of her γ. heued] hefd α; heuedys B; heuedis C; hedes βδ. a] o α; one β. reufol] reuthful δ.]
Þo þe teþe was aliue · he þoȝte of more wou · [teþe] tuþe α; tenthe γ. of] on γ.]
Line 6710
Him þoȝte þer were to monye · aliue of ynou · [Him . . . ynou] And þouȝt þer were alyue of þat companye ynouȝ β.]
Alle þat were aliue bileued · arewe ef sone he drou · [Alle . . . drou] Of giltles men þat were alyue he hadde litel awe β. bileued] bilefd α. ef sone] eftsone Cαδ.]
& tolde of hom þe teþe out · & þe nine slou · [& tolde . . . . slou] And on a newe rewe anone he gan (they ganne γ) hem blyue drawe β. teþe] tuþe α. nine] nyþe B. slou] he slou α.]
So þat þer bileuede · aliue vewe þo · [þer] þere were δ; here β. bileuede] bilefde α. aliue vewe þo] but fewe alyue were þo β. vewe] a fewe δ.]
Line 6714
& þulke out of engelond · he drof mid muche wo · [engelond] londe αβδ.]
Alfred hii ladde to ely · & pulte out boþe is eye · [hii] he γ. ely] hely α. &] et α. pulte] pult α; put β; putte γ. eye] eyȝe α; eiȝen β; eyen γ.] [Hearne page 328]
& huld him þere in prison · vorte þe selimon gan deye · [huld] hulde B; held α; helde γ. vorte] vort α; vn to β. þe] om. B. deye] deyȝe α; deiȝen β; deyen γ.] [cecacio alfredi.]
Nas þis of þis godwine · a ssrewe & luþer dom · [Nas þis] Vas þys B; Was þis noȝt β. a ssrewe] o schrewehede α; a schrewede Cβ; a schrewd δ. luþer] a luþere δ.]
Ȝut our louerd ar he deide · gret wreche þer of nom · [Ȝut] Þt C. our louerd] om. γ. ar] are α; or γ. þer of] apon him β. See Appendix, Note MM.]
Page 487

SEint Edward in normandie · was þo bileued al one · [bileued] byleuede B; bilefde α.]
As bar as wo seiþ of þe kunde · as he sprong of þe stone · [As] Also αβδ. as wo seiþ] om. αβδ. þe kunde] kunde α; kynde βδ.]
Line 6721
He dradde uor he was al one · of þe tem bileued there · [He dradde] & dradde αδ; And drad him β. al] om. αβδ. tem] teme βδ; tyme C. bileued] byleuede B; bilefd α; yleft δ.]
& uor þe traitours of engelond · so ualse & luþer were · [ualse & luþer] luþere & false α; luþer & false β.]
Leste he were of is fon · þoru treson iboȝt · [Leste] laste α; last C. iboȝt] þere bouȝt β; there brought γ.]
& vor loue of is eritage · so to deþe ybroȝt · [so to deþe] to þe deþe αβ. ybroȝt] be brouȝt β.]
Line 6725
To god he made is pleinte ofte · wepinde wel bliue · [made is pleinte] pleinede α; pleyned β. wepinde] wepynd B wepende C; wepynge β. wel] om. α; sore and β.] [planctus.]
& nameliche þe wule is fon · of denemarch were aliue · [þe] om. Cβ. aliue] on lyue γ.]
Help me he sede in þis wo · louerd bidde ich þe · [Help . . . sede] & seide help me god α; And seide helpe me god β; And seyd helpe me δ. in] of αβ. louerd] lord B. bidde ich] I praye β; I bydde δ.] [folio 100a]
Vor min frend & mi nexte · ney stondeþ aȝe me · [min] my Bβ; mine α. frend] frendes β. mi nexte] myne nexte C; sibbe α; sybbe βδ. ney] nerande β. stondeþ] stonde γ. aȝe] aȝen BC; ayen γ.]
My fader þat leuede here · in worre & in strif · [leuede] liuede α; lyueth γ. worre] werre γ.]
Line 6730
In worre & sorwe & sor ynou · he endede is lif · [worre &] wowe & in α; wo & in β. & sor] om. αβδ. endede] hendede α.]
Min breþeren beþ boþe aslawe · þoru treson al so · [Min] My Bγ; Mine α. beþ] buþ α; bene γ; ben δ. aslawe] dede β.]
Min neueus beþ boþe yflemd · & out engelond ido · [Min] My B; Mine α. beþ] buþ α; ben βδ. boþe] om. BCαβδ. yflemd] yfloynd B; yflemed δ; flemed β. & out] & out of B; out of α; oute of β; owt of δ. ido] wt wo αδ; with wo β.]
& mi moder iwedded to mi meste fo · [iwedded] wedded β. to] vn to γ. meste] most Cβ; moste γ.] [Hearne page 329]
& ich al one bileued · woder ssal ich louerd go · [woder] whoder C; whider α; wheþer β.]
Line 6735
Page 488

Line 6735
Hii þat of min eritage · al louerdes beþ · [min eritage] mine heritage α. beþ] nou buþ α; now ben β.]
Wilneþ alle þinge mest · min deþ as men yseþ · [Wilneþ] Wilnyȝeþ α. alle] of al βδ. mest] meste α; most B; moste γ. min] my Bγ; mi α. men yseþ] men ysuþ α; men now seen β; nowe men sene γ.]
& al pouere louerd ich am · to þe bileued ywis · [al] al to αβ. pouere] poure C. þe] om. γ.]
& þou wolt louerd help be · to him þat faderles is · [&] And yf δ. wolt louerd help be] lorde wolte helpe me β. to him . . . is] as I am faderles β.]
Al to soþe it is icome · þat sein dunston gan telle · [icome] come γ.]
Þe wreche of min vncle deþ · þat is stepmoder let quelle · [min] my Bγ. vncle] vncles β.]
Line 6741
Mi fader aboȝte it dere ynou · & min breþeren bo · [aboȝte it] hit aboute α; hit abouȝt β; bouȝt it δ. min] my Bγ; mine α. bo] to C; boþe also β; eke also γ.]
So þat þer nis non bileued · bote ich louerd & nammo · [þer] om. α. nis] is β; ys δ. non] BCα; none βδ; nou A. louerd] om. β. &] om. α. nammo] nanmo B; namo α; no mo β.]
Nis it viue & sixti ȝer · louerd nou non ago · [Nis it] Is hit β; It is γ. sixti] twenti β. louerd . . . ago] & fourty now lorde ago β. nou non] non mon B. non] om. Cδ.]
Þat to engelond uor þulke deþ · uerst com such wo · [such] þulke Cα; þilke β; þilk δ.]
Hou longe ssal hit ylaste · louerd wiþ draw þin hond · [ylaste] laste α; last β.]
Line 6746
Of þi wreche send sum ende · and reu of engelond · [Of] & of C. þi] þe βδ. send] sende B. reu] haue reuþe C; haue reuth δ. of] on Bβδ.]
Þo þis kinges of denemarch · alle þre were dede · [þis] þe β.]
& alfred al so aslawe · þe barons nome to rede · [alfred al so aslawe] also alfred aslawe α; also Alfred slayn β. barons nome] Brutoñs toke β.]
And oþer heiemen · as god ȝef þat cas · [And] & eke αδ; And also β. heiemen] heye men al so B.] [Eleccio .E. ad regem.]
Line 6750
And chose seint edward to king · þat kunde eyr þo was · [chose] chosen αβδ. king] her kyng B; hore kyng C.]
Page 489

