Ang mga paring Pilipino sa kasaysayan ng Inang bayan / sinulat ni Martin F. Venago.

KASAYSAYAN NG INANG BAYAN-VENAGO

9

"NANGABULID SA DILIM NG GABI," pawang
nangaging limbutod sa kabihasnan at sadyang nangagpapatunay sa sinakbibing kaunlaran at sa sarileng kakayahan ng ating lipi.
Ang Kasaysayang maaliwalas, ay, matayog na
batyawan ng isang kutang pinamumugaran ng matipunong katotohanan. Siyang sinasabing patnubay
ng sining sa pagkakasulong ng sangkatauhan; tagaingatyaman ng kabihasnan, mangangalaga.ng ugaii't, pinakamagulang ng kaalaman; ama ng karunungan, ina ng karanasan, guro ng buhay. Alin mang
iahing-tao, na nagiingat ng mga alamat ng pinagnmulang kanunuan at nagsisimpan ng mga tala ng
kabuhayang nanganluran, para ng mapagimpok
ng mga aral, alaala't, pati ng matatanda na't, yumao
sa halip na malipol at makatkat sa balat ng lupa'y
nagtatamo ng matingkad na katangiang makapagtanghal ng mga inaanking kilatis ng pamumuhay at
di napipigilan sa paglusog hanggang magkamit-kapalarang makapanatag sa sarileng pasiya't, makahanay ng malalayang bansang liniliwanagan ng
araw.
Alinsunod sa ganganitong batas na pinasusubalian ng Kasaysayan, matatalastas nating sa kalikasan ng Sangkapuluang Pilipinas, ay, nakitalamitam
ang malaking pagpapala ng Dios, sa daming pagsubok na dumalaw sa uri ng ating pagkataong sinubaybayan ng lakas at tibay ng naging katutubong
pagkacatolico. Ito ang sakdal kapakanang naigamit
sa mga paligsa't, suliraning dinanas ng ating bayan.
Kung sakali't, binulahaw tayo ng kapusukan sa galitgitan at ng malabis na pakundangan sa pagkakapangkatpankatin, naitawid ding maluwalhati, sa
gitna ng katiwalian, ang magazdang ngalang pag