Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.

HO. Among fiesta Sa paghia'bot, Sa paghbot, coto b sa: pagAbot sa Among pon6an, ug' sa mga visitas ug mga domol6ong nga omalAnhi. ==Esperaremos (pa'ra celebrar) la fiesta, suspenderemos la fiesta, nuestra fiesto, hasta que venga, Roegue nuestro gefe, superior, y las visitas y viajeros que ban de venir. * Alang alang na ang ilang pa gpa6li sa b6quid., gialangalaingan _sila.sa ilang pagpa6li sa-b6quid, biisa nagatah6lat, nanagtah6lat sila sa fiesta.=Su vuelta (al. monte A susI casas) les tiene como ind~ecisos, se hallan en dos aguas con respecto A su Vuelta, Si estan aqui so Los bace algun mal tercio, pierden algunos dias que podian trabajar en sus semnenteras, etc.', si se van tiefien.i eir dentro do poco tiempo, y exponerse k. la lluvia, sol,. etce, Por tanto se han determinado A esperar a la fiesta.* Ang atAbay sa acong balAy nga dean,, mAo ang gih6lAtan co canila, nagah6lat ac6 canila sa atibay sa bAla cong ddan.===El pozo de mi casa antigua es el lugar donde yo les espere'; esper6. yo a' ellos en el pozo, donde esta' el pozo de mi Casa antigua. HOLAY. Repartir alguna Cosa entre dos personas 6 entre muchas. HOLAYAG. Cabafia, choza en la semnentera, en La-1 -playa, etc', parat descansar y guarecerse de ~malos. tepos los cazadores, lab~radores, pescadores, etc. HOLBO. Telilla que tienen las cafias en la parte interior~ do la cAscara. *Arrancar yerbas do sementeras, etc. HOLBOT. -Desenvainar toda clase do armas. *Arrancar estaca hincada, y otra cualquier cosa elevada. *Tirar do cajon para abrirle. * Cojer poi' zedio -do un pa lito, cafia 6 bjc toda uiedad quo hay dentro- do una botella, vasija, etc. HOLGA. Arnenazar At alguno aunque no tenga culpa, solo para quo so amedrento, 6 con solo el olbjeto do divertirso con e1, haciendole toner recelo. * Ernbau- I car, engafiar. HOLHOG. Introducir cosa larga por~ agujero pequefio, rajadura estrecha, etc. * Ensartar palos, be- I PMco enredadera, cuerd. et, por cafias 6 trozos para formar balsas, cercas, etc. *Atravesar palos 6 cfa por medio do Las' patas amarrad~as do puercos ii otros brutos, para llevarles do una- parte a' otra, 6 por lazada 6 ama~rradura do caj'a, Cajon, fardo 6 cualquiera otro peso 6 carga. Hurgar, menoar, revolver. HOLHOL. Ladrar lo's cachorrillos, perros pequofiOS. HOLI. Oro malo, do color bajo, do pocos quila tes. HOLIBIS. Cortar al sesgo, oblicuamonte. * Rocortar al rededor. *Cerconar. HOLIC. Jidevarse el poz el anz'uelo. *Picarmr. der los pescadosel cebo. HOLfCAB.. Za'nja, sepultura, ete, estrechas~d do riba' y anehas por la parto do abajo. * Herida do la inisma forma. HOLID.,Acostar i los nifios. * Echarse dos juntos, marido y mugor, -d otras personas. *, Sacar pedazos de jabon, sal, etc., do la. lejia do tierra, etc. con azadon etc. HOLIGONG. Zumbar peonza, bala, piodra, palo,- a na, etc. quo so arroj an. HOLILIQUID. Torcor, inclinar 6 ladearse para henir. HOLILIQUfSOD. Torcer, ladear alguno el cuerpo Pana herir mejor, azotar, etc. * Torcer el cuerpo el quo es apaloado, azotado,, etc. *Volver el cuerpo, para mirar lo quo hay 6 al quo vione,detrAs. HOLIMOC. Cosa fina. * Ouaiquiera cosa quo e muy tierna, blanda y bastante gelatinosa. HOLING-HOLING. Mirar bion cualquiora cs Ho". 157 para enterarse de sus cualidades. Hablar on socreto, al oido. HOLIP. Coinponer techo, tabique, cerca, corral, etc. *Retribucion en dinero 6 efectos con quo so repara el dafio 6 perjuicio quo so caus6 At alguno en sus bitenes, animfales, hozira, etc. * Pagan La'desmejora, deterioro, o menoscabo, quo por causa del uso safri6 alguna cosa ~quo so pidi6 prestada, ca'ballo, emibarcacion, vestidlo, etc. *Flete 6 alquiler do alguna cosa y pagarlo. HOLfPAC. Sonar dando dos 6 mas cuerpos duros uno con otro..HOLIQUID. Tirar la a tarraya en el mar 6 extenderla para coger los pescados. HOL6. Modo do cantar, y cancion do quo usan los qu arstrn maderas y otras Cosaspsds ai animrsemutuamente al trabajo. * Cantar para eatretener y hacer;dormir