As he was þer to ichose · er þan he was ibore · [ichose] chose β. er þan he] ar he α; or he β; are he δ. was] were BCαδ. ibore] borne γ.]
Þo was it to soþe icome · þat ised was biuore · [icome] come γ. þat] BCαβδ; þan A. ised] seide β. biuore] to fore αδ; to forne β.]
Þat seinte peter at glastinbury · to bissop briȝtwold sede · [glastinbury] glastyngbury C; glastingburi α. bissop] seint α; seynt β. briȝtwold] briȝtwolde α; Dryȝtwolde β.]
Þo com verst pais to engelond · after þe wrecchede · [þe] that γ. wrecchede] wrecchedhede β; wrechidhede γ.]
Me sende after him to normandie · to engelond þat he come · [him] edward α; Edwarde β. to normandie] of Normandie β.]
Line 6756
& lute folc of normandie · mid him hider nome · [lute] litel γ; fewe δ. mid him hider] that he wyth him γ. hider] þat he αβδ.]
So þat mid lute onekeþ folc · to engelond he drou · [lute] lite C; litel γ; fewe δ. onekeþ] onkede C; onkouþ α; vncowthe β; vnkyd δ.] [Hearne page 330]
Þe heiemen come aȝen him · mid ioye & prute inou · [aȝen him] him aȝen αβ; him aȝeyne δ.] [aduentus eius ang|lie.]
& vnderuenge him as hor louerd · vaire þoru alle þing · [vnderuenge] vnderuonge B; vnderfengen α; vnderfonge γ. as hor] for αβ; for her δ. þing] þinge α.]
& an esterday at winchestre · crouned him to king · [an] on α; apon β. crouned] crounede α. to] for β; om. δ. king] kinge α.] [corona|cio.]
Isacred he was þo to king · of erchebissopes tuo · [Isacred] Sacred β; Sacrede γ. þo to] for β.]
Of kanterbury of euerwik · & of oþere al so · [of] & Bβ; & of δ. of oþere] of oþere bisschopes α; of oþer Bischopes β; oþer byssopes B; oþer bischopes C; oþere bischopes δ.]
Hit was in a þousend ȝer · & fourti & tuo · [was] om. δ. a] o α.]
Line 6764
After þat god an erþe com · þat he was icrouned so · [an] on αβ. þat] þo α; when β. icrouned] crouned B; crowned β; crounyd γ.]
Þo was ioye in engelond · aboute in eche side · [aboute] al oute B. in] on δ.]
His godnesse & is gode los · aboute sprong so wide · [so] wel B; om. δ.]
Page 490

Þat þer nas no god prince · ne king in none londe · [Þat] om. β. nas] was βδ. no] non B. none] no βδ.] [folio 100b]
Þat ne wilnede enqueintaunse · of him ich vnderstonde · [Þat] That þei β. enqueintaunse] aqueyntaunce Cδ; aquointanse α; aqweyntise β.]
Þe emperour of rome to him · in god loue iwis · [god] gode B. iwis] sente I wis β.]
Line 6770
Obligede bi his messagers · alle þing þat was his · [Obligede] Obleged B; Oblyge C; And oblisched β. alle] al Bα.]
Vor þat edmundes sone yrenside · þat his broþer was · [þat] om. BCαβδ. sone] sone myd C; loue δ. broþer] on broþer B.]
Hadde ywedded is cosine · he was glad of þut cas · [ywedded] weddid γ. of þut] of þat B; vor þat α; for þat βδ.]
& seint edward nei kun was · þe king of france al so · [nei kun was] neiȝe him β; neyghe him γ.]
Þat ech þing clene þat is was · obliged him to · [Þat ech] Þat eche Bα; To eche γ. clene] om. δ. obliged] he obleged B; obligide α; oblisched β. to] also αδ.]
Line 6775
So þat nas prince nour · þat at his wille nas · [nas] þer nas BCα; þer was βδ. nour] non Cα; none βδ. his] hit A. nas] al nas β.]
Bote he one of denemarch · þat euere is fo was · [
he] þe C. one] alone β; allone γ.
In Cδ lines 6778-6843 are omitted here and inserted after line 7009.
] Seint edward vor al is god · debonere was ynou · [mores.] & nameliche to pouere men · to none prute he ne drou · [to none prute he ne] to prute he nout ne α; to pryde noȝt he β; to pruyd he noþing δ.] Reufol he was to nedi men · of is almes large & fre · [Reufol] Reuthful δ. nedi] neody B; nudiȝe α; nede β. almes] almesse Bγ.] Of more deuocion nomon · in chirche ne miȝte be · [Of . . . . no mon] Of his deuocioun no man more β. nomon] non man B. nomon in chirche ne miȝte] in chirche noman myght δ. ne] om. C.] He was selde iseie wroþ · ne in glotonie ne in prute · [iseie] sene γ. ne] om. Cαβδ. glotonie] gloteniȝe α. prute] pride γ.] Þei is tresour were ilore · þer of he tolde lute · [Omitted in δ. ilore] lorne γ. þer of . . . lute] he rowȝte but a litel β.] Line 6783Page 491

