Narcissus. Siue amoris iuuenilis et præcipue philautiæ breuis at que moralis descripto

NARCISSVS.

VEr erat, & roseis surgens Aurora quadrigis Liquerat Oceanum, cum Sol coepisset ab ortu Praecipiti cursu noctes aequare diebus, Tum iam nuda diu folijs, & floribus arbor, Et foecunda nouo tellus velatur amictu. Tum frondere nemus, lenti turgescere vites Incipiunt, montés{que} & laeta virescere prata. Vndi{que} per syluas volucrum concentus in auras Labitur, & varijs resonant clamoribus arua. Tum stabulis audent pecudes exire, soléntque Ludere pastores calamis, dum valle relicta Excelsis teneri saltant in montibus agni.

Est in secessu longè pulcherrima, diues, Maximàque illarum gelidis quas alluit vndis Oceanus, varijs terrae ditissima donis Jnsula, (quae graditur Phoebus; cum vespere sero Tendit ad Occasum) quae Fortunata vocatur. Quippè sub imperio Reginae virginis aucta Floret, & aeterna fruitur secura quiete.

Hic ortus Narcissus erat pulcherrimus (atqui Natus abortiuus) iuuenis, quem luminis orba Prosperitas genuit, peperitque Superbia vana, Et tepido Erroris nutriuit Opinio lacte. Grandis in hac terra sylua est, vbi fertur Amoris, Aula Dei coeci, multis benè nota teneri. Florida (ni fallor) dicta est, latissima sylua, Splendida, densa, virens, altis circundata muris, Nam semel ingressi vix inde reuertere possunt. Regia porta, micans auro, speciosa columnis Noctes, atque dies patet ingredientibus, atqui Non licet ingressis sine dextra numinis, idque Per rigidos mentes, perque ardua saxa redire. Praeteriens portam facilis tibi trames, vtrinque Consitus arboribus patulis aequi ordinis; Jllic Mollia lasciuae posuere cubilia Musae. Hinc, at{que} hinc nemus est, & inextricabilis error. Vlterius gradiens augusta palatia cernes In quibus historiae vestres pinguntur eorum, Quos olim pharetratus Amor superauerat; Jllic Herculis effigies telas, & fila tenentis, Quem positis armis, niueo velamine cinctum Vndíque formosae circumsedere puellae. Quin & Abydeni tristis fortuna Leandri Pingitur, vt tunadas nimis audax pernatat vndas

Jpse ratis, remi, tenerae, quo{que} vela carinae, Cuius vt aduentum modò sperat amabilis Ero, Perfida nocturno malè conscia flamma labori Prodit, & (infandum) miseros extinguit amātes; Jllic magnanimus Troianae gloria gentis Hector, & infoelix Paris, & furiosus Achilles. O ibi quae strages populorum, & funera regum, Magnorum{que} ducem, quos omnes vna perire Faemina, purpureas{que} animas effundere fecit. Jllic Scipiadae victores, impiger illic Hannibal, & magnus Caesar, duo flumina belli, At{que} alij multi, quos sub iuga dura redegit Soeuus Amor captos, & de quibus îlle triumphat. Huc proper ant iuuenes, loetissima turba, laboris Jmpatiens, audax, penitus secura malorum. Huc simul agglomerant, vt candida tecta columbae Vt{que} petunt densi demortua corpora corui, Siuè vt apes aestate solent per rura volare, Cum prima repetunt foetae praesepia nocte. Huc inter alios in sueto ardore calescens, Candida cui comites Libertas, at{que} Juventus Iam celeri gressu noster Narcissus adibat. Cum venit ad syluam, quae lata Cupidinis aula est, Lurida Pigrities, cui cura, vt limina seruet, Praeforibus iuuenem recipit, comitérque salutat,

Corpore crassa, rubens oculis, incompta capillis Per latos humeros pendentibus, at que supremo Pectore nuda, nihil praestat, sed tota iocatur, Ludit, edit, dormit, Veneríque est fida ministra. Illa sui iuuenis blandis amplexibus haerens Exultat, manibúsque tenens comitatur euntem, Et simul ad coeci penetralia ducit Amoris. Primus ibi Visus gradus est, Sermóque secundus Tertius est Tactus; supra sedet ipse Cupido, Cuius dextratenet calamos, arcúmque sinistra, Vestis ei nubes variae, flammae{que} cathedra, Ex vtraque manu Dolor, & malesuada Voluptas, A tergo lacerata comis sedet atra Ruina, Effrontís{que} Pudor simul, & deformis Egestas Luget, & aeternum stultos lugebit amores. Dum miser huc illuc iuuenis circumspicit, arcum Acer tendit Amor, calamum{que} immittit acutum, Qui modò per venas, per{que} ilia feruida transit; Protinus & magna clamatur voce per aulam Noster eris, captum date sub numine nostro. Ille tener calami violento saucius ictu Pectore vulnus alit, (mirum) nil sanguinis illic Apparet; siquidem grauiora pericula dicunt, Cum tacita internis celantur vulnera venis. Accedens propius, tuus, ô tuus inquit. Amoris

