Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.

Die Handschrift No. 14836 der Königl. Hof- und Staatsbibliothek zu München. 117 illud quae ducamus per XXX fiunt VI. CV. Huius summae facimus octavam 20 partem fiunt DCCLXIII, tot erunt solidi pedes huius columnae.1) Pes quadratus tenetur VIII pedibus, palmis LXVIII, unciis mille DCCXXVIII, digitis IIII XCIII. Digitus unus ~, pes quadratus amphoram capit semipedem longum, semipedem latum et altum, capit congium. hac ratione semis per semium fit, et semispes fit. Semper enim longum per 25 latum et per altum erunt pedes quadrati. Mensura unius pedis quadratos si habuerit in altum digitos XVI, grassitudinem digitos XVI, computa XVI digitos in se fit CCLVI, et rursus computa digitos XVI per CCLVI, fiunt in unum digiti IIII. XCVI; tantum colligit. Unus pes quadratus capit sextarios urbi CCLXCVI. 30 Si cupa, id est vagina, in imo per dyametrum habet IIII pedes, in summo pedes II, in medio V, alta pedum XII, si vis cognoscere, quot amphoras capiat, sic quaeras. Multiplica dyametrum medium in se, id est V, fiunt XXV; id duplices, fiunt L. Post dyametrumn multiplices secundum in se. coniunge X et IIII, fiunt XIIII; hoc iunge ad XLV, fiunt LVIIII. Item multiplicemus 35 dyametrum imum in se, quod sunt duo, fiunt IIII. iungo cum summa superiore, fiunt LXIIII. iungo dehinc in unum dyametrum imum ac summum, fiunt V. multiplicemus per dyametrum medium, hoc est V, fiunt XXV. Hoc iungo ad summam superiorem, fiunt in unum DCCCCLXVIII. hunc numerum diuido per tertiam altitudinem, hoc est per dyametrumn tertium, 40 quod est quatuor, fiunt II XLII; tot erunt amphorae in cupa nominata.2) 1) Ist d, der untere, d2 der obere Durchmesser, h die Höhe, so würde die Anweisung auf folgende Formel herauskommen: v==. (d~d2+dd2+d22) 14 8 während die richtige Formel heissen müsste: v-= -. (d1a + d2da, + a). Sollte etwa an cannelierte Säulen zu denken sein? 2) Hier ist überhaupt aus der ganzen Auseinandersetzung nicht klug zu werden; jedenfalls muss die letzte Zahl CCXLII heissen. Nach der Handschrift ~,Clrm. 14783" Bltt. 479v-480 heisst die Regel so:,,Multipliciere den mittlern, den obern und den untern "Durchmesser in sich selbst; dann den obern in den mittlern und den 11 ~untern und addiere alles. Darauf multipliciere die Summe mit und "dann noch mit dem dritten Theile der Höhe, so ist das Produkt der ~Inhalt des Gefässes." Sind d,, d2, d3 die drei Durchmesser die Höhe h, so lautet die Vorschrift also so 11 h V * (d1 2 + d22 +4 d32 + d3 (d1 + d2)). Da heisst das Beispiel d -= 6, d2 = 5, ds= 2, h - 12, und das richtige Resultat giebt 272-0! 14

/ 917
Pages

Actions

file_download Download Options Download this page PDF - Pages 110-129 Image - Page 110 Plain Text - Page 110

About this Item

Title
Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.
Canvas
Page 110
Publication
Leipzig,: B. G. Teubner,
1877-99.
Subject terms
Mathematics -- Periodicals.
Mathematics -- History.

Technical Details

Link to this Item
https://name.umdl.umich.edu/acd4263.0002.001
Link to this scan
https://quod.lib.umich.edu/u/umhistmath/acd4263.0002.001/788

Rights and Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials are in the public domain in the United States. If you have questions about the collection, please contact Historical Mathematics Digital Collection Help at [email protected]. If you have concerns about the inclusion of an item in this collection, please contact Library Information Technology at [email protected].

DPLA Rights Statement: No Copyright - United States

Manifest
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/umhistmath:acd4263.0002.001

Cite this Item

Full citation
"Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik." In the digital collection University of Michigan Historical Math Collection. https://name.umdl.umich.edu/acd4263.0002.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 1, 2025.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.