Himagsikan nang manga Pilipino laban sa Kastila / salaysay na sinulat ni Artemio Ricrate Vivora.

6 Himagslkan ng mga Pilipino laban sa Kastila.
mga lalawigan at bayan-bayan, at sila'y inanyayahan sa
isang pagpupulong, upang pagpasiyahan nang lubos kung
ano ang dapat gawin ng Katipunan sa gayong katayuang
napaka-mapanganib. Nagsidalong madalian ang marami sa
gayong tawag, at bagaman may ilan ding kapulong na
nagsipagpayo ng salungat, ay napagtibay rin sa kapulungan na:- lumaban sa lahat ng kcaparaanang magagawa
sa anomang paglusob o pagsalakay na tangkain ng mga
kawil ng Kastila. Idinadahilan ng maga kasalungat sa
gayong pasya na hindi maaaring humarap sa isang kaaway
na sagana sa sandata, maayos at nasasangkapan ng
lahat ng kailangan sa digma; sapagka't ang Katipunan
nga nama'y walang magamit na anomang sandata, ni
salapi at ano pa mang kaayusang hukbo. Nang sandali
ring yaon ay pinagkaisahan ang pagsalakay sa pulutong
ng mga kawal na kastilang natatanod sa San Juan del
Monte, lalawigan ng Maynila, pagsalakay na ginanap sa
madaling-araw noong ika-29 ng Agosto ng 1896. Sa labanang ito ay maraming namatay na kabig ng Katipunan,
gayon din sa mga payapang taong bayan; at matapos
ang humigit-kumulang sa apat na oras na pagbabaka, ay
nagsiurong ang mnga katipunan, at naiwan ang pook ng
laban na nakakalatan ng mnga bangkay. Nakasamsam sila
ng apat na baril at mnga punlo.
8. Paglaganap ng katipunan.- Ang pagkalat ng "Noli
me Tangere" at ng "Filibusterismo" ni Dr. Rizal na nagkapasalin-salin sa kamay ng mnga Pilipinong mulat, at ng
pahayagang "Kalayaan" sa kamay naman ng mnga kasamang mamamayan, ay siyang nagpasiklab sa damdamin
ng lahat ng mnga Pilipino laban sa kapangyarihang kastila
sa Kapuluan, at sa gayo'y mabilis na lumaganap ang
Katipunan sa lahat ng sulok ng Pilipinas, lubha pa sa mga
bayan at pook na kalapit ng Maynila. Sa bisa ng pahayagang "Kalayaan" na nililimbag sa tagalog, ang inga