A los nifios.. * antar, los~ grumetes y nernadores. * Cuando cantan principia un e ite os dernse el mis mo tono lo quo aquol dijo. * Gallo 6 gallina, quo tiene v'arias, Cristas retinidas, y oes un -animal hastante cobarde para reftir con Los otros. gallos. HOLO. Pe'rderse, ecliarse a ponder alguna. cosa, sin. saber la causa. HOLOA. Salirse lo quo habia en la barriga por: la via ordinaria, 6 por alguna honida. *Salirse, algodonres do tin'tero, bala 6 taco. do cafion, etc.. HOL-QA. Padecer a~guno do cursos, pujos, disenteria, etc. ~HOLOB. Gastarse la herramienta 6 arma por afilarla demasiado. *Torcerse el fil o (elo dicho. *Ludi, frotar, estregr ozuacoaonotra. *Acortarse, acobardarse alguno por miedo,. susto 6 respeto. HOLOBAHOB. Yoz gruesa do persona, bruto, 6rgano Ai otro instrumento. HOLOC. Hincharse la barriga. * Aderezar, componer las cejas, pintAndolas, quitando, unas y poniendo otras. HOLOG. Oaer, 6 caerse algo do alto. *Arr oj an, tirar alun cs ALolrgo, do alto abaj.o, 6 deede abajo A parte alta. * Mad parir, abortar. * Dar al compafiero do com6rcio, A otro trato alguna parte do dinero, para quedarse con toda la,ganancia quo resulte do la em - presa, etc. * Repartir dinero on muchas personas para comnprar renglones do comorcio, 6 para otros fines, Comno Para ofectuar el alzamiento premoditado, etc. Con'tribuir, los pariontes y' amigos;del que so halla alcanzado en cuentas, para quo puoda pagar su deuda, paacopetar la dote do la quo por no tenerla complet~a no so Casa, etea. * Dar gala 6 gratificaclion AL los quo rocitan vorsos, echan arengas, 6 cantan algo, on alabauza. do alguna persona. *Amagar al aguno con palo,~ arma, piedra, etc. *Chin-. chorro grande, hecho' do muchos pequefios y unidos. * I Tram~a do cualquiera tela quo so tejo 6 s0 ha' do tejr, ibsquo so ponen en la lanzadera. Sentido, significacion do cualquier concepto, ponsamionto, frase, oracion, enigma, alegonia, etc. * Nah6log. aug s6ngcod. co sa dAgat'' Mi baston.5e cay6 A la mar. * h6log MnO ang sAgbot, ipangh6log, nifio ang m~ra n~og nga don6t.=Tira, arroja la porqueria, broza;,arrojad tird Los trapos' podridos. * Gicahol6gan ac6 sa sangA sia c~hoy.==O0ay6 sobre mi la rama del Arbol. * Gihol6gan,co sia sa g6ntiug.:==Le fird, arroj6 A 61 las, tijeras. Gipangb61og sa Dios ang mga thong ~dAutan sa impierno.==Dios echa, arroja, ech6, arroJ6, A las personas malas al infiei'no. *Guipah6log canAco sa Acong ag~ilou aug isdang macahiI6.= —Me mand6. mi amno arrojar, tirar el pescado, quo envenena. * Aug 6b'an nga mxgm

/ 368
Pages

Actions

file_download Download Options Download this page PDF - Page 157 Image - Page 157 Plain Text - Page 157

About this Item

Title
Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion.
Author
Juan Félix de la Encarnación, Father, 1806-1879.
Canvas
Page 157
Publication
Manila :: Tip. de "Amigos del País,",
1885.
Subject terms
Bisayan languages -- Dictionaries -- Spanish
Spanish language -- Dictionaries -- Bisayan

Technical Details

Link to this Item
https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001
Link to this scan
https://quod.lib.umich.edu/p/philamer/aqp5055.0001.001/166

Rights and Permissions

The University of Michigan Library provides access to these materials for educational and research purposes. These materials may be under copyright. If you decide to use any of these materials, you are responsible for making your own legal assessment and securing any necessary permission.

Manifest
https://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/api/manifest/philamer:aqp5055.0001.001

Cite this Item

Full citation
"Diccionario bisaya-español v.1 /: compuesto por el Juan Felix de la Encarnacion." In the digital collection The United States and its Territories, 1870 - 1925: The Age of Imperialism. https://name.umdl.umich.edu/aqp5055.0001.001. University of Michigan Library Digital Collections. Accessed May 12, 2025.
Do you have questions about this content? Need to report a problem? Please contact us.