Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.
Annotations Tools
XII Die Anfangsworte des ganzen Algorismus ftihrt der Verfasser des Commentars richtig auf die Arithmetik des BOETIUS zurtick, ebenso den zweiten Satz:,,Et quemnadmodum sunt, sic cognosci,,habent", auf ARISTOTELES, von ihm ARISTOTILES genannt, Buch II der Metaphysik. Aus der von ihm vollstandiger als durch SACROBOSCO selbst angeftihrten Stelle des BOETIUS schliesst der Verfasser, dass vorzugsweise fMr Zwecke der Astronomie die Rechnung tiberhaupt erfunden und weiter ausgebildet sei. Die Entstehung des Zifferrechnens legt er sich so zurecht. Ein arabischer Philosoph ALGUS habe das Ganze erfunden, dann aber habe der Lateiner SACROBOSCO nach dem Vorbilde jenes Arabers den vorliegenden Tractat verfasst. Auch bei der Erlauterung der Zahlenerklarung des SACROBOSCO citiert PETRUS wieder ARISTOTELES (Lib. I de anima) und die Metaphysik des AVICENNA. Aus einer Stelle des Commentars geht auch hervor, das PETRUS die Erfindung der Ziffern durch die Inder bewusst war. In ENESTROMS Bibliotheca ilMathematicac hat HUNRATH 1) die Frage aufgeworfen, woher der von SACROBOSCO angefihrte Name Teca filr Null, in den Handschriften auch Theca oder Theta geschrieben, stamme. Da anfangs die Null 0 oder & geschrieben wurde, so haben viele an das griechische Theta gedacht; unser Verfasser belehrt uns eines Bessern. Teca heisse das kreisf6rmige Eisen, mit welchem das Brandmal, welches in einigen Gegenden Dieben und Riubern auf die Stirne oder den Kinnbacken eingebrannt zu werden pflege, hervorgebracht werde. Wegen der Aehnlichkeit der Gestalt der Null mit diesem Brandeisen sei der Name gekommen2). Auch fir Cyfra hat er sich 1) Bibliotheca Mathematica..Neue Folge I, 1887, Anfrage 18, S. 120. 2) Im Codex lat. MIonac. 13021 (Rat. civ. 21) befindet sich eine Abhandlung fiber Astronomie aus dem XII. Jahrhundert. In dieser iwerden eine sehr grosse Zahl von Tabellen mitgetheilt, und hier findet man sehr haufig, untermischt mit dem Zeichen 0, fir Null ein deutliches t gesetzt, genau so geschrieben, \wie dasselbe im Texte benutzt ist. Dieses t diirfte wohl unzweifelhaft die Abkiirzung fir die von SACROBOSCO und PETRUS DE DDCIA bezeugte Benennung teca fiir Null sein sollen.
-
Scan #1
Page #1
-
Scan #2
Page I - Title Page
-
Scan #3
Page II
-
Scan #4
Page III
-
Scan #5
Page IV
-
Scan #6
Page V
-
Scan #7
Page VI
-
Scan #8
Page VII
-
Scan #9
Page VIII
-
Scan #10
Page IX
-
Scan #11
Page X
-
Scan #12
Page XI
-
Scan #13
Page XII
-
Scan #14
Page XIII
-
Scan #15
Page XIV
-
Scan #16
Page XV
-
Scan #17
Page XVI
-
Scan #18
Page XVII
-
Scan #19
Page XVIII
-
Scan #20
Page XIX
-
Scan #21
Page XX
-
Scan #22
Page 1
-
Scan #23
Page 2
-
Scan #24
Page 3
-
Scan #25
Page 4
-
Scan #26
Page 5
-
Scan #27
Page 6
-
Scan #28
Page 7
-
Scan #29
Page 8
-
Scan #30
Page 9
-
Scan #31
Page 10
-
Scan #32
Page 11
-
Scan #33
Page 12
-
Scan #34
Page 13
-
Scan #35
Page 14
-
Scan #36
Page 15
-
Scan #37
Page 16
-
Scan #38
Page 17
-
Scan #39
Page 18
-
Scan #40
Page 19
-
Scan #41
Page 20
-
Scan #42
Page 21
-
Scan #43
Page 22
-
Scan #44
Page 23
-
Scan #45
Page 24
-
Scan #46
Page 25
-
Scan #47
Page 26
-
Scan #48
Page 27
-
Scan #49
Page 28
-
Scan #50
Page 29
-
Scan #51
Page 30
-
Scan #52
Page 31
-
Scan #53
Page 32
-
Scan #54
Page 33
-
Scan #55
Page 34
-
Scan #56
Page 35
-
Scan #57
Page 36
-
Scan #58
Page 37
-
Scan #59
Page 38
-
Scan #60
Page 39
-
Scan #61
Page 40
-
Scan #62
Page 41
-
Scan #63
Page 42
-
Scan #64
Page 43
-
Scan #65
Page 44
-
Scan #66
Page 45
-
Scan #67
Page 46
-
Scan #68
Page 47
-
Scan #69
Page 48
-
Scan #70
Page 49
-
Scan #71
Page 50
-
Scan #72
Page 51
-
Scan #73
Page 52
-
Scan #74
Page 53
-
Scan #75
Page 54
-
Scan #76
Page 55
-
Scan #77
Page 56
-
Scan #78
Page 57
-
Scan #79
Page 58
-
Scan #80
Page 59
-
Scan #81
Page 60
-
Scan #82
Page 61
-
Scan #83
Page 62
-
Scan #84
Page 63
-
Scan #85
Page 64
-
Scan #86
Page 65
-
Scan #87
Page 66
-
Scan #88
Page 67
-
Scan #89
Page 68
-
Scan #90
Page 69
-
Scan #91
Page 70
-
Scan #92
Page 71
-
Scan #93
Page 72
-
Scan #94
Page 73
-
Scan #95
Page 74
-
Scan #96
Page 75
-
Scan #97
Page 76
-
Scan #98
Page 77
-
Scan #99
Page 78
-
Scan #100
Page 79
-
Scan #101
Page 80
-
Scan #102
Page 81
-
Scan #103
Page 82
-
Scan #104
Page 83
-
Scan #105
Page 84
-
Scan #106
Page 85
-
Scan #107
Page 86
-
Scan #108
Page 87
-
Scan #109
Page 88
-
Scan #110
Page 89
-
Scan #111
Page 90
-
Scan #112
Page 91
-
Scan #113
Page 92
Actions
About this Item
- Title
- Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze.
- Author
- Sacro Bosco, Joannes de, fl. 1230.
- Canvas
- Page viewer.nopagenum
- Publication
- Hauniae,: A. F. Host,
- 1897.
- Subject terms
- Arithmetic
Technical Details
- Link to this Item
-
https://name.umdl.umich.edu/acv7283.0001.001
- Link to this scan
-
https://quod.lib.umich.edu/u/umhistmath/acv7283.0001.001/13
Rights and Permissions
The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials are in the public domain in the United States. If you have questions about the collection, please contact Historical Mathematics Digital Collection Help at [email protected]. If you have concerns about the inclusion of an item in this collection, please contact Library Information Technology at [email protected].
DPLA Rights Statement: No Copyright - United States
Related Links
IIIF
- Manifest
-
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/umhistmath:acv7283.0001.001
Cite this Item
- Full citation
-
"Petri Philomeni de Dacia in algorismum vulgarem Johannis de Sacrobosco commentarius. Una cum algorismo ipso edidit et praefatus est Maximilianus Curtze." In the digital collection University of Michigan Historical Math Collection. https://name.umdl.umich.edu/acv7283.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed June 1, 2025.