Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.

48

specie incipiendum; et facit duo. Primo enim facit, quod dictum est, et secundo innuit possibilitatem operandi incipiend(
a figura prima versus dextram; et incipit secunda pars ibi: E
licet aliquornodo. Exemplum primae partis non potest hic dari
5 antequam dicitur modus operandi; in fine igitur ostendenduir
est, quomodo incipiendo a prima figura contingit aliquando idem
his duplare, et similiter quomodo possibile sit incipere a prima
figura praeter hoc, quod idem dupletur bis. Deinde cum dicit:
Si velis igitur, in parte ista tradit modum operandi, et facit
to duo. Primo enim facit hoc, et secundo dat modum examinandi
operationem, si recte factum est, cum adicit in fine: Probatio
autem huius est. Adhuc prima pars dividitur, quia primo docet
duplare ultimam, secundo penultimam, tertio innuit, hoc idem
esse faciendum in omnibus aliis. Secunda pars incipit ibi:
15 Hoc facto; tertia ibi: Eiodemn modo operacndhn est. Prima pars
patet, quia, quid ex duplatione ultimae provenit, per omnia
faciendumr est sicut in additione. Deinde cum dicit: Hoc facto,
docet duplare penultimam, et facit duo. Primo enim innuit,
quod eodem modo faciendum est cum penultima, sicut fit cum
20 ultima, et hoc, cum penultima fuerit significativa; et secundo
subiungit, quid faciendum est, cum illa penultima fuerit 0, cum
dicit: Si vero fuerit cyfra; partes patent. Tunc cum dicit:
Eodem modo, innuit, idem esse faciendurn in omnibus aliis,
sicut modo factum est cum ultima et penultima. Deinde cum
25 dicit: Probatio autemn huits, dat modum examinandi operationemn suam in hoc capitulo et in praecedenti proximo, et patet.
Esto igitur, quod numerus duplandus sit iste: 255160 et unum 0.
Incipe igitur a sinistra, id est ab ultima figurarum, scilicet a 2;
quibus duplatis proveniunt 4, quae ponas loco 2 sic: 455160 8.
30 Deinde dupla penultimam, scilicet 5, et proveniunt 10. Pone
igitur 0 loco 5, et 1 addas ad 4 sic: 505160 8. Deinde duples
antepenultimam, scilicet 5, et proveniunt iterum 10. Pone
igitur 0 loco 5, et articulum transferas ponendo 1 loco 0 sic:
510160 0. Deinde dupla 1, et proveniunt 2, quae ponas loco 1.