Gerberti, postea Silvestri II, papae, Opera mathematica (972-1003) Accedunt aliorum opera ad Gerberti libellos aestimandos intelligendosque necessaria per septem appendices distributa. Collegit, ad fidem codicum manuscriptorum partim iterum, partim primum edidit, apparatu oritico instruxit, commentario auxit, figuris illustravit dr. Nicolaus Bubnov.

Excerpta e serie epp. a. 983-997. 103
quod per me adimplere nequeo, si cognovero certum velle
domnic abbatis Rd, cui omnia debeo, per Constantinum e Floriacensem20 supplere curabo. Est enim nobilis scolasticus, adprimef eruditus, mihique in amicitia coijunctissimus."
6. 5
Epistola 130
Excerptumz ex epistola Rainardo zmona(ho Bobiensi mense a1ugusto a. 988
scripta 1
Nosti, quanto studio librorum exemplaria undique conquiram.
Nosti, quota scriptores in urbibus ac1' in agris Italiae passim Io
habeantur. Age ergo et te solo conscio exC tuis sumptibus fac,
ut mihi scribantur M. Manliusd de astrologia22, Victoriuse de
rhetorica, Demosthenis ophthalmlicus.23
5. Ep. 92 (011. I I). - b. Ed. M add.: prius. - c. V, edd. M D (=-P?):
domini. - d. Edd. M D: Raimundi. - e. Edd. M D: Constantium. -. V.:
apprime.
6. Ep. I30 (011. 78). - a. V: quia. - b. P (V, edd. MD): aut. - c. Sic
Lo (= L) et P (V, edd M D), 011.: et. - d. Sic Lo (L) et P (= V; edd. lM D,
011. err.: Manilius). - e. Sic Lo (L) et P (V; edd. MD, 011. err. Victorinus).
super organis in Italia positis, ac monacho dirigendo, qui ea conducat (sic Lo, quod
et res ipsa postulat, cf. ep. 70, sed littera,,u" male erat picta, quare L conjectura
legit,,condiscat"; P = V vero err.,,condicat", quod in ed. D et inde in Bal
emendatum est:,,conducat", in ed. autem M in,,condiscat" conjectura correctum;
Havet qui textum codicis L nimis religiose sequitur, quia, quomodo codices exemplaris
epp. Gerb. inter se cohaererent, minus diligenter inquisivit: condiscat =,,apprendre
le maniement des orgues"!); ep. I63 c. finem 989 (Bubnov II 637 n. I07, Havet
p. 144 n. 4) eidem Raimundo scriptam:,,Eaque res iter meum in Italiam penitus
distulit, ubi et organa conservantur et optima portio meae supellectilis". E nostra
ep. patet hic de organis musicis agi. Cf. supra p. 27 1. I5. Cf. Wilhelmus Malmesb., De gestis regg. Angl. II c. I68 (MGHSS t. X p. 462):,,Exstant apud illam
(sc. Remensem) ecclesiam doctrinae ipsius documenta: horologium arte mechanica
compositum, organa hydraulica, ubi mirum in moduin per aquae calefactae violentiam ventus emergens implet concavitatem barbiti et per multiforatiles tractus aereae
fistulae modulatos clamores emittunt".
20. Vide Pars I, I A. I n. 3.
2I. Bubnov II 544 n. 74, Havet p. 117 n. 3. Cf. ep. I9 (a. 984) et ep. I6I
(a. 989) ad eundem Rainardum.
22.,,M. Manlius" errore sine dubio pro,,A. Manlius", = Anitius Manlius
Torquatus Severinus Boethius, positum est.,,Manlius" =,,Boethius" vide apud discipulum Gerberti Richerum III c. 46. Astrologiam sive astronomiam Boethii
Gerbertus jam a. 983 in bibliotheca monasterii Bobiensis repperit. Habetur etiam
in catalogo hujus bibliothecae s. X: vide supra n. 5. Cf. Bubnov II p. 544 n. 75.
Havet p. II8 n. I. Multo minus verisimile est hic de poeta M. Manilio seu M.
Mallio seu M. Manlio seu C. Manilio, qui I s. P. Chr. opus,Astronomica" (e d.
Jacob, Berlin I846) inscriptum libris V sive VI versibus conscripsit (cf. Teuffel,
Gesch. d. rôm. Lit., 2. Aufl., ~ 253 pp. 582-4), agi.
23. De Victorio et Demosthene vide Havet p. II8 n. 2, p. 7 n. 4. Laudantur
in catal. bibl. Bobiensis s. X.