Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.

Algebra in Deutschland im 15. Jahrhundert. 61
Surdus numerus non est numerus. Nam numerus est, quam unitas
mensurat, et illa ad primam questionem. - Tarnen quantum grosso calculatori sufficiet, et prope verum quereret non ipsum verum precisum, satis
3
esset dicere in numero: De casiofoliis emit pro uno floreno libras 6 et 3
149 vnius 1 et modicum plus, et illud modicum plus non potest certo 5
numero dici; et de zinzibere pro 1 fl emit 3 16 et - unius 1f et eciam
modicum plus, quod eciam certo numero dici non potest.
Sed ego taliter non appercio solucionem, quia non capit precisionem
et puram veritatem. Quantumcunque enim vicine accedas ad verum duos
tales numeros assignando, ego adhuc magis vicinius in millecupto accedere 10
possum, et sic sine statu. Et hoc faciunt nostra binomia. Ideo non potest
precisius dici quam in surdo, ut superius dixi. Sed hoc tamen pro doctis
et non pro mercatoribus, qui quia grossi sunt, subtilem numerorum racionem
comprehendere nequeant. contenti enim sunt tantum numerare, quantum
numero florenorum suorum ostenditur. Sed nobis, qui florenis carenmus, et 15
qui diviciis non impedimur, attingimus racione nostra eeiam illud, quod
mercatori est impossibile. fui prolixior, quam institueram.
Secunda questio.
Unus concedit alteri 20 fl. ad duos annos pro lucro et lucri
lucro. tandem restituit sibi in fine secundi anni 30 fl capitale 2o
et omnem lucrum et lucri lucrum. Queritur de lucro primi
149' anni, similiter quantum 20 fl et lucrum primi anni pro secundo
anno lucri fecerunt.
Pono, quod lucrum primi anni sit una res, et quia lucrum est proporcionale semper, ideo dico: 20 fl lucrantur I rem, quid lucrantur 20 fl 25
et una res? Duco 1 rem in 20 fl et rem, exierunt 20 res et census.
hoc diuido per 20, venit 1 res et 26 census, et tantum erit lucrum anni
secundi. Coniungo hec, et erunt 20 f et 2 res et 1 census. hec sunt
equales 30 fl. Auffero utrobique 20 fl, quare 2 res et 10 census equales
erunt 10 florenis. Multiplico unum quodque per 20 et erunt 40 res et 30
unus census equales 200 fl. Ecce census et 40 res equantur 200 fl. Iam
1351 37
1-7. Die Wurzel aus 11 ist hier gleich 37 gesetzt, also nur die Ganzen des
Zählers berücksichtigt. Bei einer spätern Gelegenheit zeigt der Verfasser dieses
Commentars, dass er wirklich, wie er sagt, die Wurzel vicinius in miillecuplo zu
finden im Stande ist. 18 u. if. Auch diese Aufgabe ist schon oben Seite 54,
Zeile 8 — 26 genau wie hier abgehandelt worden. Es ist die regula lucri WIDMANNs.