Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.

sacot, sa, masobsob, sa, ilalom sa mgIa dagoa'y sa vino ug sa tin.Apay.=!-Jesucristo se presenta A nosotros, se nos hace visible, so maniflesta, muchas veces, con frecuaencia, frecuentemente, ba jo les especies' de pan y de vino. * Aug paghidurnurn, aug pagdomdum co canirno, ang dcong panomd6man canimo, nahamotang sa cailaluman sa boot co, sa Acong cabobot-on.= El acordarme yo de ti, mi~ memoria con respecto a' ti, los recu~erdos que tengo de ti, estan flojos, permnanecen, tienen su. asiento en lo mas profundo, en lo recondito, debajo, en el fondo, do mi voluntad, de mi afecto, de mi carifio. * Illom mo canti.==Pon eso debajo. (Do la mesa, banco, catre, tierra, etc.) *Nahailalom sa oban nga mga panapton aug sinina cong maayo.=.Mi camisa buena estA debajo de las demas roplas, do los demas vestidos. * Ipailailom. nino ang Inga d~gcong isda.==Mandad poner debajo los peces grandes. ILANG. Persona, bruto 6 ~cosa singular quo se distingue, excedo 6 spr ilos domn's de sugneo,6 espocie. ILAQO Alumbrar con candela, candil., etc.* Llama, fuego, luz. * Cuando Los animales temon di hombre, 6, A oualquiera cosa., ILAQOD. La parte de rio pr6ximo a' la itar.* Corror el agua del rio, dirigirso bacia la mar. *Lo contrario do llaya. *. V. alli. * Navegar embarcacion, nAdar persona, boyar alguna cosa rio Abajo, dejarse ir por Ld corriente, con la corriente. ILAQODNON.- Persona 6 1poscado que es 6.vive en alta mar 6 en el ~golifo. (La R. Ilaood.) ILAP. Alcanzar A uno la llama.: 'ILAS. V. Dild.* Tenor alguno aseo de alguna Cosa.. *Sospechar, recolar, temer, barruntar. * No pegar el tinte it 1o quo se tifie. ILAS. 'Concufio. * V. Bilhtsl.'significacion. *No cogor pescado ni uno siquiera; no cazar puercos, sin saber la causa.* Es creencia'de muchos naturales quo la causa do esto es porque ha lievado alguno do Los pescadores 6 cozadores cierta onredadora -a hojas que tienen la virtud de ahuyentar d dichos animales. *. Gusano la'rgo, peludo. *El contacto de sus pelos causa grande coirezon y ain dolor. ILAYA. La parte do rio quo corre por montes, vallos 6tiorra adentro.. * Subir por,'algun rio, 6 dirigirse hbicia su nacimiento. * Pueblo situado en la: ribera del rio0, tierra adentro. ILAYAAHONi. Persona que. dviv en la ribera del rio, en Los montes, sierras 6 valles, y aunque sea en lugares, por donde ~sus brazos corren. (R IJlaya.) 'ILHI. ETlspecie de bejuco, buono p'ara astas de lanza.* Oualquiera otra rmateria iAtil para tal objeto. ILL. Monte, montania alta, enelumbrada,- empinada, ai.prop6sit o para retirada y refugio en tiompo de invasion e irru.pcion de enemig~os. * Pef'ia, escarpada. ILIB. Emparejar, igualar. * Ang-ay. ILIDf LID. ~Doblar, torcer el cuerpo la persona 6 bruto que recibe golpe do: palo, etc. * Racer la misma operacion, moverse con trabimjo para levantarse el que llova ak'un peso y se sent6 con el para descansar. ILIG. Bajar, boyar alguna cosa rio abojo. ILIGAN. Pueblo 1iamado asi en la isla de Mindanao. *Lugar 6' sitio en donde permanecen 6 vivon multitude do personas, manadas de carabaos, vacas, etc, bandadAs de p.Ajaros y cardiimen do pescados que proceden do otro lugar. ILIGILIG. Correr a la vez varias personas para Ile-,gar aL un sitio, y desde alli vuelven a correr At porfia, hasta liegar a un tiempo a otro punto. * Reusar. ILIHAN. Cirna'do monte do dificil subida dond~e IL. 171 regularmente so construyon castillos6 v'aluarte~s, y do-nde vive uno 6 mnclios vigias. (R Ili.) *Pefion.