Seruus ero, & flexis genibus se subijcit illi, Ceu rapidis ventis tenuissima cedit arundo. Surgit Amor, iuuenem soli{que} affatur ab alto. Mitte omnem Narcisse metum, recte{que} notato, Que tibi dicturus, memori{que} in mente repone. Sint tibi Deliciae, nutrices, Otia, curae, Blanditiae cibus, & solatia maxima, Nugae, Spes{que} Timor{que} tui comites, & amica Voluptas, Temporis amissi, sumptus, magni{que} laboris Poenite at nunquā (parcos Amor odit, vt angues) Si tibi virgo placet, quamuis pice nigrior, illam Formosam, mollem, nitidámque vocare memento. Si deformis erit, faciem laudare venustam, Prespicuā frontem, roseas{que} genas, & lumina clara, Lumine quae dices Lunae praestare bicorni, Et vultum Solis radios, Solemque referre, Cum pleno aspectu toto nitet aureus orbe, Candida colla, manus longas, flauósque capillos, Erectósque humeros laudabis, & improba blandis Suppleat ars verbis quicquid natura negauit. Denique dic puro Venerem superare nitore, Ingenio Musas ipsas, Charitésque decore. Crede in amore tuo multum mendacia prosint Et conficta dolo, benè quae simulata, probantur. Praecipúe (vt fertur) laudari foemina gaudet

Qualiscunque, licet falsa, & ludibría narres, Vera pistat; siquidem leuis est, & credula semper, Garrula voce, sibi contraria, vana, superba, Lubrica, crudelis, mutabilis, atque morosa. Qui sequitur fugiet, fugientémque ipsa sequetur, Quídque velit, nescit, quod tu vis improba nolet, Vult, nō vult, & nunc, quod nuper amauerat, odit. Tam vaga foemineo cerebro est innata voluntas; Sis quóque facundus sermone, & sit tibi mollis Vestitus, varius forma, atque colore, memento Mores sectari, cantare, salire, iocari, Ludere nunc fidibus, nunc tristes scribere versus, Jn quibus (vt mos est) fortunam, & fata dolebis, Nunc dare vota, fidem verbis, iurare per astra, Pérque Deos, multum promittere, fingere. Nullam Quippe fidem regni, nullámque Cupidinis olim Dixerunt veteres, veréque haec comprobat aetas. Muneribus tentes, quia multum munera possunt. Quod castrum, aut murus quis in expugnabilis au∣ro est? Qualiscun{que} alijs, tibi semper amabilis esto Sisque tibi gratus, quoniam tu dignus amore, Dignus amore tui, quem forma, & mollior aetas, Ingenium, vires, virtus, & caetera reddunt Foelicem, similem tibi tempora nulla tulerunt. Sic tua te nimium lactabit opino, donec

Vmbra captus eris, coecúsque peribis in illa. Talia fatus Amor, diuellit ab arbore ramum, Qui gelida maduit lethaei fluminis vnda, Et teneri frontem, formosâque tempora spargens, Te posthaec, inquit, Narcisse haud noueris ipse. Hinc facie iuuenis mutari, aut mente videtur. Mox ascendit equum, qui caeca Libido vocatur, (Quippe ferox nunquā morsū, ne{que} fraena ferebat) Protinus vt dorso sessorem sentit inermem, Cursitat huc illuc, iuuenis per deuia fertur, Per loca plena rubis, spinosa, incognita, dura, Per iuga, per valles, puteos, latebrás{que} ferarum, Per vada, per fluuios, per mille pericula donec Decidat in terram pronus propè flumen amoenum, (Per ripas dum currit equus) cui praepite cursu Fons ruit ex alto scopulo, at{que} Philautia vulgò Dicitur, hac postquam sitis illi extinguitur vnda, (Nam valdè incaluit iuuenis, sudáns{que} sitiuit) Continuò cerebrum sopor opprimit, at{que} per amnē Decumbit lassus viridi benè cespite fultus, Securús{que} leni Zephyro spirante quiescit. Iámque ferè medium rapido Sol lumine coelum Attigerat, cum vix somno experrectus in auras Oscitat, & retrò iuuenis circumspicit, vt qui Vix loca, vix sese noscit (mirabile) tandem

Surgit, & adripas erecto corpore dumstat, Vmbram flammigeri Solis splendore nitentem (Quae formam liquidis quasi viuā reddit in vndis) Aspicit, aspectúque suo stupet inscius, atque Iam dubio, cuius facies sit, pectore voluit. Accedens propius fluuio sua lumina figit, Atque gemens alta dum clamat voce per auras Garrula ab aduersis respondet montibus Echo.