Line 6783
So holi lif he ladde & god · so chast & so clene · [So] To β. he] om. α. god] drouȝ β. chast & so clene] good & clene β.]
Line 6784
Þat þe heiemen of þe lond · wolde hom al day mene · [þe heiemen] heymen B. wolde hom al day] alle daye wolde to him δ. wolde] wolden α.]
Þat hii nadde non eir of him · & þat gret peril it was · [hii] he Cδ. nadde] hadde β; had δ. none] nanne α. of him] bytuene hem B. & þat . . . peril] to grete peril δ. gret peril it] hit gret perel β.] [Hearne page 331]
Vor þer miȝte come to al þe lond · gret wo uor such cas · [lond] rewme β. gret] muche BCαβ; meche δ. such] swich a C; suche α; þat β.]
Vor ȝif he adde an kunde eir · biȝite bi is wif · [an] a C; o α; oo γ. biȝite] bi ȝute α; bygeten δ. bi] of β; on δ.] [Concilium pro uxore.]
Þe sikerore were þat lond · wiþoute worre & strif · [were þat lond] þe londe were δ. wiþoute] wythouten γ; wtowten δ. worre] werre αγ. &] or δ.]
Þerl godwine þe false mon · þat þe kinges broþer slou · [þerl] þe erl B; þe vrl α. þe false] þat false C; that fals γ.]
Aldred as ich tolde er · an doȝter god ynou · [Aldred] Alfred α; Alfrede γ. as] þt C. tolde] ȝow tolde δ. an] hadde o α; hadde a β; had a δ. god] þat was good β.]
Line 6791
Of holi lif & clene adde · Edithe was hire name · [&] om. β. adde] ynou C; heo was α; sche was βδ. Edithe] edwyna αβ.]
Þat as it is of hire iwrite · & of ire holi fame · [Þat] om. αβ. &] om. β. holi] holyȝe α.]
Þat as þe rose springþ of þe brer · þat ssarp & kene is · [Þat as þe rose] Þat ase rose α; Ryȝt as a rose β. springþ] spryng B; comeþ αβ; comeþe δ. of þe] of a αβ. brer] brerer γ. ssarp] so scharp C.]
Also com þat clene maide · of þe luþer man iwis · [Also] So β; Ryght so δ. þat] þe B. clene maide] maide forþe β. þe] þat β. luþer] luþere α. man] BCβδ; manne α; men A.]
Line 6795
Þis luþer mon was uaste aboute · to heiemen ylome · [was uaste] spak α; spake β. ylome] some β.]
To bringe it þer to ȝif it miȝte · þat þe king is doȝter nome · [bringe it þer to] makiȝe α; maken δ; make β. it] he B; hi Cα; þei β; þey δ.]
Page 492

Me sede þe king þat he moste · nede wedde wif · [þat he] he α; om. β. moste] most α. nede] nedes β. wedde] weddy BC; weddi α. wif] a wyf C; a wif α; a wyfe βδ.]
& þat þet maide was him best · uor hire clene lif · [þet] þe C; om. αβδ. best] beste α.]
Þe king him bi þoȝte · priueliche & stille · [him bi þoȝte] biþoute α; biþouȝt β; byþouȝt him δ. priueliche] priueli β. & stille] him silue swiþe stille α; him silf swyth stille δ; him self ryȝt stille β.]
Line 6800
Þat in such cas god it was · to do þe londes wille · [such] suche α. londes] om. B.]
& uor heo was so clene maide · & of so clene liue · [& uor heo was so] & he was αβ; And as he was γ; And þat sche was so δ. clene] holy BCα; holi β; holye δ.]
Þat betere him were in holinesse · nime hire to wiue · [Þat] Þe B. betere him were] was betere α; hit was better β. nime] to nyme B; to nime α; to take β; take δ.]
Þan an heie kinges doȝter · of veire londe ybroȝt · [an] one αγ. of] owte of δ. veire] verre B; ferre Cαδ; fer β.]
Þat to is holi liue · nolde acordi noȝt · [nolde] wolde β. noȝt] ryght nouȝt β.]
Line 6805
& weddede þis maide · þat so holi & clene was · [weddede] he wedde β. þis maide] þat mayde αδ; þat maiden β. so holi & clene] so clene & holy Cα; clene and holi β.] [Hearne page 332]
More uor to paie þat lond · þan vor eni oþer cas · [uor to] vort α. paie] apayȝe a; apaie β. þat] þe βδ. oþer] ouþer C.] [sponsacio.]
Longe hii were to gadere · þis gode king & quene · [& quene] & þe quene αδ.] [folio 101a]
Ac of oȝt bote of holinesse · lute it was isene · [Ac of oȝt bote of] Ac out bote of α; On any oþer þan β. lute] litel β; lytil δ. it was isene] was sene δ.]
Vor god as hii sede ofte · hii toke to witnesse ·
Line 6810
Þat bituene hom neuere nas · no þing bote clannesse · [hom] hem two β. neuere nas] was neuer β. nas] was δ. no þing] om. BCαβδ. bote] bote holi α; but holi β; bot holy life & δ.]
Boþe hii were at one worde · to libbe in clene liue · [hii were at one worde] at on assent hui were α; at one assent þei were β; at on worde þey were δ. to libbe] for to lyue β.]
So þat hii were wiþoute eir · me þincþ vor al is wiue · [wiþoute] wythouten γ. þincþ] þencheþ C. is] om. β.]
Page 493

Þe king of denemarch & is men · þretnede him wel vaste · [Þe] So þe δ. þretnede] þreted β. him] om. αβ. wel] om. Cα; ryȝt β; ful δ.]
So þat hii greiþede hom · hiderward atte laste · [hom] hym B.]
Line 6815
A witesoneday as seint edward · at is masse stod · [A] Apon β; Apon a γ. witesoneday] witsonedai C; whytsonen|day α; wytsonday β. seint] kynge β; the kynge γ. is] þe β.]
& bed vor þe pes of þe lond · þat god it sende god · [& bed] & bad α; He praied β. þe pes] pes δ.]
Riȝt atte sacringe · he stod as he lowe · [he stod as he lowe] as he prayed he louȝ δ. as he lowe] and somwhat lowȝe β.]
In þe churche at westmunstre · as men bihulde ynowe · [at] of αβδ. men] me C; hit αβδ; it γ.]
Hii þat him were mest priue · askede wy it were · [him were] to hym were C; were him αγ. mest] most β; moste γ. priue] preue β. wy] wu β.]
Þe king þo he hom com · & wy he made such chere · [he hom com & wy] to hem tolde why δ. hom] hem B.]
Certes sires quaþ þe king · ihered be godes sonde · [sires] sirre β; sirres γ. ihered] heried β.]
Þe luþer men of denemarch · mid hor king of þe londe · [luþer] luþere α. hor king] þe kynge β; þe luþer kynge δ. þe] þat δ.]
To hor olde luþerhede · iturnd adde hor þoȝt · [olde] om. C. iturnd adde] turnede haueþ β.]
Line 6824
To worry vr suete pais · þat ur louerd vs aþ ibroȝt · [worry] distrouble β. vr] owr B; oure Cαβ. ur] oure Cα. vs aþ] ous haþ α; haþ vs δ. ibroȝt] brought γ.]
& to day in þis gode tyme · hor poer clene hii nome · [to day . . . . tyme] in þisse gode tyme to dai α; in þis tyme to daie β; on þis good tyme to daye δ.]
& þe wind hom paide wel · & to þe se hii come · [& þe] Vor þe Cα; For þe β; Fore þe δ.]
Vor to destrue engelond · as hii abbeþ ofte ydo · [Vor to] fort to C; To αβ. destrue] destrye C; destruyȝe α. abbeþ] haue β; om. γ; han δ. ofte] often β. ydo] doo γ.]
& þulke time þat ȝe iseye · þat ich somdel lou so · [iseye] seie C; seiȝe α; sawe β. þat . . . so] me lawȝ somdel so β. so] þo C.]
Page 494

