Altenglische legenden.

About this Item

Title
Altenglische legenden.
Author
Horstmann, Carl, ed. b. 1851.
Publication
Heilbronn,: Gebr. Henninger,
1881.
Rights/Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials are in the public domain. If you have questions about the collection, please contact [email protected]. If you have concerns about the inclusion of an item in this collection, please contact [email protected].

DPLA Rights Statement: No Copyright - United States

Subject terms
Saints -- Legends
English poetry
Legends
Link to this Item
http://name.umdl.umich.edu/AFW1383.0001.001
Cite this Item
"Altenglische legenden." In the digital collection Corpus of Middle English Prose and Verse. https://name.umdl.umich.edu/AFW1383.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed June 22, 2025.

Pages

Page [220]

Scan of Page  [220]
View Page [220]

2. Coment le sauter noustre dame fu primes cuntroue. [Varianten des Ms. Auchinl:] Ms. Digby 86, fol. 130.

Dasselbe Gedicht findet sich in dem bekannten, etwas jüngern Ms. Auchinl fol. 259 (c. 1410) und ist hieraus edirt in David Laing's A Penniworth of Witte (für den Abbotsf. Club). In Ms. Dig. ist von fol. 131 unten ein Stück schräg abgeschnitten, wodurch mehrere Verse ganz oder theilweise zerstört sind. Das Fehlende ist aus Ms. Auch. ergänzt.

Leuedi swete and milde, For loue of þine childe Þat is foul of miȝtte, [Jhesu st. þat is. ful of miȝt.] Me, þat am to wilde, [so st. to.] From shome þou me shilde, [Fram schame. schylde.] Line 5 Bi day and eke bi niȝtte! [eke fehlt. niȝt.]
Ich wille biginnen here [Ichil bigennen.] And tellen þe manere Nou at þisse stounde [Now in þis.] Of þi sauter here, Line 10 Mid wel gode chere, [wiþ.] Ou hit wes .I.-founde. [Hou it was y-founde.]
Send me þine grace [Sende. þi.] Nou in þisse place, [Now. þis.] So wel for to done! [wele.] Line 15 Ich nou bidde þi grace, [Y bid þe þi.] And þerto lif and space. [And fehlt. liif.] Here nou mine bone! [y-here now mi.]
A riche man was wile, [while.] Þat nolde none gile; [þat loued no.] Line 20 He louede holi chirche. [loued.] Bi-sides him a mile [Bisiden.]
On abbey of seint Gile [An abbay. seyn.] His helderne gonne werche. [eldren. dede st. gonne. wirche.]
God lif þis man ladde. [Gode liif.] Line 25 One sone he hadde, [On.] Þat gode dedes dede. Wiþ cloþ and wiþ bedde His sone faire he sredde [fair. schredde.] In þat ilke stede. [In þilke.] Line 30
Monk he þere bicom, [Monke þerin he bicam. Hierauf sind 13 Zeilen ausgeschnitten.] Wiþ abit he þer nom, Bi his fader wille. Him louede god and mon — So feire he bigon, Line 35 Wor euere he wes stille.
His fader him bimenede Þat he þerinne wende So ȝong sholde, .I.-wis. He dede after him sende Line 40 "Þat is nou þat ende", And made him muchel blis.
A maister hadde his sone Þat wiþ him wef .I.-come,

