Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.

38

9 serva residuum, et invenies cyfram 0; nichil residuum scilicet (est) de hoc numero 111051, quia praecise valent novem.
Abiectis igitur his cum nichil remanet, dices, quod proba numeri aggregati est 0; et ideo, quia etiam erat proba prima 0,
5 bene addidisti. Est igitur regula, quod, si proba numeri aggregati est aequalis probae numerorum aggregatorum, bene addidisti; et tenet in virtute huius principii: ab aequalibus demptis
aequalibus, quae relinquuntur sunt aequales.
SEQUITUR TERTIA SPECIES, DE SUBTRACTlONE.
10 Subtractio est propositis duobus numeris etc'. In hac
specie tertia, quae est subtractio, facit auctor duo. Primum
enim facit, quod intendit, secundo subdit quandam cautelam et
modum examinandi, si recte actum est vel non in hac specie
et in praecedente. Secunda pars incipit ibi: Si autem probar'e;
15 et posset ilia pars dividi contra omnia determinata in hoc capitulo et in praecedenti. Circa primam partenm facit duo, quia
primo facit, quomodo dictum est, et secundo removet dubium
circa praemissa incidens. Secunda ibi: Sciendun tamen. Prima
habet tres partes. Primo enim diffinit subtractionem, et secundo
20 membra diffinitionis et conditiones diffinientium manifestat, et
tertio se ordinat ad operandum. Secunda pars incipit ibi:
Minor autemn de minori; tertia ibi: Inz subtractione. Adhuc
primo facit duo, scilicet quod dat duas diffinitiones subtractionis;
secundam ibi: vel subtractio est. Haec est divisio. Primo dicit,
25 quod subtractio est propositis duobus numeris inventio excessus
maioris numeri ad minoreem. Verbi gratia: Si habuerit aliquis
99 libras, et teneatur creditori in 64, tune ad hoc, ut sciatur,
deductis his 64 quantum remanet de 99, valet haec species.
Propositis igitur talibus duobus numeris subtractio erit inxventio
30 cuiusdam numeri, in quo maior excedat minorem. Inventio
ergo illius excessus est utilitas huius speciei; quod descriptio
secunda clarius dicit ibi, cum dicit: Vel subtractio est, quod
patet de se. Tune sequitur illa pars: Minor autemn de maior'i,