Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.

- 152 - deutschen Algebra im 15. Jahrhundert S. 9 gedruckt ist. Ebendort ist von mir die Vermutung geäufsert worden, dafs der edierte anonyme Algorithmus Linealis, welcher beginnt: (A)D euitandum multiplices Mercatorum errores et alterius Arithmetice partis difficultates inuenta est quedam alia apud Apuleium virum in omni doctrina peritissimum huiuscemodi artis speculatio und schliefst: Et tantum de Radicum extractione et vltima huius Algorithmi specie Et per consecuens de toto Algorithmol), von Widmann verfafst sei. Zu dieser Annahme hatten mich früher zwei Gründe bestimmt. Einmal die Ähnlichkeit, welche die erwähnte Notiz mit dem Anfang des genannten Algorithmus hat, und dann die Angabe Wimpinas, nach der Widmann der Verfasser einer gedruckten Linienrechnung mit den Anfangsworten: Ad evitandum maltiplices ist.2) In neuester Zeit habe ich noch zwei Gründe gefilnden, welche für meine Vermutung sprechen. Erstens enthält der Algorithmus Linealis mehrere Verse, welche auch die Handschrift C 80 hat3), und zweitens ist er in Leipzig, wo bekanntlich Widmann eine Zeit lang lehrte, erschienen.4) 1) Das Exemplar der hiesigen Ratsschulbibliothek hat die Bezeichnung: XXIV, XI, 5 und besteht aus 14 Blättern. 2) Vergl. Conradi Wimpinae scriptorum insignium centuria luci publicae tradita a Merzdorf. Lipsiae 1839, p. 50. - Als Titel des Druckes, der beginnt: Ad evitandum multiplices, ist angegeben: Algorithmi lineales. lib. I. Ich habe anfangs geglaubt, dafs lineales ein Druckfehler ist. Herr Oberbibliothekar 0. v. Heinemann in Wolfenbüttel hatte indes die Güte, mir mitzuteilen, dafs im codex Guelferbytanus 22. 8. Aug., der das Originalmanuskript der Wimpinaschen centuria enthält, ebenfalls lineales steht. 3) Die betreffenden Verse lauten in dem Algorithmus Linealis (B1. 3' —4). Cod. C 80 (B1. 1). I monos.v. quinos.x. denos. dupla vigenos I monos.v. quinos I x. denos dupla vigenos XL. duplat idem. triplat.lx. 1 quoque sola xl. duplat idem I triplat.Ix. 1 quoque sola Quinquaginta facit. sed nonaginta dat.xc Quinquaginta facit | sed nonaginta dat xc C. dat centenos. quadringenta quoque.cd. C. dat centenos. quadringenta quoque cd D. quöque quingenta si non fuerit sociata DC. sexcenta.M. quoque milia prebet DC. sexcenta sola.M. quoque milia prebet Si C. preit.M. aufert centum sic scribe Si. C preit. M. aufert centum sic scribe totum totum Maiori numero si iunges forte minorein Has tibi millificat subscriptas linea cunctas Prepositus minuit sed si postponitur Maiori numero si iungas forte minorem auget Prepositus minuit Sed si postponitur Auget in tantum quanttun maior numleauget rus habet.*) Auget in tantur numnerus quantum minor habet. *) Neben diesen Versen hat Widmann bemerkt: Litera quingentos.D. tibi sola facit und linea super illam scripta tibi millificabit. 4) Am Ende des Algorithmus Linealis findet sich das Signet des Martinus Herbipolensis, der von 1490-1512 in Leipzig druckte. Vergl. Hain, Repertorium

/ 917
Pages

Actions

file_download Download Options Download this page PDF - Pages 152- Image - Page #441 Plain Text - Page #441

About this Item

Title
Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.
Canvas
Page 152 -
Publication
Leipzig,: B. G. Teubner,
1877-99.
Subject terms
Mathematics -- Periodicals.
Mathematics -- History.

Technical Details

Link to this Item
https://name.umdl.umich.edu/acd4263.0002.001
Link to this scan
https://quod.lib.umich.edu/u/umhistmath/acd4263.0002.001/441

Rights and Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials are in the public domain in the United States. If you have questions about the collection, please contact Historical Mathematics Digital Collection Help at [email protected]. If you have concerns about the inclusion of an item in this collection, please contact Library Information Technology at [email protected].

DPLA Rights Statement: No Copyright - United States

Manifest
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/umhistmath:acd4263.0002.001

Cite this Item

Full citation
"Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik." In the digital collection University of Michigan Historical Math Collection. https://name.umdl.umich.edu/acd4263.0002.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed April 30, 2025.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.