Page 221

Scan of Page  221
View Page 221
Cointe .I.-nou and sley; [Queint man and sleiȝe.] Line 45 Hit wes his .I.-wone [For it was euer his wone,] To techen alle and some [To teche him bi costome.] Þe ordre, fer and ney. [order. neiȝe.] He hede ofte aboute [ȝede forþ about.] Wiþ-innen and wiþ-oute [inne. out.] Line 50 Wiþ þe louerd on day. [lord. a st. on.] Þe sone he lek(!) þer oute: [His sone he lete þer out.] He hede for to aloute — [ȝede fer to.] Tellen ich ou may — [ȝou.] Þe leuedi ful of miȝtte [miȝt.] Line 55 Þat bar oure driȝtte, [our driȝt.] In a chapele þere, [chapel.] Bi day and eke bi niȝtte [eke fehlt. niȝt.] Out wen he comen miȝtte, [When he þer-to com miȝt.] Were ware he were. [where st. ware.] Line 60 Ou alle ich telle may: [Ȝou al tellen y may.] On houndred ewche day [An hundred ich.] He gretingges seyde. [Greteinges he seyd.] Wel he held his lay [wele.] And þe ordre, bi mi fay! [order. par ma fay.] Line 65 For loue of þat meyde. [mayde.] Wel he hedde hi-wrout, [wele. hadde y-wrouȝt.] Wor god wes his þout: [For gode was. þouȝt.] Þat wes wel .I.-sene; [was wele y-sen.] He ne les hit nohut, [no lesse it nouȝt.] Line 70 Wor he hit hadde about [Heuen he hadde y-bouȝt.] Þorou his gode bene. [folio 131] [Þurgh. ben.] Ne let he none stounde [No lete. non.] Þat he ne fel to grounde [no.] And on knewes bat [And a knowes badde.] Line 75 And þoute of þe wonde [And þouȝt on þe fif wounde.] Þat god for al þe mounde [all.] On rode heuede .I.-sprad. [hadde. y.] On houndret to þe meyde [An hundred. maide.] Aue maries he seyde [Greteinges he seyd.] Line 80 Bi tale heche daye. [ich day.] He hit nout ne aleyde, [He nouȝt it no layd.] Ac so wel he pleyde — [wele. playd.] Riȝt soþ for to saye — [soþe. say.] Þat he sau wel briȝtte [seiȝe. briȝt.] Line 85 Oure leuedi foul of miȝtte [Our. ful. miȝt.] A settres-day, .I.-wis, [On a saterday ywis.] Were hoe sat wel riȝtte [Where sche. up st. wel. riȝt.] .I.-cloþed half bi siȝtte, [Half cloþed. siȝt.] And seyde to him þis: [seyd.] Line 90 "Mi monk, ne dred þe nout, [no drede. nauȝt.] For .I. þe haue .I.-bout [y-lauȝt.] And þe ich wille take. [y þe wil.] Þou hauest so goed fulwraut(!): [þou hast don a gode frauȝt,] Ne worst þou nout bikaut: [No bestow nouȝt bi-cauȝt.] Line 95 Goed ne shal þe lake. [God. schal.] Ich þonke þe her nouþe [y þanke. here.] Þat þou wiþ þine mouþe [For þatow. þi.] Me hauest .I.-paied wel; [hast paid so wel.] Bi norþe and eke bi (souþe) [norþ. eke fehlt.] Line 100 Hit shal ben w(el couþe) [It schal be wel couþe.] Þine dedes (euerich del). [eueridel.]