Þe king bi an laddre · to þe ssip clam an hey · [an] a C; one αγ. ssip] schipe α. clam] clambe β. an hey] on heye γ.] [Hearne page 333]
Line 6830
& þreu vp to doun in þe se · & adreincte as ich sey · [þreu] he felle β; ouerthrew δ. vp to doun] vp so doun C; adoun β; vpsodon δ. in] in to β. adreincte] adrenctþe B; a dreyntte C; adreinte α; dreynte β; drenched δ. sey] ysey B; ysei C; isey α.] [Mercio regis da|norum.]
& is men as in wanhope · wende hom aȝen bliue · [wende] wente β; wenten δ. hom aȝen] aȝe wel α; aȝen ryȝt β; aȝeyn wel δ.]
So þat ich hopie to god pais · þe wule ich am aliue · [hopie] hope γ. to god pais] of pes δ. aliue] on lyue γ.]
Messagers to denemarch · sone isend were · [Messagers] Messangers γ. isend] sent þan β.]
& as þe king adde ised · al clene hii founde þere · [&] om. β. adde ised] hadde þan seide β; than hadde seyde γ; al clene] to soþe B; as clene β.]
Neuereft hii of denemarch · hiderward ne come · [Neuereft] Neuer aftir β. hiderward ne] hyder nolde B; hider þei ne β.]
Line 6836
Vor god prince al a lond · varþ þe bet ylome · [god] a goude C; o god α; oo good β; a good δ. a] þe β. varþ] farþ α; fareþ β. bet ylome] better lome β.]
Vor þe lond was viue & sixti ȝer · in worre & in sore · [Vor þe] Vor þat α.]
As ȝe abbeþ ihurd biuore is day · & afterward ȝut more · [ȝe] he B. abbeþ ihurd] hurde α; harde of here β. is day] om. B; þis dai β. afterward] aftir β.]
As ȝe ssolle yhure her after · ac þe wule he was king · [As . . . . after] Ac ich segge eu for soþe α; But I say ȝow for sothe β. yhure] hure BC. after] afterward BCδ. ac] at C; om. αβ.]
Line 6840
Þat lond was in god loue & pes · wiþoute ech striuing · [Þat] The β; This δ. wiþoute] wythouten γ. ech] eche Bα; any β; eny γδ. striuing] striuinge α; steringe δ.]
Ac ȝut eir nadde he non · ywis uor al is liue · [Omitted in BCαβδ.]
Vor he nadde neuere bote in clannesse · to doiinge wiþ is wiu[e] · [Omitted in BCαβδ.]
Page 495

SEint edward broȝte in to engelond · out of norman|d[ye] · [in to] to Bαβδ.]
Men þat him adde fleme ydo · god & corteysye · [him adde] adde hym B; hem hadde α. adde fleme] longe hath γ. fleme] lome αδ; longe β. ydo] do β. god] worschep β.]
Line 6845
& Roberd an clerc he louede mest · vor he ȝef him þe bissop[riche] · [an] a B; o α; oo γ. an clerc] Anclere δ. mest] wel most γ. vor he] & αβδ. þe] o β. 6847. suþþe of] siþen at β. þe] an C.]
Of londone & suþþe of kanterbury · þe erchebissopriche ·
Þo he was erchebissop · luþer he was & prout · [folio 101b]
Line 6848
Þe king him louede & alle is dedes · þoru him dude al out · [alle] om. αβδ. þoru] & þoru α; & þoruȝ β; & þrou δ.]
Þer was vpe þe quene emme · þe kinges moder ydo · [Þer was . . . . emme] Op on emme þe quene was α; Apon Emme þe quene β; Vpon Emme þe quene was δ. ydo] was do β.] [diffamacio regine emme.]
A luþer sclandre & vpe þe bissop · of winchestre al so · [A luþer] A foul α; A foule β; Euyl δ. vpe] apon γ.]
Þat hii in contenance · to folliche hom bere · [in contenance] in continante α. folliche] folyche B; folilyche C; foleliche α; folyes δ. 6854. foul] vil α.]
Þe erchebissop tolde þe king · more þan þer were ·
Þat þer was foul lecherye · bituene hom ydo · [Hearne page 334]
Line 6854
& þat þoru þe quene hire sone was · Alfrede to deþe ido · [& þat . . . . ido] & bi hure was alfred hire sone aslawe so α; And bi hure was Alfred hure sone do to deth also β; and by hure Alfrede hure sone done to dethe also γ.]
Page 496

