Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.

6

necessarius, scilicet numerus mediandus. Si velis igitur aliquen
numerum mediare, scribatur ille numerus per suas differentias,
et incipe a dextris, scilicet a prima figura versus dextram,
tenendo ad sinistram partem. Illa (igitur) figura ant erit signi5 ficativa ant non. Si prima figura sit cyfra, relinquatur intacta;
si vero significativa, aut significat unitatem ant alium digitum.
Si unitatem, loco eius deletae scribatur cyfra propter figuras
sequentes, ne minus significent, et scribatur illa unitas exterius
in tabula, vel resolvatur in sexaginta minuta, et medietas illoo1 rum sexaginta abiciatur, reliqua reservetur exterius in tabula,
scilicet triginta, vel scribatur figura dimidii, sic scilicet Q, quae
nullum locum ordinis obtinet sibi, aliquid tamen significat,
(scilicet) quod medietas duplata in suum locum recipiatur in
duplatione. Si autem prima figura significet alium digitum ab
15 unitate, aut ille erit par aut impar. Si par, eo deleto loco eius
scribatur medietas illius numeri paris; si impar, sume proximum
numerum parem sub illo contentum, et pone medietatem eius
loco illius imparis deleti; de unitate autem, quae remanet medianda, fac ut prius. Hoc autem facto medianda est secunda.
20 Si sit cyfra, praetermittatur intacta; si fuerit significativa, aut
erit par ant impar. Si par, loco eius deletae scribatur medietas
illius paris; si impar, aut erit unitas aut alius digitus numerum
imparem repraesentans. Si unitas, loco eius deletae scribatur
cyfra; illa autem unitas cum valet decem respectu prioris figurae,
25 de illis decem sumatur medietas, scilicet quinarius, et addatur
figurae praecedenti; si vero fuerit alius digitus numerum imparem repraesentans, sume proximum parem sub illo contentum,
et loco eiusdem imparis deleti scribatur eius medietas; unitas
autem, quae remanet medianda, respectu (figurae) praecedentis
30 valet decem: dividatur ergo ille denarius in duos quinarios, et
unus illorum abiciatur, reliquus vero addatur figurae praecedenti
ut prius. Si autem figura fuerit cyfra, cui debet fieri additio,
deleatur, et loco eius scribatur ille quinarius. Et sic operandum
est, donec totalis numerus medietur.