Page 222

Scan of Page  222
View Page 222
Ac þou m(ost more say) Wor (me now euche day) [For. ich day.] [100—104 Im Ms. ist ein Stück des Blattes schräg abgeschnitten. Das Fehlende ist aus Ms. Auch. ergänzt.] Fifti al bi score Line 105 Of aue maries, Fifti on day þries. [Fifti fehlt(!). Ich day þries.] Wite nou were-fore: [wharfore.]
Þat is riȝt mi sauter. And þou shalt witen her [it schalt y-wite here.] Line 110 Hou hit shal ben do: [it schal be.] Fifti seye bi-fore, [say.] Tene euere bi score, [And euer ten.] And on anteme þerto, [þe antemis.]
In tokning of þe blisse [tokne.] Line 115 Þat fel me midi-wisse [wiþ-y-wis.] Þo þe aungele to me com [angel. cam.] And seyde me tidinge [seyd. tiding.] Þat of me sholde springe [schuld spring.] He þat is god and mon. [God bicome a man.] Line 120
After sey wel sone [say þou sone.] Fifti mididone [middidone.] Al for þat ilke blisse [ich blis.] Þat he wiþ-outen (sore) Wolde of me ben (bore)— [wald. be.] Line 125 Þat þou þer-(of ne misse)! [Þerof þat þou no misse.]
Þer aft(er þou shalt say) [ich day.] Eft (fifti euche day) Bi (þine fingres ten) O(f aue maries) Line 130 (Euche day þries— Telle hit fele men!—
Fifti at þen ende, For I shulde wende To mi sone þo, Line 135 For blis, and for to amende, Þat he to me gan sende), [131—137) Die in D. fehlenden Verse lauten in A.: Ich day þries. Telle it fele men. Fifti at þe nende, For y schuld wende To my sone þo, For blis and forto amende Þat he to me gan sende.] To me comen and go: [124—138 Im Ms. ist ein Stück des Blattes schräg abgeschnitten. Das Fehlende ist aus Ms. Auch. ergänzt.]
He broute me to blisse, [brouȝt. to þe blis.] Þat neuere ne shal misse, [neuer no schal mis.] Line 140 In þat ilke stounde. [ich.] Blesced be þat time [Blisced. þe.] Þat alle brovte of pine [Þat he brouȝt out of pine] Þat weren þerinne .I.-bounde!" [þat fehlt. Þer-in were y bounde.]
"A, leuedi, .I. þe grete, [y.] Line 145 For þou art fair and swete And goed, to serui wel. [gode. serue.] Graunte me þin ore, [Graunt. þi nore.] Wor .I. shal euere-more [For y schal euer-more.] Don þis euerich del. [eueri.] Line 150
If ich dourste and couþe, [ȝif y durst.] Ich wolde .I.-witen nouþe, [wald wite.] Leuedi, here of þe: Wi þe failleþ gore, [whi. failes.] ssleue and nammore [Sleuen. no more.] Line 155 Of cloþ þat ich .I.-se?" [Of cloþ ich on þe se.]
"Þis cloþ þou me ȝeue [cloþe.] (On se)ttresday(!) aȝein eue, [On Friday at eue.] (Þorou) aue maries [þurch.] (Þo þou) me gvnne greten [gun grete.] Line 160 (And nold) to sugen leten [And no day nold lete] (Twies e)wche dayes. [Ac seidest fifti tviis.]
(For þou most say more Þries fifti bi score, Al-so .I. teld þe. Line 165 To day a seveniȝtte

