Himagsikan nang manga Pilipino laban sa Kastila / salaysay na sinulat ni Artemio Ricrate Vivora.

26 HImagsikan ng mga Pilipino laban sa Kastila.
Kasabay ng paglusob sa bayan ng Liyang ni G. Santiago
Alvarez, Pang-tlong Digma ng MJagdiwang, ay lumusob din
naman si G. Emilio Aguinaldo, Pang-ulong-Digma ng
Magdalo, sa mga tanod na kastila sa Talisay, isa sa nmga
bayang sakop ng Batangan. Si G. Emilio Aguinaldo ay
nagkapalad noon ng higit kay G. Santiago Alvarez,
pagkat, maka-aan lamang ang ilang araw na )agkubkob,
ay nakuha niya ang Talisay. Ang mga tanod na kawal
kastila, nang nagtitiis na ng gutom at iba pang kahirapang dulot ng pagkakulong, ay nagtangkang tumakas
isang hating-gabi at iniwan ang kombento at simbahan,
ngunit hindi naari; pagkat karamihan sa mga naturang
tanod na mnga kastila at pilipino, ay pawang nahulog sa
kamay ng mnga naghihimagsik. Ang mga kastila ay nangapalagay na bihag nang mga inang araw; ngunit nang
dakong hull, ay nagsianib na rin sila sa banal na layon
ng Panghihimagsik at nagsiganap naman ng di kakatinting
paglilingkod ng buong katapatang-loob.
24. Paglikom ng mga abuloy sa Dzgma. Sa dahilang
ang kabang-yaman ng Himagsika'y walang salapi, ang
dalawang pamahalaa'y nagkaisang humingi ng abuloy
ukol sa digma sa mga may-kaya sa kani-kanilang bayang
sakop:- ang ganitong akala, ay ipinag-katipon ng mnga
Kagawad sa nasasakupan ng JMagdiwang, at ang napagkaisahang manungkol ng pangingilak, ay itong mga sumusunod:- G. Ariston Villanueva, kinatawan sa mga bayang
Rosario. Santa Cruz de Malabon at Naik; G. Emiliano
Riego de Dios, sa Maragundong, Ternate, Magallanes at
Bailen; Mariano Trias Closas, sa Indang at Alfonso; G.
Diego M6jica at ang Pang-ulo ng Sanggunian, G. Mariano
Alvarez, sa San Francisco de Malabon at Nobeleta.
Ang lahat halos ng mayayaman, ay nagsisitangging
magbigay ng halagang hinihingi sa kanila ng mnga kinatawang nasabi, na naaalinsunod sa angking kayamanan ng