Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.

31

praemittendo id, quod sinistrius est, praemittimus numerum
maiorem, sicut consueti sumus facere pronunciando aliquos
numeros. Ulterius notandum, quod Latini et universaliter omnes communicantes linguae latinae, sicut sunt Lumbardi et
Gallici, similiter semper praeponunt maiorem numerum minori, 5
cum pronuntiare debent aliquos numeros compositos ex digito
et articulo vel ex duobus articulis differentibus. Dicit enim
Latinus viginti duo vel centum et viginti praemittendo viginti
ante duo et centum ante viginti; et similiter Lumbardus, Gallicus et Graecus. Sed haec regula fallit in sex numeris primis io
compositis: dicimus enim et nos Latini undecim, duodecim,
tredecim, quatuordecim, quindecim, sedecim semper praeponendo
digitum, cum tamen minor sit. Sed quare in his numeris sic
oporteat minorem maiori praeponere, et quare in tot et non
in pluribus, causa est notabilis. Et quare primo in his numeris 15
hoc oporteat fieri, causa est, quia, sicut dictum est, haec ars
computandi inventa est apud Arabes, qui in pronuntiando semper in omnibus numeris minorem praeponunt maiori, ut universaliter omnes barbari, scilicet Theutonici sive Alemani, Anglici
et omnes his in linguaggio communicantes. Quia igitur Arabes 20
in pronuntiando minorem numerum praeponunt maiori, nos,
cum ars numerandi primo ab eis nobis (sit) tradita, in primis
numeris eos sequimur, in quibus scilicet (dictum est) numeris;
in aliis id minus attenditur. Sunt (tamen) numeri compositi
primi 9; quare in 6 et in 6 tantum? Dico, quod hoc est, quia 25
ars numerandi perfectionem primo sortita est ab Arabibus;
ideo eos sequimur in numero primo perfecto, scilicet in
senario. Si igitur, ut credo, quae dicta sunt, veritatem habent,
non bene pronuntiant, qui dicunt septendecim, vel qui dicunt
octodecim, sicut quidam solent dicere. 30
SECUNDA SPECIES, DE ADDITIONE.
Additio est numeri vel numerorum ad numerumn aggregatio etca. In hac secunda specie, quae est additio, facit auctor