Page 223

Scan of Page  223
View Page 223
.I.-cloþed al ariȝtte Þou shalt me fair .I.-se.
Be here of al scille, [l. stille?] And say wiþ gode wille) [163—170, in D. fehlend, lauten in A.: For þou most say more Þriies fifti bi score, Al so y teld þe. To day a seuenniȝt, Y-cloþed al ariȝt Þou schalt me fair y-se. — Be here of al scille And say wiþ gode wille.] [158—170 Im Ms. ist ein Stück des Blattes schräg abgeschnitten. Das Fehlende ist aus Ms. Auch. ergänzt.] Line 170 Alle þe gretinges! [Al þis greteinges.] And .I. shal þe bringe [y schal. bring.] From mi sone, þe kinge, [Fram. king.] Þanne gode tidinges." [þanne fehlt.]
Marie wente away. [Mari went þo oway.] Line 175 And þe monk euche day [monke ich.] ffeyde riȝt þre siþes [seyd.] Mid wel gode wille [wiþ.] Boþe loude and stille Þese aue maries. [His.] Line 180
Þat day a seveniȝtte [seuenniȝt.] Oure leuedi, foul of miȝtte, [Our. ful. miȝt.] To þat moneke com, [þe monk. cam.] .I.-cloþed swiþe briȝtte In þat wede alriȝtte, [184—5) In hir wede riȝt Y-cloþed swiþe briȝt.] Line 185 And þonkede þat mon. [þonked þe man.]
"Fair is, lo, mi wede, [now st. lo.] For bedes þat þou bede, [Ms. q¯met.] And þou hauest quemet me. [Þatow hast ȝeue me.] Mi sone þe wille rede, [wil.] Line 190 Þat noþing þe nadrede — [þat þou no þing no drede.] Here ich hit telle þe. [For-soþe y telle þe.]
Vuene þou art home .I. come, [When. hom y-nome.] Þou shalt Abbot bicome, [193—4) umgesetzt.] [abot.] For þin Abbot shal deye. [your. schal dye.] Line 195 Haue euere in þi wone [Haue þou euer in wone] To suggen bi coustome [Ms. mi st. bi.] [To sigge bi costome.] Þine aues euche daye! [ich day.]
Wend ouer-al aboute [Wende al about.] And preche inne and oute [preche it in. out.] Line 200 (Þat) þis is mi sauter! "(For al) þat euche daye [ich day.] (Wille þis) for me saye, [201—3. Im Ms. ist ein Stück des Blattes schräg abgeschnitten. Das Fehlende ist aus Ms. Auch. ergänzt.] [wil. for my fay.] .I. shal hem ben welner. [folio 132]
Monek, ich telle hit þe [Leue monke ich telle þe.] Line 205 Þat þou most al for me Wenden wide-wore [ner and wide.] And telle þis tidinge [And tellen of þis þing.] And mine sone bringe [And so my. bring.] Wel fele him bifore. [wel feht. biside.] Line 210
Wor þoru aue maries [For þurch.] Þat mon shal sayen þries [men. siggen.] In þe worshipe of me, [worþschippe.] I shal hem helpen alle [helpe.] Þat to me wilen kalle — [wille calle.] Line 215 For soþ ich telle hit þe. [For soþe y telle þe.]
Nis non þat shal deien, [day.] Þat wille þries seien [þries wil say.] Þese aue maries, [þis.] Wiþouten hosel and srifte, [housel. schrift.] Line 220 Bi daye ne bi niȝtte, [day no. niȝt.] Wor none folies; [For non.]
He shal in euche place [ich.] Wel finden mi grace [wele finde.]

Page 224

Scan of Page  224
View Page 224
At his liues ende, Line 225 And he shal hauen space [For st. and. finde.] And finden godes grace [haue gode.] Him alto amende. [al for to.]
Gon ich wille henne. [Gon Ichil hanne.] Sey hit to mani menne [Say it mani man.] Line 230 Þis and make hit couþ! [it couþe.] Wor seueȝer after þis [For seuen.] Þou shalt deye .I.-wis, [dien.] Ich telle hit þe wiþ mouþe. [y. hit fehlt.]
So longe is þi time [long.] Line 235 To holden þe and þine [hold.] And hem for to teche. After þat of pine Þou worst .I.-brout wiþ mine, [y-brouȝt to mine.] Wor .I. shal ben þi leche." [For y. be.] Line 240
Marie wente away. [went forþ hir way.] Þe monek rod niȝt and day [And þe monke ich day.] Folk to gode bringe, [god bring.] Þoru þis ilke þinge [Þurch. ich þing.] And þoru his prechinge [þoru fehlt. precheing.] Line 245 Goed wes þe tidinge. [Gode was þis.]
Nou ich bidde here [Now.] Ou alle wiþ gode chere. [And on.] Þat ȝe suggen þries [sigge.] Wiþ wel gode wille Line 250 Boþe loude and stille [boþ.] Þese aue maries. [þis. A. hat darauf noch folg. Schlussstrophe: And god, our alder driȝt, So ȝiue ous strengþe and miȝt, So wele for to done, Þat at our ending He mot ous alle bring To blis swiþe sone. Amen.]
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.