Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.

2~52 0G. ODYONG. Saeta, flecha, punzon, rejon.. fisga. V. Dcpngra. * Casarse dos hermanos con otras dos liermanas, 6 un hermnano y hermana con otros dos- hermanos. OG' 0G. Particula copulativa. Y.* Se usa al principio de la oracion para redarguir, replicar 6 preguntar.* Se usa para significar 6 manifestar enfado de lo que se oye.- Sirve pa ra responder, ponderando alguna eosa, 6 en sentido,enfd~fico. * Usase para pregun~tar. * Frecuen~temente se junta con la particula 6 conjuncion. con. * Adverbio de tiempo. * Ona-ndo.* Advervio de modo ycondicional. * En caso que, cuando -esto 6 aquello fuera de este 6' del otro mTodo, Si sucediese esto asi. *Sirve para unirlos *verbos y Los adjetivos, y significa hacer 6 deceir algo bien, con pe~rfeccion, con ahinco, con esmero, etc.* Si Juan ug ang Pare cuara; ang baMna ug ang asIa au nding ug a ug vaca; ang yo6ta ug aug tibig; aug mga t~uo ug ang mga Ange les, etc., ete.===J uan y el Padre Oura; el marido Y la mujer; la cabra y la vaca; la tierra y el agua; los. ho mbres Y los Angeles, etc.,~ etc. * Og icdo ~,6`say guibohat mo? ~,dfli ha mafngon sa guib6hat co?===Y ti 6,qu6 has hecho? 6no es lo mismo que hice, que he hecho yo? * Og 6,6nsay rico nii'na? 6Ug nahilihot ba cahbi ac6?===~Y qu6 tengo yo. con eso?.6qu6 cuidado me dht? 6Y acaso tengo yo quo ver? 6nme Meto, me he meticlo yo por ventura? *Dicenme: ~,tengo yo culpa de eso? y respondo: ug dagc6an:==y grandisima.* Og- ang imong uban, 6,h~in?==_Y tu comp'aflero, el que. te acompaniabal, 6d6nde est~l? *Og con diii si a -ug~ling mudinhf?==6Y si. sucediese que no viniera 61? * &~Og, con namat~y na?~==~Y si ha muerto ya? Og0 mamahyo acO, maligo ac6 d~yon.==&1aado yo me ponga, bueno, cuandlo Yu est6 bueno, me. bafiar6 inmediatamente. * Ug, hamp cnaO aala ac6 sa ac6ug pagcashcop.==En caso, que me azoten, conocer6 que soy sfibdito. *Og dili mo6lan iigma, segiirong magad~iot ang balnua.= Caand~o mnaflana no Ilueva, Ai lo menos se pondr6d malo el tiempo. *Og, mal6oy ang, Dios carnico huhoiminon co quining A.cong b6hat.===Si tiene Dios coinpasion, misericordia de ml, concluir,6 lo~q'ue.estoy haciendo. *Og b6ot pa 6nta ang. Guin6o Si. La~ngit macaquita 6ata ac6 ug, salapi.===si quisiera el Sefior del (lielo:encontrarla yo plata, dinero. * Boh~ton mo cand ug may;solitan cana' ug Imattil-id; ingnon. mo quini ug madali; lomacki ea, ug matiilin.=Sea eso hecho ~por tf bien; escribase eso derecho; -di esto pronto, sea esto dicho por ti pronto-.con prontitud; anda tii lige0ro. OGA. V Bacot y Baot. OGA. Secarse alguna cosa, ponerse eunjuta cane, pes. cado, etc. * Personas 6 bestias flacas, delgadas, secas. OGABANG. Especie de planta parecida 'a la acedera. OGAD. V. Obos. OGAD 6GrAD.. Repetir lo que se sabe de mernoria. OGAHAP. Grano 6 apostema que suele toenr seis 6sie Ete a~QUjerOS. * sipela interior. OGA~HIp. Enferm~edad, ospecie de erisipela, erapcion. cut~inea que vi acompafiada de fuerte calentura. OGAHIPON, Especie do Culebra venenosa. alebra muy venonosa y larga de unos cinco palmo OGALING. Adverbio, que, sirve Para diferenciar unaN cosa de otra por sus atributos 6 propiodados. * Esto es asi, aquolto es de la otra manera. * Adverbio de ~modo pi suo seusa para ponderar la dificultad que se presenta en -~jecatar 6 consegu~ir alguna, cosa. 11 0G. Mas quo, por mucho que. *Usase de 61 para proe. venir el accidente que puodo.suceder 6 quo so tome quo suceda. * Si acaso, por si acaso. * COD-. juncion,quo denota la cansa 6 motivo do alguuna cosa. *I Usase de ella siempre que en espafiol quo. remos docir: porque si, porque no; hacer por hacer, hablar por hablar, juglar por jugar, etc., etc. * Coll todo, con todo eso, sin embargo, -no obstante, aun asi, apesar de eso, Particula condicional. * Con calidad de quo, con tal que, siempro quo, do Suor to quo, do manora que. * Anteponiendo ai la raiz la silaba ea, posponiendo la silaba un y diciendo caogalingon, significa la voluntad, el que rer, el capricho dcl sugeto de quien se' babla; ser la co'sa de quo so trata Propia, natural del individuno a quien la coilve'rsacion se r~fiere,* de su pertenencia, de su propiodad, de su incumbencia, de su cuidado; y lo mismao es, si separando Ai omitiendo el Ca Primero, decimnos so. lamente oalingon. *1 Quini maingon niAdto, ogAling maputi c'Adto.