& he ne miȝte noȝt bileue · bote he amendement toke · [&] & þat BCαβδ. ne] om. δ. ne miȝte noȝt bileue] ne miȝte bileue nout C; ne may nout lete α; be noȝt lette β; be noght left γ. bote he amendement] bot amendement he δ; þat he amendes α; þat ne he amendes β; þat he ne amendes γ.]
Of so vil dede wanne he adde · hor soules to loke · [so vil dede] suche dedes αβ; suche dede δ. wanne] for αβ loke] loco (sic) α.]
Þe king leuede him wel ynou · & suor he nolde abide · [king] good kynge δ. leuede him] him seide αβ; spake þo δ. wel ynou] om. δ. suor] suer B. he] þat he δ.] [vlcio regis.]
Þat he nolde uerst nyme · vengaunce in is side · [nolde] ne wolde β. uerst nyme] nime also α; take also βδ nyme] neme C. vengaunce] vengeance Bα; veniaunce β. in] on δ.]
Þe bissop he binom verst · al is lay fe · [Þe] Fro þe β. binom] toke β.]
Line 6860
& suþþe he broȝte him in prison · & bi nom him is se · [he broȝte him] hym B; him broute α; him brouȝt βδ. bi nom him] bi name β.]
His moder he dude ek in warde · & scars liflode ire fond · [His] & his αβδ. he dude ek in warde] dude in warde ek α; he dide in warde also β; dide in warde also γ; he putte in warde eke δ. ek] om. B. liflode] lyflede B. fond] fonde Bα.]
In þe abbeye of worewelle · & binom hire al ire lond · [worewelle] whorewelle C; wherwelle γ. al] om. BCαβδ. ire] om. α. lond] londe B. 6864. deol ynou] muche doel γ.]
Þis quene made deol ynou · & ire lettres wide sende ·
To bissopes þat he truste to · ire stat uorto amende · [he] heo Bα; sche β. truste] trist αδ; trust β. uorto] vort α; to δ.]
& þat heo wolde þoru furi yre · ȝif me wolde þat heo bere · [heo] he C (& passim). furi yre] fury Iren γ.]
Oþer trede ssewi · þat heo gulteles were · [trede] B; to rede A; trede & C; þer vpon trede & αβδ. ssewi] schewy C; scewi α; schewe βδ. þat heo gulteles] gultles þat heo α; gultles þat sche β.]
Þe king was mek & milde ynou · & as þe bissopes him bade · [mek & milde] milde & muke α. him] om. B.]
Wolde is moder do al out · bote as þe oþer it made · [do] don α; done γ. þe] om. Cδ. oþer] oþere C.]
& naþeles hii were at on · as hii wolde desire · [at on] al at on C; alle at one γ.]
Line 6870
Þat is moder ire skere · ssolde wiþ fury ire · [ire skere ssolde] hure skere scholde C; hure skeri scholde α; skere hir schulde δ; swere schulde β. fury] rede furi α; rede fure β; such furye δ.]
Page 497

Þe erchebissop roberd · hurde of þis dom · [roberd] Robert α. hurde] yhurde α; when he harde β.] [Hearne page 335]
& þei he nere noȝt ibede · to þis conceil he com · [nere] were β. ibede] ybe B; bidde γ. he] om. C.]
Þe bissopes he ladde a conseil · louerdinges he sede · [ladde] hadde γ; toke δ. a conseil] to counseile β; to conseil δ. louerdinges] lordlynges C.] [ludicium archiepi|scopi.]
Ich wene vor is moder · mi louerd þe king ȝe bede · [vor] þat for δ. mi louerd þe] to my lord δ.]
Line 6875
Þat nis as no womman · ac as þe deuel ich doute · [nis] is β; ys δ. womman] wimman α.]
Þat uorto ssende ire owe sone · þe king is aboute · [Þat] om. αβ; ac C. ire owe] hure howe α. is] heo ys B; heo is α; sche is now β; sche ys δ.]
Þat seiþ he is amansed · vor ire copinere · [Þat] Sche β. seiþ] seid α; saide β. amansed] a mased man β. copinere] copyner C; copener β.]
Þe bissop he deþ in warde · of wan heo wole hire skere · [he deþ] þat he dide β. of wan] of wham C; of whā α; for whom β. skere] sker C; swere β.]
Ȝif heo skerþ hire of him · hou wole heo verþore mo · [heo skerþ] he skereþ C. skerþ hire] skery hyre B; hure wole skere α; wole here swere β. of him] for him αβ. heo] he α. verþore] forþere α.]
Line 6880
Skere of þat heo aþ ido · hire sones gret wo · [Skere] Swere β. ido] do γ. sones] sone β. gret] so gret αβ; so grete δ.]
Of þat heo alfred hire sone · radde to deþe bringe · [Of] om. β. heo] hue α; om. δ. radde] sche radde δ; counseilede β.]
& þat heo porueyde poyson · to hire sone þe kinge ·
Ac ȝif heo hire skeri wole · of ech of þis þinge · [Ac] And γ. heo] om. α. skeri] skere BCα; swere β. ech] eche B. þis] þisse α; þise β.]
And heo hire skeringe do · after mi lokinge · [heo hire] also hure β; in here δ. skeringe] swerynge β.]
Line 6885
Page 498

Line 6885
And heo of scapie harmles · þe gultes echon · [And] And þat β. of scapie] aschapiȝe α; ascape β. harmles] harmyles B. echon] euerichone δ.]
Icholle nime vor me & vor þe king · þat gult naþ þerof non · [Icholle] Ich α; I βδ. nime] om. B; mene β; take δ. vor me & vor þe king] for þe kynge & me β. & vor] & αδ. naþ þerof] nabbeþ B; naþ heo α; haþ sche β; haþe sche δ.]
& grante þat mi dignite · me be al binome · [grante] granty C; granti α; I graunte β. dignite] dyngnyte C me] fro me β. al binome] ynome β.] [folio 102a]
& þat heo & þe bissop ek · to hor stat aȝen come · [ek] om. β. hor] hyre B. stat] astate δ. aȝen] aȝe α.]
Lat nime foure yrene ssares · vor hire sulue al a fure · [Lat nime] Let nyme B; Lat neme C; Lateþ nime α; Leteþ take β; Leteþe take δ. foure] forthe γ. ssares] scharres C. vor hire sulue] vor hure sulf α; to her self δ. a fure] fuyre δ; on fuyre β.]
Line 6890
& fiue uor þe bissop · & ȝif heo it mai dure · [fiue] fyue schares δ. heo it mai] sche þat may β; she may that γ. dure] endure δ.]
Wanne hii liggeþ in þe flor · to steppe vp echon · [liggeþ] ligge β. steppe] steppen αβ. vp] apon β; vpon γ; on hem δ. echon] euerchone δ.] [Hearne page 336]
After oþer bareuot · þat heone bileue noȝt on · [After] Eche aftir β. þat] and B. heo] sche of hem β; eche of hem γ. ne bileue noȝt on] byleue non B; ne bileue non C; ne leue non αδ; leue none β.]
Þat heo ne steppe mid folle vot · wiþoute quakinge · [Þat heo ne] And þat sche β. mid] om. αβ. wiþoute] wythouten γ.]
& ȝif hire vet beþ þanne sauf · wiþoute wemminge · [hire] om. B. beþ þanne sauf] buþ þanne saue α; saue be β. sauf] saue C. wiþoute] woute eny B; wtoute eny C; withowten β. wemminge] wemninge α; wemnynge γ.]
Graunteþ hom alle quit · ac ȝif heo quakieþ out · [Graunteþ] Grantiȝeþ α; Graunte β. quit] quiȝt α. quakieþ] quakeþ B; qwake β.]
Line 6896
Oþer stepþ biside · oþer hire vet · in eny wemme be ybroȝt · [stepþ] steppeþ α; steppiþ γ. oþer] oure γ. eny] ony β. ybroȝt] brout α; brought γ.]
Page 499