O forma, & facies verè pulcherima rima Quae colis hunc fluuium, quē nutrit fons sacer acer Quisquis es, haud nosco, sed sifas quaerere rere Dic precor, & tualaus de me cantabitur itur Quis novuus hic ardor turbati pectoris oris Qui flammas solito maiores parturit urit Nil mihi respondes? frustrà clamatur amatur Si placet, exito, simul hic sedeamus eamus Atquocúnque ieris, te nolo relinquere quaere Clara dies sine te mihi nox, & terror & error Rósque leuis sine te mihi cana pruina ruina Astiuus{que} calor sine te nix aspera spera Quid sine te sperem? num vox clamoris amoris Per syluas resonans tandem cognoscitur? itur Spes in amore meo sine te iacit obruta ruta Solamen sine te dolor est, & amaror amaror

Et nequeo sine te, sine vita viuere uerè Non adeò rudis est facies, & agrestis agrestis Vt tibi spernendus videar, vel ineptus ineptus Qui fruar optato. Meafama perennis Erynnis Fama mei miseri, qui iam periturus iturus Te Narcissus amat; non vox ea perfodit odit Multae me Nymphae petierunt vndique dijque Quis sonus irridet gemitum clamantis? amantis Heu pereo, tempus sine fructu labitur itur Quique sua multos facie pellexerat errat Hunc facies aliena, ignotàque pellicit icit Pellicit (infandum) cogitque perire perire O miserere mei mea fata dolentis olentis Et miseram sine te vitam degentis egentis Nil mouet, vt video, totus sine spe queror error.

Talia clamantem ridet resonabilis Echo, Dum stupet ipse sibi, propióque exardet amore. Soepe petit fluuium, velut oscula blanda daturus, Cum{que} petit petitur, sed quod petit inscius, vmbrā Non putat esse suam, nec quid sit noscit ineptus. Soepe manus offert, & signa remittit imago, Quae motum adstantis liquidis imitatur in vndis. Sic dum turbat aquas, facies obscura videtur, Et videt, & queritur, sed quod vult possidet ipse,

Atque frui nescit, tantus tenet error amantem. Nunc solito Phoebus cursu peragrauerat orbem, Móx{que} venire parat, tenues quae dissipat vmbras. Tum iam visa diu liquidas vanescit in auras Vmbra, nec apparet iuueni, qui quaerit vbique. Paellida nunc facies, modò quae formosa, dolore Viscera sicca, manús{que} tremunt, speciosa{que} pendent Brachia, paulatim frigescit sanguis, & expes Extrema fundit miseras has voce querelas. Ergon' abire voles? miserúm{que} relinquere amantē Quò fugis? ah nimium crudelis, siste parumper, Et videam saltem, si tangere non licet, ora. At frustrà exclamo, quoniam reuocabilis ille est. O vos syluicolae Satyri, Fauniq́ue bicornes, Naiades, & sacrae Dryades mea tristia fata Plangite, nam vester queritur Narcissus, & aeger Quod modò vidit amans, sine spe nunc luget ademptū, Quod{que} oculis placuit, nunc pectus perfodit ipsum, Sic vidi, & pereo, sic vult fortuna, vel error. Haec vbi dicta dedit tendens ad sydera palmas, Terq́ue gemens dicit pereo, formose valeto, Dure nimis, repetens iterum, formose valeto, Deficiunt vires, & vox, & spiritus ipse Deficit, & pronus de ripa decidit, & sic Ipse suae perijt deceptus imaginis vmbra.

Protinus haec miseri casus vulgata per orbem Fama volat (nec enim quicquam velocius illa est) Cum iuuenis mortem venus indignata serena Despicitè coelo, coetuq́ue adstante deorum Has querulas profert lachymanti voce loquelas. Nonne mei miseret Narcissi, cuius amores (Proh dolor) infandi scopulos, & littora, ripas, Syluarum abstrusas latebras, clausas{que} cauernas, Aerios montes, valles, loca deuia, lucos, Oceanum penetrant, & coelos, tecta deorum, At{que} Stygis tandem penetrabunt fluminis vndas? Non prorsus morietur (ait) sed viuet in herba. Flos erit, atque suo sumet de nomine nomen, Cuius erit croceus maculis color intimus, atqui Per medium folijs cingetur mollior albis. Sic Narcissus erit specie formosus, vt olim, Flós{que} Iuuentutis (siquidem placet) inde vocetur. Annuit his verbis superûm celeberrima turba, Et subitò (vt fertur) corpus iuuenile vigentem Vertitur in florem, retinens sua nomina semper, Flosque Iuuentuti sacer est, bene notus in aruis. Vltima sors haec est nimium infoelicis amantis.

FINIS.