==Esto es ~iguat ak aquello, con la diferencia quo aquello es blanco.: (Y esto negro, en-~ carnado,' etc.) * Espiritu man opod. aug Dios, ingon man aug mga A~ng'eles ug aug mga calag sa mga tauo, ogSAting aug.Dios Espiritu uga POWl nyArnut labi 'sa n1gatanAn, ug, ualay susogdan ug, uah~y us~ib u; catapusan.==Dios -tambien es, Espiritu como lo son Los Angeles y las' abmas racionale s do los hombres,~ pero con la diferencia, de que Dios es un Espirita purisimno, sobre todo Jo concebible, y no tiene principio Ili fin. * Nag1.ahinulsul ac6 nahin6lsoL' na sa aicong mga sala,, ogalin'g aug manundlay magapatigayon sa pagolang cana~co.:== Me arropiento de MIS cutpas, me airropionto. ya de MIS pocados, aunque e4- tentador haga 'lo:posible para ponorme inconvenientes, por mas quo el tentador procure, imipe. dirmieto. * Taturnanon co gaykd aug, mga' sugo s~t Dios, 6ogiing daghainan ang mnga, cabilinggan nga pagadaig-on co.==Camuplir6 verdaderarnente, do ciorto, Lo0s mandamion tos doe Dios, Los preceptos, por mas que haya muohas dificuitades que vencer. (A..unque) hay muchisimas dificultades, que vencor6 yol.)* Diii ac6 -data matihap sa acung pagt6o, og aling diti madyo na pagla6rnan co aug acong us6' da ng x ga~ncAy quinaadmAnon. caatyo aug caaoay co.== No sospecho, no desconflo 'en mi f6, Peo poi' Si acaso, no es buono fiarmo en mis faerzZIS solas, por. quc es. muy! sabio mi cuae ahigo. Oaang t6od 6cnta aug Pagd~il& co ug mngra hinganiban, og6Aing dagh'i nan c6no aug- im-a caoat~n nga nauags6doy'soroy ~;$ da'lan naa pwagaa-,an co.z==E3cu~sado es, a la verdbtq el livryo armnas, i adtil me sgerd, ciertameorte,. I Lievar yo armas, pero Las Itevo por si acaso, porque dicon quo andan, dando viieltas muchos ladro'nes por el carnino por donde yo he do pasar, por el caraino que he do andar yo. *,Pregunto d ana persona: tpor qao piensas mnal do tu. proj'irno? si me respondo: ogdliag; querrA decir, porque Si, Para no Lievaruic chasco, porquo tengo razones, fan'darnen'to para. ello, ocurroncia mia, etc., etc. *Dicenme: 6por qu6-, no has acomnpafiado Ai tu vecino A la fiesta?~ si yo digo: ogaling; querr6 siguificar:Ipornqae no, pornque no he gastado, pornque no quise, porque tuve pereza, porque no era persona do mi agrado aquella con quien iba, etc., etc. * Dagc06 caAyo aug saquet sa acoug anac, ogdling Arang outa pagla6man ang mananambai.==Grande es la euformedad do mi hijo, pero corn todo, no obstante, apesar do. eso so puede toner esperauza, confiar en of m6dico. *Aug mga sala co- milabao, labao, nanaglabAo, nang, labao pa ugani sa maga liso sa. balas sa, mga baybayon,sa cabaybayonon? sa mga cabaybayonan, oga

/ 368
Pages

Actions

file_download Download Options Download this page PDF - Page 252 Image - Page 252 Plain Text - Page 252

About this Item

Title
Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.
Author
Juan Félix de la Encarnación, Father, 1806-1879.
Canvas
Page 252
Publication
Manila :: Tip. de "Amigos del País,",
1885.
Subject terms
Bisayan languages -- Dictionaries -- Spanish
Spanish language -- Dictionaries -- Bisayan

Technical Details

Link to this Item
https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001
Link to this scan
https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqp5055.0001.001/261

Rights and Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials may be under copyright. If you decide to use any of these materials, you are responsible for making your own legal assessment and securing any necessary permission.

Manifest
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/philamer:aqp5055.0001.001

Cite this Item

Full citation
"Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion." In the digital collection The United States and its Territories, 1870 - 1925: The Age of Imperialism. https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 12, 2025.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.