Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.

2

et limes idem supponunt, sed a diversis rationibus imponuntur.
Figura enim dicitur, quantum ad lineae protractionem; differentia vero, quantum per illam ostenditur, qualiter figura sequens
differat a praecedente; locus dicitur ratione spatii, in quo scri5 bitur; limes vero, quia est via ordinata ad cuiuslibet numeri
repraesentationem. Sciendum igitur, quod iuxta novem limites
inveniuntur novem figurae significativae novem digitos repraesentantes, quae tales sunt:
9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
to Decima vero 0 dicitur teca, circulus, vel cyfra, vel figura nichili,
quoniam nichil significat; ipsa tamen locum tenens dat aliis
significare, nam sine cyfra vel cyfris purus articulus non potest
scribi. Cum igitur per has novem figuras significativas adiunctis
quandoque cyfra, quandoque cyfris contingit, quemlibet numerum
15 repraesentare, ideo non fuit necesse plures figuras significativas
invenire. Notandum igitur, quod quilibet digitus una sola figura
sibi appropriata habet scribi, omnis vero articulus per cyfram
(primo loco positam) et digitum, a quo denominatur ille articulus, habet repraesentari, quoniam quilibet articulus ab aliquo
20 digito denominatur, ut denarius ab unitate, vigenarius a binario,
et ita de aliis. Omnis quidem numerus in eo, quod est digitus,
habet poni in prima differentia, omnis articulus in secunda.
Omnis vero numerus a decem usque ad centum, ut centenarius
excludatur, duabus figuris habet scribi, et ita, si sit articulus,
25 per cyfram primo loco positam et figuram scriptam versus
sinistram, quae significat digitum, a quo denominatur ille articulus; si sit numerus compositus, praescribatur digitus, qui
est pars illius compositi, et sinistretur articulus ut prius. Item
omnis numerus, qui est a centum usque ad mille, ut mille30 narius excludatur, per tres cyfras vel figuras habet scribi; item
omnis numerus a mille usque ad decem milia per quatuor, et
ita deinceps. Notandum etiam, quod quaelibet figura primo loco
posita significat suum digitum, secundo decies suum digitum,
tertio centies, quarto millesies, quinto decies millesies, sexto