Abhandlungen zur Geschichte der Mathematik.

E codice Parisiensi latino no. 15120.
f i Incipit LIBER Radulfi laudunensis de abaco; 1
PIDIUUANTE domino aliquid in ahacum scripturi, neceslsarium duximus,
t in ipso operis primordio, quid abacus sit, I quid utilitatis habeat, qua
J/ ratione descriptus, cui potissimnum disciplinarum famuletur, disserere.
Abacus igitur ex greco | uocabulum trahit. Grgci enim Mensam abacumil
dieint. Siquidem 1 abacus mensa est philosophorum, sagaci industria reperta |
et ad calculandi peritiam numeris multiplicandis et diuidendis [ commode
1. io attributa, ut incrementandi et diminuendi scienltia a natura profecta instrumenti huius adminiculo facilius 1 sub noticiam caderet, ne uel pluralitatis in
immensum proten|sa numerositas, uel quantitatis in infinitum secta particularitas 1 caleulantis animum perplexo et inextricabili labore consulmernet.
Huius autem mens9 longitudo.XXVII* lineis per transuer'sum ductis in spacia ter nouena distinguitur. latitudo | uero *IIII1'. lineis in longum extensis
in tria interualla distribulitur. Philosophi etenim discipline huius inuentores,
ut perfeletum opus fecisse uideantur, tabul9 istius spacia cubica 1 quantitate
i. 2o metienda putauerunt. Sed quum cubus a primo pari 1 surgens, seilicet octonario, minori quam opus erat pluralitate proltenditur, qui uero ab his numeris, qui ternarium sequuntur, cubi fiunt, 1 prolixiori qua-m opLus esset numnerositate concrescunt, illum qui ex ternalrio est cubum elegerunt, secundum
quem tabule sue interualla me tirentur. Sie enim eamn nee quicquam necessarium detrahere nec moldum excedere arbitrati sunt. Sane cubi dicuntur
f. i corpora in moldum tessert formata, in quibus latitudini longitudo 11 et utriusque 9qualis est altitudo. Ad quorum formam cubicos | num.eros uel intellectuales cubos damus, qui de longo in latum atque deincle uelut in altlm
9qua progressione producti quasi in qualdratam tessere crassitudineni terna
dimensione creuerunt. | Ut cum duas unitates in longum extendimus atque
tertig duas 1 alias unitates e regione apponimus, planam superficiei filgurtaln
in longum et latum duplici dimensione ordiri uidemius, 1 bis duo dicentes est
~IIII~'-, in tetragonam formam disponenltes. Quibus si tertiam dimensionem. 1o adiecerimus, ut ipsos *IIT1~11! bis ducamus, ueluti altitudo cubi nobis in