Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.

61

inferioris ordinisC a suis suiperioribus. Verbi gratia: esto, quod
numerus dividendus sit ille ut supra 9876, et numerus, per
quem velis eum dividere, sit iste ut supra 543; situentur ergo
isto modo:
9876
543
Videas igitur, quotiens poteris quinque de novem subtrahere,
ut aliae totiens etiam possint a suis superioribus subtrahi; et
constat, quod semel. In signumn igitur huius, quia semel hoc
poteris, ponas I super 7, quia sub ea est prima figura divisoris, 10
et stabunt figurae isto modo:
1
9876
543
Quo facto per unitatem illam subtrahas omnes figuras inferioris 15
ordinis a superioribus, ducendo eam in quamlibet inferioris
ordinis per modunm multiplicationis sic dicendo: semel quinque
sunt 5, quae tollas de novem, et remanent 4. Iterum (ad) aliam
figuram inferioris ordinis sic: semel 4 sunt 4, quae tollas de 8,
et remanent 4; iterum ad ultimam sic: semel 3 sunt 3, quae 20
demas de 7, et remanent 4. Hoc facto stabunt figurae post
talem subtractionem isto modo:
4446
543 25
Deinde addit: Hoc (aitem facto. Docet invenire quotiens alia
a primo, et facit duo. Primo enim innuit, idem esse faciendum
omnino post anteriorationem figurarum ac primo, et secundo
docet, quamdiu sit utendum quotiens, et cum hoc, quamdiu
sit anteriorandum, ibi, cum dicit: Nec cessandcumn. Adhuc primo 30
facit (duo, quia primo facit), quod dictum est, et secundo dat
quandam cautelam hic observandam ibi: Si autem contingat.
Dicit primo, quod hoc facto, id est invento quotiens primo et
facta per ipsum subtractione omnium figurarum inferiorum de