Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.

- 144
simplex uel iteratum, ac si superponeretur unitas | pro mille, ponitur post
Ioo Io.*) ut hic post 1' unum, { S mille, A mille milia, Io oj o 1, I3 o
o o 0o, I6 ol o ~t o o t**), 2 decem, q decem! milia, 8 decem o e, decem***)
~o c~ O, iQ decem ~l c o c, IA decem 1c ode o 6 o o, 6 centum o, 9 ] centum
1. 20 o 1 c, 12 Centum c4 o o, iq centum | o 0 o, 18 centum c c~ ol o o. Cum
ita sit qugramus, in qua proporcione 1 se habet primus ordo siue limes, qui est
unorum, 1 ad secundum, qui est decenorum, sic secundus ad tercium et tercius ad quartum et sic semper. Si igitur tercius | ordo multiplicet quartum,
iunge notas simul, 1 qui sunt 3 * A. et exit A, a quo deme unum et remanent 6. Dic ergo quod peruenit ordo sextus, 1 in cuo ponitur centum milia.
si vis scire 1 quid est in Io ordine, diuide Io per 3, possunt I ter et remanet I.
Die ergo quod ibi est mille ter iteratum. i ita in aliis. Alii significant limites
f- 206 per i literas alphabeti, sed non est vis. sufficiat hoc audisse.
(explicit ccapitlum.)
(Libri secundi)
f-.20581 Capitulum I m de tabula abaci subtilis conputationis.
Non est sub silencio transeundum de tabula numerorum, 1 quam abacus
adinuenit, quam qui diligenter inlspexerit gaudebit eius animus operantis,
cuius compositionem | breuiter te docebo. In primo limite a dextris dispone
| 9 ordines angulorum ab unitate sumpto computacionis i inicio et superpone '1. pro limitis titulo siue nota. 1 In secundo uero limite et tercio, quam1. 10 diu fuerit 1 expediens, eosdem caracteres iterans tabulam i potes extendere,
quam extensionem fecit abacus, usque 1 ad 2A limites numerorum. Ego
autem propter breuitatem in 1 9 limitibus requieui et super quemlibet posui!
suam notam, primo arcui scribens I, secundo 2 et sie 1 usque ad 9 arcus
continue se habentes et hij sufficiunt I michi pro, declaratione doctrine. tabula
igitur 1 quadrata sie disposita per 9 in quolibet laterum | extensa sequitur
eius utilitas et operacio per hunc modum. | Scito ergo quod quilibet arcus
in decuplo superat 1 precedentem. Primo addi(c)tionem in ea non est diffi1. 20 cile reperire. Propositis namque numeris addicionis, supra | figuras cuius*) pro 100 10 lege 10 100.
**) j deleatur.
***) ante vocabulum decem inseratur nota 11.