* Pefiol. * Pefiosa. ILIH11APON. Lo quo es.contable. (R MhAP.) ILIM. Escoger algo entre dos 6 mas cosas. * Preferir, *Juzgar, deliberar, pensar, recapacitar alguno algun asunto 6 negyocio. * Decidirse a ha~cer 6 decir algo. ILIMENAN. La vasijjro cantaro, etc., por donde 6 con que so bebe. (IR In6m.) ILIMNALAN. Todo como el anterior. ILIMNOD. Bebida, cosa bebible. (R Iorn.) ILING. Halbarse alguno confuso, sin saber A quien responder ni obedocer cuando muchos hablan y mandan a un tiempo. * Ave, 6 paj'aro sin plurnas en la parte superior do la cabeza. * V. Saling. * Ave co-' conocida,. pajaro negro. V. Songcolangit. IILINGIOG. Calor del sob pica~nte, fuerto 6 bochornoso,, y estar el 0tiempo asi'. * V. Sal-ig. ILINIHIN. Variar do vestidos 6 mudarlos con frecuencia. * Variacion do temperamento, persona do deLicada salud. * Variarse las comidas. ILIO. Especie do pescado, y una especie do culebra ponzofi-osa. ILIO. Echar do menos alguno 6 alguua persona, 6 cosa. *Hallarse alguno triste, p'esaroso y desconsolado por carecor do la presoncia del 'objeto quo amaba. *Perder alguno plata, vestido., joya, etc. MLOD. Andar, do nalgas, con Las nalgas arrastrando, prenfermedad 6 por gusto.. IL OS V. Gios. IlS. Pers6na 0 cualquiera cosa quo hace el oficio, Ai ocupa el lugar do otra. * Tenionte do:cualquier oflcio, ompleo 6 comision, vicario. *Sucesor, suceder uno a otro, on emploo, dignidad, etc. * Virey, gobernador inmediato al. Monarca quo manda despuos do 61. * Alternar alguna persona en bailar, cantar, llevar carga, juar etc. * Conmutar una cosa por otra,. votos, penitencia, etc. *Mudarse alguno do ropa. * Mudarse, ronovarse, dientos, un-as, pellejo, c-dtis, polo, etc.' * Suplir, dar, pagar una cosa por otra quo so rompi6, pdi', detoro6 etc. *: Iisan mo aug catre sa dor6ha ea silla, iblitangC m6 ug dor6ha ca silla nga illis sa catro.==Pon dos sillas. en lugar del catre, en:el Lugar quo ocupaba el c'atre. *DIisantao ang tanod sa. cocina sa lain nga bata.===Muda el mozo do la cocina con otro muchacho,:pon otro muchacho on vez del mozo do la cocina. * Ibilin co quining pare uga ibis, filis canaco, moilis canaco.* Dejare6 a este Padre Para quo haga ol oficio do tenionto mio, do mi vicario, para quo haga mis veces. *Urnilis ca canaco sa pag6dyo so ahidhid,- sa pagbadlis sa santos nga Lana sa Imasaquit, con may quinahanglan ugaling, cay molacAo pa ac6.=Haz mis voces, so mi tenionte, mi vicario, dai por mi la Extremauncion al enfermo, si sucediese' el caso do sbr necesario, si fuese preciso, porque voy a caminar, voy todavia A pas~ar. * Gipailistin co aug calabao nga pig cay dili macadhro.= —He mnandado cambiar, mudar el carabao cojo, (por otro quo no lo est6, quo sea bueno) porquo no sirve para arar. *Ilisan man" ac6' oon6; pagailisan cono6 aco' niainang taoo nga omalAbot. ==Dicen- quo sor6 relevado por osa persona quo esti para Ilegar; dicen quo me relevara esa persona quo esta para Ilegar. * Aug ibis, ang miis a atong guin6-ong Hari dinhi sa filipinas mao ang capitan Goneral.=-EI vricegerente, el quo hace Las vecs do. Nuestro Sefior el Roy, aqui en, filipinas, Os el. capitan Gonera1..*Ilisi ac6( (or impersonal) sa pagla1a niining mabilg-at; cannancosgan, cos~gan nga taoo mao ang moilis.==Reldves6mo para llevar 6sto quo pesa, este peso; ese. hombre. forzudo, fuerte, Os el quo ha do reolovarme 45

/ 368
Pages

Actions

file_download Download Options Download this page PDF - Page 171 Image - Page 171 Plain Text - Page 171

About this Item

Title
Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.
Author
Juan Félix de la Encarnación, Father, 1806-1879.
Canvas
Page 171
Publication
Manila :: Tip. de "Amigos del País,",
1885.
Subject terms
Bisayan languages -- Dictionaries -- Spanish
Spanish language -- Dictionaries -- Bisayan

Technical Details

Link to this Item
https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001
Link to this scan
https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqp5055.0001.001/180

Rights and Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials may be under copyright. If you decide to use any of these materials, you are responsible for making your own legal assessment and securing any necessary permission.

Manifest
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/philamer:aqp5055.0001.001

Cite this Item

Full citation
"Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion." In the digital collection The United States and its Territories, 1870 - 1925: The Age of Imperialism. https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 12, 2025.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.