Holdeþ hom gulti of þe dede · & lateþ hom al so · [hom] þem δ. of þe dede] þanne α; þan β; þen δ. al so] ek also α; eke also β; þen also δ.]
Al hor lif as wikked men · in strong prison be ydo · [Al] Bi α; By β. lif] lyues δ. wikked] wycke B. men] folc αδ; folke β. strong prison] stronge prisone α. be ydo] beo do α; do βδ. See Appendix, Note NN.]
Þo me tolde þe quene vore · heo was glad ynou · [vore] þer of β.]
So þat þoru al engelond · þis word sone drou · [þoru] throute δ. engelond] þe londe β. word sone] sone þys word δ.]
Line 6901
Þat þo dai was icome · so muche folc þer com · [Þat] So þat β. dai] þe day Bα; þe daie Cβ; þe daye δ. icome] come γ. so] and so β.] [aduentus Iudicii.]
Þat me nuste ware hom Inny · vor to yse þis dom · [nuste] ne wist β. ware hom Inny] whar hanne α; from whens β. yse] se BCβ; seo α; see γ. þis] þe δ.]
And þe heyemen ney of engelond · were þere ech one · [And] om. B. ney] om. β. were þere] weren þer α; were neiȝe þer β; were there nye γ.]
To se godes grace of þe quene · bote þe erchebissop one · [godes] om. αδ; þe β. bote] saue β. þe] om. BC.]
Ac he feinede him somdel sik · and ney þe se to be · [Ac he feinede him] But him feyned β. him] om. δ. ney] nere β. to be] he wolde be δ.]
He bileuede at douere · ȝif ned were to fle · [He bileuede] And byleft δ. ned] neode α.]
Line 6907
Þe quene þoru þe kinges heste · ybroȝt was al so · [Þe quene] om. αβδ. ybroȝt was] þe quene was ibrout α; þe qwene was brouȝt βδ.]
Fram worewelle to winchestre · þis Iugement to do · [worewelle] whorewelle C; Wherwelle γ.]
To sein swithines ssrine · þen wei heo nom wel riȝt · [swithines] swythyne C. þen] þane Cα; þe β. heo] he δ. nom wel] toke ful γ.]
Gladliche þo heo þuder com · & bileuede þer al niȝt · [heo] sche δ. & bileuede] & bilefde α; sche bileued β. þer] om. B.] [regi|[na . . .] ad S. [. .]]
In wop & in orisons · þat reuþe it was to se · [wop] wepenge β; wepynge γδ. orisons] oreisons α; sorwe C.]
And euere bed þe holimon · hire help uor to be · [bed] prayed β. þe] þan α. uor] om. C.]
Line 6913
Page 500

Line 6913
As heo vel in a lute slep · sein swiþin to hire com · [a lute] o lute α; oo litel β.] [Hearne page 337]
Doȝter he sede be studeuast · to vnderuonge þis dom · [studeuast] stedefast C. vnderuonge] vnderfong C; do nou α; do now βδ. þis] þy BCδ; þi αβ.] [apparicio.]
Ich am swithin wam þou bidst · & uorȝif þi sone þis dede · [wam] wham C; whom γ; to whom δ. bidst] biddest α; byst B; best C. &] om. αβ. uorȝif] verȝyf B; forȝif α; for ȝeue β.]
Line 6916
And to passe þe fury yre · naue þou none drede · [And] om. αβδ. passe] passy BC; passi α. þe] þat α; þys δ. fury yre] fure Irens β. naue þou none] haue þou none β; haue þou no γ; haue no manere δ.]
Þe quene was glad þo heo awok · of þat þis godemon sede · [was] heo was B. awok] awoke α; woke β. of] om. C; vor α; for βδ. þis] þe αβδ.]
Þat folc com þikke amorwe · to se þis wonder dede · [Þat] The δ. þikke] αβ; þicke BC; þyk δ; þilke A.]
And þe heyemen come echon · þen dom to hure sone · [þen] þane Cα; þat ilke β; þat δ. to hure] for to se β.]
And þe king þen dom uor to ȝiue · an hey sat on is trone · [þen] þane C; þe αβδ. an hey] on highe γ. on] in βδ.]
Line 6921
Biuore him uor to auonge · hir dom · þe quene me broȝte al so · [uor] om. αβ. auonge] fonge αβδ. also] al (cut off) A.]
Þe king hire esste sturneliche · wer heo wolde þe dom do · [esste] esched C; escht δ; asked γ. wer] wher C; ȝif α; if β; yf δ. wolde þe dom] þe dom (doom β; dome δ) wolde αβδ. þe] þan C.]
Þe quene wepinde wel sore · þe king ansuerede þis · [wepinde] wepude B; wepynge Cβ; wepinge α. wel] ryȝt β. þe] to þe δ. þis] with þis β.] [Re[. . . . p[. . . . .]
Sire king þou art mi louerd · and mi sone ywis · [art] ert C. and mi] also my β.]
Line 6925
Ich emme þat þe ber · and uor þe gronede ylome · [ber] bere B; bar α; bare γ. ylome] lome β.]
Þe wule þou in mi wombe were · & ar þou fram me com[e] · [þou] that thou γ. in mi wombe] in myn wombe C; on me α. & ar . . . come] omitted in δ. & ar] er α; or β.]
Page 501

