Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.

196 LA. LA6m. Asegurar.* Favorable.* Seffal de una pilsada y hu~lla de tod~o animal. LA6N. Ser alguna cosa afieja, del aflo 6 aflos paisados, V'ino, aguardiente, vinagre, palay, carne, pesceado, etc. * Perra, puerca, il otra hembra, irracional, machorra. *Monte liamado asi. LAONG. Esei e pescado cuya pe secr nada y algo negra, sus espinas A los que se le clavan producen gran dolor; es comestible. LA6NG. Pedir licencia para' hacer 6 decir alg~o.* Hablar, con ferenciar, estar en conversacion. * Despedirse. * Licencia. LAQOD. Alta mar, golfo, mar de mucho fondo, lejos de tie'rra..* Sa pagdAmag sa d~gcong hdngin, dito na. cam6, sa hIood.==Al arremeter el viento grande, fuerte, recio, fresco, cuando arremeti6 el viento, etc., ya esta'bamos mar afuera, en el golfo, lejos de tierra. *Ipala'uod. nifio iina au'g faltia, cay moguican na quitA.==Poned l~ue'go'la falbia en, franquia, mar af~e'a (one no vare aunque baje la mar) pr que vamos ya 6i. salir, largar, dar 6, la vela. * Palaodi (por sincopa) -piloto, cay,may tacot d~pit sa. yiita.=_ Gobierna hdciat el golfo, piloto, por la proa, mar afuera, porque hay uin bajo de piedra por la parte de tierra,. hacia tierra. * Pala'ood Asa quita', bol6ngon ta aug b6'nin. =HagAmonos mar afuera, vmspinr at golfo, engolf~rn'no's, busquemos' el viento. * NahahIuod. man came sa stilog, guidata man came' sa sulog ngadto sa' Mood cadyo.==Nos engolf6 la corriente; nos levdla corriente all~ 6 alta mar, at golfo. * NapalAuod cam6 pagtiiyo.=A, prop~sito nos bicimo mar af aera, hAcia el golfo. Daghdnan, cahA ang. mga sacavy~n uga nau~la sa dgc ng Mood.=Muchas seran, -quizA las embarcaciones pie se pierden, quo se han perdido en el gran gol~fo, en el mar grande. (En el oc6ano y mediterrdneo.) * Adverbio de tiempo. *Ya es mas de. esta 6 la otra hora aunque regutarmente no se usa sino del 'modo siguiente: l~uod na pal~s.==Ya es Inas de Ia un;snmas de las dos,so cerca de las tres d~e la tarde. LAQODLAQOD. Bolsillo que hacen los muchachos enlos calzones pars, guardar los sigais (mariscos) con que juegan. * Guardar los mismos sigais envolvi6ndolos en la pretina de los calzones. LAQOG. Cosa inclinada, torcida h~~cia algun'a parte, casa, tcho paod n o etc. * Combar, toircer alguna cosa, co mo la -tabla que se aplica a' las: ligazones de emabarcacion, etc. * Combarse tabla, mesa, etc.. quie ha estado at sot 6 ai la, intemperie. LAQOT. Nata 6 telillaI quo se. forma en la superficie de algunos liquidos. * Lapa. LAOP. V. Opac., * Trabajar con teson, sin cesar, ser alguno constante en el trabajo 6' en cualquier asunto que emprende, en caminar, en defender pleito, en arar, etc. *Seguir, perseguir unob otro, rie A los alcances, 'por mar 6 por tierra. LO.Estar alguno ronco, enronquecer'. LAQY. V.- Doao. LAPA. Descuartizar;! cualquier animal. * Oartear. *Despedazar. LAPAC.' Embonar, mejorar componer algn emar caion* Hacer histas 6 rayas en atla qes ee tejer telat rayada. * Pisada, huella. LAP~ACA. V. Labhag. LAPAD. Juntar, unir, empalmar dos 6 mas, sus corrales de psesar. *V. IHalapdd del que es raiz. * Cosa anha *Ensanchar. Anchura. LAPAGAP. Mar iguat en profundidad, sin bajos nII escollos. *Mar, rio, lagnnia, etc., de fondo igual, de poco fondo, sin que haya lugares hondos y profundos. LA.*Vega, lIanura, campifia. bajas y todas lHanas, que en tiemrpo de lluvias se anegan por igual, teniendo, el agua por todas partes la misniL profundidad. LAPA LAPA. PIlanta y empoine del pi6. *Marisco do figura do estrelta, de varios colores, aunque las mas son azules. * V. Daa~ dapa~ LAP.&O. Pasar, montar puntas de tierra el que vA navegando, 6 caminando por, la playa. * Pasar cerca piedra, palo, bala, etc., sin dam al objoto, Ai la ~ersona, bruto, casd, pdjaro, etc. * No mirar, no vein atguni'o alguna Cosa, no reparam, no advortir. en algo. * OMvdarse alguno 6 alguna cosa, pasarsole, irsole de la memoria. Sobrepujar, tapam, cubrir la casa alta, A 'alguna casa baja, to mayor Ai to monor, to gmes lo delgado. *.Lapas. *Sobrar el agua la cabeza Torcer. LAPAS. Traspasar, quebrantar 6rden, mandato, me glamo nto, ordenauzas, constituciones, ley, promosa, Juramento, p alabra de honor, secroto, sigilo., etc, Pasar dia, ptazo, tdrmino. * Traspasar,, pasar de la raya 6. los qu~e juogan, saltaft, pelean, etc. *Nagaldpas icao sa imong saad, nananglApas sila sa,.ilang ruga pag' pagpani~npa.