Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.

-- 122
milnus integrg, que cum diuisorum quantitate noluenarium suppleant. et
f. 2 seiendum, quod | in omni simplici diuisione diuisori inte|gra differentia, uidelicet ad supplendum denarium | datur. nee unquam diuidendi cum diuisoribus in eadem | abaci sede constituuntur, sed semper diuisores in digitis,
I diuidendi in articulis ponuntur. Denominationesj uero a toto accipiuntur
et semper uno inferius loco, quam i diuisor a primo arcu steterit, a diui|dendo
sequestrantur ac per eas diuisoris differentia multi[plicatur. et quamdiu articuli de multiplicatione | excreuerint, ipsi quoque ad denominationem tra1. io huntur, j quod tamdiu fit, donec cessante a.rticulorum inclremento diuidendi
cnm diuisoribus in eisdem sedibus inlueniantur. tunc, remota differentia,
diuisor eum diuidelndo auree diuisionis lege comparatur et sic diuisio | terminatur. Cuius rei tale sit exemplum. sit in sinlgulari * q diuisor, in centeno
itidem *. diuidendus. diuisolri itaque senario differentiam ad denarium
dabimus, idest [ quaternarium, considerantesque regulam, qu9 dicit, simplex
cum differentia primatus, id est in primo areu positus denolminationem a
i. 20 toto secundat, toturn senarium diuildendum, qui in centeno est, in decenum
seeundabimus ac per 1 eum diuisoris differentiam multiplicabimus, ita dicendo:
sexcies *II.- xxIIr.. de quibus seeundum regulam digitum, id est quaternarium, ponemus in deceno, binarium ] artieulum in centeno. iterum articulum binarium ad 1 decenum secundabimus ac per eum differentiam, id est
quaternarium, | multiplicabimus ita: bis *III. viTI. qui quia digiltus, in
f'27 deceno secundum regulam cum quaternario ponitur et *Xi. faeiens binarium
in eodem loco relinquit et | unitatem pro artieulo ad superiora transmittit.
ip|sam unitatem, quia artieulus est, ad denominatilonem in decenum secundabimus, ibique cum senario et binario constituemus ac per ipsam denominatio|nem differentiam semel ducentes, quaternarium in deceno 1 ponemus
atque ipsas denominationes, id est senarium j binarium et unitatem in nouenarium conpingemus. et quia de multiplicatione articuli exerescere desierint,
i. io remanserintque in deceno binarius et quaternarius, qui senarium | complent
et ipse ad diuisorem in articuli sedet loco, 1 ipsum quoque senarium a loco,
in quo est, totum ad singulalrem pro denominatione secundabimus ac per
eum differentiam, | sicut prius tamdiu, multiplicabimus, donec artieulis
cereseere cessantibus senarius nobis in singulari remaineat et in ipso itidem
singulari denominationes, I uidelicet..r'.1. nouenarium reddant. tune c
demum differentiam remouebimus et diuisorem senarium 1 in supposito sibi
i. o2 senario lege auree semel accilpiemus. quam denominationem cum nouenario
addiderilmus, completa denarii quantitate, articulum ad decenum 1 promouebimus, itemque de nouenario, qui in deceno est, et | superueniente unitate
unitatem pro articulo ad 1 centenum propellemus. sicque completa diuisione
patelbit, quod in.dce selarius centies contineatur. Eodem modo et | in eeteris