A sclaundre is vp me ibroȝt · of min children tueye · [A] O α; One γ. vp] ope α; apon β. ibroȝt] brought γ. min] my Bβ; myne C; mine α. children tueye] children two δ; two children β.] [folio 102b]
Of þe & of alfred þi broþer · þat my sones were beye · [& of] & BCαβδ. my] myne C; mine α. my sones were beye] my sones boþe weren β; were my sones bo δ.]
Þat ich ssolde atte rede be · þin broþer to deþe bringe · [atte] at þe αβ. þin] þy B; þi αβ.]
And þe vor to apoisony · & ȝut of þe þridde þinge · [vor to] vort α; for to haue γ. apoisony] aposony C; apoiseny α; apoisoun γ; poysne δ. of] om. δ. þe] om. B.]
Þat ich sunne of lecherie · Mid aylwine al so · [Þat ich] Mid α; With β; That δ. sunne] synne Cβδ. lecherie] licherye β. aylwine] ailwene C; Byschop Ailewyne β.]
Line 6932
Þat is bissop of winchestre · ssolde abbe ydo · [ssolde abbe] ich scholde habbe α; I schulde haue β; I schulde δ. ydo] do γδ.]
Ich clupie god to witnesse · þat he me to day yhure · [clupie] clepiȝe α; take β. þat he me to day] þat me to day B; to dai þat he me αβ; to daye þat he me δ. yhure] hure α; here βδ.]
Þat ȝif ich of eni gulti am · þat ich mote þoru þis fure · [eni] ony β; eny γ; hit δ. gulti am] gulti be β; gilty be γ; be giltye δ. mote] moste δ. þoru þis] on þe αβ; in þys δ. fure] fere β; fire γ.]
Brenne bi neþe & perissy · þat me mowe yse þe wreche · [perissy] persi C; perischi α; perisshe γ. me] ȝe αβ. mowe yse] mowe iseo α; mowe see β; may see γ; may se δ. þe] that γ.]
& ȝif ich gultles am þer of · god þat soþe teche · [god] þat god Bαδ. þat soþe] þet soþe B; þe soþe Cαβδ.]
Þe quene was þo vorþ ilad · mid moni a wepinde eye · [vorþ ilad] fore yprayde δ. ilad] ladde β. moni a] maniȝe o α. wepinde] wepend C; wepynge β.] [Hearne page 338]
Of bissopes & of heyemen · & of oþere þat it yseye · [of oþere] oþere δ; of oþer men β. yseye] seie C; seye γ.] [Ignis.]
Hire riche cloþes were of ydo · bote þat heo was bi weued · [Hire riche] Alle hure αβ. ydo] do β. bi weued] y weued α; weued β; was on byweued δ.]
Line 6940
Hire bodi wiþ a mantel · a wimpel aboute hire heued · [bodi] bare bodye δ. a mantel] o mantel α. wimpel] whympel C. aboute] vp C; vpon α; vp on β; apon γ; on δ.]
Page 502

Hire legges bare bineþe þe kne · þat me miȝte ech stape ise · [Hire] Þe B. legges] feet β. bare bineþe þe kne] were albare bineþe α; were al bare by neþe β; were al bare bynethen δ. ech] eche B; hure β. stape] schap β; shape γ; schappe δ.]
A wey vuele bicom it quene · so bar uor to be · [A wey] A lorde β; A δ. vuele bicom it] yuele bicome hit α; hit euyl bycome δ. quene] a queyne C; a quene δ; such a qwene β. so bar uor] so bar of bodi α; so bare on bodi β; Barfot for δ.]
Me broȝte vorþ þis fury ssares · and leide is al arewe · [þis fury] suche β. ssares] scharres C. leide] leiden αβ. is] ham α; hem βδ. al] alle α; om. β. arewe] on rewe β.]
In þe bar erþe isuope · godes grace to ssewe · [In] On βδ. isuope] yswope C; iswope α; yswepe δ; clene swope β.]
Line 6945
Þe bissopes blessede þe ssares · and þe quene al so · [bissopes] Bischop δ. blessede] blescede α. ssares] scharres C.]
And ladde ire uorþ in eiþer alf · þis Iugement to do · [in] on αβδ. alf] side β.]
Þe quene þoȝte al on god · an to heuene caste ire eye · [an] & BCαβδ. caste] cast α.]
And ne lokede noþing donward · & as hii alle yseie · [ne] om. δ. noþing] nouȝt β. noþing donward] donward nouȝt α. hii alle yseie] þey hit syȝe δ.]
Heo stap vpe þis furi yre · euerich stape al clene · [Heo . . . . yre] Opon þe furi yre heo stap α; Apon þe fyre Iren sche stappe β; Vpon þe fuyree Ire sche stepped δ. Heo stap] he stop C. euerich stape] and euer stappe þeron β.]
Line 6950
Nuste heo hire sulf hou it was · ne bleincte noȝt ene · [Nuste heo] Heo nuste α; Sche nust βδ. hou] wanne B; whanne Cα; whan βδ. ne] om. δ. bleincte] blenyte B; blencte he C; blenkte heo α; blenched sche β; sche blenched δ. noȝt ene] not ene Cδ; ne it noȝt seen β.]
Þer was ioye & blisse ynou · & moni a wepinde eye · [moni a] maniȝe o α. wepinde] wepende C; wepynge β.]
Verst uor fere & suþþe vor Ioye · þo hii þis iseye · [Verst . . . . Ioye] Vor fere furst & ioiȝe þo α; Fore fere first & for Ioye þo δ. þo] þat αβδ. þis iseye] þus seyȝe δ.]
Þe bissopes þat hire ladde · vor ioye wepe al so · [wepe] wept C; wepen α; wepten β.]
& herede god & sein swithin · þo þis miracle was ydo · [herede] herenden α; heryed δ; þanked β. god] om. δ. ydo] do γ.]
Page 503

An ladde ire outward of þe chirche · þe quene bigan to crie · [An] & Cα; And βδ. outward of þe] outward of α; oute of β. bigan] gan αδ. to] om. C.] [Hearne page 339]
Line 6956
Vor þe loue of ihesu crist · ne doþ noȝt þe vileinie · [þe loue] loue δ. ne doþ] do ȝe αδ; do ȝe me β.]
To do my penaunce wiþoute · ac in alle manere · [my] myne C. penaunce] sckeringe α; swerynge β. alle] suche αβ; suche a δ.]
As it me it iloked was · In holi chirche here · [As it me] As me C. it iloked] yloked B; iloked α; loked β; byloked δ. holi] holiȝe α.]
Ma dame quaþ þis bissopes · þou it ast ido iwys · [quaþ] seide αβ. þis] þe BCαβδ. þou it ast ido] þou ast ydo B; þou hast ido C; þou hast al idon α; þou hast al do β; Now þou hast hit don δ.]
Line 6960
So helpe me god quaþ þe quene · Inuste noȝt er þis · [quaþ þe quene] hue seide α; sche saide β; sche seyde δ. Inuste] ich nuste hit α; I nyst it δ; I wist it β. er] ar α; or βδ.]
No fur ine velede · ne ne sei in þis place · [No fur] Ne fuyre δ. ine velede] y ne veiled C; yne velde B; ich ne felde α. ne ne sei] ne y ne sei C; ne non ysei α; Ne none sawe δ; ne no fyre I ne sawe β. in] om. δ. þis] þysse B.]
Bote nou ich it verst ise · ihered be godes grace · [it verst ise] hit ise verst C; furst hit iseo α; hit see β. ihered] yrede B; yheried β; heryed δ.]
Ledeþ me þanne to mi sone · þat he mowe yse · [he] heo α. yse] þat see β.] [Rex flens.]
Min fet aboue & ek bineþe · wer hii ywemmed be · [Min] Mine α; My Bγ. aboue & ek bineþe] bynethe & aboue γ. ek] om. αβ. wer] were B; wher C; wheþer αβδ. ywemmed] ywemned α; wemmed β.]
Þo hii broȝte hire to þe king · þe king ligginge hii founde · [þe king ligginge hii founde] he sewede ful sore β; he sighed ful sore γ. ligginge] liggende C; sighginde α. hii founde] hii wonde B; hym fonde C.]
Line 6966
Wepinde & ope heued · to sprad al to þe grounde · [Wepinde] Wepende C; Wepingge α; Wepynge β. ope heued] open heued B; openheuede C; openhefd α; openhede β; opunhede γ; wt his hede δ. to þe] in þe Cα; on þe βδ. grounde] grounde þere β; grounde thore γ.]
Page 504