==llas traspasado tu' tu. promega, ofreimient to; han quebrantado ellos sus j uramentos, han sido peijuros.. * 6Mano guilapdsan iflifo, ngano guilApas niflo aug mga sogo sa Dios?==6Porque quobrantais, habes ubrntd lsmandamienatos de Dios? *Lapas naa agada ga ginon MO.==Ya ha pasado el dia que dijiste, que dices. *. Nanagpanglapas ang mga sacup, sa capitan sa lang mga pagbalaod.-Han traspasado. quobrantado los subordinados del capitan sus bandos.* Dili paglapasan nifio aug tulig isga guit~igad co cauifio,No traspaseis el tiempo, el tOrmino quo yo os, he. puesto, prefijado, sofl~alado. *-Guilapas nila con6 ang guih6n'ghong co canila, ang, guisiiguil co canfla sa hilom lamang.==Dicen que ban quebrantado 'ellos el sigilo de to que Yb los dijo en socreto, de to quo yo les COWt con reserva. LAPAT. Pasar, audar, camina~r ir personas, 6brutos A la par en freute unos de otros, Comno los -militames van formados. *Navegar del mismo modo dos 6 nias embarcacionos. Ernparejarse, ponorso 'en frente un objeto de otro, como. cuando se va navegando pr6ximo alIa playa y so ven los Arboles, penias, edificios, etc., quo parece so pono unos en frento do 'otros. * Andarm, verse mover, at parecer con mayor 6 menorm velocidad a, proporcion do la mayor 6.menor distancia, lOs, objetos que mira el que navega con ligereza, 6 61 pie. va' coinriendo. a caballo 6 ~L pie. * Sembrar en una misma somentera dos 6 mas cosas juntas, v..g. palay y maiz, etc. LAPA.N. Especie de pdjaro ceniciento: es parocido d la garza. * Do mirnlaiting a lapag dicen del que arroj a grando gargajo. *Salirse los peces por encirna del corral cuando to cubro ta mar. *Saltar personas 6 bestia tapias, cercos, ceLrcas, corrales, etc. * V. Locso. *Satin a fuera pasand1o 'nor arriba de Pared, etc. LAPDAO. Madurar. toda la fruta de' un Arbol 6 do muchos d~un tiempo. * Caerse las hoj as 6 'frutas do los airboles porm muy maduras,6 por otra causa. LAPDO. Pasar algun recuerdo ligeramente por la imaginacion do alguna persona. *Pensar en algo sin intencion premeditada, dejandolo pasar con facilidad y sin esfuerzo. LAPDOC. Ernbestir el gallo casero quo so pone en el lazo para quo sirva do reclamo. * (Jieno, broza quo dejan las avenidas en los lugares quo inundan. LAPDOS. V. Lambos. * Golpear, sacudir ropa%4i otr'a cosa Para quitar el agna, tierra, polvo, ete., quo pueda toner. LAPGO. Quitax do las- mama s gra ndes las ramitas

/ 368
Pages

Actions

file_download Download Options Download this page PDF - Page 196 Image - Page 196 Plain Text - Page 196

About this Item

Title
Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.
Author
Juan Félix de la Encarnación, Father, 1806-1879.
Canvas
Page 196
Publication
Manila :: Tip. de "Amigos del País,",
1885.
Subject terms
Bisayan languages -- Dictionaries -- Spanish
Spanish language -- Dictionaries -- Bisayan

Technical Details

Link to this Item
https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001
Link to this scan
https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqp5055.0001.001/205

Rights and Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials may be under copyright. If you decide to use any of these materials, you are responsible for making your own legal assessment and securing any necessary permission.

Manifest
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/philamer:aqp5055.0001.001

Cite this Item

Full citation
"Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion." In the digital collection The United States and its Territories, 1870 - 1925: The Age of Imperialism. https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 12, 2025.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.