Hit was longe ar he miȝte speke · vor deol þat he made · [deol] þe doil β; the doel γ.] [folio 103a]
Atte laste he ros vp · as þe bissopes him bade · [Atte] Atte þe C; At þe αγ. laste] om. C. bissopes] bischop C.]
& vel to is moder vet · aduun anon akne · [vet] vot C. akne] a kneo α; on knee β.] [peticio venie.]
Line 6970
Moder he sede ich abbe misdo · aȝen god & þe · [misdo] mys ydo B. aȝen] aȝe C; aȝenst α. þe] aȝen þe B.]
Þat i nam noȝt wurþi to be þi sone · ac par seinte charite · [Þat] om. αβδ. i nam] Ich nam α; I am βδ. wurþi to] wurþe to B; wourþe to C; worþe α; worþi β; worthi to γ. ac par] ac per B; ac for δ; but for γ.]
Vor pite þat of þe Magdalein · god adde uor ȝif it me · [pite . . . . adde] þe pite þat god hadde of þe magdeleyne C. pite þat of þe] þe pyte þat of þe B; þe pite of αβδ. Magdalein] Maudeleine α; Magdaleyne βδ. god] þat god αβδ. uor ȝif] forȝeue δ.]
Sone quaþ þe moder þo · as al þis men iseþ · [þe] hys B; his β. al] alle α.]
God aþ vaire issewed · þat we gultelese beþ · [issewed] schewed now β. gultelese] gultles α.]
Line 6975
Atte biginninge þeruore · aȝen þe bissop ich rede · [biginninge] biginnige A; bygunnynge B. aȝen] aȝe α.]
Amendement do þat is · gultles of þe dede · [do] do him αδ; to him β.]
& suþþe þou miȝt aȝen me · vor ich mot nede be milde · [þou miȝt aȝen me] aȝen me þou myȝt B. aȝen] aȝe Cα; aske β. mot] most δ.] [Hearne page 340]
As kunde of moder wole · & blod aȝen my childe · [of moder wole] wole of moder α; wil of moder δ. aȝen my] of aȝe myne C; aȝe mine α.]
Þo þe bissop was icome · wepinde wel sore · [icome] come γ. wepinde] wepynge β. wel] ryȝt β.]
Line 6980
Þe king vel doun to is vet · & criede him milce & ore · [vel] gan falle αβδ. doun] adon C; om. αβδ. vet] fote β.]
Page 505

Þe bissop wepinde al so · uorȝef it him anon · [Þe] & þe αβδ. wepinde] wepynge Cβ; wep α; wepte δ. al so] ryȝt sore β. uorgef] ver ȝaf B; & for ȝaf α; forȝaue β; and forȝafe δ. it] om. αβδ.] [Absolucio.]
So þat þoru þe kinges bone · þe bissopes ech on · [So þat] & αβδ. bone] bone þo αδ; bone þan β. ech on] euerichone δ.]
Ech after oþer asoilede · þe king of þis trespas · [Ech after oþer] Bi rewe α; By rewe β; A rowe δ. asoilede þe king] þe kynge assoiled δ. asoilede] asoileden α. þe] þen B. of þis] of his gret αβ; of þe luþere δ.]
Mid ȝerden in is naked rug · and þat gret pite was · [Mid] And δ. ȝerden] ȝurden C; ȝerdes βδ. in] on αβδ. rug] rugh α; rugge γ; rygge C. and þat gret pite] þat gret pite hit αβδ.]
Þre strokes þe moder ek · wepinde wel sore · [Þre] The δ. þe moder ek] also þe modir ȝaue β. wepinde] wepynge Cβ. wel] ryȝt β.]
Line 6986
Ȝef him him to asoily · & ne miȝte uor reuþe more · [Ȝef . . . . asoily] For to asoile hure dere sone β. him him] hym BC; him αδ. asoily] asoili him α. & ne . . . . more] for rewþe sche myȝt no more β; and for routhe myght nomore δ. more] na more C.]
Þo custe þe king is moder · & þe bissop suþþe al so · [suþþe] om. β.]
& herede ȝerne seint swithin · þat such miracle adde ido · [herede] hereden α; heried δ; þanked β. ȝerne seint] god & seint α; god & seynt β. such] þe αβ; þis δ.]
Þe king þo mid gode herte · deliuery het anon · [þo mid gode herte] mid gode hurte þo α; with good herte þan β. deliuery het] deliuerede eke α; delyuered eke δ; delyuerde β.]
Line 6990
Boþe quene & bissop · hor maners echon · [quene] þe qwene β. bissop] þe Bischop δ; the Bisshop γ. echon] euerichon α; euerechone β; euerychone δ.]
Nine tounes þe quene anon · of þat ire owene was · [Nine] Niȝe α, quene anon] quene ȝaue β. þat ire owene] þat hure owe C; hure owe feo þat α; hir owñ fee þat δ; hure owen þat β.] [dacio Manerio|rum.]
Ȝef þe house of sein swithin · vor þis holi cas · [Ȝef] To β. swithin] Swythyns β. þis] þat αβδ. holi] holiȝe α.]
Page 506

& þe bissop oþer nine · of is eritage ywis · [is] his owñ δ.]
Vor þe nine fury ssares · iȝiue was al þis · [þe] om. γ. fury] fyre Iren β. iȝiue] yȝeue B; iȝeue C; þer ȝiue α.]
Line 6995
Þe king confermede hor ȝiftes · & him sulf ȝef al so · [hor] þe αδ. ȝiftes] maners B. him sulf ȝef] ȝaf him self δ.]
Tueie gode maners · sein swithin þer to · [gode] god gode B. sein] to seynt β. swithin] Swithyns γ.]
Þat wolde be tuenty vnder al · and þat nas noȝt lute þere · [wolde be] was δ. and] om. αβδ. nas] was βδ. lute] litel γ.] [Hearne page 341]
Vor it wolde finde hom lec & worten · inowe bi þe ȝere · [wolde finde hom] ham wolde finde α. lec & worten] lek worten B; like worten C; lekwort δ; wurten α; wortes β.]